Die Graf gaan oop en Jesus staan uit die dood op. Die ou era is verby en die nuwe era begin.(4) – Jan van der Watt

2. Hoe lyk die “historiese gegewens” vir die opstanding?

 Watter “feite” het ons?

1. a) Volgens die berigte in die Nuwe Testament het niemand gesien hoe Jesus uit die graf kom nie. Al getuienis is die oop graf. Toe Maria en die dissipels daar kom was net die doeke daar – die graf was leeg.
2. b) Jesus het na sy dood aan heelwat mense verskyn en selfs met hulle gepraat en saam met hulle geëet. Hulle kon selfs aan Hom vat.
3. c) Die ervaring van Jesus wat mense se lewens radikaal verander het, was vir die vroeë Christene ‘n bewys dat die opgestane Jesus by hulle is. Hulle was veranderde mense.

• Die leë graf

Daar is geen getuienis enige plek dat die graf nie leeg was nie. Selfs die vyande van Jesus het nie so iets beweer nie. Die graf was leeg… en Jesus se liggaam was weg. Hoe het die graf leeg gekom? (Ons gaan elke keer die teorie noem en dan die waarskynlikheid dat dit so kon gebeur het).

• Sommige het beweer dat die dissipels Jesus se liggaam gesteel het.

Die oudste storie – naas die opstandingsverhaal – oor wat van die liggaam geword het, is dat die liggaam deur die dissipels gesteel is. Dit is die storie wat die leiers en die soldate volgens Matteus (Mat 28:11-15) uitgedink het toe hulle agtergekom het dat die liggaam weg was. Die rede waarom die dissipels die liggaam sou steel was omdat die mense destyds geglo het dat as hulle die liggaam (of beendere) van ‘n heilige naby hulle sou hê, die krag van die persoon ook by hulle sou wees. Die probleem met die “steel teorie” is dat daar geen getuienis is van  gelowiges wat ‘n heilige plek gehad het waar hulle die liggaam gehou het nie. As hulle immers Jesus se krag wou hê, sou hulle mos vir die mede-Christene gesê het waar die liggaam is. In die gevalle van ander heiliges is daar kerke of altare gebou om die plek te merk waar die beendere gehou is. Daar is egter geen teken van so iets nie, wat die teorie totaal ongeloofwaardig maak.

• Sommige beweer dat die Jode Jesus se liggaam verwyder het.

Ander gee voor dat die Jode die liggaam sou verwyder het, juis om te keer dat die gelowiges Jesus as heilige sou vereer. As dit egter die geval was, waarom het die leiers van die Jode nie vir Jesus se liggaam (beendere) gebring toe die dissipels in Jerusalem begin preek het dat Jesus opgestaan het nie? (Sien Hand 4:1-21). Hulle wou die dissipels stil kry en dit sou mos die vinnigste manier gewees het om dit te doen. Hulle doen dit egter nie, omdat hulle nie die liggaam het nie. In plaas daarvan probeer hulle die dissipels dreig om stil te bly. Die teorie hou dus ook nie water nie.  

• Ander beweer weer dat Jesus nie regtig dood was nie.

Daar is mense wat beweer dat Jesus nie regtig dood was nie. Dit het maar net so gelyk – in die koel graf het Hy toe bygekom en toe lyk dit of Hy uit die dood opgestaan het. Die verhaal is hoogs onwaarskynlik: a) verskeie mense het Jesus se liggaam hanteer – dit was die soldaat wat by die kruis gewerk het se werk om seker te maak die gekruisigdes is dood. Veronderstel dat hy op een of ander manier ‘n fout gemaak het. Dan was daar die volgelinge van Jesus wat sy liggaam gewas en gebalsem het. Hulle sou tog seker iets agter gekom het, soos dat Jesus tog effens asem haal. En dan is daar die probleem van hoe Jesus uitgekom het. Daar was soldate voor die graf en die graf was toegemaak met ‘n massiewe rots wat jy eintlik net van buite af kon oopmaak. Hoe het Jesus ongemerk die klip weggekry en verby die soldate gekom sonder dat hulle dit eers agter gekom het? Daar is net te veel onwaarskynlikhede om die teorie waar te maak.

• Ander blameer die vroue wat nie kon rigting hou nie.

Ander maak ‘n storie op dat die vroue by die verkeerde graf uitgekom het – hulle kon nie rigting hou nie en omdat dit ‘n nuwe graf was, het hulle by ‘n ander leë graf uitgekom. Toe dink hulle Jesus het opgestaan. Wel, hieroor hoef ons nie eers veel te sê nie. Daar word vertel dat van die dissipels soos Petrus en Johannes ook graf toe is en dieselfde leë graf gesien het. Vir die teorie om waar te wees moes al die dissipels van Jesus en die Jode ook nie rigting kon hou nie.

• Jesus het regtig opgestaan.

Dit lyk of die beste verklaring op die ou einde tog is dat Jesus uit die dood opgestaan het! Dit verklaar waarom soveel mense se lewens verander het, waarom die graf leeg was en mense daarna Hom kon sien, aan Hom kon vat, en so meer.

• Die verskynings van Jesus

Daar is baie verhale in die Nuwe Testament wat vertel van Jesus wat aan verskillende mense verskyn het (lees bv. 1 Kor 15:1-11). Op grond daarvan kan ‘n mens eintlik nie ontken dat Jesus aan mense verskyn het nie. Tog is daar mense wat dit probeer weg verklaar.

• Daar is mense wat beweer dat die mense aan wie Jesus verskyn het gehallusineer het. Nou, hallusinasie is iets wat individueel in ‘n mens se kop plaasvind – dit lê dus nie buite jou nie. Wat is die kans dat soveel verskillende mense op verskillende plekke en in een geval aan 500 mense gelyk presies dieselfde gehallusineer het. Eintlik is dit nie werklik eers te oorweeg nie.

 Ander gee toe dat die hallusinasieteorie te onwaarskynlik is. Hulle maak dit meer verfynd deur te sê die dissipels en al die ander het gerou en in die emosionele staat het hulle gesigte van Jesus, wat hulle baie gemis het, gesien. Die getuienis in die Evangelies maak dit baie onwaarskynlik, want daar word baie klem gelê op die feit dat Jesus aan meer as een persoon gelyk verskyn het en dat mense saam met Hom kon eet en aan Hom kon vat. Hoe vat ‘n mens aan ‘n “gesig” wat jy sien omdat jy hartseer is? Die teorie veroorsaak ook net te veel probleme om regtig ‘n goeie verklaring vir die verskynings te wees.

• Getuienisse verskil

 ‘n Ander argument is dat die verskillende getuienisse oor die opstanding van Jesus heelwat verskil, kyk maar na die beskrywings in die verskillende Evangelies. Lukas vertel byvoorbeeld van die Emmausgangers (Luk 24:13-35) en Johannes van Tomas wat nie wou glo nie (Joh 20:24-29) en die verhale kom nie in die ander boeke voor nie. Wat is nou presies wat? Veronderstel Jesus het nie opgestaan nie en die dissipels wou ‘n storie opmaak, hoe sou die storie gelyk het? Sou hulle vir elkeen gesê het om sy eie storie op te maak? Nee, hulle sou probeer het om ‘n eenvormige storie die wêreld in te stuur. Tog is dit nie wat ons in die verhale van die Nuwe Testament kry nie. Hier lees ons verskillende verhale van verskillende mense. Die rede is waarskynlik omdat elkeen weet wat met hom of haar gebeur het en die verhaal wou hy of sy vertel, maak nie saak wat die ander ervaar het nie. So gesien bevestig die verskeidenheid van verhale eintlik juis die outensiteit van elke verhaal van Jesus se opstanding.

Histories gesien is die waarskynlikheid dus groter dat Jesus wel opgestaan het as dat dit alles sommer net stories is. Die mense wat die opstanding ontken het eintlik meer om te verduidelik as die mense wat die opstandig erken.

Dink nou na oor die volgende:

• Wat sou jy sê beteken die opstanding vir jou?

Skrywer:  Prof Jan van der Watt