The most pressing question on the problem of faith is whether as man as a civilized being can believe in die divinity of the Son of God, Jesus Christ, for therein rests the whole of our faith (Fyodor Dostoevsky).

Ek is terneergedruk (4)

[Terneergedruk = ontmoedig; bedruk maak – HAT. Dit moet onderskei word van depressie wat ‘n mediese toestand is en dikwels behandeling nodig het.]

Terneergedruktheid is ‘n algemene toestand in ons samelewing – ook onder Christene. ‘n Baie goeie gevallestudie is die profeet Elia. Na die gebeure op Karmelberg word Elia baie terneergedruk/ mismoedig, maar God, in sy genade, hernuwe weer sy dienaar. Ons gaan veral na twee aspekte van die verhaal kyk:

• Elia se geestelike depressie; en
• God se reaksie daarop.

Ek gaan onder andere van Tony Merida se Exalting Jesus in 1 & 2 Kings gebruik maak. Ons gaan veral na Hoofstuk 19 kyk.

Ons kyk verder na die oorsake vir Elia se terneergedruktheid.

• Elia glo halwe waarhede

Hierdie halwe waarhede lei tot gevooelens van selfgeregtigheid, selfbejammering en selfbelangrikheid. Elia sê: Want ek is niks beter as my voorvaders nie. Later sê hy: Ek het my met hart en siel gewy aan u saak, Here, Almagtige God. Die Israeliete het die verbond met U verbreek, Hulle het u altare afgebreek en u profete doodgemaak. Net ek alleen het oorgebly, en hulle soek my om my ook om die lewe te bring. Deel van hierdie stelling was waar – die meerderheid mense het God verlaat. Die altare was egter herbou. Wat van die profete? Is dit nie die Baälprofete wat vernietig is by Karmel nie? Elia meng die waarheid en valshede. Hy sê dat hy ywerig vir die Here was. Waar, maar kyk nou na hom. Hy hardloop weg vir Isebel. Hy het geen rede om te spog nie. Die Here vra vir hom wat hy daar soek.

In plaas van berou en vir genade vra, vergelyk hy hom met ander. Dit is wat mense wat hulleself wil regverdig doen. Hulle vergelyk hulle met ander. Dink aan die Fariseër en die tollenaar. Glo jy jy is beter as ander mense? Glo jy jy is die enigste persoon met ywer? Oppas vir die sonde van selfregverdiging.

Let ook op dat Elia homself as belangrik beskou. Hy is al een wat oorgebly het wat God nog dien. Elia glo hy was die laaste gelowige. As hy die handdoek sou ingooi, gaan God verloor. Hy het sekere dinge vergeet soos God se belofte aan Dawid en die honderd profete wat Obadja versteek het. God sê later vir hom dat Hy in Israel nog 7000 laat oorbly het. Elia is besig om sy belangrikheid te oordryf. Natuurlik was hy belangrik, maar hy was net ‘n dienaar van Israel. Hierdie gevoel van selfbelangrikheid ontwikkel maklik in ons harte. Ek mag glo ek is die enigste een wat omgee vir gebed, geregtigheid, dissipelskap of evangelisasie. As dit is hoe ek voel, sal my trots op een of ander stadium in wanhoop verval.

Let ook op Elia se selfbejammering: Hulle soek my ook om my om die lewe te bring. Nie waar nie. Isebel wou sy lewe neem, maar nêrens lees ons dat die hele Israel sy lewe wou neem nie. Selfbejammering gebeur as jy die probleem oordryf. Terneergedrukte mense doen dit: hulle laat dinge altyd erger klink as wat dit in werklikheid is.

Om halwe waarhede te glo, is ‘n versoeking vir ons almal. Om ons geregtigheid, belang en probleme te oordryf voed ons – ons moet dit beveg. Hoe: deur die suiwer waarheid van die evangelie te vertrou.

Ons spandeer te veel tyd om na onsself te luister. Ons moet onthou ons verlede is uitgevee. Is jy gedreineer? Geïsoleerd? Teleurgesteld? Glo jy halwe waarhede wat lei tot gevoelens van selfgeregtigheid, selfbejammering en selfbelangrikheid? Wat ons nodig het is ‘n goeie dosis genade en waarheid wat ons in Jesus Christus kry.

Volgende keer gaan ons na God se reaksie op hierdie gebeure kyk.

You and your sins must separate, or you and your God cannot come together. —C.H. Spurgeon

Wat leer ons uit die Klaagpsalms?

Emosies is belangrik, maar ek moet versigtig wees dat emosies nie my lewe beheer nie. Emosies verbruik my energie, rig my besluite en steel my vreugde. Hulle oordryf dinge en maak dat ek dink dinge is erger as wat hulle werklik is. God se woord sê baie oor emosies. Die klaagpsalms is ‘n ryk hulpbron om van ons emosies te leer. Dit is die psalms waar die skrywer uitroep na God oor emosies soos vrees, hartseer, verwerping, ens. Hier kan ons leer hoe om ons emosies te hanteer.

1. Ons is nie alleen in ons emosies nie

Die psalms weerspieël al die emosies wat ons ondervind in ‘n gevalle wêreld. Lees ons hulle besef ons dat ons nie alleen sulke gevoelens het nie. Die psalmis voel dieselfde pyn as ons. Ek is uitgeput van verdriet, ek huil die hele dag deur, ek deurweek my bed met trane (Psalm 6:6).

2. God wil hê dat ons na Hom met ons emosies sal kom

Dit geld vir al ons emosies – ook daardie donker pynlike emosies. Die psalms was die Israeliete se liedereboek. Hulle sing tot God oor hulle vrese en wanhoop, hulle skaamte en hartseer. God is genadig. Ons hoef nie vooraf ons trane af te vee en voor te gee dat alles reg is nie. Ons kom na Hom net soos ons is en lê ons las voor Hom neer. U weet waarna ek smag, Here,  my gesmeek is vir U geen geheim nie (Psalm 38:10).

3. 0ns emosies moet met die waarheid gekonfronteer word

In Psalm 42:12 konfronteer die psalmis homself: Waarom is ek so in vertwyfeling en waarom kerm ek so? Vertrou op God! Ja, ek sal weer vir Hom ‘n loflied sing. Hy is my helper en my God! Ons moet ons emosies na God se woord neem en dit wat ons voel met die waarheid vergelyk. Dan moet ons aan God en wat Hy in Jesus Christus gedoen het, dink.

4. God is ons vertroosting, verlossing en vrede

Die psalms leer vir ons dat God ons enigste hoop is. Ons draai dikwels na ander verlossers of ons probeer self ‘n oplossing kry. Ek hou vas aan u troue liefde, oor die uitkoms wat U gee, juig my hart. Ek wil sing tot eer van die Here, omdat Hy aan my goed gedoen het (Psalm 13:6).

5. Vreugde kom in die môre

Feitlik al die klaagpsalms volg dieselfde patroon: van die negatiewe na die positiewe. Dit begin met die psalmis wat tot God roep en eindig met die psalmis wat in geloof, vertroue en aanbidding reageer.

Die reis na God met ons emosies is moeilik. Maar mettertyd kry ons weer hoop; vrede keer terug. Dit beteken nie noodwendig dat ons probleme verdwyn het nie, maar omdat ons weet dat Christus ons ware hoop is. ‘n Ewigheid by Hom wag vir ons.

“Woe to us if, in men’s eyes, we outrank the angels and enjoy the world’s praise, but fail to trust God!” – Johannes Calvyn

Psalm 15 (4)

[Ek gaan dwarsdeur van die Nuwe Testament en Psalms. ‘n Direkte Vertaling van die Bybelgenootskap van Suid-Afrika (2014) gebruik maak.] Ek gaan ‘n hele aantal blogs aan hierdie psalm spandeer.

Billy Graham lees elke maand al 150 psalms. Vir hom het hulle duidelik ‘n besondere betekenis. Meeste van ons, ek ingesluit, lees die psalms nie so sistematies nie – ons pik hier en pik daar. Daarom het ek besluit dat ek hierdie jaar ‘n bietjie dieper in die psalms wil delf. Ek het veral gebruik gemaak van John Goldingay se drie-volume kommentaar – Psalms.

Teologiese Implikasies

Die psalmis gee nie reëls nie, maar skilder vir ons ‘n prentjie van ‘n man wat in God se teenwoordigheid mag bly. Dit is interessant dat ander aspekte wat die Israeliete as baie belangrik beskou het, nie hier vermeld word nie – geen melding van toepaslik geklee en gereinig, gedoop of die regte ondervinding (spreek in tale … ) nie. Die kenmerke waarna God kyk, lê op ‘n ander vlak (lees net Jesaja 33:14 – 16). Onderhouding van die sakramente sonder die morele integriteit is nie genoeg nie.

Mense met mag en geld is onderhewig aan sekere versoekings. Hierdie psalm waarsku hulle dat hulle die versoekings moet weerstaan en tyd in God se teenwoordigheid spandeer.

So beskryf die digter weer twee vereistes vir ‘n standvastige lewe:

• ‘n Verhouding met God; en
• ‘n Verhouding met God wat ook prakties gestalte kry in ‘n verhouding met my medemens.

As ek so lewe, kan ek elke aanslag die hoof bied. Met sy uittrede het Pres Franklin Rooseveld hierdie teks aangehaal en toe bygevoeg: “Die ou boot van die staat is steeds op dieselfde koers, want die volk het sy lewe op morele beginsels gebaseer.”

Hoe moet ons hierdie uitsprake verstaan? As die inhoud van Psalm 15 voorwaardes was, sou niemand ooit naby God kom nie. Niemand van ons is in staat om volmaak uit te voer dit wat die digter hier sê nie. Gelukkig is so iets nie nodig nie. Die psalm bestaan uit gewone stellings. Hier word nie gepraat van die sondaar wat nog plek by God moet verdien nie. Die digter beskryf hier iemand wat dankie sê vir die genade wat hy klaar van God ontvang het. Hierdie psalm wys vir ons duidelik dat ware geloof meer is as onderhouding van die gebooie. Ware geloof dra vrugte. Hierdie vrugte kom van ‘n liefdevolle, vrygewige persoonlikheid; van iemand wat nie verander nie; van iemand wat betroubaar is.

As dit waar is, praat Psalm 15 van mense soos ons. Vroeër was ons sondaars wat verdien het om verlore te gaan. Nou is ons begenadigdes wat reeds van Christus gehoor het: Ek gaan na my Vader se huis om vir julle plek gereed te maak (Johannes 14:2). As ons naby God wil lewe, moet ons aanhou om vir Hom dankie te sê. Dan sal ons nie net ‘n tydjie by hom kan bly nie. Ons sal by Hom veilig kan bly tot in ewigheid. Toegang tot die tempel is nie meer vir ons belangrik nie. Daarom kan Paulus sê: Deur Hom het ons in die geloof ook die vrye toegang verkry tot hierdie genade waarin ons nou vasstaan. En ons verheug ons ook in die hoop op die heerlikheid wat God vir ons bestem het (Romeine 5:2).

Everyone wants to save the world but no one wants to do the dishes. —Michael Horton

Ek is terneergedruk (3)

[Terneergedruk = ontmoedig; bedruk maak – HAT. Dit moet onderskei word van depressie wat ‘n mediese toestand is en dikwels behandeling nodig het.]

Terneergedruktheid is ‘n algemene toestand in ons samelewing – ook onder Christene. ‘n Baie goeie gevallestudie is die profeet Elia. Na die gebeure op Karmelberg word Elia baie terneergedruk/ mismoedig, maar God, in sy genade, hernuwe weer sy dienaar. Ons gaan veral na twee aspekte van die verhaal kyk:

• Elia se geestelike depressie; en
• God se reaksie daarop.

Ek gaan onder andere van Tony Merida se Exalting Jesus in 1 & 2 Kings gebruik maak. Ons gaan veral na Hoofstuk 19 kyk.

Wat was die oorsake vir hierdie verloop van sake. Daar is baie faktore wat tot so ‘n situasie kan lei. Daar is natuurlike en geestelike oorsake wat nie los van mekaar staan nie. Kom ons hanteer hulle in vier kategorieë.

• Elia was gedreineer

Fisies was hy drie jaar aan die hardloop. God voorsien hom van brood. Toe hy by Karmel vir Agab stuur om te gaan eet en drink, gaan hy bid. Toe hardloop hy voor Agab se wa. Toe gaan hy na Berseba. Die afstand van Karmel tot by Berseba is ongeveer 180 km. Dit sou hom ongeveer ses dae geneem het. Daarna trek hy nog ‘n dag verder die woestyn in. Later reis hy al die pad na Horeb Wanneer ons fisies uitgeput is, is ons geestelik kwesbaar.

Emosioneel was hy ook gedreineer. Na die oorwinning by Karmel was hy waarskynlik emosioneel leeg. Ons is kwesbaar na ‘n oorwinning. Ons het elke dag manna nodig. Ons kan nie op gister se oorwinnings leef nie.

Soms wil God ons deur beproewings nederig maak sodat ons kan leer om op Hom te vertrou. Dink maar aan Paulus met sy doring in die vlees. Dit het hom geleer om op God se voorsiening te vertrou. As ons beproef word, moet ons, soos Paulus, nie terneergedruk word nie, maar eerder op God se genade en mag vertrou.

Geestelik was Elia gedreineer. Hy was die voorwerp van intense geestelike teenstand. Bose teenstanders eis sy tol van ons. Ons is in die versoeking om in te gee. Ons vertrou nie meer op God se krag nie.

Elia mag gevoel het dat hy niks meer het om te gee nie – hy was leeg. Jy kan nie voortgaan sonder om eers jou weer te verfris nie. Verfrissing is ‘n geestelike dissipline. Ons het werk, rus en ontspanning nodig. Ons moet ons liggame en siele tyd gee om te herstel en weer op te bou. Elia moes herstel – net so moet ons.

• Elia was teleurgesteld

Na Karmel het Elia waarskynlik gedink dat daar ‘n herlewing onder die volk sal plaasvind – hulle sou na God toe terugkeer. Hy het gedink dat selfs Agab berou sou hê en na God terugkeer. Hy was vol hoop, maar toe hoor hy Isebel se dreigement. Dit druk hom plat.

• Elia was geïsoleerd

In Hoofstuk 17 en 18 sien ons dat hy feitlik altyd alleen was. Maar, soos ons, het hy ander gelowiges nodig. Hier laat hy selfs sy slaaf agter en gaan alleen verder. Hy gaan nie om te bid nie, maar om homself te bejammer. Terneergedruktheid is nie net die gevolg van die gebrek aan geselskap nie, maar is ook die oorsaak daarvan. As jy moeg en ontmoedig is, is isolasie nie wat jy nodig het nie. Ons het ander mense nodig om ons te bemoedig. Ons kan nie lank sonder verhoudings leef nie; ons is vir gemeenskap gemaak. God voorsien in hierdie behoefte deur ons familie en die geloofsgemeenskap.

Volgende keer kyk ons verder na die oorsake van Elia se terneergedruktheid.