This is a very serious act of treason: when you love other things more than you love God. —John Piper

Psalm 11 (2)

[Ek gaan dwarsdeur van die Nuwe Testament en Psalms. ‘n Direkte Vertaling van die Bybelgenootskap van Suid-Afrika (2014) gebruik maak.] Hierdie is ‘n lang psalm so ek gaan ‘n hele aantal blogs aan hom spandeer.

Billy Graham lees elke maand al 150 psalms. Vir hom het hulle duidelik ‘n besondere betekenis. Meeste van ons, ek ingesluit, lees die psalms nie so sistematies nie – ons pik hier en pik daar. Daarom het ek besluit dat ek hierdie jaar ‘n bietjie dieper in die psalms wil delf. Ek het veral gebruik gemaak van John Goldingay se drie-volume kommentaar – Psalms.

11:4 – 7:  ‘n Geloofstelling: Die regverdige mens is veilig by die Here.

Die psalm ontken nie dat die mens niks kan doen om die situasie te red nie. Teenoor hierdie hulpeloosheid van die mens bevestig die psalmis God se mag. Die psalmis gee redes vir sy geloof in God. Dit is eenvoudige feite wat hy weet waar is.

11:4: ⁴Die Here is in sy heilige tempel, die Here – in die hemel op sy troon. Sy oë sien, sy blik (letterlik ooglede) toets die mensekinders.

God sit in die oppermagtige plek. Hier mag verwys word na sy tempel wat dan deur sy troon in die hemel aangevul word. Waar is God se heilige paleis en sy troon? Die vers antwoord hierdie vraag: in die hemel.  Dit is nie net ‘n gebou op aarde nie. Dit is binne die heelal – nie een of ander afgeleë ryk nie. Dat God in die hemel is, is nie noodwendig goeie nuus vir die gelowige nie. Mense het nodig dat God aandag gee oor wat hier op aarde aan die gang is. Maar dit is juis wat God doen: sy oë is oop. Hy sien wat aangaan. Dit is nie sommer gewone sien nie. Hierdie sien van God het ‘n doel. Sy ooglede (= oë) ondersoek en toets. [Die verwysing na ooglede mag beteken dat God nooit slaap nie.] God kyk versigtig na mense om hulle werklike waarde te bepaal.

11:5: ⁵Die Here – ‘n regverdige toets Hy, maar in ‘n goddelose mens en iemand wat geweld liefhet, het Hy ‘n weersin.

Die ondersoek beteken dat God dieper  as die mens se woorde kan sien. Hy sien die werklike waarheid agter die woorde. So kan Hy dan tussen mense onderskei. God se ondersoek skei regverdiges en goddeloses. Na die ondersoek sê God nie dat hierdie interessante navorsing was nie – Hy tree op. God tree op teen diegene wat die fondamente omgooi deur hulle wettelose geweld.

10:6: ⁶Hy laat gloeiende kole oor goddelose mense reën – vuur en swael en ‘n verskroeiende wind; dit is wat hulle toekom, dit is hulle beker.

Hoe  lyk hierdie optrede van God. Hier word dit verduidelik. Hier kry ons ‘n reeks uitdrukkings wat op vernietiging dui. Die ondervinding van Sodom en Gomorra word herhaal vir die goddelose. Hierdie reën uit God se paleis in die hemel, is meer vernietigend as die pyle wat die goddeloses skiet. God se boog is gespan met vernietigende, brandende pyle. God se reën maak nie net die mense dood nie, maar dit maak ook die land onproduktief – niks groei daar nie.

Die skroeiende wind is nog deel van van God se reën – net op ‘n ander wyse beskrywe. Dit is die goddeloses se beker. Iemand se deel is gewoonlik iets lekker – die lekker deel van die offer wat die priesters gekry het. God gee aan mense hulle deel. Hierdie deel is nie lekker nie. Die beker laat ons dink aan ‘n beker met wyn – ‘n seën. Maar ‘n beker kan ook gif bevat. Dit is die beker wat God vir sy teenstanders gee. Dis psalm gebruik bekende beelde om God se optrede te beskryf.

11:7: ⁷Want regverdig is die Here, Hy het regverdige dade lief, die opregtes sal sy teenwoordigheid ervaar.

Hierdie ramp wat die goddelose tref, is ‘n uitdrukking van sy trou aan die regverdiges – hulle word gered uit die kloue van die goddeloses se skematjies. Ons weet dat God aan die kant van die regverdiges is, want Hy self is regverdig. Omdat Hy regverdig is, tree Hy regverdig op. Regverdigheid is ‘n kenmerk van God, maar ook van sy optrede. Sy regverdigheid staan teenoor die goddeloses wat geweld liefhet. Die regverdiges was die slagoffers van die goddeloses, maar die opregtes sal God se aangesig sien. God tree in vir die regverdiges – net wat hulle nodig het. Skuil by die Here en die sien van God se aangesig, vou hierdie psalm toe.

Die raad van sy raadgewers spoor die digter aan tot ‘n gloeiende belydenis. Hy is vol vertroue in die Here. Hoekom?

1. Die Here is bereikbaar in sy heilige tempel.
2. Hy tree op as regter. Dan toets Hy wat die mense doen en onderskei tussen die regverdiges en goddeloses. Hy straf die goddeloses vir wat hulle doen; Hy het die regverdiges lief; Hy laat hulle veilig voel by Hom.

Alles goed en wel, maar wat is die teologiese implikasies van hierdie psalm. Daarna kyk ons in ons volgende blog.

The keeping of the Law should begin in us and increase more and more. – Melanchthon

Trots op wat jy bereik het, is nie verkeerd nie, maar gevaarlik

Billy Graham sê dat in plaas van die krediet vir jouself toe te eien, moet ons God dank vir dit wat ons persoonlik bereik het. Om trots te wees op wat jy bereik het, is nie moreel verkeerd nie. Dit is egter verkeerd om selfgesentreerd alles aan jou eie vermoë toe te skryf. Graham glo hierdie vorm van trots is gevaarlik, want dit skei ons van God en ander mense. Ons dink ons is beter as ander; ons word afgesny van hulle en is nie meer sensitief vir hulle behoeftes nie.

Dit skep ook ‘n afstand tussen ons en God, want Hy is die bron van alles wat ons in die lewe bereik. Hy gee aan ons gawes en vermoëns; Hy gee aan ons geleenthede om dit te gebruik. Neus in die lug sê hy: “God vra tog geen rekenskap nie!”  In al sy planne is daar geen plek vir God nie (Psalm 10:4). Dit is die woorde van die goddelose mens. Om te keer dat ons nie in hierdie strik beland nie, moet ons ‘n noue verhouding met God hê.

Die tragedie is dat trots ons verblind vir ons eie foute. Trots maak ons blind vir ons behoefte aan God. Ons word onafhanlik en soek nie God se wysheid en hulp nie. Paulus verwys dan ook na ‘n arbeider wat hom vir sy werk nie hoef te skaam nie (2 Timoteus 2:15).

The man that is most busy in censuring others is always least employed in examining himself. —Thomas Lye

God se voorsiening

In Jakobus 4:13 – 17 kry ons vyf beginsels om die werklikheid van God se voorsiening in ons lewens te verstaan. Wat is hierdie beginsels?

1. Dit is vir God belangrik hoe ons oor ons toekomsplanne dink – net soos die werklike najaag van hierdie planne belangrik is

As ek sê my lewe is in God se hande beteken dit dat ek nie verder hoef te beplan nie? Hoe jy oor jou huidige bestaan en toekomsplanne praat, is belangrik. Hoekom? Omdat God ons  gemaak het, nie net op sekere dinge te doen nie, maar om sekere oortuigings en gesindhede te hê. Jou gedagtes, gesindhede en woorde moet die regte siening van die lewe en van  God weerspieël. In vers 14 sê Jakobus dat ons gedagtes en optrede een waarheid moet weerspieël: Julle is maar ‘n damp wat ‘n oomblik verskyn en sommer weer verdwyn. Ons is maar broos; ons is maar vir ‘n kort tydjie op aarde. En dan gaan die lewe sonder ons voort.

Vers 15 sê dan wat ons siening van God moet wees as ons ons toekoms beplan: As die Here wil, sal ons lewe en sal ons dit of dat doen. As ons ons planne vir die toekoms maak, moet ons die regte siening van die lewe – ons is maar ‘n damp – en van God hê. Maar ons moet uitdrukking gee aan hierdie siening van God: Julle moet eerder sê …  Dan moet ons optree in ooreenstemming met God se oppermag in ons lewens.

2. Ons is onkundig oor die toekoms en dit is goed so

Julle wat nie eers weet hoe julle lewe môre sal  wees nie! Môre mag aardbewings, ‘n motorongeluk, ‘n bevordering, ens bring. God het aan jou ‘n geheue gegee sodat jy uit jou suksesse en mislukkings van die verlede kan leer. Maar die toekoms is vir ons weggesteek, sodat ons ten volle op Hom moet vertrou.

3. Moet nooit vergeet dat die lewe maar kort is nie

Julle is maar ‘n damp wat ‘n oomblik verskyn en sommer weer verdwyn. Ons lewe is nie soos dié van die berge en sterre nie. Jakobus is nie die enigste Bybelskrywer wat dit sê nie. Job (7:7; 9:25) en die psalmis (39:4 – 6; 102:11) sê dit ook. Hierdie skrywers sê nie dat die lewe nie belangrik is nie, maar wel dat dit kort is.

4. Onderwerp jou doelbewus en doelgerig aan die oppermag van God se voorsiening

Julle moet eerder sê: “As die Here wil, sal ons lewe en sal ons dit of dat doen.” Alles wat ons doen, is aan God se wil onderworpe. As die Here wil, is nie ‘n onegte cliché nie. Dit is ‘n wêreldsiening waarin ons ons nederig aan God se wil onderwerp. Die probleem is dat ons gewoonlik aanmatigend is oor die lewe. Ons vergeet die lewe is ‘n gawe van God en is onderworpe aan God se wil.

5. Om God se oppermagtige oorsig oor ons lerwens en dood te verontagsaam, is arrogant, boos en sondig

Dit is arrogant, want ons neem krediet vir dinge wat die gevolg van God se genade en voorsiening was. Al sulke grootpratery is verkeerd.

Vertrou ons nog op God se voorsiening of maak ons op ons eie vermoëns staat?

Our relationship to God is to be the supreme cause of joy (David Martyn Lloyd-Jones toe hy terminale kanker gehad het).

Psalm 11 (1)

[Ek gaan dwarsdeur van die Nuwe Testament en Psalms. ‘n Direkte Vertaling van die Bybelgenootskap van Suid-Afrika (2014) gebruik maak.] Hierdie is ‘n lang psalm so ek gaan ‘n hele aantal blogs aan hom spandeer.

Billy Graham lees elke maand al 150 psalms. Vir hom het hulle duidelik ‘n besondere betekenis. Meeste van ons, ek ingesluit, lees die psalms nie so sistematies nie – ons pik hier en pik daar. Daarom het ek besluit dat ek hierdie jaar ‘n bietjie dieper in die psalms wil delf. Ek het veral gebruik gemaak van John Goldingay se drie-volume kommentaar – Psalms.

Psalm 11 is ‘n uitdrukking van vertroue. Dit bevat geen pleidooi nie.

11:1a: Opskrif

Vir die musiekleier. Van  Dawid

11:1 – 3: Waarskuwings van die ander mense van die gemeenskap. Waar is die mens veilig?

11:1: By die Here skuil ek; hoe kan julle dan vir my sê: “Vlug soos ‘n voël na die berge.”

By die Here skuil ek. God/die Here is dus die direkte of indirekte onderwerp van elke reël in verse 4 – 7. Sy Naam word vier maal genoem in daardie gedeelte. Drie maal kom sy Naam aan die begin van die reël voor. Dit is ‘n verwysing na God se plek in die lewe van die gelowige – eerste. Die vriende noem nie eers God se Naam nie.

‘n Verklaring dat die psalmis op die Here vertrou, kom meestal aan die begin van ‘n psalm. Dit dien gewoonlik as basis vir die psalmis se oproep tot God vir beskerming. Hier is dit egter die basis vir die psalmis se reaksie op vriende wat dit goed bedoel. Hulle stelling bring die vraag van vertroue en die behoefte aan ‘n veilige plek na vore. Die psalmis word voorgestel as ‘n voël. Die verwysing na vlug soos ‘n voël na die berge suggereer dat die psalm se begin – ek skuil by die Here – reeds hierdie vermaning in gedagte het. Berge is plekke van skuiling – hoog, onbereikbaar, baie bome en grotte, baie plekke om weg te kruip. Die psalmis is reeds in Jerusalem en die berg. Dit is waar die gevaar vir hom skuil. Maar voëls kan in die berge skuiling vind – of op die kranse of in die bome. Hierdie hele vers is dus ‘n beeld. Sy vriende moedig die psalmis aan om hom soos ‘n voël te gedra – soek skuiling in jou geliefkoosde berg. Waarheen die spreker in werklikheid sou gaan, is ‘n ope vraag.

11:2: ² Want kyk, die goddelose mense span die boog, hulle sit die pyl op die boogsnaar om in die donker op die opregtes van hart te skiet.

Hoekom moet die spreker vlug? Die beeld van die voël word verder ontwikkel. Die goddeloses is soos jagters wat hulle regmaak om die voël te skiet – hulle span hulle boë, hulle lê aan met hulle pyle. Hulle is gereed om te skiet – die boog is oorgehaal. Maar hoekom jag hulle? Hulle skiet in die donker. Hulle skuil in die donker; hulle mislei en bedrieg. Hulle teiken is die opregtes van hart.  Hier is dus ‘n teenstelling tussen jagters wat in die donkerte jag en opregtes wat met integriteit optree. Almal wat opreg van hart is, moet vlug.

11:3: ³As die fondamente afgebreek word, wat kan die regverdige dan doen?”

Ons is nie seker wie hier praat nie – die vriende of is dit die psalmis se nadenke? Die fondament waarna hier verwys word, is die fondament van die gemeenskap. Die regverdige is iemand wie se saak voor God reg is. As mense die regverdige aanval net vir persoonlike gewin is die fondamente daarmee heen. Die wet van geweld heers. Die regverdige kon niks gedoen het om hierdie verval te keer nie. Hy het elke rede om te vlug.

In die volgende blog gaan ons na die psalmis se geloofstelling kyk.