“Therefore we conclude that all law, divine and human, treating of outward conduct, should not bind any further than love goes. Love is to be the interpreter of law.”  – Martin Luther

Bevorder die belange van die stad

Ons hoor dikwels daar word gesê dat ons die welstand van die stad soek. Die probleem is dat dit vir verskillende mense iets verskillends beteken. Wat beteken dit vandag vir ons in die kerk?

So sê Ek, die Here die Almagtige, die God van Israel, vir al die ballinge  wat Ek uit Jerusalem in ballingskap na Babel weggevoer het: Bou vir julle huise en bewoon dit, lê tuine aan en eet die opbrengs daarvan, trou en bring kinders in die wêreld, en laat hulle trou en kinders in die wêreld bring. Julle moet daar in Babel baie word, nie min nie. Bevorder die belange van die stad waarheen Ek julle in ballingskap weggevoer het, bid tot my vir daardie stad, want sy belange is ook julle belange (Jeremia 29:4 – 7). Jeremia skryf hier vir mense wat was waar hulle nie wou gewees het nie. Die profeet het vir hulle gesê dat hulle 70 jaar in Babilon sou bly. Hulle moes leef soos God se geseënde mense; hulle moes selfs God se guns vra vir die land van hulle oorwinnaars.

Bevorder die belange van die stad klink goed, maar hoe doen ons dit? Ons moet die gemeenskap ‘n beter plek maak deur goeie burgers te wees en ons moet betrokke wees by die verbetering van die stad. Die idee is waarskynlik as God se mense die behoeftes hanteer deur hulle teenwoordigheid en optredes, sal die inwoners God se hand deur sy mense aan die werk sien. God se mense moenie tevrede wees net met persoonlike seëninge nie, maar moet ook begeer dat God die mense van die kultuur sal seën. Sosiale betrokkenheid en gemeenskapsaktivisme is goeie dinge – dit is deel van ons roeping. Maar hoeveel?

Hier moet ons by Jesus se sending aansluit. Het Jesus die belange van die stad bevorder en hoe? In Lukas 4 begin Jesus sy openbare bediening en sê: Die Gees van die Here is op My omdat Hy My gesalf het om die evangelie aan armes te verkondig. Hy het My gestuur om vrylating van gevangenes uit te roep en herstel van gesig vir blindes, om onderdruktes in vryheid uit te stuur, om die genadejaar van die Here aan te kondig … Vandag is hierdie Skrifwoord wat julle nou net gehoor het, vervul (4:18 – 21).

Jesus het baie tyd daaraan spandeer om diegene wat seer het, te dien. As ons by Jesus se sending aansluit, sal ons ook baie tyd aan hierdie mense spandeer. Die wêreld is verward as hulle sien die kerk doen nie veel van wat Jesus gedoen het nie. In Petrus se toespraak by Kornelius sê hy onder andere: Hy het rondgegaan, oral goeie werke gedoen en almal gesond gemaak wat in die mag van die duiwel was, want God was by Hom (Handelinge 10:38). Jesus het nie net gekom om die gebrokenheid in die wêreld reg te maak nie, maar ook om dit ‘n beter plek te maak om in te leef. Jesus het gekom om te red, maar ook om te dien.

As ons die belange van die stad bevorder, moet ons onthou die mense is dood as gevolg van hulle oortredings en sonde. Jesus huil oor Jerusalem, want hulle as soos skape sonder ‘n herder. As ons die belange van die stad wil bevorder, moet ons by Jesus se volle sending aansluit. Ons kan nie net ‘n bordjie kos uitdeel nie, maar ons moet ook aan hulle die Verlosser aanbied.

Die idee om in ons gemeenskappe te dien, is niks nuuts nie. Die grootste groei in die antieke kerk was toe plae deur die Romeinse Ryk getrek het. Toe die plae kom, het die heidene uit Rome gevlug. Hulle brand die brûe na hulle stede af. Christene, daarenteen, het agtergebly en die siekes versorg en die dooies begrawe. Julian, die keiser, skryf: ‘These impious Galileans (Christians) not only feed their own, but ours also; welcoming them with their agape, they attract them, as children are attracted with cakes… Whilst the pagan priests neglect the poor, the hated Galileans devote themselves to works of charity, and by a display of false compassion have established and given effect to their pernicious errors. Such practice is common among them, and causes contempt for our gods (Epistle to Pagan High Priests).

Toe die mense die gedrag van die gelowiges sien toe hulle die siekes versorg het, was hulle oop om die goeie nuus van die Verlosser te hoor.

Diens wat lei tot verlossing was Jesus se patroon. Ons moet dit navolg as ons die belange van die stad wil bevorder. Toe die Here vir Kain vra waar sy broer is, antwoord hy: Moet ek dan my broer oppas? (Genesis4:9). As gevolg van wat Christus alles vir ons gedoen het en die sending wat Hy aan ons gegee het, moet ons oor die stad waar Hy ons geplaas het, uitkyk en sê: ”Ek is my stad se oppasser.”

“All the good things that Christ bestows on his saints come to ’em as freely as water runs down in a river.” Jonathan Edwards

Die skrywers van die Psalms

Die oorsprong van die psalms is die ou gedigte van die Jode. ‘n Goeie voorbeeld van hierdie ou gedigte is die lied van Moses (Deuteronomium 32) en die oorwinningslied van Debora en Barak (Rigters 5). Die Kanaäniete het soortgelyke gedigte geskryf. Dit het ontstaan tussen die tyd van Moses en die tyd van die Babiloniese ballingskap.

Die naam wat algemeen gekoppel word aan die psalms is Dawid. Aan Dawid word 73 psalms toegeskryf, Asaf twaalf, die Koragiete nege, Salomo twee en aan Heman (saam met die Koragiete), Etan en Moses een elk. Daar is 51 anonieme psalms. Volgens die Nuwe Testament word twee van hierdie psalms (Psalm 2 en 95) ook aan Dawid toegeskryf (Handelinge 4:25 en Hebreërs 4:7).

Dawid se invloed was ongetwyfeld groot, maar hy het nie persoonlik al die psalms geskryf nie. Die opskrifte is eers eeue later bygevoeg en was nie deel van die oorspronklike psalms nie. Slegs ongeveer die helfte meld van Dawid. Wat beteken dit? Die voorvoegsel van (le in Hebreeus) kan verskillende dinge beteken:

• Geskryf deur Dawid. Sekere psalms is ongetwyfeld deur Dawid geskryf.
• Geskryf vir Dawid. Sekere psalms is deur ander ter ere van Dawid geskryf.
• Geskryf in die styl van Dawid. Dawid het die patroon neergelê en ander het dit nagevolg.
• Baie breekware is in Palestina opgegrawe met die woorde lemelek daarop – behoort aan die koning/koninklike eiendom. Van Dawid mag dus ook beteken in opdrag van of goedgekeur deur Dawid.
• Dawid beteken nie net die groot koning met daardie naam nie. Openbare aanbidding in die tyd van Dawid was nog nie goed ontwikkel nie. Ons moet onthou die tempel is eers na die tyd van Dawid gebou. Dit was Salomo wat die kore en musiek wat ons verbind met die tempel gevestig het. In 2 Samuel 7 lees ons dat God, deur die profeet Natan, nie net vir Dawid nie, maar ook al sy afstammelinge, geroep het tot daardie spesiale verhouding met God. Eeue later het die heersende koning nog soms bekend gestaan as “Dawid, seun van God”. Van Dawid moet hierdie gebruik ook in ag neem.

Maar hoekom word Dawid se naam so dikwels aan die psalms gekoppel?

• Dit word algemeen aanvaar dat Dawid die outeur was van die klaaglied oor Saul en Jonatan (2 Samuel 1:19 – 27). Hierin openbaar hy duidelik ‘n digterlike gees. Ons kry dieselfde gees in die sogenaamde laaste woorde van Dawid (2 Samuel 23:1 – 7). Dawid was ‘n digter.
• In Saul se koninklike paleis was Dawid bekend as ‘n goeie musikant. Toe die boosaardige gees Saul beetgepak het, het sy amptenare aanbeveel dat hulle iemand moet kry wat die lier kan speel. Saul sê: Kyk maar vir my uit na ‘n man wat goed kan speel (1 Samuel 16:17). Hulle kry toe vir Dawid. Amos sê dat Dawid musiekinstrumente kon uitdink (6:5). Dit is veral die skrywer van die Kronieke-boeke wat die bydrae wat Dawid tot die musikale aspekte van die Israeliete se aanbidding gemaak het, beklemtoon.
• Die vroeë monargie (Dawid was slegs die tweede koning van Israel)  was ‘n tyd waartydens nasionalisme bevorder is. Dit was ook ‘n tyd van voorspoed en kreatiwiteit – ook wat die kunste betref. Dawid staan sentraal in hierdie beweging.
• Daar is ‘n ooreenkoms tussen Dawid se lewe (soos beskryf in die historiese boeke) en sommige psalms. Dink maar aan die verhaal van Dawid, Batseba en Urija in 2 Samuel 11:1 – 12:25 en Psalm 51.
• In 2 Samuel 23:1 word na Dawid as die gevierde in die liedere van Israel Die King James Version praat van the sweet psalmist of Israel.

Dat Dawid self sekere van die psalms geskryf het, is seker, maar dit is onwaarskynlik dat hy al die psalms wat na hom verwys, geskryf het.

“Those speak foolishly who ascribe their anger or their impatience to such as offend them or to tribulation. Tribulation does not make people impatient, but proves that they are impatient. So everyone may learn from tribulation how his heart is constituted.” – Martin Luther

Hou op kla oor die probleme in jou gemeente

Sport het ontleders, kundiges en kommentators wat betaal word om te praat oor die prestasies van die verskillende spanne en spelers. Rolprente en boeke het kritici wat ‘n lewe daaruit maak om die gehalte van die rolprente en boeke te evalueer. Ons verbruikerskultuur bevorder die idee dat ons menings dié belangrikste is. Ons bring ook hierdie gesindheid in die kerk in. Ons evalueer die musiek, die lengte van die preek, die gebou … Dit lyk amper asof die kerk geseën is met mense met die geestelike gawe van kla.

Wat ons nodig het, is mense wat gewillig is om dinge te verander. Daar is niks mee verkeerd om die aandag op probleme in die gemeente te vestig nie. Maar as ons net die probleme identifiseer, hoe gaan dinge ooit verander? Voordat jy die problem op die tafel lê, dink aan die volgende:

1. Is dit waardevol? Is dit ‘n probleem wat hanteer moet word? As die probleem hanteer word, sal dit die gemeente help?
2. In watter seisoen is die gemeente? Gemeentes het seisoene waarin hulle baie besig is. Dikwels het hulle ‘n tekort aan leiers, fondse en vrywilligers. Jy moet dus besluit of die probleem dringend is en of dit kan wag tot dinge rustiger is. Natuurlik moet die saak hanteer word, maar dink net ‘n bietjie aan die tydsberekening.
3. Is dit ‘n persoonlike voorkeur? Daar is ‘n verskil tussen probleme identifiseer en probleme skep. Persoonlike voorkeure is nie probleme nie. Ons moenie persoonlike voorkeure hanteer asof die gemeente besig is om iets verkeerd te doen nie.
4. Is jy betrokke? Niks is meer frustrerend as ‘n toeskouer met baie opinies nie. Hulle sê hulle wil net help of hulle sê hulle het gedink jy behoort te weet. As jy nie genoeg omgee om betrokke te raak nie, kan jy nie die aandag op dinge vestig nie. Mense wat nie bereid is om betrokke te raak nie, is van min hulp – dit ontmoedig net ander. Jy moet wys dat jy vir die gemeente en nie net jou idees omgee nie.
5. Wat is jou motief? Wil jy dinge verander tot voordeel van almal? Hanteer jy ‘n saak omdat jy vir die gemeente en die koninkryk van God omgee? Jou motief is baie belangrik. As jy nie met vertroue kan sê dat jy dit te berde bring vir die heerlikheid van God en die beswil van ander mense nie, moet jy weer dink of jy dit te berde moet brng.
6. Wat is jy bereid om daaromtrent te doen? As jy nie bereid is om iets daaromtrent te doen nie, is jy nie die persoon om dit te berde te bring nie. Moenie probleme op die tafel lê sonder om ook ‘n oplossing aan te bied nie.

Die wêreld en die gemeente het nie meer mense wat op die pawiljoen sit en kritiseer nodig nie. Die oes is groot en die werkers is min. Kritici is nie werkers nie. Kerk wees is nie ‘n toeskouer sport nie. As jy ‘n problem te berde wil bring, word deel van die wedstryd.

I know of no case study in history that describes an organization that has been managed out of a crisis. Every single one of them was led – George J. Flynn

Jesus word versoek

Na Jesus se doop word Hy deur die Gees in die woestyn gelei (Matteus 4:1 – 11). Nadat Hy 40 dae en 40 nagte niks geëet het nie, word Hy deur die duiwel versoek. Dit herinner ons aan Adam se versoeking. Hoekom is Jesus versoek? Deel van Jesus se werk was om die tweede Adam te wees. Hy word geroep om die laaste/nuwe Adam te wees om te doen wat die eerste Adam nie kon doen nie. Adam se grootste mislukking was juis sy reaksie op versoeking. Veral Paulus stel die eerste teenoor die tweede Adam in Romeine 5:12 – 19 en 1 Korintiërs 15:21 – 22 en 45 – 49.

Daar is duidelike verskille, maar ook ooreenkomste tussen Adam en Jesus se versoeking. Kom ons kyk eers na die verskille:

• Adam word in die paradys versoek en Jesus in die woestyn
• Adam word versoek terwyl hy saam met sy vrou was; Jesus was alleen.
• Adam word versoek terwyl hy deur allerhande soorte kos omring was; Jesus was vir 40 dae en 40 nagte sonder kos.

Daar was ook sekere ooreenkomste. Satan kom na Adam en vra ‘n eenvoudige vraag: Het God werklik gesê julle mag van geen boom in die tuin eet nie? Hier verdraai Satan God se woord. Eva stel dit reg en sê vir Satan dat hulle van die vrugte van die bome mag eet, behalwe van die vrugte van die boom in die middel van die tuin. Satan gaan nou verder en vertel ‘n leuen en weerspreek direk God se woord: Julle sal beslis nie sterf nie, maar God weet julle oë sal oopgaan die dag as julle van daardie boom eet en dan sal julle soos God wees deurdat julle alles kan ken. Satan se taktiek is duidelik: hy val die betroubaarheid, gesag en waarheid van God se woord aan. Hy gee te kenne dat hulle beperk en nie vry is nie.

Jesus se versoeking begin op dieselfde manier. Satan sê: As U die Seun van God is …  Pas vantevore, by sy doop, het God self verklaar: Dit is my geliefde Seun. Op elke versoeking van Satan antwoord Jesus met ‘n aanhaling uit Deuteronomium 6 – 8. Satan haal selfs uit Psalm 91 aan, maar Jesus wys dat sy interpretasie van die vers verkeerd is deur ‘n verdere aanhaling uit die Skrif. Ons kan tog nie een deel van die Skrif teenoor ‘n ander plaas nie.

Wat leer ons uit hierdie gedeelte?

1. Is jy verbaas as God tye van beproewing, probleme, versoeking en toetsing in jou lewe toelaat? Onthou dat die Seun van God self dit deurgemaak het. Dwarsdeur sy lewe is Hy versoek – selfs deur sy vriende. Nadat Jesus vir die eerste maal sy dood aangekondig het, het Petrus Hom berispe. Luister net na Jesus se reaksie: Moenie in my pad staan nie, Satan! Jy is vir My ‘n struikelblok, want jy dink nie aan wat God wil hê nie, maar aan wat die mense wil hê (Matteus 16:22 – 23).
2. Satan se versoekings is nie altyd openlik en duidelik nie. Soms is dit baie subtiel. Daarom moet jy jou hart beskerm deur van God se genade afhanklik te wees om die aanslae af te weer.
3. Memoriseer die Skrif. Jesus kon Satan se aanslae afweer deur gereeld uit die Skrif aan te haal. Kan ek en jy dit ook doen?