Faith is to believe what we do not see; and the reward of this faith is to see what we believe – Augustinus

Diens van Barmhartigheid

Geseënd is dié wat barmhartig is, want aan hulle sal barmhartigheid bewys word (Matteus 5:7).

Wat is barmhartigheid? Gewoonlik dink ons aan twee dinge: om mense wat dit nie verdien nie te vergewe of om mense te help wat hulleself nie kan help nie. Maar barmhartigheid is veel meer. Daar is ten minste sewe fasette van barmhartigheid. Hierdie is ook sewe maniere om ons verhoudings te verander en om ‘n barmhartigheidsbediening te ontwikkel.

1. Wees geduldig met mense se giere

Mense is soms eienaardig; hulle het allerhande maniertjies. Soms het hulle irriterende gewoontes. Jy bewys barmhartigheid as jy nie geïrriteerd of kwaad word nie. Almal van ons het maar ons giere. Wees altyd beskeie, vriendelik en geduldig, en verdra mekaar in liefde (Efesiërs 4:2). Begin deur barmhartigheid by die huis te bewys, want julle sien mekaar se foute meer as wat enigiemand anders dit sien en jy moet die res van jou lewe met hulle saamleef.

2. Help enigeen wat seer kry

Daar is mense wat seer kry om ons, maar ons is gewoonlik te besig om dit raak te sien. Dink maar weer aan Jesus se gelykenis van die barmhartige Samaritaan. Twee mense loop by die beseerde man langs die pad verby. Dit is die Samaritaan wat hom help. Jesus sê dat ons naaste die persoon is wat seer het, maak nie saak hoeveel hy van ons verskil nie.

3. Gee mekaar ‘n tweede kans

 Wees goedgesind en hartlik teenoor mekaar, en vergewe mekaar soos God julle ook in Christus vergewe het (Efesiërs 4:32). In vers 31 noem Paulus enkele negatiewe reaksies: Moet nooit verbitterd of opvlieënd wees of woedend word nie; moenie vloek of skel nie; moet niks doen wat sleg is nie. Die wêreld se reaksie word dikwels deur bitterheid en harde woorde gekenmerk – kyk net op Facebook.

4. Doen goed aan diegene wat jou seer maak

Barmhartigheid beteken dat ons aan mense gee wat hulle nodig het en nie wat hulle verdien nie. Die mense vir wie jy nie wil liefhê nie, verdien dit die meeste. Mense wat ander seer maak, het baie liefde en barmhartigheid nodig.

5. Wees vriendelik teenoor dié wat jou beledig

Verbale aanvalle op die kerk is besig om toe te neem. Een van die groot probleme van kerkleiers vandag is die sogenaamde kultuuroorlog. Oorloë kom altyd teen ‘n duur prys. Ons moet besluit: wil ons die argument wen of wil ons mense vir God wen.

6. Bou brûe van liefde na die ongewildes

Daar is mense in jou straat of met wie jy werk met wie niemand vriende wil maak nie. Almal vertel grappe agter hulle rug. Hulle mag ‘n ander lewenstyl of geloof hê; hulle mag as gevolg van hulle kultuur anders aantrek. Hulle is nie deel van die groep nie; hulle is nie gewild nie. Hoekom sou God wou hê dat ons brûe na hulle moet bou? Want jy kan nie jou teenstanders vir God wen nie. As jy ‘n lewe van barmhartigheid leef, sal jy gekritiseer word. Jesus was nie bang om met sulke mense geassosieer te word nie. Hoekom nie? Hy het presies geweet wie Hy is en Hy het geweet wat sy roeping was: om diegene wat verlore was te soek en te vind.

7. Heg meer waarde aan verhoudings as aan reëls

Watter ongelowige kan jy uitnooi vir ete? Toe Jesus vir Levi/Matteus geroep het om sy dissipel te wees, het hy ‘n groot feesmaal gehou waar ‘n groot aantal tollenaars en ander mense saam met hulle aangesit het. Nooi ongelowiges uit vir ‘n ete by jou en daarna nooi jy hulle om ‘n erediens saam met jou by te woon. Dit is jou bediening van barmhartigheid.

Het ek en jy in ons lewens ‘n bediening van barmhartigheid?

People travel to wonder at the heights of mountains, at the huge waves of the sea, at the long courses of rivers, at the vast compass of the ocean; and they pass by themselves without wondering – Augustinus

Is godsdiens verantwoordelik vir die probleme in ons gemeenskap?

Daar is ‘n toenemende persepsie in die samelewing dat geloof die oorsaak van baie probleme in ons gemeenskappe is. In die hof van openbare mening kry die Christelike godsdiens die wind van voor. Vir dekades is geglo dat die Christelike geloof irrelevant is, maar vandag word dit toenemend vervang met die siening dat dit sleg vir die gemeenskap is.

Die Barna Group het ‘n studie gedoen om die gemeenskap se huidige persepsies van geloof en die Christelike godsdiens vas te stel. Geloof en die Christendom word deur miljoene mense as ekstrimisties beskou. Hoekom?

1. Volwassenes en veral ongelowiges is bekommerd oor godsdienstige ekstremisme

Godsdienstig gemotiveerde terrorisme lei daartoe dat toenemend meer mense teen ekstremisme gekant is – dit is ‘n bedreiging vir ons gemeenskappe. 75% van Amerikaners stem saam.

2. Amper die helfte van nie-godsdienstige volwassenes glo dat die Christelike geloof ekstremisties is

Wat kommerwekkend is, is dat net 14% van ateïste en agnostici sterk glo dat Christene nie ekstremisties is nie.

3. Die omvang van dit wat as ekstremisties beskou word, is breed.

Daar is vier kategorieë.

• Algemeen as ekstremisties aanvaar deur 80% van volwassenes. Dit sluit in die gebruik van godsdiens om geweld te regverdig, weiering van standaard mediese behandeling vir kinders en die weiering om ‘n kliënt wie se leefstyl met hulle geloof bots, te bedien.
• As ekstremisties aanvaar deur 50 – 80% van volwassenes. Dit sluit in demonstrasies buite ‘n organisasie wat hulle as immoreel sien, protes teen regeringsbeleid wat bots met hulle godsdienstige sienings. Dit gaan hier oor  sosiale aangeleenthede.
• As ekstremisties aanvaar deur 20 – 50% van volwassenes. Hier gaan dit oor dinge wat veral by sekere groepe voorkom soos spreek in tale, dra van spesiale klere of hoofbedekkings en die nakom van sekere dieetbeperkings.
• As ekstremisties aanvaar deur minder as 20% van volwassenes. Hierdie sluit in die lees van die Bybel of Koran in die openbaar, om geld aan ‘n godsdiensinstelling te skenk.

4. Evangelicals staan uit in hulle gesindheid teenoor ekstremisme

Hulle is baie minder geneig as ander groepe om die elemente as ekstremisties te beskou.

Hierdie navorsing wys vir ons weereens die uitdagings wat Christene vandag moet hanteer. In ‘n godsdienstig plurale en verdeelde gemeenskap is daar verskillende groepe wat meeding om te besluit hoe geloof moet werk. ‘n Groot aantal optredes en selfs oortuigings word nou as ekstremisties beskou deur ‘n groot deel van die bevolking. Gelowiges is nie meer deel van die kulturele hoofstroom nie. Geen wonder soveel Christene ondervind frustrasie nie. Hulle is nie meer in pas met die kultuurnorme en –momentum nie

[Kinnaman se boek Good Faith analiseer hierdie nuwe sosiale ekstremisme.]

The test of liberality is not what is given, but  what is left (William Kelly).

Die Psalms: Inleiding (6)

Die psalms kan beskou word as die hart van die Ou Testament en kan gesien word as ‘n samevatting en uitdrukking van die Ou Testamentiese teologie. Die psalms is nie deur Griekse denke beïnvloed nie, alhoewel party psalms hersien is in die tyd van Sokrates en Plato. As ons die psalms interpreteer mag ons nie Plato se filosofiese idees teruglees in die psalms nie. Alle Griekse denke was dualisties waar elke aspek van die lewe in twee verdeel is: hemel en aarde, liggaam en siel, liefde en seks, ens. Die Hebreeuse denke daarenteen was een. Jeremia praat van die skepping as ‘n geheel. Natuurlik kon ‘n mens praat van hemel en aarde, maar vir die Jood was hul slegs twee kante van dieselfde muntstuk. Vir die Jood was/is die siel nie iets wat tydelik in die liggaam gewoon het nie (soos die Grieke geglo het nie). Hul het geglo in die geheel. Dit is hierdie “geheel” wat die voorwerp van God se liefde is. Ons moet baie versigtig wees om nie tipiese Griekse idees in ons interpretasie van die psalms te dra nie – redding van siele, die onsterflikheid van die siel, ens.

Die gevolg van hierdie siening is duidelik in die regeringsvorme. Die Griekse “demokrasie” het werkers en vroue uitgesluit – dit was beperk tot die hoë sosiale vlakke. In Israel het elke dorpie sy “regter/ouderling” gekies. Hy het by die hek gesit en reg gespreek. Hy moes dit op so ‘n wyse doen dat niemand – ook vroue, slawe en vreemdelinge – benadeel word nie. Slawe is na ses jaar vrygelaat en het ‘n bonus ontvang. Drie maal per jaar, tydens die groot feeste, moes hierdie “regter” na Jerusalem gaan. By hierdie geleenthede het hy saam met sy mede-regters in ‘n “parlement” gesit en die koning geadviseer oor alledaagse aangeleenthede wat die mense geraak het. Ons lees dat ‘n groot aantal van hierdie “regters” uit ballingskap teruggekeer het. Daar het hul waarskynlik as verteenwoordigers van die volk opgetree, al was daar geen koning nie. As ons in die psalms lees van regstoepassing deur die koning moet ons altyd die demokratiese struktuur agter die koning in gedagte hou.

Die psalmdigters was wel deeglik bewus van ‘n duidelike skeidslyn – nie tussen liggaam en siel nie, maar tussen goed en kwaad. God voer oorlog teen hierdie kragte van die bose. Hy word selfs as ‘n krygsman beskryf. Om God se doel te bereik – die verlossing van alle mense – moet bloed gestort word. God se mense moet bereid wees om saam met Hom te deel in die gevare van hierdie oorlog. As hul nie bereid is om hul deel van die pyn en lyding te dra nie, sal God, as een van die Vennote in die gelofte, self hul deel aan hul opdra. Dit is slegs deur pyn en lyding, gedra in liefde, dat God se koninkryk na die aarde kan kom. Daarom word God in die psalms nie alleen as Skepper nie, maar ook as Redder, gehuldig.

Since you cannot do good to all, you are to pay special attention to those who, by the accidents of time, or place, or circumstances, are brought into closer connection with you – Augustinus

Hoe gebruik ons Bybelkommentare?

Hierdie is nog een van Mel Lawrenz se reeks oor hoe ons die Bybel moet lees.

Een dag sê ‘n engel van die Here vir Filippus om na die pad tussen Jerusalem en Gasa te gaan. Daar kry hy ‘n Etiopiër op pad terug nadat hy Jerusalem toe gekom het om te aanbid. Hy was besig om uit die profeet Jesaja te lees. Filippus vra vir hom: Verstaan u wat u lees? Die man antwoord hom: Hoe sou ek kon as niemand dit vir my uitlê nie? (Handelinge 8:26 – 40).

Ernstige Bybelstudie sal altyd insluit die insigte wat ons kry uit Bybelkommentare. Daar is verskillende kommentare vir verskillende doeleindes. Ons moet hulle op geselekteerde tye gebruik tydens ons Bybelstudie. Die gebruik van kommentare is noodsaaklik. Natuurlik moet die individuele gelowige die teks van die Bybel op ‘n natuurlike en sinvolle wyse kan lees en so die teks verstaan. Ons moet ‘n direkte verhouding met God se woord hê, sodat ons direk deur die waarheid en krag van sy woord beïnvloed kan word.

Die lees, verstaan en toepassing van die waarhede van die Bybel was nog altyd ‘n funksie van die geloofsgemeenskap. Die woorde van die profete en apostels was gerig aan God se mense aan die begin. Nou is dit ‘n gesamentlike poging van die geloofsgemeenskap. Daarom doen ons persoonlike Bybelstudie, maar ons raak ook met ander gelowiges betrokke by Bybelstudies.

‘n Kommentaar is ‘n verduideliking van die teks deur iemand wat die taal, konteks en vorm van die teks bestudeer het. Hy gee aan ons besonderhede wat ons nie kan kry deur net die teks te lees nie. Hier dink ons aan dinge soos argeologiese ontdekkings, geskiedkundige besonderhede, taalkundige eienaardighede en besonderhede oor die geografie en kultuur.

Watter soorte kommentare kry ons?

Dit hang van jou doel af – wat wil jy bereik? Hier is ‘n paar tipes:

• Kritiese, tegniese en eksegetiese kommentare. Hulle bevat baie besonderhede insluitend kommentaar op die Hebreeus, Aramees of Grieks gebruik in die oorspronklike teks. Hulle word veral gebruik deur mense wat hierdie tale verstaan
• Verklarende kommentare is geskryf vir mense wat gereeld ander onderrig. Hulle is van waarde vir enige ernstige student van die Bybel. Hulle gaan gedeekte vir gedeelte, reël vir reël na en verduidelik die agtergrond en betekenis. Hulle beskryf ook hoe die teks toegepas kan word in die alledaagse lewe.
• Kommentare vir aanbidding. Hulle spandeer baie min tyd aan die besonderhede van gedeeltes en gaan direk na die geestelike betekenis en die toepassing.

Hoe besluit ek watter kommentare om te gebruik?

As ons ‘n in-diepte studie maak van ‘n gedeelte, moet ons twee of meer kommentare gebruik en notas maak soos ons vorder. Ons sien gou waar die kommentators ooreenstem en verskil oor die betekenis van die teks. Ons kry baie besonderhede wat ons nie sou kry deur net die teks te lees nie. Ons kies die kommentaar wat aan ons vereistes sal voldoen.

Toe die Etiopiër gesê het: Hoe sou ek on as niemand dit vir my uitlê nie? openbaar hy die nuuskierigheid en leerbaarheid wat noodsaaklik is vir volgelinge van Jesus. Ons is geseënd met die baie kundiges wat toegewyd gestudeer het om ons te help om die betekenis van die Skrif te verstaan.

[Daar is ook uitstekende kommentare op die Internet beskikbaar]