You don’t have to transform the message, but you do have to translate it – Rick Warren

Geseënd is diegene wat waag

Jesus het die verhaal van die ryk man wat op reis wou gaan, vertel (Matteus 25:14 – 30). Hy roep sy slawe bymekaar en vertrou sy besittings aan hulle toe. Vir die een het hy vyf goue muntstukke gegee, vir die ander twee, en vir ‘n derde een. Dan lees ons: Die een wat vyf goue muntstukke ontvang het, het dadelik daarmee gaan werk en ‘n wins gemaak van nog vyf. So ook die een wat twee gekry het: hy het ‘n wins gemaak van nog twee. Maar die slaaf wat een gekry het, het ‘n gat in die grond gaan grawe en sy eienaar se geld daarin weggesteek.

Toe die eienaar terugkom, vra hy rekenskap van sy slawe. Hy prys die eerste twee slawe vir hulle wyse gebruik van sy geld. Vir die een wat sy muntstuk begrawe het, sê hy: Jy is ‘n slegte en lui slaaf! Jy het geweet dat ek oes waar ek nie gesaai het nie, en pluk waar ek nie geplant het nie. Dan moes jy my geld in die bank gesit het, en ek sou dit by my koms met rente teruggekry het. Vat die muntstuk van hom af weg en gee dit aan die een wat tien het. Aan elkeen wat het, sal meer gegee word, en hy sal oorvloed hê; maar van hom wat nie het nie, sal ook die bietjie wat hy het weggevat word. En gooi die nuttelose slaaf uit in die diepste duisternis daarbuite. Daar sal hulle huil en op hulle tandekners.

Hier is twee dinge wat opval in hierdie gelykenis:

1. Jesus prys die eerste twee slawe omdat hulle met sy geld gewaag het. Hulle het geen waarborg gehad dat hulle nie die geld sou verloor het nie. Hy betig hulle nie – Hy prys hulle.
2. Hy noem die een wat niks gewaag het en die geld begrawe het ‘n slegte en lui slaaf. Wat het hy verkeerd gedoen? Hy het tog nie gesteel of was nie onverantwoordelik nie. Hy het nie ‘n enkele sent op homself spandeer nie – hy gee 100% van die geld terug. En Jesus sê dat hy sleg en lui was.

As ons praat van sleg dink ons gewoonlik aan iets verkeerd wat ons gedoen het. Volgens hierdie gelykenis is sleg net so van toepassing op iets wat ons nie doen nie as op iets wat ons wel doen. As ek nie my lewe volledig vir die koninkryk van God waag nie, is ons sleg.

Hoekom het hierdie derde slaaf anders as die ander twee opgetree? Kyk na sy reaksie op die eienaar: Meneer, ek ken u en weet dat u ‘n harde man is, wat oes waar u nie gesaai het nie, en pluk waar u nie geplant het nie. Omdat ek bang was, het ek u muntstuk in die grond gaan begrawe. Hier het u u geld terug. Hy het nie sy eienaar se goedheid vertrou nie.

Elke groot waagstuk in God se Naam begin met vertroue in die goedheid en betroubaarheid van God. Die vrou met bloedvloeiing wat aan die soom van Jesus se klere geraak het, is genees, want sy het in Jesus se goedheid geglo (Lukas 8:45 – 46). Ons kan Hom nie beledig met groot versoeke nie.

John Newton, skrywer van Amazing Grace stel dit so:

Thou art coming to a King, so with thee large petitions bring!

For his grace and power are such, that none can ever ask too much.

People who say ‘keep your religion to yourself’ are totally ignorant of  Christianity.  Totally.  Ignorant.  They might as well say to the sun ‘keep your light to yourself’– Jim West

Die aakligste storie in die Bybel

Die aakligste storie in die Bybel kry ons in Rigters 19. Daar is nogal ooreenkomste met die storie van Sodom in Genesis 19.

‘n Leviet en sy byvrou kom in Gibea aan. ‘n Man bewys vir hulle gasvryheid en nooi hulle om in sy huis te oornag. ‘n Klomp straatboewe omsingel die huis. Hulle eis dat die Leviet aan hulle uitgelewer word: Ons wil geslagsgemeenskap met hom hê. Die Leviet gryp sy byvrou en stoot haar buitentoe. Hulle het met haar geslagsgemeenskap gehad en haar die hele nag deur  tot die môre toe verrineweer. Sy was dood. Die Leviet sny haar in twaalf stukke en stuur dit deur die hele gebied van Israel. Die tragedie eindig in ‘n burgeroorlog. Is daar ‘n vrou in die Bybel teen wie daar meer gesondig is?

Hoekom is hierdie aaklige storie in die Bybel? Kon God dit nie verwyder het nie? Of is daar dalk ‘n doel met die storie? Hier is ‘n paar onverwagte uitnodigings.

1. Ons word uitgenooi om haar lot te betreur

As ons haar storie lees, kan ons huil en kla oor haar lot – en die lot van alle slagoffers van hierdie afskuwelike daad. Een van die sleutelelemente van klaagliedere is om eerlike vrae van God te vra. “Hoekom het God toegelaat dat hierdie vrou deur ‘n spul boewe verkrag word?” of: “Waar was U, God?” In hierdie vrae ontmoet ons vir God op ‘n manier wat ons nie volledig verstaan nie. God het dit nie verhoed nie, maar die feit dat dit in sy woord is, beteken dat Hy wil hê dat ons daaraan aandag moet gee. Antwoord op ons vrae kom nie gou nie, maar mettertyd lei ons klaagliedere tot ‘n dieper verhouding met God.

2. Ons word uitgenooi om verontwaardig te wees oor die tragedie van verkragring

Verkragting moet ons briesend maak. Mag – fisies, ekonomies of andersins – word gebruik om slagoffers te dwing om iets te doen wat hulle nie wil doen nie. Maar volgelinge van Jesus word geroep om juis diegene sonder mag by te staan. Burgeroorlog is nie vandag die antwoord nie, maar ons gemeentes moet dien as advokate vir die regte van slagoffers van seksuele misbruik

3. Ons word uitgenooi om meer oor verkragting te praat

Wat gebeur in meeste gemeentes. Die media praat gedurig oor verkragting Om verkragting te ignoreer, beteken nie dat dit gaan verdwyn nie. Oor gedeeltes soos Rigter 19 – ons maak of dit nie daar is nie – gaan niks oplos nie. Die Bybel praat op ‘n paar plekke oor verkragting: Genesis 19:30 – 38 (Lot en sy dogters); Genesis 34:2; 2 Samuel 11:4 (Dawid en Batseba); 13:14 (Ammon en Tamar); 16:22 (Absalom en Dawid se byvrouens). Deur stories  soos hierdie te bespreek, sal vir ons wysheid gee oor wat God van hierdie afskuwelike misdaad dink.

4. Ons word uitgenooi om oor Jesus se dood na te dink

As ons aan hierdie vrou teen wie so erg gesondig is, dink, moet ons dink aan die Man wat die hele wêreld se sondes op Hom geneem het. Die Leviet offer die lewe van sy byvrou op om sy eie lewe te red; Jesus offer Homself vrywillig om die lewens van ander te red.

5. Ons word uitgenooi om heling vir die slagoffers en oortreders van verkragting te bring

Die uiteindelike doel van Jesus se lyding en dood was om aan almal – insluitend slagoffers en oortreders van verkragting – ‘n geleentheid te gee om vergewe en genees te word. Deur die kruis is die mag van sonde gebreek.  Die proses van vergifnis en genesing gaan ‘n tyd neem. Dit vereis professionele hulp, wyse vriende en ‘n ondersteunende gemeenskap.

As ons die storie van die Leviet se byvrou onthou en nie ignoreer nie, moet ons ook oor Jesus se lyding en dood nadink. Dit is immers die pad waardeur almal van ons vergifnis kan ontvang.

We face a changing culture by faith in a changeless Christ. —H.B. Charles Jr.

Is ek waarlik ‘n Christen?

Laat ons tog God nader met ‘n opregte hart en met volle geloofsekerheid (Hebreërs 10:22)

Daar is min vrae wat soveel vrees in gelowiges veroorsaak as juis: Het ek volle sekerheid van my geloof? Geloofsekerheid is kosbaar, want dit is die bron van diepe vrede en vertroosting. Geloofsekerheid is iets wat vertroetel moet word en oor tyd dieper en sterker groei. Dit is ‘n gawe van God.

Iemand wat dit baie goed verstaan het, was John Newton (1725 – 1807).

Assurance grows by repeated conflict, by our repeated experimental proof of the Lord’s power and goodness to save; when we have been brought very low and helped, sorely wounded and healed, cast down and raised again, have given up all hope, and been suddenly snatched from danger, and placed in safety; and when these things have been repeated to us and in us a thousand times over, we begin to learn to trust simply to the word and power of God, beyond and against appearances: and this trust, when habitual and strong, bears the name of assurance; for even assurance has degrees. (Newton on the Christian Life, 220)

God se manier om die gawe van geloofsekerheid te laat groei, is deur ons aan swaarkry te onderwerp. Die proses is ontwerp om moeilik te wees. Beproewing is die manier waarop geloof bewys, versterk en verfyn word. Daarom skryf Jakobus: My broers, julle moet baie bly wees wanneer  allerlei beproewings oor julle kom, want, soos julle weet, as julle geloof die toets deurstaan het, stel dit julle in staat om te volhard (Jakobus 1:2 – 3).

Ons kry presies dieselfde in Hebreërs 12:7 – 8: Verdra die tug as opvoeding, want God behandel julle as sy kinders. Is daar miskien ‘n kind wat nie deur sy vader getug word nie? As julle nie getug word soos al die ander nie, dan is julle nie werklik sy kinders nie. Deur beproewing en swaarkry bewys ons dat ons God se kinders is. Natuurlik lyk dit op daardie oomblik nie soos iets waaroor ons bly moet wees nie. Maar later volg geloofsekerheid.

Maar hoekom het God die proses vir die verkryging van Gloofsekerheid deur swaarkry ontwerp? Newton antwoord:

We cannot be safely trusted with assurance till we have that knowledge of the evil and deceitfulness of our hearts, which can be acquired only by painful, repeated experience. (222)

Soos Petrus wat plegtig belowe het dat hy Jesus nooit sou verloën net enkele ure voor hy die gedoen het nie, besef ons nie die mag van ons sondige natuur nie – en hoe swak ons geloof is. Ons besef nie hoe trots ons is en hoeveel ons op onsself vertrou nie. Dit is beproewings  wat veroorsaak dat die onsuiwerhede in ons lewens – vrees, angs, ongeloof, jaloesie, bitterheid, selfsug, ens – na vore bring. Dit is wat God wil hê, want as ons die aaklige sonde in ons lewe raaksien en besef dat ons op ons eie nie daarvan ontslae kan raak nie, soek ons hulp by Christus. Weer Newton:

We can have no security from gifts, labors, services, or past experiences; but that from first to last our only safety is in the power, compassion, and faithfulness of our great Redeemer. (234)

God wil hê dat ons geloof volledig op Christus moet rus. Maar dit het gebeur, sodat ons nie op onsself sou vertrou nie, maar op God wat die dooies opwek tot die lewe (2 Korintiërs 1:9).

 “We are never more safe, never have more reason to expect the Lord’s help, than when we are most sensible that we can do nothing without him.” This is the paradox of assurance. (234)

Newton beskryf hierdie gawe van geloofsekerheid in sy bekende lied: Amazing Grace.

Ek is die naam van kind nie werd –

Wou self my sake reël.

My lewe , kanse, tyd en geld

is nutteloos verspeel.

Genade, onbeskryflik groot –

Daar’s fees, ek  is weer tuis.

U Seun bring my – verlore mens –

Weer in die vaderhuis.

[Verse 2 en 4 van Lied 510: Genade, onbeskryflik groot.]

Geloofsekerheid kom deur sterker geloof. Geloof groei sterker slegs deur toetsing.

[Die aanhalings in hierdie gedeelte kom uit Tony Reinke se Newton on the Christian Life uit die hoofstk Battling Insecurity.]

The heights by great men reached and kept

Were not attained by sudden flight,

But they, while their companions slept,

Were toiling upward in the night.

Henry Wadsworth Longfellow

Vriendskap is belangrik

Die woord vriend word vandag baie losweg gebruik – iemand met wie ons ‘n paar gesprekke gehad het, wat saam met ons werk of wat van ons op Facebook hou, is nou ‘n vriend. Dit is nie noodwendig sleg nie, maar in die proses verloor ons die betekenis van Bybelse vriendskap. J. R Miller sê:

To become another’s friend in the true sense is to take the other into such close, living fellowship that his life and ours are knit together as one. It is far more than a pleasant companionship in bright, sunny hours. A genuine friendship is entirely unselfish. It seeks no benefit or good of its own. It does not love—for what it may receive—but for what it may give. Its aim is “not to be served, but to serve” (Markus 10:45).

Weet ons hoe dit met ons vriende gaan? As ons nie weet hoe hulle verhouding met God is, wat hulle probleme is, met watter sondes hulle stry nie, praat ons van ‘n oppervlakkige kennis en nie vriendskap nie.

Moontlik is vriendskap so skaars, weens die koste daaraan verbonde.

1. Vriendskap kos persoonlike gemak

Die ware toets vir vriendskap is wanneer ons vriende iets van ons verwag of nodig het wat nie vreugde is nie. Dan moet ons ons persoonlike voorkeure opsy skuif. Moet niks uit selfsug of eersug doen nie, maar in nederigheid moet die een die ander hoër ag as homself (Filippense 2:3).

2. Vriendskap kos tyd

Ons is gemaak vir gemeenskap. Maar dit vereis tyd. Jy kan nie ‘n betekenisvolle vriendskap verwag as jy nie bereid is om tyd daarin te belê nie. As ons dit nie doen nie, is dit nie moontlik om iemand te ken en te dien nie.

3. Vriendskap kos intimiteit

Aanvanklik sien ons net die goeie in ons vriende. As dit al is wat ons sien, is ons vriendskap maar oppervlakkig. Vriende help mekaar om sonde te identifiseer en te beveg. Maar dit kan ons net doen as ons die ander persoon se hart ken – en hy ons hart ken. Daar moet ‘n gewilligheid wees om jou hart en lewe vir ander oop te maak. Ons moet die goeie en die slegte deel. Dit geld na beide kante toe.

4. Vriendskap kos gemak

Vriendskap is maklik as almal lag Wat gebeur as die storms kom? Wat gebeur as ons van mekaar verskil? Word ons bitter en draai ons rug op die vriendskap? Ware vriendskap vergewe en herstel die verhouding.

5. Vriendskap kos gebed

Vriende bid vir mekaar. As jy nie vir jou vriende bid nie, is jy nie ‘n ware vriend nie. Ons moet tog ons vriende met gebed bemoedig; ons moet tog vir hulle intree vir genesing, wysheid, voorsiening en heiligheid. Ware vriende bid gereeld vir mekaar. Hulle pleit vir die behoeftes van ander.

6. Vriendskap kos liefde

Hoe langer vriende mekaar ken, hoe meer word hulle sondes geopenbaar. Maak nie saak wat dit is nie, ons moet hulle steeds liefhê. As God ons roep om vriende te wees, roep Hy ons om te vergewe.

Vriendskap kos baie, maar dit is die moeite werd. Dit is ‘n gawe van God waarvan Hyself in die evangelie die model is.