God does not mind your stumbling and the faltering phrases. He is not hindered by poor grammar. He is interested in your heart – Billy Graham

Calvyn en voorsiening deur God

Min skrywers in die geskiedenis van die kerk het meer bemoedigende woorde vir gelowiges geskryf as juis Calvyn. In sy bekendste boek, Institutes of the Christian Religion, hanteer hy die leer van die voorsiening van God in twee hoofstukke. Die woord voorsiening het feitlik uit ons woordeskat verdwyn. Ons hoor nie meer dat na God as die Voorsienigheid verwys word nie.

Hier is ‘n paar bemoedigende gedeeltes om die jaar mee te begin.

Aanhaling #1: Hy onderhou, voed en versorg alles wat Hy gemaak het, selfs die mossies.

In Matteus 10:29 sê Jesus dat geen mossie op die grond sal val sonder die wil van hulle Vader nie. Twee mossies kan jy vir ‘n sent koop. As Hy hulle versorg sal God tog sekerlik ook vir ons versorg. Ons kan op God vertrou om ons te alle tye te onderhou, te voed en te versorg.

Aanhaling #2: God se voorsiening soos ons dit in die Skrif kry, staan teenoor geluk en toevallige gebeure

Calvyn sê daar is nie iets soos geluk en toeval nie – dit is heidense terme wat nie in die gedagtes van gelowiges moet voorkom nie. Hy voeg by: Alle gebeure word deur God se geheime plan beheer; geen druppel val sonder God se uitdruklike bevel nie. God is nie die outeur van die bose nie, maar Hy beheer alle dinge wat oor ons pad kom – ook swaarkry en lyding. God is nie net oppermagtig nie, maar ook goed. Daarom kan ons Hom vertrou al hou ons nie van ons huidige omstandighede nie.

Aanhaling #3: Elke jaar, maand en dag word deur ‘n spesiale en nuwe voorsiening van God beheer.

In hierdie gedeelte beklemtoon Calvyn die son. Die son het ‘n krag heerliker as enige ander krag. Die son kom nie op of gaan onder deur blinde instink van die natuur nie. Dit is ‘n teken van God se guns teenoor ons. Moet julle dus nie oor môre bekommer nie, want môre bring sy eie bekommernis (Matteus 6:34). Maar ons lees ook: Daar is geen einde aan sy ontferming nie, dit is elke môre nuut. U trou is groot (Klaagliedere 322 – 23). Elke dag nuwe voorsiening – goed en sleg. Maar ons kan in vrede lewe, want Hy, wat die mag het om die son te beheer, het ook die mag om jou lewe te beheer.

Aanhaling #4: Onkunde van voorsiening is die grootste ellende; die grootste seën is die kennis van voorsiening

Dit is waar. Hoekom probeer ons dit nie meer en beter verstaan nie.

Aanhaling #5: In tye van teenspoed vertroos gelowiges hulle met die wete dat hulle niks ly behalwe as God dit beveel het nie, want hulle is onder sy hand

Teenstand is iets wat alle Christene sal ondervind. Calvyn het dit goed geken.

• As kind het hy swakheid ondervind wat hy nooit kon afskud nie.
• Hy het nooit van ‘n streng kloosterregime herstel nie – hy gaan laat bed toe en staan vroeg op. Hy het min geslaap.
• Sy oë was swak, want hy het baie by kerslig gelees.
• Sy vrou is nege jaar na hulle huwelik oorlede. Hy het nooit weer getrou nie.
• Sy vrou het een miskraam gehad. Sy het nooit weer kinders gehad nie.
• Sy kritici het gesê sy vrou is dood aan verveeldheid. Hulle het hulle honde na hom vernoem.
• Hy ly aam chroniese asma, migraine wat hom die hele nag wakker gehou het, nierstene, aambeie, erge artritis en hy het dikwels longontsteking gekry.

Boonop is hy voortdurend deur ‘n stadsraad geteister, want hulle wou die kerk beheer. Sy werklading was groot. Na sy vrou se dood sê hy: “Mag die Here Jesus Christus my ondersteun ook onder hierdie swaar hartseer wat my beslis sal oorweldig as Hy, wat dié wat geval het, optel nie, die swakkes versterk nie en die moeës verfris, nie sy hand uit die hemel na my toe uitgesteek het nie.”

Johannes Calvyn was ‘n invloedryke persoon, maar hy was ook beproef. Hy het beide sukses en mislukking ondervind. Die geheim van sy uithouvermoë was vertroue op God se voorsienigheid.

“U, o Here, het my gekneus. Dit is voldoende vir my om te weet dat dit u hand is.”

Our picking and choosing normally revolves around what is most comfortable – and least costly – for us in our culture – David Platt

Psalm 34(1)

[Ek gaan dwarsdeur van die Nuwe Testament en Psalms. ‘n Direkte Vertaling van die Bybelgenootskap van Suid-Afrika (2014) gebruik maak.] Ek gaan ‘n paar blogs aan hierdie psalm spandeer.

Billy Graham lees elke maand al 150 psalms. Vir hom het hulle duidelik ‘n besondere betekenis. Meeste van ons, ek ingesluit, lees die psalms nie so sistematies nie – ons pik hier en pik daar. Daarom het ek besluit dat ek hierdie jaar ‘n bietjie dieper in die psalms wil delf. Ek het veral gebruik gemaak van John Goldingay se drie-volume kommentaar – Psalms.

Tema: Ek sal die Here altyd weer prys!

Hierdie is ‘n wysheidspsalm. ‘n Mens voel amper die klaskamer op sekere plekke in die psalm (vs 12). Om die kinders te help om hierdie psalm maklik te leer, was dit alfabeties gekomponeer. Een van die letters word nie gebruik nie (die opskrif is later bygevoeg en pas dus nie alfabeties in nie). Vs 23 is waarskynlik ‘n koor vir almal om te sing. Wysheidsleraars het dikwels hierdie alfabetiese styl gebruik. Die gebruik van die hele alfabet simboliseer die omvattendheid van die raad wat gegee word. Verdere kenmerke van die wysheidstyl in hierdie gedig is:

1. Die teenstelling van die regverdige en die goddelose; en
2. Die stellings wat aan Spreuke herinner.

Die boodskap van hierdie psalm is dat God die nederiges sal red en seën, maar die goddeloses sal veroordeel. Voor die Hervorming is hierdie psalm tydens die nagmaal gebruik. Martin Luther het dit so gehou.

34:1: Opskrif

Van Dawid. Toe hy hom kraksinnig gehou het voor Abimeleg, dié hom weggejaag en hy toe weggegaan het

Dit is ‘n persoonlike danklied van Dawid wat deur sy opskrif verbind word aan die gebeure in 1 Samuel 21:12 – 15. Dawid dien as huursoldaat in die Filistynse stad, Gat. Dit was toe hy van Saul weggevlug het. Dawid hou hom kranksinnig en die koning jaag hom weg. Die Filistynse koning Agis se ampstitel, Abimelek, word hier genoem – iets soos die farao gebruik is vir die Egiptiese koning. Ons lees ook van Abimelek in die geskiedenis van Abraham en Isak (Genesis 20 en 26). Soos Dawid was hulle ook vir die koning bang. Hulle het hulle vrees oorwin deur die les van hierdie psalm te leer. Die psalm beklemtoon vrees/eerbied van die Here en sien dit as die sleutel vir redding uit die gevaar waarin Abraham, Isak en Dawid verkeer het. Maar soos ek die psalm lees, kom ek agter dat dit ook op ‘n latere tydsvak van toepassing is – vandag.

There is no passion to be found in settling for a life that is less than the one you are capable of living.” – Nelson Mandela.

In moeilike tye

Ons leef in moeilike tye. 2016 was ‘n jaar vol spanning. Psalm 46 gee aan ons twee waarhede vir moeilike tye. In die psalm praat die Koragiete van vreesloosheid ten spyte van ‘n wêreld wat besig is om te verkrummel. Hulle skryf:

God is vir ons ‘n skuilplek en ‘n bron van krag;

As hulp in benoudheid is Hy maklik bereikbaar.

Daarom sal ons nie bang wees wanneer die aarde skud,

en die berge in die hart van die see wankel nie.

Sy golwe kan maar onstuimig wees en skuim,

berge kan maar bewe in die bruisende watermassa. Sela.

Waar kry hulle die krag vandaan om te sê daarom sal ons nie bang wees nie? Meeste van ons sal bewe  as die aarde skud en die golwe onstuimig is. Gebeur dit soek ons skuiling. Vinnige soeke vir skuiling is moeilike tye het soms baie negatiewe resultate.

Die antwoord op die vraag waarom hulle nie bang is nie, kry ons in vers 2: God is vir ons ‘n skuilplek en ‘n bron van krag. Omdat Hy ‘n skuilplek is, hoef ons nie ‘n ander een te soek nie. Omdat Hy te midde van al die chaos in die wêreld saam met ons is, sal ons nie bang wees nie. Hier kry ons twee waarhede om aan vas te hou in moeilike tye.

1. God is met ons

In vers 5 – 7 praat die Koragiete van God se blywende teenwoordigheid in die stad by sy mense. Vers 5 praat van die heiligste woonplek van die Allerhoogste. Daar verfris sy teenwoordigheid sy mense soos ‘n rivier wie se strome vreugde aan die stad van God verskaf. Vers 6 sê: God is in haar midde. Dan in vers 8: Die Here, die Heerser oor alle magte, is met ons, ‘n toevlugsoord is die God van Jakob vir ons.

Met hierdie woorde word God se fisiese beskerming van Israel – en ons – belowe. Ons fisiese beskerming is verseker as gevolg van die opstanding van Jesus Christus. Hierdie waarhede skep vertroue in God se kinders, want selfs nie die dood kan ons van God, sy goedheid en die liefde van sy Seun skei nie. Hierdie is die eerste waarheid wat ons moet onthou.

2. God is vir ons

Vers 9 – 10 nooi ons uit om te kom kyk na die ongelooflike dade van die Here. Hier kyk die psalmis terug na God se optrede in die geskiedenis teen bose nasies. Hy laat oorloë ophou tot aan die einde van die aarde; Hy breek boë stukkend en verpletter spiese; Hy verbrand waens. Vir diegene wat oorlog maak, is die arm van God nie te kort nie. Ons verstaan dit nie, maar Hy het bose nasies soos Assirië (Jesaja 10) en Babilon (Habakkuk) gebruik om sy doel te gebruik, maar hulle goddeloosheid laat Hy nie ongestraf nie.

Vers 11 gaan voort met die tema dat God vir ons is.. Bedaar is ‘n militêre opdrag vir krygsgevangenes om op te hou baklei. Daarna leed ons van God se verheerliking: Ek is verhewe bo die nasies, Ek is verhewe bo die aarde.

Om op te som: Daar is geen mag of persoon of politieke regime wat kan verhoed dat God se heerlikheid die hele aarde en die waters sal bedek nie. Soos waters die seebodem bedek, so sal die magtige teenwoordigheid van die Here oral op die aarde geken word (Habakuk 2:14). Hoekom kan ons rustig wees? Want ons hoop berus op God se belofte: Ek is vir julle. Maak nie saak wat gebeur nie, die wêreld sal nooit ons hoop ongedaan kan maak nie.

Ons tydelike hoop word vervang deur ons hoop op Hom en sy belofte. Dit moet ons gesindheid wees in ‘n chaotiese wêreld. En met selfbeheersing, opregtheid en godsvrug in die teenswoordige wêreld te lewe, terwyl ons uitsien na die gelukkige dag wat ons verwag. Op daardie dag sal die heerlikheid van ons grote God en Verlosser, Jesus Christus, verskyn (Titus 2:13). Die Christen se hoop word nie deur prinse en presidente bepaal nie. Onthou: God is met ons; God is vir ons. Ook in 2017.

God is vir ons ‘n skuilplek en ‘n bron van krag.

There are far, far better things ahead than anything we leave behind – C.S.Lewis

God se soewereiniteit; die mens se verantwoordelikheid

Hoe hou ons werk in hierdie wêreld verband met God se werk? Daar is drie moontlikhede.

1. God doen niks nie en ons doen alles

Hierdie mense glo dat daar nie ‘n God is nie en daarom moet hulle volle verantwoordelikheid aanvaar. Baie Christene is praktiese ateïste: kom hulle voor ‘n probleem te staan, probeer hulle dit self oplos. Ons gaan onmiddellik in probleemoplossingsmodus in in plaas daarvan dat ons ons probleme aan God oorgee en vra dat Hy ons moet help.

As die Here die huis nie bou nie, swoeg dié wat daaraan bou, tevergeefs. As die Here die stad nie beskerm nie, waak dié wat dit beskerm, tevergeefs. Tevergeefs dat julle vroeg opstaan en laat gaan slaap om met moeite ‘n bestaan te maak. Vir dié wat die Here liefhet, gee die Here dit in hulle slaap (Psalm 127:1 – 2).

Salomo se boodskap gaan eintlik dieper: wat is die sin van ‘n nuwe huis of ‘n veilige stad sonder God? Die lewe floreer nie sonder God nie.

2. God doen alles en ons doen niks nie

Christene steek soms luiheid en passiwiteit weg in ‘n geestelike kleed – let go and let God.  Ons sê: “Ek bid vir jou,” in plaas daarvan dat ons prakties help. Maar bevorder Psalm 127 nie juis luiheid nie – dit help nie om vroeg op te staan en laat te gaan slaap nie. Let op: Dit is waar dat God die huis bou, maar daar is steeds mense wat bou; dit is waar dat God die stad beskerm, maar daar is steeds wagters wat waak.  “It is not the will of the Lord that we should be like blocks of wood, or that we should keep our arms folded without doing anything; but that we should apply to use all the talents and advantages which [God] has conferred upon us.” (Johannes Calvyn)

3. God doen alles en ons doen iets

Daarom, liewe broers, wees standvastig, onwankelbaar, altyd oorvloedig in die werk van die Here, omdat julle weet dat julle inspanning in diens van die Here nie tevergeefs is nie (1 Korintiërs 15:58).

Ons moet egter altyd onthou dat ons nooit soveel as God doen nie Ons het God nodig, maar Hy het nie vir ons nodig nie. As ons weet dat God in en deur ons werk, gee dit aan ons die moed en vertroue om meer aktief te wees in die werk wat Hy vir ons beplan het. Paulus stel dit so:

Ek het harder gewerk as hulle almal; eintlik was dit nie ek nie, maar die genade van God wat by my is (1 Korintiërs 15:10).

God is soewerein, maar dit beteken nie dat ons nie ook ‘n verantwoordelikheid het nie.