Open transgression of God’s law slays its thousands, but wordliness its tens of thousands. —J.C. Ryle 

Die skrywers was verward

Party mense sê dat die skrywers vir ons ‘n akkurate beskrywing probeer gee, maar hulle boeke is so verwarrend, teenstrydig en vol foute dat ons hulle beslis nie kan vertrou nie. Die Bybel is onderwerp aan ‘n aanval deur skeptici vir meer as 200 jaar, maar elke aantyging is beantwoord met ‘n geloofwaardige argument. Met geduldige studie word selfs die hardnekkigste probleme opgelos. Ons kan nie sê dat die Bybel teenstrydig en vol foute is as ons nie bereid is om die aanklagte noukeurig te toets nie.

Gevolgtrekking: Die Bybel is histories betroubaar. Ons het bepaal dat ons met vertroue kan sê:

• Ons vertalings van die Bybelse manuskripte is betroubaar.
• Ons Bybelse manuskripte weerspieël akkuraat wat die oorspronklike dokumente gesê het.
• Ons kyk inderdaad na die regte en beste dokumente.
• Die skrywers het nie fiksie geskryf nie, hulle wou nie mislei nie en was self nie mislei nie, maar skryf om ons te vertel wat hulle geglo het, gebeur het.

Daar bly nog een belangrike vraag: kan ons vertrou dat dit wat die skrywers geglo het gebeur het?

The story of Jesus is to be proclaimed and celebrated. Some will hear and rejoice, some will remain indifferent, some will become hostile. The story of Jesus will not always be accepted, but it must be told – Henri Nouwen

Die laaste woorde van ‘n sterwende gemeente

As gemeentes kon praat, wat sou die laaste woorde op hulle sterfbed gewees het? Thom Rainer identifiseer drie sinne.

1. Ons het dit nog nooit vantevore so gedoen nie

Hierdie is die klassieke voorbeeld van ‘n gemeente wat verandering teenstaan. Ons moet nooit die waarhede van God se woord verander nie. Meeste weerstand teen verandering is egter teen metodologieë, voorkeure en begeertes. Hierdie oorloë gaan gewoonlik oor kleinlikhede.

2. Ons leraar besoek nie genoeg nie

Hierdie gemeentes het gewoonlik onredelike verwagtings van hulle leraars. Hy kan lidmate 24/7 besoek en dit sou steeds nie genoeg wees nie. Sommige lidmate vergelyk lengte en frekwensie van pastorale besoeke om te sien wie die meeste aandag van die leraar kry. Hierdie gemeentes fokus na binne en agteruitgang is hulle voorland – en dikwels gaan hulle dood.

3. Mense weet waar ons kerkgebou is as hulle wil kom

Hier is ‘n paar probleme met hierdie stelling:

• Mense aanvaar die kerk is ‘n gebou – die fisiese kerkgebou is die kerk. Die gemeente wat hierdie verkeerde aanname aanvaar, kan nooit buite sy mure beweeg nie. Hulle glo dat as dit gebeur, is die gemeente nie meer ‘n kerk nie.
• Die sin is dikwels die verskoning vir gemeentes om in hulle heilge groepe te bly en nie uit te gaan en die gemeenskap te evangeliseer nie.
• Soms is dit net ‘n rookskerm vir vooroordeel en rasisme. Die gemeenskap buite die gemeente het verander, maar die gemeente is steeds dieselfde. Die lidmate wil nie hê dat hierdie mense hulle fort inval nie.

‘n Aantal gemeentes sluit elke dag hulle deure. Die lidmate het nooit verwag dat hierdie hartseer dag ooit sou aanbreek nie. Kyk na die waarskuwingstekens in die gemeente. Is enige van hierdie sinne algemeen in jou gemeente is julle in die moeilikheid. In God se krag kan die gemeente omdraai Ongelukkig is die meeste lidmate in hierdie gemeentes nie bereid om afstand te doen van hulle persoonlike voorkeure, gemak en vooroordele nie. Ongelukkig is dit ‘n sekere pad na die dood van die gemeente.

Ambroise Paré, die vader van die moderne Franse chirurgie: “Ek het sy wonde verbind, God het hom genees.”

Was die skrywers mislei?

Greg Gilbert het onlangs ‘n belangrike boek geskryf: “Why Trust the Bible?” Hierdie is vandag ‘n algemene probleem: Mense vertrou nie meer die Bybel nie. Ek gaan ‘n hele aantal blogs aan hierdie boek spandeer.

Kan ons seker wees dat wat die skrywers neergeskryf het werklik plaasgevind het?

Een bekende siening was dat al die dissipels tegerlykertyd ‘n massa hallusinasie gehad het van ‘n opgestane Jesus en toe legendes geskryf het om die agtergrond in te vul. Volgens HAT is ‘n hallusinasie “die sien, hoor of andersins gewaar word van iets wat nie werklik aanwesig is nie.” Hallusinasies is gewoonlik persoonlik, intern en individueel. Normaalweg is hulle nie aansteeklik nie. As ons lees hoeveel verskillende groepe gerapporteer het dat hulle Jesus op verskillende tye en plekke gesien het, is dit duidelik dat ‘n massa hallusinasie net nie moontlik was nie.

Ander sê dat Jesus se dissipels aan ‘n patologiese wensdenkery gely het. Hulle kon nie die werklikheid van Jesus se dood aanvaar het nie en leef in ‘n fantasiewêreld. Hulle skryf stories wat vals is hieroor. Die dissipels sou nooit aan opstanding uit die dood gedink het nie, want destyds was opstanding ‘n teologiese konsep met ‘n baie spesifieke betekenis: dit was ‘n gebeurtenis wat sou gebeur as die dooies opgewek en saam met die lewendes voor die regterstoel van God sou verskyn. Opstanding voor die eindtyd was ondenkbaar. Hulle sou hulle hele wêreldsiening moes verander. Dit gebeur nie oornag nie, maar geleidelik.

Wat ons lees is dat sekere getwyfel het (Matteus 28:17). Toe die vroue by die dissipels kom en vertel dat Jesus lewe, het dit vir hulle na onsin gelyk en hulle het die vroue nie geglo nie (Lukas 24:11). Toe Jesus aan sy dissipels verskyn het lees ons: Hulle het geweldig geskrik en bang geword en gedink hulle sien ‘n gees (Lukas 24:37). Dan was daar Tomas wat geweier het om te glo voordat hy sy vingers in die spykermerke kon druk (Johannes 20:24 – 25). Die Bybel beskryf die dissipels se ongeloof as ‘n verleentheid. Deur die dissipels se weiering om te glo te beskryf, sê die Bybel dat ons hier beslis nie met wensdenkery te doen het nie.

‘n Verdere teorie is dat die mondelinge tradisie wat die skrywers gebruik het iewers langs die pad vervormd geraak het. Jesus sterf in ongeveer 33 nC en die vroegste evangelie verskyn in die omgewing van 60 nC. In die oordrag oor 27 jaar het daar foute ingesluip. Natuurlik het die skrywers van die mondelinge tradisie gebruik gemaak, maar Matteus, Johannes, Petrus, Jakobus en Judas was ooggetuies van baie van die dinge. As die mondelinge tradisie vervormd geraak het, sou hulle dit onmiddellik agtergekom het.

Nie een van die teorieë dat die skrywers mislei was, is aanvaarbaar nie. Maar was hulle nie dalk verward nie?

I am struck by how sharing our weaknesses and vulnerabilities is more nourishing to others that sharing our qualities and successes – Jean Vanier

Kan ek jou vertrou?

Greg Gilbert het onlangs ‘n belangrike boek geskryf: “Why Trust the Bible?” Hierdie is vandag ‘n algemene probleem: Mense vertrou nie meer die Bybel nie. Ek gaan ‘n hele aantal blogs aan hierdie boek spandeer.

Ons kom nou by ons vierde vraag: Was die oorspronklike skrywers betroubaar? Was hulle oorspronklike bedoeling om ‘n akkurate verslag van gebeure te gee of wou hulle mense mislei?

Was die skrywers van die dokumente van die Bybel betroubaar? Die Bybel gee vir ons leidrade dat die skrywers gebeure so akkuraat as moontlik probeer rapporteer het. As hulle dinge nie akkuraat gerapporteer het nie, wat wou hulle dan doen? Was hulle besig om fiksie te skryf? Wou hulle mense doelbewus mislei? Was die skrywers self nie dalk mislei nie?

Wat daarvan as die skrywers alles as fiksie bedoel het? Nêrens sê hulle dat hulle fiksie skryf nie. Herhaaldelik sê hulle presies die teenoorgestelde. Hulle sê dat hulle glo wat hulle skryf en wil hê dat ons dit ook moet glo. Kyk hoe begin Lukas sy evangelie: Hulle het dit opgeteken soos dit aan ons oorgelewer is deur die mense wat van die gegin af ooggetuies en dienaars van die Woord was. Daarom het ek dit ook goedgedink om self alles stap vir stap van voor af te ondersoek en die verhaal noukeurig in die regte volgorde vir u neer te skryf. So kan u te wete kom dat die dinge waaroor u onderrig is, heeltemal betroubaar is. Dit is tog duidelik dat hier nie sprake is van fiksie nie. Johannes doen dieselfde: Jesus het nog baie ander wondertekens, wat nie in hierdie boek beskrywe is nie, voor sy dissipels gedoen. Maar hierdie wondertekens is beskrywe sodat julle kan glo dat Jesus die Christus is, die Seun van God, en sodat julle deur te glo, in sy Naam die lewe kan hê (20:30 – 31). Johannes wil hê dat mense moet glo dat Jesus die Christus is. In 1 Johannes 1 skryf hy: Van die begin af was Hy daar. Ons het Hom self gehoor; ons het Hom met ons eie oë gesien en met ons hande aan Hom geraak … Hom wat ons gesien en gehoor het, verkondig ons aan julle.

Die skrywers verwys ook na historiese gebeure wat ons maklik kan bewys. Hulle skrywes pas in by die geskiedenis. Hulle wou werklik gehad het dat ons moet glo wat hulle geskryf het.

Wil hulle nie hê dat ons iets moet glo wat nie werklik gebeur het nie? Om so ‘n groot skelmstreek uit te voer, sou haas onmoontlik gewees het. Onthou hierdie 27 boeke is binne ‘n paar dekades na die gebeure geskryf. Hierdie boeke begin sirkuleer toe daar nog baie mense geleef het wat kennis van die gebeure gehad het – hulle het Jesus met hulle eie oë gesien. Hierdie mense sou beswaar gemaak het as hulle sien die skrywers is met ‘n skelmstreek besig. Die teenstanders van die Christelike geloof sou baie gou beswaar gemaak het.

Die persone wat die vier evangelies geskryf het, was nie ooglopende keuses nie. Markus en Lukas was nie apostels van Jesus nie. Lukas was ‘n vriend en medereisiger van Paulus, maar hy was nie ‘n prominente leier in die kerk nie. Markus was ‘n vriend en metgesel van Petrus. Hy is veral bekend daarvoor dat hy Paulus in die steek gelaat het. Markus was ‘n apostel, maar voor dit was hy ‘n gehate tollenaar.

As die skrywers die mense wou mislei wat was hulle motief? Om ryk te word? Om belangrike posisies in die kerk te beklee? Dan het hulle misluk. Meeste van die apostels is vermoor. Maar daar is ook te veel besonderhede in die evangelies wat hulle verleë sal maak.  Hierdie is nie die soort stories wat jy sommer uitdink nie.

Niemand sterf vir fiksie nie; niemand sterf vir ‘n bedrogspul nie. Jy sal hierdie dinge net skryf as jy werklik glo dat wat jy skrywe werklik gebeur het.

Ons volgende vraag is:Kan ons seker weet dat wat die skrywers neergeskryf het werklik gebeur het?