All of us have a secret desire to be seen as saints, heroes, martyrs. We are afraid to be children, to be ourselves – Jean Vanier

Moenie alles wat jy lees, glo nie

Greg Gilbert het onlangs ‘n belangrike boek geskryf: “Why Trust the Bible?” Hierdie is vandag ‘n algemene probleem: Mense vertrou nie meer die Bybel nie. Ek gaan ‘n hele aantal blogs aan hierdie boek spandeer.

Veral vandag met die Internet sal net ‘n dwaas alles wat hy lees, glo. ‘n Waardevolle vaardigheid is om die verskil tussen feit en fiksie, tussen waarheid en versinsel te kan onderskei. Wat ons lees, moet ons toets: is dit betroubaar?

‘n Man, Jesus, is 2000 jaar gelede uit ‘n maagd gebore; Hy maak daarop aanspraak dat Hy God is; Hy doen wonderwerke soos deur op water te loop; Hy word gekruisig; Hy staan op uit die dood; Hy vaar op na die hemel waar Hy nou as Koning van die heelal heers. Laat ons eerlik wees: meeste mense in ons kultuur dink dit is vreemd dat mense hierdie storie ernstig kan opneem.

Christene vertrou die Bybel. Dit dien as die fondament van hulle lewens. Maar, daar is baie Christene wat nie werklik kan verduidelik waarom hulle die Bybel glo nie. Hulle mag baie redes gee: Die Heilige Gees het my oortuig; dit het in ons lewens gewerk; argeologie bevestig sommige van die Bybelse stellings; ons aanvaar dit in geloof … Natuurlik is hulle wettige redes vir Christene om die Bybel te vertrou, maar as ons eerlik wil wees, gaan hulle nie sommer iemand wat nie die Bybel vertrou, oortuig nie. Dit mag selfs hulle twyfel versterk.

Hoe sal jy vir iemand wat nie in die Bybel glo nie, oortuig dat hy die Bybel kan vertrou? Wees altyd gereed om ‘n antwoord te gee aan elkeen wat van julle ‘n verduideliking eis oor die hoop wat in julle lewe (1 Petrus 3:15). Lank voor ons by vrae soos wie is Jesus of wat is die evangelie kom, moet ons eers antwoord waarom ons die Bybel vertrou. Die antwoord is: Omdat ek glo dat Jesus uit die dood opgestaan het. As ek dit glo, sal ek die Bybel vertrou. As Jesus uit die dood opgewek is, is Hy waarlik die Een waarop Hy aanspraak gemaak het. Dan is Hy waarlik die Seun van God. Dan moet ons na Hom luister.

Jesus het in die Bybel geglo. Herhaaldelik in sy onderrig haal Hy uit die Ou Testament aan en bevestig die waarheid daarvan. Die Nuwe Testament was eers jare na sy dood op skrif gestel, maar dit bevestig wat Hy gedoen en gesê het. Om deel van die Bybel te wees, moes sy apostels die waarheid daarvan bevestig.

Maar hoe kan ons glo dat Jesus werklik uit die dood uit opgestaan het? Ons kan nie net sê dat die Bybel dit sê nie. Ons gaan nie ongelowiges daarmee oortuig nie. Kom ons begin ons pad om te wys dat ons die Bybel kan vertrou deur die Nuwe Testamentiese boeke as historiese dokumente te benader.

We have to remind ourselves constantly that we are not saviours. We are simply a tiny sign, among thousands of others, that love is possible, that the world is not condemned to a struggle between oppressors and oppressed, that class and racial warfare is not inevitable – Jean Vanier

Die Psalms – ‘n herlewing?

Duisende nuwe Christelike liedere kom elke jaar by, maar tog lyk dit asof die Psalms op sommige plekke ‘n herlewing belewe. Hoekom? Waarskynlik as gevolg van hulle terapeutiese waarde. In ‘n dag waar baie gelowiges se emosies maar deurmekaar is, ontdek hulle dat die psalms kragtig tot hulle emosionele lewens praat.

1. Die Psalms balanseer God se openbaring en die mens se emosies

Baie nuwe Christelike liedere roer ons emosioneel, maar hulle teologiese inhoud is maar min. Die hart is betrokke, maar nie die denke nie. In oorreaksie hierop het ander liedere gekomponeer wat vol teologiese feite is, maar nie die sanger se gevoelens betrek nie. Hulle is soos preke wat ons sing. In die psalms kry ons ‘n balans tussen teologie en lofprysing. Herhaaldelik kry ons “Loof die Here vir …” gevolg deur redes en motivering vir hierdie lof. God word verklaar en bespreek, maar altyd met die doel om ons harte aan te roer en om interaksie met Hom te hê deur sy selfopenbaring.

2. Die Psalms is ‘n uitdrukking van die volle reeks van menslike emosies

Die psalms bevat ‘n overgelykbare mengsel van verskillende emosies: hartseer en blydskap; twyfel en vertroue; eensaamheid en gemeenskap; wanhoop en hoop; vrees en moed; klagte en lof; ens. Calvyn verwys na die psalms as “’n anatomie van alle dele van die siel.” Hy sê daar is geen emosie waarvan iemand bewus kan wees wat nie verteenwoordig word soos in ‘n spieël nie.

3. Die Psalms skilder ‘n realistiese beeld van Christelike emosies

Die psalms skilder nie die Christelike lewe as die een oorwinning na die ander nie. Baie van die huidige aanbidding is positief, maar dit mag verskil van die Christen se ondervindings die res van die week. Dit mag lei tot sinisisme en onsekerheid. In die psalms kry ons eerlikheid. Die sterk uitdrukkings van die werklikheid mag ons aanvanklik skok, maar ons is verlig om mense te kry wat soos ons voel en dink in hulle daaglikse lewe

4. Die Pslams is ‘n welkome uitlaat vir ons pynlike emosies

Het jy al van versekering gesing terwyl jy twyfel? Het jy al van vreugde gesing terwyl jy terneergedruk is? Aaklig. Hoekom kan ek nie sing wat ek werklik voel nie? Met die psalms kan jy. Sommige laat ons toe om twyfel, selfs wanhoop, uit te druk (byvoorbeeld Psalm 88); sommige laat ons toe om ons stryd met voorsiening uit te druk (voorbeeld Psalm 73); sommige help ons om ons stryd met depressie te verduidelik (Voorbeeld Psalm 42).

Die psalms open die drukklep van ons harte en sê vir ons hoe om ons pynlike emosies te artikuleer. Ons hoef hulle nie te ontken of net vir onsself te hou nie. God gee aan ons liedere om hulle te erken en om aan hulle uitlating te gee.

5. Die Psalms vra vir die transformasie van ons emosies

Die psalms laat ons nie net toe om ons emosies uit te spreek nie, maar vra ook vir hulle transformasie. Ons hoef nie in ons emosies rond te rol nie, maar ons word gewys hoe om van vrees na moed, van hartseer na vreugde, van kwaadwees na vrede, van wanhoop na hoop te beweeg. Die pynlike beginpunt is ‘n werklikheid, maar dit is net die beginpunt. Die eindpunt is emosionele heling. Met behulp van die psalms se leiding moet ons na die eindpunt beweeg.

6. Die Psalms roep ons op na simpatieke emosies

Hoekom sing van hartseer as ek gelukkig is? Waarom sing van vreugde as ek depressief is? As God ons verlos, begin ons verder as onsself kyk en ek besef dat al voel ek nie hierdie dinge nie, is daar ander wat dit wel voel. Die psalms wil hê dat ek moet huil met dié wat huil, dat ek moet bly wees met dié wat bly is al voel ek presies die teenoorgestelde. Die psalms herinner my aan die emosionele diversiteit in die liggaam van Christus en nooi my uit om die swaarky en suksesse van ander te deel.

7. Die Psalms voorsien ‘n emosionele stimulus vir ‘n lewe van geregtigheid

Ons het na die emosionele betrokkenheid en stimulus van die psalms gekyk, maar die psalms gebruik die emosionele energie wat uit hulle kom om praktiese gehoorsaamheid te stimuleer. Kyk net na die aantal wysheidspsalms versprei deur die psalms. Hulle wys die pad van gehoorsaamheid vir die aanbidder vol energie. Emosionele transformasie moet lei na lewenstransformasie.
Miskien is dit weer tyd om na die psalms te kyk.

Love doesn’t mean doing extraordinary or heroic things. It means knowing how to do ordinary things with tenderness – Jean Vanier

Psalm 29 (1)

[Ek gaan dwarsdeur van die Nuwe Testament en Psalms. ‘n Direkte Vertaling van die Bybelgenootskap van Suid-Afrika (2014) gebruik maak.] Ek gaan ‘n paar blogs aan hierdie psalm spandeer.

Billy Graham lees elke maand al 150 psalms. Vir hom het hulle duidelik ‘n besondere betekenis. Meeste van ons, ek ingesluit, lees die psalms nie so sistematies nie – ons pik hier en pik daar. Daarom het ek besluit dat ek hierdie jaar ‘n bietjie dieper in die psalms wil delf. Ek het veral gebruik gemaak van John Goldingay se drie-volume kommentaar – Psalms.

Hier kry ons ‘n vraag wat ons ook in van die ander psalms kry: Wie praat hier en met wie praat hy? Die spreker is waarskynlik ‘n priester en profeet. Indirek praat hy moonhtlik met die Here en vertel Hom van die gemeenskap se toewyding. Die geografiese verwysings in die psalm is na die noorde van Kanaän. Daarom dat party teoloë dink dat hierdie psalm ‘n aanpassing van ‘n Kanaänitiese lied is.

Na alle waarskynlikheid is hierdie ‘n verwerking van ‘n ou Kanaänitiese onweerspsalm waarmee die reëngod vereer is. As deel van Israel se “sendingwerk” onder hierdie heidense bure in Kanaän is hierdie psalm verwerk ooreenkomstig Israel se geloofsopvatting soos vertolk in die naam waarmee hulle die Verbondsgod aangespreek het: die Here, die Almagtige. Hierdie is ‘n natuurgedig, maar soos met alles, moet die lof gaan aan die Here van die natuur. In hierdie psalm word bely dat dit die Here is wat reën gee. In die dreuning van die weer hoor die vroom Israeliet nie ‘n natuurkrag nie, maar die stem van sy God, die Here.

29:1 – 2: Vier opdragte

Die psalm begin met ‘n oproep om die Here te erken.

’n Psalm van Dawid.

Prys die Here, julle hemelinge! Prys die Here om sy eer en mag!

[Hemelinge verwys na figure uit die hemelse hofhouding.] Eer en mag moet aan die Here bewys word. Die versoeking is dat ons verknogtheid aan ons eie eer en krag ons teensinnig maak om die Here se eer en mag te erken – ons eien die Here se eer en mag vir onsself toe. Nog ‘n versoeking is dat ons eer en mag aan ander dinge en nie aan die Here toeskryf nie. Maar die oproep hier word nie aan mense nie, maar aan hemelinge gerig. Hulle is waarskynlik lede van die Here se huishouding en ondersteun Hom op verskillende maniere om te bepaal wat op aarde gebeur. Hulle is ondergeskik aan die Here. Die Ou Testament vertel ons nie van waar hierdie hemelinge kom nie. Volgens Psalm 82 kan hulle, soos mense, sterf. Alhoewel Psalm 29 aan hierdie hemelinge gerig word, is die ware gehoor waarskynlik Israeliete wat ander gode aanbid – iets wat algemeen in die tyd van die Ou Testament was.

²Prys die Here om die eer van sy Naam!

Buig voor die Here by sy heilige verskyning!

Ons moet die eer van die Here se Naam erken. Die Naam van die Here wys vir ons wie Hy is. Om die Here te prys is aanbidding; om te buig voor die Here is ‘n simboliese optrede wat net so belangrik is as om Hom te prys. Heilige verskyning verwys na die Here se heilige majesteit.

Hier kry ons vier opdragte aan die hemelinge:

1. Hulle word opgeroep om die Here te prys.
2. Hulle word opgeroep om die Here se almag te besing.
3. Hulle moet die Here prys om die eer van sy Naam.
4. Hulle moet voor die Here buig as Hy in sy heiligheid verskyn.

No error is so gross, that it may not appear most plausible, if you consider it with the reason alone without the aid of the Word. — Martin Luther

Ek spring van gemeente tot gemeente

Daar is ‘n nuwe neiging veral onder jongmense – om van die een gemeente na die ander te spring. Hulle word dikwels beskou as oppervlakkige godsdiensverbruikers. Hulle vlieg dikwels onder die radar en hulle ondervind die kerk op hulle eie manier. Daar is ‘n paar baie belangrike dinge wat ons moet besef.

1. Kerk gaan oor verhoudings

Die “kerk” is mense; dit is God se mense. Dit is nie gebeurtenis of diens soos ons gewoonlik daaraan dink nie. Dit is die mense wat graag bymekaar wil kom. Ons moet aan kerk in terme van verhoudings en nie in terme van geboue of style dink nie. Die regte reaksie van God se mense is om lief te hê – maak nie saak hoe dikwels die persoon ‘n erediens bywoon nie. Om van gemeente na gemeente te spring sonder enige verbinding is ‘n ondiens aan wat die gemeente alles vir ons bied. Daar is vryheid en diepte as jy jouself by ‘n geloofsgemeenskap aansluit. Die regte vraag is: Het jy ‘n gemeenskap wat jou ken, jou liefhet, jou uitdaag? Dan maak dit nie saak waar jy Sondae die eredienste bywoon nie.

2. Dit sal wees wat jy daarvan maak

As jy van gemeente na gemeente spring om diversiteit te ondervind, sal jy waarskynlik kry wat jy soek. As jy net wil verbruik of as jy nie in verhoudings belangstel nie, sal jy waarskynlik ook slaag. Ons motiewe en waardes dryf ons in al die besluite wat ons neem. Jy moet verstaan waarom jy van gemeente tot gemeente spring.

3. Oppas vir die swaai van die pendulum

Ons streef na balans – ook as dit by kerkkultuur kom. Gelowiges raak geheg aan ‘n sekere manier van “kerk doen.” Almal van ons het al seergekry en is gewond – soms in die kerk. Ons eerste reaksie is om so ver as moontlik weg te hardloop. Om jou aan ‘n ander gemeente toe te wy, klink na ‘n waagstuk – daarom spring jy maar van gemeente tot gemeente. Balans is goed, maar wees versigtig vir die pendulum wat swaai. Verstaan waarom jy van gemeente tot gemeente spring.

4. Kerk maak ons nie heiliger nie

Die praktyke van die gemeente maak ons nie heiliger nie. As kinders van God is ons heilig en geregverdig deur Christus. As ons dit besef, kan ons mekaar liefhê en gesonde verhoudings binne ‘n gesonde gemeentelewe ontwikkel.

Ons moet ophou om met mekaag te baklei oor wat reg en wat verkeerd is. Volg in Jesus se voetspore en leef in liefde met mekaar – Sondae en elke ander dag van die week.