Die Bergpredikasie

Die Bergpredikasie – Jan van der Watt

Estelle vra:

Kan u my asb help? Verduidelik een van die bergpredikasies in die konteks van Jesus se bediening soos aan die dissipels oorgedra, en is dit nog in vandag se wêreld relevant?

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Enkele opmerkings oor die Bergpredikasie

Die Bergpredikasie (Mat 5-7) is die naam wat gegee word aan Jesus se preek op die berg (die tradisionele plek wat mense vir jou vandag in Israel wys is op die noordelike oewers van die See van Galilea, maar niemand weet presies nie). As ‘n mens egter na die inhoud van Mat 5-7 kyk en dit met Lukas se parallelle vergelyk, word dit duidelik dat Matteus waarskynlik ‘n klomp van Jesus se preke bymekaar gesit het, byna soos ‘n preek bundel, om vir sy lesers ‘n goeie idee te gee hoe Jesus gepreek het. (Kyk na die parallelle gedeeltes in Lukas – hulle is in Lukas versprei – d.w.s. dit is nie een preek nie, en dit word ook nie van ‘n berg af gelewer nie, maar Jesus is met van die preke  in ‘n vlakte – vgl Luk 6:20-23; 14:35-35; 16:18; 6:27-28, 32-36; 11:2-4; 12:33-36; 16:13; 12:22-34; 6:37-38, 41-42; 11:9-13; 13:24; 6:43-44; 13:25-27; 6:47-49. Lukas se verse is genoem in die volgorde waarin dit in Matteus voorkom. Kyk hoe dit versprei is in Lukas).

Om die Bergpredikasie te verstaan, moet ‘n mens eers Matt 4:23 met 9:35 vergelyk. Die twee verse is byna dieselfde en sê dat Jesus a) gepreek het en b) wonders gedoen het, veral genesings. As jy nou na Matt 5-7 kyk, sien jy dat dit Jesus se preke is terwyl Matt 8-9 ‘n reeks wonders bevat (10 in totaal waarvan die meeste genesings is). Dit is dus duidelik dat Matteus wou illustreer hoe Jesus se openbare bediening verloop het deur vir ons ‘n klomp van sy preke saam te sit en ook ‘n klomp van sy wonders. So kry die leser ‘n idee hoe Jesus se openbare bediening was.

‘n Ander interessantheid van die Bergpredikasie is dat Matteus Jesus hier in die plek van Moses voorstel. Moses het ook van ‘n berg af die wet van God aangekondig. Jesus doen dit nou van hierdie berg af, maar wys wat God regtig met sy wet bedoel het. Kyk hoe Matteus 5 oor die wet gaan, maar hoe daar elke keer gesê word: julle sê so, maar Ek sê vir julle so…. Jesus gee dus die wet ‘n nuwe inhoud – Hy beweeg weg van die ‘wettiese interpretasie’van reëls hou, na die waardering van die mens. Jy moet nie iemand beledig nie, sê Jesus, want dit is so goed soos moord. Hoekom? Omdat die mens meer is as net ‘n liggaam. ‘n Mens het ook ‘n binneste, ‘n naam, ‘n persoonlikheid, gevoelens, en as jy dit seermaak, tas jy sy mensheid aan en oortree so God se wet van moord. Jy neem as’t ware ‘n geestelike mes en steek die persoon dood. Net so met die egskeidingswette. Die vroue het nie daardie tyd veel regte gehad nie en die man kon haar baie maklik met ‘n skeibrief wegstuur. Jesus keur dit sterk af, want die vrou is meer as wat die Joodse wet veronderstel. Sy is iemand met regte wat so hanteer moet word. So brei Jesus die betekenis van die wet uit om meer klem op die waarde van die mens te lê.

Is die Bergpredikasie nog vandag van toepassing? Natuurlik. Daar was oor die jare mense wat dit wou afwater, maar as ‘n mens na die opdragte van Paulus gaan kyk verskil dit nie veel van wat die Here hier van sy kinders verwag nie. Ons moet mekaar werklik liefhê.

Outeur: Prof Jan van der Watt