Die Eerste Brief van Johannes: Lewe in die lig Die eerste vereiste om in die lig te kan lewe – verwerp sonde (1:8-2:2) (a) erken jou sonde (1:8-10)
1:8 Die tweede paar teenstellings: ‘As ons sê…’ en 1:9 ‘Maar as ons…’ Die mense wat sê dat hulle in gemeenskap met God lewe, maar hulle optrede wys dat hulle in die duister lewe (1:6), beweer ook dat hulle sonder sonde is, en daarom nie die reiniging deur die bloed van Christus (1:7) nodig het nie.
Die gevolge van die bewering van sondeloosheid word ook positief en negatief gestel: dan:
(i) bedrieg ons onsself – ‘n opsetlike weiering om die feit te erken dat die menslike natuur sondig is, is selfbedrog; ‘n verdwaalde lewe dink dat wat jou liggaam doen, nie jou gees kan verontreinig nie, of dat jou meerdere kennis jou sondige natuur uitwis; ons bly mense wat in sonde gebore is om net vir onsself te lewe;
(ii) is die waarheid nie in ons nie – die waarheid van God wat in Jesus geopenbaar is, is nie in sulke mense nie, al beweer hulle dat hulle gemeenskap met God het. ‘As julle aan my woorde getrou bly, is julle waarlik my dissipels; en julle sal die waarheid ken, en die waarheid sal julle vry maak (Jn 8:31-32); ‘Ek is die weg en die waarheid en die lewe (Jn 14:6). Die gelowige is nie sondeloos nie, maar lewe uit die voortdurende reiniging deur die bloed van Jesus (1 Jn 1:8), wat in ons kom woon het deur sy Gees, die Gees van die waarheid (Jn 14:17) wat ons in die hele waarheid inlei (Jn 16:13). Ons lewe in die voortdurende stryd om ‘niks uit selfsug of eersug te doen nie, maar in nederigheid moet die een die ander hoër te ag as homself (Flp 2:3).
1:9 Teenoor die valse ontkenning van jou sonde (1:8) het God die pad na gemeenskap met Hom gemaak vir dié mense wat weet dat hulle sondaars is: ‘as ons ons sondes bely…’ – reageer God daarop. Die meervoud ‘sondes’ verwys na spesifieke oortredings of tekortkomings waarvan ons bewus word. God se reaksie kom uit sy wese as die God wat (i) getrou is aan sy verbond met ons, dat Hy ons God is en ons as sy kinders aangeneem het deurdat Hy ons aan sy Seun verbind het in geloof. Hy bly getrou, selfs as ons ontrou is (2 Tim 2:11). Dit sluit sy vergewing van ons sonde in. Hy is van nature vergewingsgesind, daarom vergewe Hy ons. (ii) Hy is ook die regverdige God wat kan vergewe. Hy het dit vir ons moontlik gemaak om regverdig te word deur die offerdood van Jesus, sy Seun, wat die regverdige straf op ons sonde gedra het. (vgl. Rom 3:24-26).
Deur sy getrouheid en regverdigheid reageer God op ons belydenis van ons sondes. Dit het twee gevolge: (i) ‘sodat Hy die sondes vir ons (steeds/telkemale) sal vergewe (soos skuld wat afgeskryf word). Sonde is ‘n oortreding van God se wil en wet. God skryf my skuld af en herstel my verhouding met Hom deurdat Christus my skuld op Hom geneem het; (ii) Hy ons sal reinig van alle/enige soort ongeregtighede.’ Sondes is ook skandvlekke op my naam, wat God vir my skoonmaak deur die bloed van sy Seun (vgl. Ef 5:26-27 hoe Jesus sy kerk reinig deur sy woord om sonder vlek of rimpel by Hom te wees.
1:10 Die derde bewering van die dwaalleraars oor die onbelangrikheid van sonde begin weer met ‘As ons sê…’ Dit is die duidelikste formulering van hulle dwaling: ‘as ons sê dat ons nie gesondig het en daarin lewe nie.’ In 1:8 was dit: as ons sê dat ons nie sonde het nie mislei ons onsself…’ (met die werkwoord ‘het’ in die teenwoordige tyd om aan te dui dat hulle konsekwent ontken dat hulle enigsinds ‘n sondige bestaan het). Hier word die werkwoord sondig in die voltooide tyd gebruik om te ontken dat hulle, wat spog dat hulle met God gemeenskap het, in die verlede gesondig het en nou nog sondig. In vers 8 ontken hulle die bestaan van sonde in hulle. Hier word enige sondige optredes in die verlede en hede ontken.
Hulle ontkenning word weer gevolg deur ‘n positiewe en ‘n negatiewe gevolg (i) waar die vorige bewerings die dwaalleraars as leuenaars gebrandmerk het, word God tot leuenaar gemaak wanneer jy beweer dat jy nie sonde gedoen het of doen nie. Die woord van God in die Ou Testament en die Nuwe Testament sê duidelik dat alle mense sondig is (1 Kon 8:46-51; Ps 14:2-3; Jes 53:6; 64:6; Joh 2:24-25; Rom 3:22-24) en dat God genadig is en sondaars vergewe (Jer 31:34; Ef 4:32). (ii) ‘en is sy woord nie in ons nie’ as ons sê dat ons geen sonde gedoen het of doen nie; ‘sy woord’ is dubbelsinnig en kan verwys na die boodskap wat Jesus en die apostels gebring het, en nie deur die dwaalleraars aangeneem word nie. Maar dit verwys ook na Jesus as Woord van God wat in ons is, deur die Heilige Gees wat in ons kom woon. In 1:8 was dit ‘die waarheid het geen plek in ons nie.’ Hier: ‘sy woord het geen plek in ons nie’: sy verlossingswoord, of meer persoonlik: Jesus self, as die God’s Woord, het geen plek in ons nie. Deur die inwoning van die Gees is die Woord die lewegewende krag waardeur God in die mens werk.
Skrywer: Prof Francois Malan