Die skeppingsverhaal – Herrie van Rooy
Jakob vra:
Die erkende, gewone interpretasie van die Skeppingsverhaal hou nog altyd heelwat verskillende strydpunte in tussen mense wat dit letterlik (bv. 6 dae) of nie, vertolk, en selfs ook met evolusie, en ook die erfsonde spruit hieruit voort.
Hierdie uitleg lyk vir my meer aanvaarbaar.
Antwoord:
Prof Herrie van Rooy antwoord soos volg:
GENESIS 1
Die eerste 11 hoofstukke van Genesis kan genoem word die proloog tot die Woord van God wat Hy aan Sy mensdom rig.Dit is onmoontlik om God se bemoeienis met die volk Israel, en daarmee die mensdom, te verstaan as jy nie die voorskou van hierdie eerste hoofstukke gehad het nie.
Met Abraham begin die verhaal van God en Sy Mense!
God probeer nie in Genesis 1 om ‘n wetenskaplike of historiese weergawe van die skepping van die heelal te gee nie.
Genesis 1 gaan in die eerste plek oor God: Wie is God?
# Wie ?, is hierdie skepper?
# Let op dat in hfst 1 in die Hebreeus God se naam ‘Elohim’ gebruik word.
Dit word meestal vertaal as ‘Almagtige God’, of ‘God die Skepper’.
* Hy skep en beheer die “groot en magtige gode” van daardie tyd:
… die son en maan ….
# In hfst 2 word God se naam ‘Jaweh’ gebruik. Dit is hoe die volk Israel Hom ken. Dit is ook die naam wat gebruik word wanneer daar ‘n verhouding met God ter sprake is. Afrikaans: Die HERE God.
Syfers: Sy naam verskyn 35 x in die eerste 31 verse)
3 = God se getal, 7 = die volkome, perfekte getal:
In hoofstuk 1 kry ons:
– 3 x SKEP God uit niks: 1; v3-skep lig, 2; v16-son &maan,
3; 21-seediere
– 3 x MAAK God iets: 1; v6,7-maak gewelf, 2; v25 land-diere,
3; v26 die mens. (v27-geskep as beeld- vergl 2:7)
– 3 x NOEM (gee naam) GOD iets: 1; v5-noem dag & nag,
2; v8 noem gewelf, 3; v10-aarde & see.
– 3 x SEëN God iets:
**7 x sien God dat dit goed is: v’e,
4(1), 10(2), 12(3), 18(4), 21(5), 25(6), 31(7),
**7 net 7 woorde, in die oorspronklike Hebreeus, in die eerste en die
laaste 3 sinne van hierdie hoofstuk.
Kom ons kyk in die breë watter beeld hier geskep word:
- God is ewig: Voor alles …. was Hy reeds daar:
Hy wat is … wat was …. en wat sal wees!
Alpha en Omega …. ewig
- Dit beeld die almag van God uit:
Dit lyk so maklik! Hy spreek net! “Toe het God gesê:”
….. en die HEELAL was daar!
- Dit beeld Sy heerskappy uit:
ALLES se bestaan is aan Hom te danke! ‘1:1’
- Hy verander die chaos in orde, …. deur ‘n woord te sê. ‘1:2’
- Hy verdryf die Boosheid: ‘dit was donker op die diep waters’:
‘laat daar LIG wees’ … wat die duister verdryf!
Let Op: In die eerste 3 dae tem God die magte wat by die mens vrees inboesem: duisternis, watermassa(Bose), en onherbergsaamheid.
In die laaste 3 dae vul Hy die aarde met lewe.
Vers 1: ‘Begin’ van Wat? …… ?
God se verhaal van lewe saam met Sy mense!
Dis die begin, maar GOD was alreeds daar ….. Hy is …!
Vers 2: “…donker, diep waters…” daar waar die bose magte woon”
“…. maar die Gees van God sweef oor die waters …”
Hoekom? …..? … die waters is onder Sy beheer!!
Vers 3: Dit is ‘n Koninklike BEVEL van die Koning van die Heelal!
Dit word onmiddelik gehoorsaam deur dit wat Hy geskep het!
Wat is hierdie lig? … Vergl:
2Kor 4:5,6(236); Joh 1:1-8(122); Joh 12:35,36(141);
Mat 4:12-17(8); Openb 21:23,24.
Vers 5: God gee name: Dag en Nag. Om naam te gee beteken jy
oefen gesag uit, heers daaroor, dis jou eiendom.
Vers 14: Hier “skep” God TYD!
LET OP! God noem nie Son en Maan by name nie! Die vroeë
volke het geglo die son en maan gee lig, EN DUS LEWE!
Hulle is beskou en aanbid as gode.
Vers 31: God beskou Sy skepping:
Hy beoordeel ALLES: dit is BAIE GOED!
GENESIS 2
VOORAF:
Hoofstuk 1 van Genesis, is die hoofstuk oor die Skeppende God.
In hoofstuk 2, toon God vir ons wat die verhoudings onderling in hierdie skepping is.
Hierdie hoofstuk beeld verhoudings uit.
Die hoof boodskap van die Bybel is juis ‘n verhaal van die verhouding tussen God en sy mensdom, en ook van mense onderling ….. vertikale en horisontale verhoudings!
God skep ‘n tuin met alles wat mooi en nodig is vir lewe, in oorvloed.
Wat ‘n WONDERLIKE WOONPLEK vir mens en dier!
God het ALLES VOORSIEN:
Alles en almal kan hier leef en gelukkig wees!
Vers 7: Die mens is deel van die aarde: ‘uit stof v/d aarde geVORM’
Soos ‘n kunstenaar ‘n beeld uit klei vorm.
‘… lewensasem in sy neus geblaas, sodat die mens ‘n
LEWENDE WESE geword het’.
Die diere, voëls en vissse was ook LEWEND!
Wat is die verskil? Is dit die Heilige Gees?
(wind, asem en gees is dieselfde woord in Hebreeus!)
Mét God se Gees, dan júís beeld van God?
Johannes 3,6; 53 & NLV, “Wat uit die menslike liggaam gebore is, is menslik, en wat uit die Gees gebore is, is gees.”
Vers 9: Die 2 bome:
God het vrugte en sade aangewys as mense se voedsel.
Bome se vrugte is mense se aangewese voedsel.
Maar, van een boom mag hulle nie eet nie!
Die boom van kennis van goed en kwaad.
Wat beteken dit?
Om te ken=ken baie goed/intiem
belewenis daarvan gehad,
baie intiem daarby betrokke gewees
Sien 4:1, OV; “En die mens het sy vrou, Eva beken, en sy het swanger geword …..”
‘…kennis van goed en kwaad … ‘ beteken dus om dit baie goed/intiem te ken, dit te beleef, daarby betrokke te wees.
Dan word die eet van hierdie boom se vrugte, simbool van baie meer as “om net ‘n appel te eet”!
Dink ook aan die ‘Boom van die Lewe’: In die middel van die tuin.
Maklik om by uit te kom ….. NIE VERBODE NIE!
HOEKOM NIE??! Sien: Openb 22:1
Vers 20-24:
Skepping v/d vrou: Sy is “gemaak” nie geskep!
Die beeld wat weergegee word, is NIE dat die vrou die man se
gelyke is nie: Sy is hulp vir hom om sy taak uit te voer.
Sy maak van hom volledig mens.
Sy is sy “counterpart” , sy ander helfte.
Hulle het verskillende eienskappe vir verskillende take.
Één, één, is hulle of man of vrou,
Tesame is hulle volledig mens.
Hierdie “tweede” skepping van die mens is nog dieselfde “skepping” wat ons in 1:26-28.
Let daar op dat DIE MENS (één) hier geskep word!
Maar dan word van HULLE gepraat! 27,28!
Hier in hfst 1, word die MENSHEID (Adahm) geskep.
GENESIS 3
Hoe lank het Adam en Eva in die tuin van Eden gewoon?
(Eden beteken “delight” di . plesier, genot, vreugde)
‘n Maand? Een jaar? 1,000 jaar? Langer?
Dit moes ‘n aansienlike tyd wees, om al die name te kon gee, en ook saam met God te lewe. (Saam met God te wandel). Set is gebore nadat Adam en Eva uit die tuin verdryf is. Hy is gebore toe Adam 130 jaar oud was. As hy gebore is na Abel se dood, was die vrblyf in die tuin op die meeste ongeveer 100 jaar, maar die Bybel gee nie regtig gegewens hieroor nie.
Alles in die tuin was vir die mens se lewe, vreugde en blydskap; die bome, vrugte, oorvloed lewegewende water, en die teenwoordigheid en lewe saam met God. Gen. 2:8,9.
Dit was die ideale verhouding tussen God en sy mense: ‘n Lewe, in liefde, vrede en onskuld, in die pragtigste tuin wat oorloop van oorvloed en Belofte!
Vergelyk huierdie tuin met die Nuwe Jerusalem in Openbaring 21. God eindig met sy mensdom waar Hy met hulle begin het. Die oorspronklike mens is terug by sy God soos in die begin!
Die mens word aangestel as heerser oor die aarde,
en om daar voorberei te word vir die ewigheid.
God skep ‘n toets vir die mens se liefde, deur ander opsies moontlik te maak waardeur die mens se liefde bevestig kan word.
Daarom is die mens nie willose robotte nie.
Sonder ‘n alternatiewe keuse sou die mens robotagtig slegs navolger en slaaf van God wees.
God skep juis vir Hom mense na sy beeld wat werklik deur vrywillige keuse kies om God lief te hê, selfs tot die dood ! Vry, niks en niemand se slawe nie.
Liefde gedy juis in vryheid!
Job, onder andere, vertel hoe die Verleier, die Aanklaer, mense se liefde en gehoorsaamheid vir en aan God toets.
God skep ook die Verleier, die Aanklaer, die Satan, die slang, die Dier uit die aarde, die Bose Trio.
Oorwinning oor die versoekings van die Bose, is juis bewys van die mens se liefde vir God.
Die stryd wat die Bose voer om die mens se liefde te wen, loop soos ‘n draad deur die geskiedenis van die mensdom in die Bybel.
Paulus sê in Efes 6 ons stryd is nie teen vlees en bloed nie, maar teen die bose magte en geeste, en vir hierdie stryd het ons die wapenrusting van God nodig.
God self verlei niemand nie. Waarom sal Hy satan se werk doen?
Jesus sê ‘n koninkryk wat in homself verdeeld is, gaan tot niet.
Ons vind die verleier telkens in Israel se geskiedenis,
by Jesus in die woestyn,
by die skrifgeleerdes wat die Messias nie herken nie,
maar Hom laat kruisig!.
Hierdie geveg tussen God en die bose
speel ‘n groot rol in die Openbaring-boek van Johannes.
In hierdie smeltkroes van die aardse lewe word die mens voorberei en gelouter
vir die ewige lewe saam met God in sy wonderlike heelal.
“JY IS HIER GEPLAAS OM VIR DIE EWIGHEID VOOR TE BEREI!”
Rick Warren.
Die lewe van die mens in hierdie tuin was ‘n lewe vol vreugde en liefde saam met God. Daar was geen spanning in hierdie verhouding nie: geen skuldgevoelens nie. Maar die mens se liefde teenoor God is ook nooit onder druk geplaas nie.
Die mens het net liefde en die goeie geken. Die kwaad het hy nog nie geken nie!
Die mens was onskuldig en sonder sonde; hulle het geen bedekking nodig gehad nie, want hulle had niks om van te vlug, of om voor skaam te wees, of om oor skuldig te voel nie:
Tot dié dag waarop die versoeker twyfel kom saai: Die slang was listiger as al die wilde diere … en het vir die vrou gevra: “Het God werklik gesê julle mag van geen boom in die tuin eet nie.” Gen.3 1-7. (Let op hoe verleidelik: ‘n lokval word gestel!)
Die inligting dat dit ‘n slang was, is nie so belangrik as dat hy listig (slim, uitgeslape, oorredend, verleidelik) was nie!
Vergelyk: NLV(nuwe lewende vertaling): “Het God regtig gesê julle mag niks van die vrugte in die tuin eet nie?”
Sien ook: Aanval op Job, Joh.8:39-44, 2Kor.11:3, 14, Openb.12:7-9, 20:1-3.
Satan oordryf en verdraai God se opdrag om twyfel te saai.
(Vergelyk vandag se toepassing van hierdie manier om twyfel te saai!)
Die Mens het voor sy eerste versoeking gekom:
Met alles so pragtig en oorvloedig heerlik, alles wat ‘n mens se hart begeer tot sy beskikking ….. en met die vryheid van keuse, was die mens werklik in die paradys; en dan nog voortdurend saam met God.
Listigheid bring die versoeking: ” …. het God regtig gesê? ….” (hoekom sou God dan só sê?)
Dit bring: …. nuuskierigheid, …… twyfel.
(God se opdrag was ondubbelsinnig: Eet …dan sal jy sekerlik sterf! Gen 2:17)
Maar die mens bly lewe! Wat sterf dan?
Nuuskierigheid en twyfel laat Adam en Eva die verkeerde keuse maak: Hulle kies teen God, teen Sy bevel: Hulle is ongehoorsaam.
Gen 3:22, ” Toe het die Here God gesê: ‘Die mens het nou soos een van ons geword deurdat hy alles ken. As hy nou net nie sy hand uitsteek en die vrug van die boom van die lewe vat en daarvan eet en altyd bly lewe nie.
(nou raak hierdie boom van die lewe se eienskap belangrik, want die mens het VIR die bose gekies)
Dit verbreek die volmaakte verhouding met God ….. en die mens se onskuld!
Die mens se diepste wese is hierdeur be-invloed, hy het in die mag van die bose beland deur sy ongehoorsaamheid. Ef 2:1-3.
Die mens het hier die geestelike dood gesterf.
Die Lewe met God in Eden, word streng beskerm. 1:23,24.
Mense kan die Lewe slegs deur ‘n wedergeboorte, weer terugkry:
‘n geboorte van Bo,
‘n geestelike geboorte,
Joh 3.
Vers 14-19: Hierdie deel is in gedig-vorm: Dit is veelseggend. As God of sy profete in die Skrif sy gedagtes meedeel, word dit in prosa-vorm gedoen. Dit is net wanneer Sy gevoelens meegedeel word, dat die digvorm weergegee word.
Let op: Die aarde word vervloek, maar die mens word gestraf!
Hierdie klink alles reg vir my.
Hoofstuk 2 word na die mens gekyk in terme van twee verhoudings:
- Die mens se verhouding tot die aarde (“uit die stof van die aarde”)
Die mens is DEEL van die aarde= baie nou verwant.
- Die man en vrou is deel van mekaar! Nog nouer verwant!
Adam beteken: (van die) grond, en Eva, (van die) Lewe.
- In 1:26,27 word die mens in sy verhouding tot God geskep:
Sy verteenwoordiger, nog meer: sy BEELD,
dws as jy die mens sien, kan jy dink dat dit is God!
(onthou hoe ons in Openbaring dieselfde beeld/
gebeurtenis uit verskillende hoeke sien!?)
Slegs Één is die EWEBEELD van God: Hebr.1:3
Vers 25: KAAL: Onskuldig, sonder sonde, of die vlek van sonde.
Die Bybel verwys ook na die gelowiges se WIT klere; simbolies.
Later word die eerste offerdier geslag om vir hulle velklere aan te trek!
Skrywer: Prof Herrie van Rooy