Israel

Israel – Jan van der Watt

Jan Smith vra:

In Matteus 15: 24 sê Jesus: Ek is net gestuur na die verlore skape van die huis van Israel. Hierna kom die Kanaänitiese vrou en vra dat Hy die duiwel uit haar dogter verdryf. Dan sê Hy: dit is nie mooi om die brood van die kinders te neem en dit vir die hondjies te gooi nie. Sê sy: Die hondjies eet reeds die krummels wat gemors word. In Matteus 10 stuur Jesus sy dissipels op ‘n sending, vers 5: Jesus het hierdie twaalf uitgestuur en hulle bevel gegee en gesê: Moenie gaan op pad na die heidene nie, en moenie ingaan in ‘n stad van die Samaritane nie; vers 6 maar gaan liewer na die verlore skape van Israel. Johannes 10: 16: Ek het nog ander skape wat nie aan hierdie stal behoort nie. Ek moet hulle ook lei, en hulle sal na My stem luister, en dit sal wees een kudde, een herder. VRAAG: Hoekom sê Jesus vir die vrou so, wie is die heidene hier en wie is die ander skape wat vermeld word, asb? Was dit net die stamme van Juda en Benjamin wat op daardie tydstip as die huis van Israel betrokke was? Baie dankie.

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Ons vergeet dikwels dat Jesus en sy dissipels Jode was. Hulle het tussen ander Jode gewoon en die profesieë van die Ou Testament saam met die ander Jode saam met die Hebreeuse Bybel ingekry. Daarvolgens sou God sy volk, die Jode, uit hulle onderdrukking red deur ʼn Messias (gesalfde koning) te stuur. (Daar was ook ander verwagtings van hoe God dit sou doen). Sy volk, die Jode, sou dan bevry wees en as volk in die beloofde land leef. Die beloftes is dus verstaan as spesifiek vir die Jode bedoel. Hierdie Jode is die volk van God wat teruggekom het uit ballingskap en weer die tempel en Jerusalem kom opbou het. (Dit was hoofsaaklik die stamme van Juda en Benjamin, maar nie eksklusief nie. Na die ballingskap het die stamme nie meer so prominente rol gespeel as voor die tyd nie.).

As Jesus dus kom, kom Hy in die eerste plek vir die Jode. Onder die Jode begin Hy sy boodskap van verlossing – vir hulle is dit in die eerste plek bedoel. Maar daar stop dit nie. Dit is wat die verhaal in Matteus 15 wil sê. Die heidene (= nie-Jode van geboorte) gaan ook deel kry daaraan. In die Evangelies sien ons dat Jesus se verlossing wyer gaan – van Jerusalem na Samaria tot aan die eindes van die aarde. Dit is ook die implikasie van die woorde in Johannes 10:16 – dit verwys na die Grieke (wat in hoofstuk 12 in die Evangelie by kom). Die Grieke is egter hier die simbool vir almal wat nie-Jode is nie. Ten spyte daarvan was dit in die eerste plek vir die Jode bedoel.

Tydens die ballingskap het daar ingrypende veranderinge in die volk Israel se struktuur gekom. Die Noordryk (10 stamme) is eerste deur die Assiriërs weggevoer. Die twee suidelike stamme (Benjamin en Juda), met Jerusalem as hulle setel, kon toe ooreenkomste met die Assiriërs maak sodat dieselfde lot hulle nie ook tref nie. Byna twee eeue later het die Babiloniërs toe die twee stamme van die suidelike ryk in ballingskap kom wegvoer en in Babel was die stamme van Israel dus vermeng. Die koning van die Perse (wat die Babiloniërs intussen verslaan het) het die mense van Israel toe toegelaat om hulle tempel en Jerusalem weer te gaan opbou (sien Esra en Nehemia). Hulle is nie as stamme terug nie, maar as ‘n eenheid en van toe af word hulle JODE genoem. (In ‘n sekere sin is dit die begin van die JOODSE volk). In Palestina tref hulle toe mense soos die Samaritane aan (dit is die mense wat met die ballingskap nie goed genoeg was vir die Babiloniërs om saam te neem nie. Hulle is agter gelaat en het ondertrou, sodat hulle dus ook nie meer suiwer stamme was nie). Van toe af is die land nie meer in stamme verdeel nie, maar Jerusalem was die hoofstad van die Joodse volk wat uit die ballingskap teruggekeer het. Die ‘Joodse volk’ sluit al 12 stamme in – Jesus is in Jerusalem, die sentrum van die Joodse volk – gekruisig deur die Joodse volk.

Outeur: Prof Jan van der Watt