2 Makkabeërs 12: 40-45

Toe hulle die liggame optel kry hulle onder die klere van die dooies gelukbringers wat aan die afgode van Jamnia behoort. Die wet het verbied dat Jode sulke dinge mag dra. Nou het hulle verstaan hoekom hierdie manne in die geveg dood is. 41) Hulle het die Here geloof, want Hy is ʼn regverdige Regter. Hy bring die dinge wat weggesteek is aan die lig. 42) Weer het hulle gebid en God gevra om hierdie sondes heeltemal te vergeet. Die edel Judas het sy soldate gewaarsku om van die sonde af weg te bly. Hulle kon nou met hulle eie oë sien wat gebeur as ʼn mens sonde doen.

43) Hy het toe ʼn kollekte onder sy manne opgeneem. Die 2,000 silwer dragmas het hy Jerusalem toe gestuur om vir ʼn offer te betaal sodat hulle sonde vergewe kon word. Wat hy gedoen het, was baie goed en edel. Hy het in gedagte gehou dat dooies weer opgewek gaan word. 44) Immers, as hy nie verwag het dat daardie dooie mans weer lewendig sou word nie, sou dit geen sin gemaak het om vir die dooies te bid nie. Dit sou eintlik belaglik gewees het. 45) Maar as hy dit gedoen het met die oog op die wonderlike beloning wat op die vroom mense wag wat reeds dood is, is dit ʼn heilige en baie goeie daad. Daarom het hy ʼn offer gebring, sodat hulle sondes vergewe kon word en hulle weer God se vriende kon wees

Uit hierdie verhaal kan ons agterkom waarom daar in sekere Christelike kerke geglo word dat ʼn mens vir dooie gelowiges kan voorbidding doen. Hierdie Jode was vroom, maar het net voor hulle dood ʼn sonde gedoen deur op gelukbringers in plaas van op God te vertrou. Toe sneuwel hulle. Judas, die leier van die Jode, bid en offer toe vir God en vra dat die mense vergewe word sodat hulle die ewige lewe kan kry. Dit beteken dus: jy kan om vergifnis vra vir dooies se sonde.

Skrywer: Prof Jan van der Watt

Die Nuwe-Testamentiese apokriewe

Die Ou-Testamentiese apokriewe moet nie met die Nuwe-Testamentiese apokriewe verwar word nie. Dit is twee totaal verskillende groepe boeke met verskillende geskiedenisse. Hulle waarde vir die kerk verskil ook.

Die boeke van die Nuwe Testament is almal voor die einde van die eerste eeu na Christus geskryf. Net soos wat met die boeke van die Ou Testament gebeur het, was dit nie so dat die Christene sommer dadelik geweet het dat net die 27 boeke wat nou in ons Nuwe Testament is, die Bybel sou word nie. Die meeste van die boeke is egter op ʼn natuurlike manier deur die Christene van vroeg af as gesaghebbend gebruik.

Daar het egter ook ander boeke in omloop gekom wat soortgelyke name as die boeke van die Nuwe Testament gehad het, maar wat tog nie in die Bybel opgeneem is nie. Hulle het van die volgende eienskappe vertoon:

• Die dokumente het die name gebruik van die literatuur wat ons uit die Nuwe Testament ken, soos “Evangelie van…” , of “Handelinge van…” of “Brief van…” of “Openbaring van…”. (hulle wil dus net soos die boeke van die Bybel lyk).
• Die dokumente is ook onder die naam van een of ander belangrike apostel of persoon uit Jesus se tyd geskryf (ons noem sulke boeke “pseudoniem”), met die hoop dat dit die gesag en aansien van die boek sou verhoog.
• Die meeste van die dokumente is baie later as die tyd van Jesus geskryf – van die tweede tot die negende eeu.
• Daar word op sake ingegaan wat nie in die Nuwe-Testamentiese boeke staan nie, soos byvoorbeeld, wat Jesus as kind gedoen het, hoe dit gelyk het toe Jesus uit die graf uitgekom het, wat alles met apostels soos Johannes of Petrus op hulle sendingreise gebeur het, en so voorts.

Skrywer: Prof Jan van der Watt

Die Hebreeuse Ou Testament word in Grieks vertaal

Tot sover het ons gepraat van die Hebreeuse Ou Testament. Op ‘n stadium is dele van die Hebreeuse Ou Testament ook in Grieks vertaal omdat daar na die ballingskap baie Jode buite Palestina gebly het wat nie meer Hebreeus of Aramees kon verstaan nie. In die loop van die derde eeu is begin om die Hebreeuse Bybel in Grieks te vertaal. Dié vertaalproses het tot in die eerste helfte van die eerste eeu voor Christus aangehou. Hierdie Griekse vertaling van die Ou Testament is die Septuagint (afgekort LXX) genoem.

Met die vertaling het dit egter gebeur dat daar heelwat verskille tussen die Hebreeuse Ou Testament en die Septuagint gekom het. Die belangrikste verskil is dat daar ‘n hele klomp byvoegings en selfs ‘n hele klomp ekstra boeke in die Septuagint is wat nie in die Hebreeuse Bybel is nie! Die boeke wat bygevoeg is noem ons deesdae die “Ou-Testamentiese apokriewe”. Van hulle is glad nie eers in Hebreeus geskryf nie, maar in Grieks.

Die volgende illustrasie gee vir jou ‘n idee van die boeke wat in die Septuagint was en wat nie in die Hebreeuse Bybel was nie.

Skrwyer: Prof Jan van der Watt

Die Hebreeuse Ou Testament

In die Hebreeuse Ou Testament is daar 39 boeke wat gewoonlik in drie groepe verdeel word: die wet, die profete en die geskrifte.

• Die wet bestaan uit 5 boeke: Genesis, Eksodus, Levitikus, Numeri en Deuteronomium. Die vyf boeke van die wet is eerste geskryf en is ook die boeke wat eerste as gesaghebbende boeke aanvaar is. Geleerdes dink dat hierdie boeke alreeds in die tyd toe die Jode teruggekom het uit die ballingskap erken is as gesaghebbende boeke wat van God af kom; dus ongeveer in die vyfde eeu voor Christus.
• Die profete sluit boeke soos Josua, Rigters, Jesaja, Jeremia, Hosea, Joël en Amos in. Dit lyk of hierdie boeke reeds teen ongeveer 200 voor Christus as gesaghebbende boeke aanvaar is.
• Die derde groep, die geskrifte, bestaan uit boeke soos Psalms, Spreuke, Job, Prediker, Daniël en Ester. Teen die tyd dat Jesus op aarde was, is die meeste van hierdie boeke alreeds deur baie Jode as gesaghebbend aanvaar, maar dit was eers teen ongeveer 90 – 100 na Christus dat min of meer duidelikheid verkry is dat al die boeke wat deel uitmaak van hierdie groep, gesaghebbend is. Selfs daarna was daar nog hier en daar ’n Joodse geleerde wat gewonder het of boeke soos Esegiël, Spreuke, Hooglied, Prediker en Ester deel van die Hebreeuse Bybel moet wees of nie.

Skrywer: Prof Jan van der Watt