Mense en Redding is ‘n reeks artikels geskryf deur Prof Jan van der Watt. Ons dank aan CUM vir die gebruik van hierdie materiaal.

Geloof vir Paulus hang saam met bekering tot God deur sy boodskap soos dit in Jesus gestalte gekry het, te aanvaar. Dit blyk uit waarskynlik die oudste sendingpreek in die Nuwe Testament: Want hulle vertel self aangaande ons watter ingang ons by julle gehad het en hoe julle jul van die afgode bekeer het tot God, om die lewende en waaragtige God te dien en sy Seun uit die hemele te verwag, wat Hy uit die dode opgewek het, Jesus wat ons van die toekomstige toorn verlos (1 Thes 1:9-10). Dit gaan dus om gelowige assosiasie met God en sy reddingsplan in Jesus.

Daar is egter ‘n vraag: vir die Jode het die Wet sentraal gestaan in die proses van redding en natuurlik om gered oftewel binne die verbond te bly. Paulus argumenteer, soos ons hierbo gesien het, dat redding en ‘n voortgaande verhouding met God en Jesus deur geloof en nie deur die Wet kom nie, soos hy self in Rom 3:20-22 sê: Daarom sal geen mens op grond van wetsonderhouding deur God vrygespreek word nie; inteendeel, deur die wet leer ’n mens wat sonde is. Maar nou het die vryspraak deur God waarvan die wet en die profete getuig, in werking getree. Dit is die vryspraak wat nie verkry word deur die wet te onderhou nie, maar deur in Jesus Christus te glo en tog weet ons dat ’n mens nie van sonde vrygespreek word deur die wet van Moses te onderhou nie, maar alleen deur in Jesus Christus te glo. Ook ons het tot die geloof in Christus Jesus gekom, en dit is hoe ons vrygespreek is: deur in Christus te glo en nie deur die wet te onderhou nie, want geen mens word vrygespreek op grond daarvan dat hy die wet onderhou nie (Gal 2:16 – lees die hele argument in Gal 2:16-5:1). As God self die verbondswet ingestel het hoe is dit moontlik dat Paulus nou kan beweer dat mense sonder die wet met God in ‘n verhouding kan staan? Paulus beargumenteer dit saam volledig in sy brief aan die Galasiërs. Hy herhaal sy argument in Romeine 4. Die argument kom daarop neer dat Abraham deur geloof as vriend van God gereken is – dus in ‘n verhouding met God gestaan het – lank voor Moses en die wet daar was. Redding deur geloof sonder die Wet is dus moontlik, dit het Abraham gewys. Net soos Abraham het Christen gelowiges dus ook nie nodig om deur die wet ‘gered’ te word nie. So was dit ook met Abraham: “Hy het in God geglo, en God het hom vrygespreek.” Julle sien dus dat dié wat glo, kinders van Abraham is. (Gal 3:6-7).

Paulus het ook ‘n baie spesiale argument oor hoe geloof tot stand kom: Hoe kan hulle Hom dan aanroep in wie hulle nie geglo het nie? En hoe kan hulle in Hom glo van wie hulle nie gehoor het nie? En hoe kan hulle hoor sonder een wat preek? En hoe kan hulle preek as hulle nie gestuur word nie? … Die geloof is dus uit die gehoor, en die gehoor is deur die woord van God.  (Rom 10:14-15, 17; sien ook Rom 10:8-10). Vir Paulus is die verkondiging van die Evangelie deel van die proses van redding en dit was inderdaad God se bedoeling (1 Kor 1:21): Dit was die bedoeling van God in sy wysheid dat die wêreld nie deur geleerdheid tot kennis van God sou kom nie. Daarom het God in sy goedheid besluit om deur die prediking wat vir die wêreld onsin is, dié te red wat glo. Redding is nie moontlik as daar nie mense is wat die boodskap verkondig nie, maar dan nie enige boodskap nie – dit gaan om die verkonding van die evangelie van Jesus: Ek herinner julle, broers, aan die evangelie wat ek aan julle verkondig het en wat julle ontvang het en waarin julle ook gevestig staan. Deur dié evangelie word julle ook gered as julle vashou aan die boodskap soos ek dit aan julle verkondig het. As julle aan iets anders vashou, het julle tevergeefs tot geloof gekom (1 Kor 15:1-2). Redding is dus ingebed in missionale ywer (Kol 2:5-8; 2 Tim 1:8-9).

Aangesien verlossing ‘in Christus’ aangebied word (Kol 2:5-15; 2 Tim 2:10; 3:15), laat ons nou op Jesus as Redder fokus. Die term ‘redder’ word deur Paulus uitsluitlik vir God (bv. 1 Tim 1:1; 2:3-4; Tit 1:3, 2:10, 3:4) en Jesus (bv. Fil 3:20; 2 Tim 1:10; Tit 1:4, 2:13, 3:6) gebruik. God se redding word deur Jesus as Redder beskikbaar gestel (Rom 3:21-25, 8:1-4; 1 Kor 1:30-31; 2 Kor 5:19; Gal 4:4-5; Kol 1:13-14; 1 Tim 1:15, 2:5-6) en loop uit op nuut geskepte mense (2 Kor 5:17-19). Hulle kan nou uit genade in vrede met God en Jesus leef: God het ons dan nou vrygespreek deurdat ons glo. Daarom is daar nou vrede tussen ons en God deur ons Here Jesus Christus. Deur Hom het ons in die geloof ook die vrye toegang verkry tot hierdie genade waarin ons nou vasstaan. En ons verheug ons ook in die hoop om deel te hê aan die heerlikheid van God (Rom 5:1-2).

Volgende keer kyk ons na die kruis in Paulus se beskrywing van redding.

Mense en Redding is ‘n reeks artikels geskryf deur Prof Jan van der Watt. Ons dank aan CUM vir die gebruik van hierdie materiaal.

Juis vanweë die negatiewe situasie van die mens staan die mens skuldig voor God (3:19): Niemand sal hom dus kan verweer nie, en die hele wêreld is strafwaardig voor God. Die mens kan sigself nie red nie (Tit 3:5; Ef 2:8). Afgesien van hulle eie sondige natuur (Rom 8:3, 5, 8), is hulle ook in die mag van bose (Kol 2:8, 20), van die wettiese godsdienstige reëls en die wet (Gal 4:3, 12-13) en die dood (wat deur Paulus gepersonifieer word – 1 Kor 15:26).  Hulle het dus inderdaad die redding van God nodig.

Hier speel die begrip genade ‘n hoofrol (Tit 2:11). Genade is om iemand iets te gee wat hy of sy nie verdien nie en om dit te gee sonder om regtig iets terug te verwag. Dit is iets wat God vir mense gee omdat Hy graag wil, soos Paulus aan die Efesiërs skryf: Julle is inderdaad uit genade gered, deur geloof. Hierdie redding kom nie uit julleself nie; dit is ’n gawe van God (Ef 2:8). God bly die inisiatiefnemer en bron van die genade, hoewel dit deur ander bemiddel word ( 2 Thes 2:13). Die proses van redding en genade grens vir Paulus aan ‘n misterie, juis omdat God so ondeurgrondelik, groot en verhewe is (Rom 11:33-37). In byna poëtiese taal beskryf Paulus dit: O diepte van die rykdom en wysheid en kennis van God! Hoe ondeurgrondelik is sy oordele, hoe onnaspeurlik sy weë! Wie ken die bedoeling van die Here? Wie gee Hom raad? Wie bewys Hom ’n guns, sodat Hy verplig is om iets terug te doen? Uit Hom en deur Hom en tot Hom is alle dinge. Aan Hom behoort die heerlikheid tot in ewigheid! Amen.

Die genade wat God aan mense gee, word onder andere en veral deur Jesus bemiddel. Paulus beskryf dit deur Jesus met Adam te vergelyk (Rom 5:14-15, 17): Daar is ooreenkoms tussen Adam en Hom wat sou kom, ¹⁵maar met die genadegawe is dit anders as met die oortreding. Deur die oortreding van een mens het baie gesterf, maar die genade van God en die gawe wat deur die genade van die een Mens, Jesus Christus, gekom het, is veel oorvloediger aan baie geskenk… ¹⁷Deur die oortreding van die een mens het die dood begin heerskappy voer deur hierdie een mens, maar deur die Een, Jesus Christus, is veel meer bereik: dié wat die oorvloed van genade en die vryspraak as gawe ontvang het, sal lewe en heerskappy voer. Adam het deurdat hy aan God ongehoorsaam was, die hele menslike geslag in die sonde gedompel. Daarom staan hulle onder die oordeel. Jesus kom deur genade en bied die gawe van redding en vryspraak van die sonde aan baie. Almal wat dus in Jesus glo kry die vryspraak wat Hy in genade aan mense bied en op die manier is God se genade daar vir almal ongeag status, rykdom, rang, geslag of wat ook al. Daar is nie grense of beperkinge nie (1 Tim 2:4). Hulle verdien dit nie, maar kry dit. Dit is die essensie van redding volgens Paulus.

Hierdie goddelike genade vra natuurlik ook vir gepaste reaksie van die kant van die mens. Wie met die genade van God te doen kry, bly nie dieselfde nie. Die goddelike genade vra veral gelowige reaksie van die mens. Soos Rom 3:22 sê: die geregtigheid (is) naamlik van God deur die geloof in Jesus Christus vir almal en oor almal wat glo, want daar is geen onderskeid nie en ons neem dus aan dat die mens geregverdig word deur die geloof sonder die werke van die wet (Rom 3:28; sien 3:21-31). Geloof in wie Jesus is en wat Hy gedoen het, vorm die manier waarop die mens deel kry aan die redding: Want ek skaam my nie oor die evangelie van Christus nie, want dit is ’n krag van God tot redding vir elkeen wat glo, eerste vir die Jood en ook vir die Griek. Want die geregtigheid van God word daarin geopenbaar uit geloof tot geloof, soos geskrywe is: Maar die regverdige sal uit die geloof lewe (Rom 1:16-17).

Mense en Redding is ‘n reeks artikels geskryf deur Prof Jan van der Watt. Ons dank aan CUM vir die gebruik van hierdie materiaal.

Hoe dink Paulus oor redding?

 Paulus se basies boodskap stem grootliks ooreen met die evangelies. Hy vertrek ook van die negatiewe standpunt oor die mens en sy posisie voor God (Rom 1:1-3:20). Die genadige God het hom egter oor die mens ontferm en het deur Jesus sy redding aan die wêreld in nood aangebied. Diegene wat dit aanvaar word gered, word deel van God se gemeenskap op aarde wat ook so moet leef, en kan op die ewige vervulling van die heil hoop as Jesus weer kom (1 Thes 4:18vv.). Ander word veroordeel vanweë hulle ongeloof.

Terwyl Paulus dieselfde hooflyne volg, praat hy tog oor die redding op sy eie manier. Hy gebruik hoofsaaklik beelde (metafore) om te verduidelik wat gebeur as God mense kom red. Hy sal byvoorbeeld praat van mense wat slawe (van die sonde) is en losgekoop moet word, of van mense wat skuldig is en voor die regter in ‘n hof moet verskyn. Dit is beelde wat die mense in daardie tyd goed geken het. Dit was deel van die samelewing waarin hulle geleef het.  Dit help dus om die geestelike gebeure van redding op ‘n eenvoudige en praktiese manier te verduidelik.

Paulus het ‘n negatiewe siening van mense sonder God: Almal het gesondig, en het nie deel aan die heerlikheid van God nie (Rom 3:23) en …ons het al bewys dat Jode en nie-Jode almal in die mag van die sonde is. Daar staan immers geskrywe: “Daar is nie een wat regverdig is nie, selfs nie een nie. Daar is nie een wat verstandig is nie; daar is nie een wat na die wil van God vra nie. Almal het afgedwaal, almal het ontaard. Daar is nie een wat goed doen nie, selfs nie een nie” (Rom 3:9-12) en In dié tyd was julle sonder Christus, uitgesluit uit die burgerskap van Israel, ver van God af sonder deel aan die verbonde en die beloftes wat daarmee saamhang, sonder hoop en sonder God in die wêreld (Ef 2:12). Hierdie wêreld word as goddeloos gesien (Gal 1:4) en die mens het ‘n sondige natuur wat hom vyandig teenoor God maak en laat optree (Rom 8:3, 7). Dit gaan nie net om enkelinge nie, maar oor die mensheid as geheel.

Genade speel ‘n groot rol in redding. Daarna gaan ons volgende keer kyk.

Mense en Redding is ‘n reeks artikels geskryf deur Prof Jan van der Watt. Ons dank aan CUM vir die gebruik van hierdie materiaal.

‘n Laaste gedeelte wat aandag moet kry, is die woorde van Johannes die Doper wat met die volgende woorde na Jesus verwys (Joh 1:27): “Dáár is die Lam van God wat die sonde van die wêreld wegneem!” Meer sê Johannes nie, wat ‘n mens natuurlik laat wonder waarna die Lam verwys? Dit lyk egter of Johannes hier impliseer dat Jesus as die Paaslam gesien moet word. Dit word duidelik uit opmerkings in die kruisverhaal. Daar sterf Jesus aan die kruis op dieselfde tydstip as wat die paaslammers in die tempel geslag word. Dan word sy bene nie gebreek nie (Joh 19:33-36), wat ‘n moontlike verwysing na die paaslam is wat niks mag makeer nie. Wat het die paaslam presies gedoen en beteken? Die paaslammers se bloed is in Egipte deur die Israeliete aan die kosyne gesmeer sodat die doodsengel nie by hulle inkom nie. Die bloed het dus as beskerming teen die bose gedien. As Jesus dus die Lam van God genoem word, beteken dit dat Hy gelowiges teen die effek van die sonde sal beskerm. Op die manier kry hulle lewe en is die bedreiging van die sonde weggeneem. Die teks word tog deur sommige verstaan as dat die bloed van die Lam die sonde sal wegwas en dat dit tot versoening sal lei. Dit word egter nie heeltemal so duidelik in die Evangelie bevestig nie.

 Volgende keer begin ons na Paulus se beskrywing van redding kyk.