Hoe kan ons hoflikheid/beleefdheid in die markplein herstel?

Of all the doctrines of the Bible none is so offensive to human nature as the doctrine of God’s sovereignty. —J.C. Ryle

Hoe kan ons hoflikheid/beleefdheid in die markplein herstel?

Ons was nog nooit ‘n plek waar mense wie se sienings verskil, selfs aanstoot gee, met respek hanteer is nie. Ons sluit dikwels ongewilde stemme uit. Ons respekteer nie juis gemeenskappe wie se sienings drasties van ons sienings verskil nie. Meeste mense voel dat verskillende standpunte vandag met minder respek en bedagsaamheid hanteer word as vantevore. Die agenda is om te marginaliseer en stil te maak.
Tin Keller vra die vraag: Wat is nodig om ‘n ware hoflike samelewing te skep? Ons kan nie by die hof begin nie, alhoewel die howe belangrik is. Ons moet in die gemeenskappe begin – op plaaslike vlak. Maar dan kom ons saam rondom verdraagsaamheid, nederigheid en geduld.

Verdraagsaamheid is nie onverskilligheid nie, maar ook nie aanvaarding nie. Dit beteken dat ek die ander persoon met respek behandel al sukkel ek om sy idees te verdra.

Nederigheid beteken nie dat ek die waarheid van my eie oortuigings betwyfel nie, maar om die perke wat ek aan ander kan bewys te erken. Al is jou Christelike siening van die wêreld en moraliteit waar, kan jy dit nie aan rasionele mense bewys nie. Dit moet jou nederig hou.

Geduld beteken nie passiwiteit nie. Dit is ook nie ‘n verskoning om ongeregtigheid of goddeloosheid te steun nie. As daar verdraagsaamheid en nederigheid is, moet ons nie te vinnig motiewe toeskryf nie. Ons moet versigtig en geduldig wees in ons pogings om te verstaan, deernis te bewys en ons moet tyd gebruik om ons siening te kommunikeer.

Ons moet verdra eerder as om af te kraak; ons moet nederig eerder as verdedigend wees; ons moet geduldig soek vir soveel ooreenkomste as moontlik eerder as om te probeer om die ander kant te dwing om ons standpunt te aanvaar.

Kan hierdie benadering slaag? Die belangrikste kritiek hierteen is dat ons instellings nie langer hierdie deugde produseer nie. Dit lyk asof hulle die teenoorgestelde produseer. Verdraagsaamheid en geduld word nou gesien as minderwaardig teenoor protes en woede. Selfhandhawing word hoër as nederigheid geag. Ons gemeenskap is radikaal individualisties en godsdiens word gesien as een van die belangrikste hindernisse tot menslike vryheid en ontwikkeling.

Daar is nog ‘n hindernis. As ons weer hierdie deugde wil herwin is die manier om dit te doen interaksie van aangesig tot aangesig – nie deur videokonferensies of e-posse of die sosiale media nie. Dit is baie moeiliker om iemand te beledig as dwaas as hulle ‘n meter van jou af sit. Maar al minder van ons verhoudings is van aangesig tot aangesig.

Is daar enige hoop dat ons vorentoe kan beweeg? Ons weet nie, maar ons weet wat Christene kan doen.

• Christene kan hulle bydrae tot en verantwoordelikheid vir die huidige situasie erken. Baie van die vyandigheid teen godsdiensvryheid is die gevolg van mense wat onthou hoe die kerk, toe hulle nog sosiale mag gehad het, mense wat van hulle verskil het, gemarginaliseer het. Ons moet die probleem erken.
• Christene moet doelbewus mense wat die vermoë tot verdraagsaamheid, nederigheid en geduld het, vorm. Ons moet dit deur openbare aanbidding doen. Ons moet oorweeg hoe die Christelike praktyk van belydenis nederigheid bevorder. Ons moet onthou hoe gebede vir ons naaste, selfs ons teenstanders, in die lig van die kruis en Jesus se duur vergifnis van ons, beide verdraagsaamheid en geduld kan skep. Daar is baie tekste in die Bybel wat opofferende liefde vir die Christen wys – dink aan die Jode en ballingskap en die gelykenis van die barmhartige Samaritaan. Hierdie wys nie net verdraagsaamheid nie, maar opofferende liefde vir diegene van wie ons verskil.

Kan die Christelike kerk die plek word waar goeie burgers vir ‘n pluralistiese samelewing gevorm word? Beslis.