VRYSTEDE – Francois Malan

Jan Smih vra:

Numeri 35: 6: Die Here beveel Moses om aan die Leviete 6 vrystede toe te ken waarheen toevallige doodslagoortreders kon vlug. Hiermee saam nog 42 stede – in totaal 48.

Omdat die Here met Moses praat was hierdie opdrag vir die toekoms en ek wonder of dit later beslag gekry het en waar die 42 stede (wat hier ookal met stede bedoel word) geleë was.

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Omdat Simeon en Levi al die mans in Sigem doodgemaak het (Gen 34:25), het Jakob op sy sterfbed hulle straf aangekondig: ‘hulle sal uitmekaar gejaag word in Jakob, versprei word in die stamme van Israel’(Gen 49:5-7).

Na die intog in Kanaän het die stam van Simeon eiendom binne-in die gebied van Juda gekry (Jos 19:1). Levi se stam het hulle ná die goue bulkalf-episode aan die Here se kant geskaar en is toe aan die diens van die Here toegewy in die plek van die eersgeborenes (Eks 32:25-29; Num 3:41). Na die intog in Kanaän het die Leviete nie ’n eie grondgebied gekry nie, maar is in Israel verstrooi, met stede in die ander stamme se gebiede, en moes lewe van die offers van die volk (Jos 13:14; en hoofstuk 21). Van die 48 stede wat hulle gekry het sou ses vry/asielstede wees  (Rigt 35:6-8; Jos 21:41).

Van die ses asielstede is 3 oorkant die Jordaan aan die Leviete gegee: Beser in die suidelike gebied van Ruben, Ramot in die middelgebied van Gad, en Golan in die noordelike gebied van die halwe stam van Manasse (Jos 20:8). Die ander 3 vrystede in die gebied wes van die Jordaan was Kedes in die noordelike gebied van Naftali in Galilea, Sigem in die middel in die gebied van Efraim, en Kirjat-Arba, dit is Hebron, in Juda in die suide (Jos 20:7). Die ander 42 stede se name word in Josua 21 aangeteken.

Die Leviete was die onderwysers van die volk wat hulle leer lees en skryf het en in die Woord van die Here ingelei het. Daarom was die 48 stede sentrums van opleiding vir die volk.

Die bloedverwant wat die bloed van sy oorlede familielid wil wreek, is die losser, wat ook die familie se eiendom loskoop waar die familielid in skuld of slawerny verkoop is (Num 35:19; Rut 4:1-8). Die asielstede is bedoel om ’n hawe vir die persoon wat doodgemaak het, te verskaf, totdat die saak ondersoek kan word en uitspraak gegee kan word of dit opsetlik of onopsetlik was (Num 35:30). As dit onopsetlik was, kon hy in die asielstad gaan bly tot die dood van die hoëpriester, en dan is hy vry (Num 35:22-28). Maar as dit bevind word dat hy dit opsetlik gedoen het, geld die wet van ’n oog vir ’n oog en ’n tand vir ’n tand (Deutr 19:20; Num 35:30-34). Na die tyd van die uittog en die rigters, toe ‘n koning oor Israel aangestel is, het die wraak al meer verval en is die geordende samelewing beter bedien deur howe.

Toe Jesus Christus gekom het, het Hy Homself as losprys vir almal gegee (1 Tim 2:6; vgl Matt 20:28). Paulus skryf in Romeine 12:19 ‘Aan My kom die wraak toe; Ék sal vergeld,’ sê die Here. Daarom sê Paulus ‘Geliefdes, moet julle nie self wreek nie, maar laat ruimte vir die oordeel (van God);’ Hebreërs 10:30 voeg by ‘Die Here sal sy volk oordeel.’ Jesus verander die wet van ’n oog vir ’n oog  tot liefde vir jou vyand (Mat 5:38-48).

Daarom het ons nie meer vrystede nie, want Christus is ons vrystad. En ons kan, ná sy offer aan die kruis vir die sonde van die wêreld (Joh 1:29), nie meer die bloed van ’n vermoorde familielid wreek nie. Christus is die hoëpriester wat gesterf het sodat die beskuldigde vry kan uitgaan (vgl. Num 35:28). Die wraak behoort aan die Here. Ons taak is om te vergewe (Matt 6:14-15).

Skrywer:  Prof Francois Malan