‘n Oordraagbare vloek – Hermie van Zyl
Annalize vra:
Kan daar ‘n band oor my lewe wees wat oorgedra was deur my ma of pa? My ma het selfmoord gepleeg want sy het depressief geraak. My ma en pa het buite-egtelike verhoudings gehad. My pa was ‘n alkoholis. My man is nes my pa, hy breek my af soos my pa my ma afgebreek het. Hy drink net so baie soos my pa gedrink het. Beide my ma en pa is oorlede. Dit voel of iets my heeltyd in die negatiewe in trek. Ek begin so depressief raak dat dit voel: hoekom leef ek nog, wat is die nut daarvan? My man hou aan vertel watter lekker tye hy saam met ander vroue het. Kan dit ‘n vloek op ‘n mens se lewe wees? Is daar so iets?
Antwoord
Prof Hermie van Zyl antwoord:
Die vraagsteller meld dat sy depressief raak as gevolg van haar omstandighede. (Wie sou nie?) Tog wil dit voorkom of die swaartepunt van haar vraag eerder neig in die rigting van ‘n sogenaamde vloek wat op haar sou rus, wat dan vermoedelik van haar ouers se kant af kom. Ek sal dus in my antwoord op laasgenoemde kwessie fokus. (Indien haar gemoedstoestand egter verband hou met kliniese depressie – ‘n potensieel lewensbedreigende mediese toestand – is dit dringend noodsaaklik dat sy ‘n dokter, sielkundige of psigiater spreek sodat sy met behulp van medikasie behandel kan word.)
Wat ek nou aanbied, is ‘n opsomming van wat ek reeds uitvoerig uitgewerk het onder die titel: “bloedlynvloeke”, op ons webwerf: bybelkennis.co.za. Ek nooi dus ons vraagsteller uit om die volledige artikel op hierdie webwerf te soek en te lees. Sy kan net die woord “bloedlynvloeke” insleutel by die blokkie “Soek Fasiliteit”. Dit sal haar na die artikel toe neem. Die hooftrekke van die artikel is soos volg:
Ons mag nooit die mag van sonde onderskat nie. Sonde is nie net iets persoonlik wat ‘n mens doen of nalaat om te doen nie. ‘n Mens sondig nooit net in jou persoonlike hoedanigheid nie, dit het altyd ‘n effek op die mense rondom jou. In dié sin is sonde ook ‘n bo-persoonlike mag wat van ‘n persoon, familie of selfs gemeenskap besit kan neem, met verwoestende gevolge. Kom ek gee ‘n voorbeeld. Wanneer ‘n kind opgroei in ‘n gesin waar hy of sy van kleins af blootgestel word aan mishandeling van watter aard ook al – die pa wat die ma mishandel, of die ouers die kinders – dan is die kanse baie goed dat so ‘n kind, wanneer hy/sy grootword, dieselfde gedragspatrone sal openbaar teenoor sý/háár kinders of man of vrou. Dis asof mense vasgevang word in ‘n geweldspiraal waaraan hulle so gewoond raak dat hulle moeilik daaraan kan ontsnap. As daar nie definitief opgetree of besluite geneem word nie, kan dit gebeur dat hulle daardie gedrag in hulle eie lewens as volwassenes voortsit, want dis vir hulle “normale” gedrag. Maar dit het niks te doen met ‘n Goddelike vloek wat “vir ewig” op ‘n gesin of familie rus waaraan jy niks kan doen nie. God plaas nie vloeke op mense nie; Hy soek nie die dood of ongeluk van mense nie. Die aard van sonde is net sodanig dat dit verwoestende gevolge het as jy niks daaraan doen nie. Wat lei tot die volgende gedagte.
Die Bybel is duidelik daaroor dat ons nooit vir God of ander die skuld kan gee vir ons eie oortredings en mislukkings nie. God het ons met ‘n eie verantwoordelikheid geskape waarmee ons moet woeker, hoe moeilik ons omstandighede ook al is. Wanneer ons verkeerd optree, gaan God ons self verantwoordelik hou daarvoor. Ons kan nie sê dat dit God se skuld is omdat Hy my in sulke ellendige omstandighede laat opgroei het, of ‘n “vloek” op my geplaas het, of dat ek slegte ouers of maats gehad wat my lewe verwoes het, of altyd verlei het tot sonde nie. Ek moet self keuses maak oor hoe ek my lewe wil lei. ‘n Mens is nooit net ‘n gevangene of totale slagoffer van jou omstandighede nie. Daar is soveel verhale van mense wat in die haglikste omstandighede grootgeword het, maar met God se genade daarbo uitgestyg het en ‘n wonderlike seën vir hulle familie en samelewing geword het. En dit bring ons by die laaste gedagte.
God is ‘n genadige God, ‘n God wat verlos van sonde. Dit is juis die hoofboodskap van die Bybel. God het geen behae in die dood van die sondaar nie, maar daarin dat ‘n sondaar hom bekeer en lewe. God wil nie hê dat ons voortploeter in die sonde nie, maar dat ons tot insig kom van ons sonde, God se vergifnis ontvang en lewe. Daarom dat Jesus aan die vrou wat in owerspel betrap is, kon sê: Ek veroordeel jou nie; jy kan maar gaan, maar moenie verder sondig nie (Johannes 8:11). Dus, wanneer iemand tot inkeer kom, belydenis van skuld en sonde doen, God se vergifnis aanvaar omdat Christus in ons plek gesterf het, en die begeerte het om Jesus te volg, dan is God genadig om ons die sonde te vergewe en aan ons ‘n nuwe lewe te skenk. God hou nie ons verlede teen ons nie. Hy maak ons juis los daarvan en open vir ons ‘n nuwe toekoms. ‘n Mens mag dus nooit terugsit nie en dink: dis te laat; of ek is nou maar wie ek is, my sonde is te groot; of God se vloek rus op my en my familie. Nee, God staan altyd gereed om ons te vergewe en tot ‘n nuwe lewe vry te stel.
Ek wil dus ons vraagsteller uitnooi om te vergeet van vals leringe soos God se vloek wat op haar en haar familie rus. Dis gewoon nie waar nie. Aanvaar God se genade en breek met die verlede. En baie belangrik: Kry hulp; moenie net op jou eie insig en krag staatmaak nie. Gaan spreek ‘n dominee, pastoor of ander geestelike leier. Daar is baie mense wat gereed staan om jou by die hand te vat en verder te help.
Skrywer: Prof Hermie van Zyl