Paulus se brief aan die Filippense (Fil 2:1 – 18) – Francois Malan

Christus se nederigheid as voorbeeld vir die gelowige se nederigheid (Fil 2:1-18)

Oproep tot nederigheid teenoor mekaar (2:1-4), Christus se nederigheid en verhoging (2:5-11), oproep om Paulus te gehoorsaam (2:12-18).

Oproep tot nederigheid teenoor mekaar (Fil 2:1-4)

2:1 Daarom, as daar enige aansporing in Christus is, as daar enige troos uit die liefde, as daar enige gemeenskap
van die Gees, as daar enige meelewing en ontferming…’

Die teks het vier sinsnedes sonder enige werkwoord (‘is’ word veronderstel). Elkeen begin met ei tis: dit is merkers
wat iets aandui of enige onseker omstandigheid soos in die 2020-vertaling ‘…as daar enige troos is….’

ei tis kan ook ’n rede aandui op grond van ’n werklike situasie van iets belangriks:
‘Omdat bemoediging in Christus dan belangrik is, omdat aanmoediging uit die liefde belangrik is,
omdat gemeenskap deur die Gees belangrik is, omdat innige toegeneentheid en barmhartighede belangrik is…’

Dit is ook onduidelik wie, wat, aan wie, doen. Waarskynlik gaan dit oor die belangrikheid van wat Christus in die
gemeente in Filippi gedoen het, onder andere deur Paulus.

‘bemoediging in Christus’ – paráklêsis kan ‘troos’ beteken, maar Paulus gebruik die woord as ‘bemoediging’ 19 maal in
sy ander briewe volgens 2020, en nêrens anders as ‘troos’ nie. Daarom lyk dit of Paulus met die kompakte sinsnede hier
sê: omdat Christus my woorde van bemoediging in die verlede gebruik het om julle te help om getrou te bly aan die
geloof in Christus, laat dit julle ook nou bemoedig.

‘aanmoediging in die liefde’ – paramúthion die basis van vertroosting of aanmoediging. Omdat Paulus met Christus se
innige liefde vir hulle (vgl. Fil 1:8), hulle aangemoedig het om te midde van hulle lyding te volhard om in Christus te
bly glo, laat hulle dan sy aanmoediging in 2:3-5 ook aanvaar en daarvolgens lewe.

‘gemeenskap deur die Gees’ – Paulus pleit hier: omdat julle behoort aan die gemeenskap wat deur die Heilige Gees tot
stand gebring is, en julle as gevolg van sy werking die onderlinge gemeenskap van gelowiges begin beleef, lewe voluit
daarvolgens!

‘innige toegeneentheid en barmhartighede -’ splánchna kaì oiktírmoi. Die eerste woord het reeds in 1:8 voorgekom met
verwysing van Christus se innerlike toegeneentheid wat ook in Paulus is teenoor die Filippense. Die tweede woord
verwys na genadige ontferming met sensitiewe meegevoel. In Romeine 12:1 en 2 Kor 1:3 vertaal 2020 dit as die
barmhartigheid van God. Daarom verwys die twee woorde waarskynlik na God en Christus se innige toegeneentheid en
tere barmhartigheid teenoor die Filippense.

Die vier sinsnedes verdeel in 2 groepe: die eerste twee verwys na Christus se bemoediging en liefde wat Hy deur Paulus
aan die gemeente bewys het; die laaste twee na die Vader en Christus wat die Filippense omring met hulle innige
toegeneentheid en barmhartighede. Die Heilige Gees is besig om dié soort innige gemeenskap onder die gemeentelede
te bewerk.

Paulus bevestig hiermee Jesus se woord in Johannes 14:23: ‘As iemand My liefhet, sal hy ter harte neem wat Ek sê, en
my Vader sal hom liefhê en Ons sal na hom toe kom en by hom woning maak.’ Joh 14:17 sê ook ‘die Heilige Gees sal
by julle bly en sal in julle wees.’ Die Vader, Seun en Heilige Gees is liefdevol besig om die gemeente te verander om in
nederigheid mekaar lief te hê en te dien (Fil 1:6).

2:2 ‘maak dan my blydskap volkome deur eensgesind te wees – een in liefde, een van gees, een in denke;’

‘Maak dan my blydskap volkome’ – die enigste hoofwerkwoord in die lang sin wat strek van 2:1-4, is ‘maak volkome.’
Maar dit is eintlik slegs die inleiding tot die hoofidee wat deur verskeie moeilik-verklaarbare bysinne uitgedruk word.
Paulus se gevoelens, sy vreugde, is slegs ’n bysaak. Die hoofsaak is sy ernstige versoek aan die gemeente om te strewe
na eenheid wat deur nederigheid bereik kan word.

‘deur dieselfde gesindheid te hê,’ tò autò fronête; dit beteken om saam op ’n spesifieke manier te dink, maar dit
sluit ook jou emosies, houdings en wil in. (2020: deur eensgesind te wees). Die uitdrukking gebruik hy ook in Fil 4:2
(en in Rom 12:16; 15:5). Dit dui die gemeenskaplike doel van die gemeentelede aan, naamlik die uitlewing,
verkondiging en verdediging van die evangelie, die goeie boodskap oor Christus.

‘deur dieselfde liefde te hê’ (2020: ‘een in liefde’) – liefde van Christus wat deurwerk na mekaar toe. Dit gaan
om die selfopofferende liefde van Christus wat die vrug is van die werking van die Heilige Gees in die harte van die
gelowiges (Gal 5:22).

‘mense wat in siel saam is’ súmpsuchoi – om verenig in een gees te wees, harmonieus saam te lewe (2020: een
van gees’). Dit is die enigste keer dat die woord súmpsuchoi in die Bybel en klassieke Griekse werke gebruik word;
blykbaar Paulus se skepping om die erns van die saak van alle kante te beklemtoon: denke, gesindheid, liefde, gees.

‘terwyl julle die een ding bedink – tò hèn fronountes om een mening of opinie oor iets te hê. Die werkwoord
van die eerste van die vier uitdrukkings word weer in die vierde in die teenwoordige tyd gebruik en dui aan dat hulle
moet voortgaan om dieselfde gesindheid teenoor mekaar te hê wat in Christus Jesus was (2:5) – die één ding waarvoor
almal moet strewe (2020: een in strewe), naamlik om in nederigheid teenoor mekaar die eenheid van die gemeente uit te
lewe.

Op vier verskillende maniere herhaal Paulus dieselfde idee en hy hoop die Filippense neem die saak ernstig op. Die
onderlinge liefdeseenheid van die gemeente in hulle denke en strewe oor Christus en sy nederige diens is belangrik vir
die geestelike ontwikkeling van sy kerk, vir die voortgang van die evangelie, en die getuienis van die gelowiges in die
wêreld.

Paulus se vreugde oor alles wat die Here reeds in die gemeente van Filippi gedoen het, kort nog een belangrike ding, die
hartlike eenheid tussen die gemeentelede, soos hy reeds in 1:27 geskryf het. Daarom skryf hy hierdie brief aan hulle en
hoop hy om hulle te besoek wanneer hy vrygelaat word. As die Here die onderlinge eenheid in die gemeente sou bewerk
sal Paulus se blydskap volkome wees.

Hoe dié soort eenheid moontlik is, word in die volgende verse uitgespel.