‘n Kind, Jesus, word gebore en word groot (2)

‘n Kind, Jesus, word gebore en word groot (2) – Jan van der Watt

deel 2[1] – die verhale van Matteus en Lukas

 

Die verhaal van Jesus se geboorte (die kersverhaal) word in Matteus 1-2 en Lukas 1-2 vertel. Behalwe vir die engel wat na Maria toe kom en Jesus wat gebore word, verskil die verhale heeltemal. Dit beteken nie een is verkeerd en die ander een reg nie. Dit beteken net dat die twee verhale op verskillende dinge wat gebeur het, fokus. Dit is nie ‘n geval van òf-òf nie maar van èn-èn. Daarom gaan ons die twee verhale afsonderlik bekyk.

 

 

2.1) Matteus se verhaal van die geboorte van Jesus.

 

Matteus se verhaal begin met die geslagsregister. Ons het klaar daarna gekyk en gaan dit nie weer bespreek nie. Kom ons kry i) ‘n kort oorsig oor die verhaal van Matteus en dan ii) kyk ons na ‘n paar van die uitstaande kenmerke.

 

* Lees Matt 1:18-2:23. Skryf die opvallendste kenmerke van die verhaal neer.

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

 

i) Die verloop van Matteus se kersverhaal

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Daar is ‘n hele klomp interessanthede in die kersverhaal van Matteus:

 

a) Die name van Jesus

 

Jesus word twee name gegee:

• jy moet Hom Jesus noem, want dit is Hy wat sy volk van hulle sondes sal verlos.” (1:21)
• hulle sal Hom Immanuel noem.” Die naam beteken God by ons. (1:23)

 

Watter betekenis lê hierin volgens jou? ………………………………………………………………………………….

 

Die eerste naam (Jesus) dui daarop dat Jesus mense van hulle sonde verlos sodat hulle weer by God kan uitkom. Hy maak ons pad oop na God toe.

Die tweede naam (Immanuel) sê dat God na ons toe gekom het. God kom weer by ons uit!

 

Dit vorm die perfekte sirkel – ons by God en God by ons. Dit is wat Jesus gedoen het: Hy het die mens na God toe kom lei en God na die mense gebring. Daarom bereik die evangelie ‘n soort van hoogtepunt as die soldaat by die kruis uitroep: Waarlik, Hy is die Seun van God (27:54). Dit is wat ‘n mens moet raaksien as jy na Jesus kyk.

 

b) ‘n Spesiale geboorte

 

Daar is al genoem dat geboortes eintlik ‘n refleksie is van die persoon se latere lewe omdat die karakter van die baba nie van die latere volwasse persoon verskil nie. Daarom was dit tipies van antieke geboorteverhale dat met die geboorteverhale van “groot persone” die tekens van sy grootheid reeds met sy geboorte sigbaar word.

 

Wat sou jy dink is spesiaal aan die geboorteverhaal van Jesus wat reeds op sy “grootheid” dui?

……………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

In Jesus se geval is daar verskeie dinge wat spesiaal is, bv. die maagdelike geboorte, die drome, die ster… dit wys wat se “tipe grootheid” Jesus het.

 

c) ‘n Verhaal in die profesieë van die OT toegedraai

 

Gaan 1:18-2:23 weer deur en kyk hoeveel aanhalings uit die Ou Testament jy kan kry:

………………………………………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

Elke afdeling van die verhaal bevat ‘n aanhaling uit die Ou Testament:

 

AANHALINGS UIT DIE OU TESTAMENT IN DIE KERSVERHAAL
Verse in Matteus	Ou Testamentiese aanhalings	Waar dit voorkom in die verhaal
1:23	Jesaja 7:14	Die geboorteverhaal – Jesus se naam
2:6	Miga 5:1	Herodesverhaal – oor die leierskap van Jesus
2:15	Hosea 11:1	Vlug na Egipte – Jesus sal uit Egipte geroep word
2:17-18	Jeremia 31:15	Kindermoord – oor die hartseer
2:23	Nie seker waar dit staan nie	Terugkeer uit Egipte – oor Jesus se naam

 

Matteus is die evangelie vir die Jode. Die Ou-Testamentiese aanhalings wys dus dat die profesieë van die Ou Testament in Jesus vervul is. Die God van die Ou Testament is dus die Een wat in Jesus aan die werk is, want wat Hy beloof het, word daar waar.

 

Dit was vir die Jode nogal belangrik. Jesus het nie ‘n nuwe godsdiens kom stig nie, maar is die voortsetting van die pad wat God met sy volk wil loop. Waar Jesus nou is, is God teenwoordig. ‘n Mens besef eers hoe groot die krisis vir die Jode moes wees as jy besef dat die Jode wat Jesus verwerp het, eintlik volgens die boodskap God verwerp het en nie meer sy volk was nie. Dit bring ons by die volgende belangrike saak.

 

d) Moord op kersfees

 

Die geboorteverhaal weerspieël eintlik die latere lewe van Jesus. Hy is Immanuel, God by ons, die leier wat voorspel is (1:23; 2:6), maar soos Herodes Hom wil doodmaak, en inderdaad kinders, so gaan die werklikheid van die sonde, die haat en geweld, Jesus se lewe ook omvou. Jesus het nie in ‘n perfekte wêreld gekom nie, maar juis daarom het Hy gekom. Om die geweld van die sonde van die wêreld weg te neem en vrede te bring (1:21).

 

Die kersverhaal van Jesus in Matteus is nie “mooi” nie; dit is gewelddadig; maar dit illustreer ook waar die enigste hoop in so wêreld lê. By die een wat ons van ons sondes verlos omdat Hy God na ons toe bring in so wêreld.

 

ii) Die verloop van Lukas se kersverhaal

 

Lukas se geboorteverhaal lyk heeltemal anders – die donkerte maak plek vir vreugde en lied.

 

Lees Luk 1:5-2:52 en skryf alles neer wat jou in die verhaal tref.

……………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

 

Die verloop van Lukas se verhaal lyk so:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Lukas se geboorteverhaal het ook interessante kenmerke van sy eie:

 

a) Daar word baie gesing oor Jesus

 

• Tel hoeveel liedere jy in Luk 1:5-2:52 kan kry……………………………………………………………….

 

 

Lofliedere in die kersverhaal van Lukas
Plek in Lukas	Wie se lied is dit?
1:42-45	Loflied van Elizabeth
1:46-55	Loflied van Maria
1:68-79	Loflied van Sagaria
2:14	Loflied van die engele
2:29-32	Loflied van Simeon

 

Hieruit kan ons onder andere die volgende aflei:

• As Lukas oor Jesus se geboorte skryf, gaan hy aan die sing. Feitlik al die groot figure in die verhaal sing elkeen sy of haar eie lied. Die liedere is ook egalig deur die hele verhaal versprei. Nes ‘n mens klaar “gesing” het, moet jy al weer begin sing. Jesus se geboorte is iets om oor te sing. Liedere is destyds vir spesiale geleenthede geskryf om iemand te eer. Dit maak die liedere vir Jesus dan ook spesiaal en dui op die belangrikheid van die kind wat gebore is. 
• Vreugde en lof speel ‘n baie belangrike rol in die verhaal – die liedere wys dit, maar dit word ook aanmekaar genoem. Merk miskien al die plekke waar vreugde/blydskap/lof in die deel voorkom, bv. 1:14,44,64 en baie ander. Jesus se verhaal is inderdaad een van vreugde en vrede.

 

b) Liedere het destyds hard gepraat

 

Liedere was destyds die manier waarop inligting versprei is. Mense kon nie lees nie en daarom is hulle liedere geleer. Die liedere het die belangrikste inligting wat hulle moes weet bevat en soos hulle dus sing, leer hulle sommer. Dit beteken dus dat ‘n mens mooi moet kyk na die antieke liedere, want hulle vertel ‘n mens sommer alles wat jy regtig moet weet.

 

• Som nou vir jouself die belangrikste inhoud van elkeen van die liedere (soos in die blokkie hierbo genoem) op en kyk wat wil Lukas vir ons oor Jesus sê:

…………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………

 

Het jy van die volgende motiewe gekry (dit is nie alles nie, maar gee vir ons ‘n ideë waaroor die vroegste Christene gesing het as hulle aan Jesus gedink het:

 

 

• ØVreugde/vrede/geluk kom                                                   1:44-45,47-48,68,79; 2:14
• ØGod hou sy beloftes                                                           1:54-55,70,72
• ØGod bring verlossing, ook van sondes                                 1:47,68-69,71-77; 2:30
• ØMaghebbers/rykes/hoogmoediges gaan swaarkry                 1:51-53
• ØBehoeftiges/geringes gaan baat                                           1:52-53

 

 

 

Weer sien ons hoe die latere lewe in die geboorteverhaal weerklink: God wat sy beloftes hou en dit bring vreugde vir almal; verlossing van sonde; Jesus wat die sosiale grense kom omkeer het deur die belangrikes wat net op hulleself vertrou op hulle plek te kom sit en die geringes wat geen mag het nie, te kom help. Dit is tog waaroor die boodskap van Jesus gaan… Mense het reeds by sy geboorte daaroor gesing.

 

Hierdie motiewe, kan ons aanvaar, was van die kernmotiewe waaroor die vroeë Christene gepraat het as hulle die boodskap en belang van Jesus verduidelik het. Vorm dit nog die kern van wat ons as Christenskap sien?……………………………………………………………………………………………………………

 

Kyk of daar ook buite die liedere sulke mooi dinge oor Jesus gesê word (bv. dat Jesus koning is 1:32-33, ens.).

 

c) God met ons

 

In Matteus het ons gesien dat dit belangrik was om te beklemtoon dat Jesus God en mens is (Jesus en Immanuel). Lukas beklemtoon dit ook op sy manier.

 

Kyk of jy bewyse in die geboorteverhaal van Lukas kan kry dat Jesus van God af kom en iets goddelik aarde toe bring.

…………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………

 

 (Kyk bv. na dinge soos die teenwoordigheid van die Heilige Gees, die aktiwiteite van engele, ens.).

 

 

Dink nou bietjie na oor die twee verhale wat ons nou bekyk het: Hulle verskil baie van mekaar. Wat sou jy sê is die verskille en wat wou elkeen op sy eie manier oor Jesus se geboorte sê?

………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………..