Die Woord word mens! (Johannes 1:14-17)
Die Woord word mens! (Johannes 1:14-17) – Francois Malan
In 1-13 is die verhouding van die Woord tot God, die wêreld, mense en Israel aangestip. In 1:14-18 word die hoogtepunt van die himne ingelei met die Woord wat mens word.
1:14 ‘Die Woord het vlees, sarks,geword’ dit beteken ‘n swakke brose mens, die menslike natuur aangeneem. Die Skepper word ook skepsel. Daarmee is die kloof tussen God en mens oorbrug. Hy word God met ons, ‘Immanuel’ (Jes 7:14). Hy het sy tent onder ons kom opslaan (eskenoosen van skene tent), onder ons kom woon. Israel het die tempel beskou as die woonplek van die Here (Eks 25:8), dat Hy tussen hulle woon (Eks 29:46) en in die hemel woon (Ps 2:4). Die tempel nie is nie meer God se woonplek nie, maar die persoon Jesus is van nou af die woning van die lewende teenwoordigheid van God (12:45; 14:9). Ons het sy heerlikheid aanskou (Hebreeus sjekinah met dieselfde konsonante as die Griekse skene) – die uitdrukking herinner aan die heerlikheid van die Here by die Rietsee (Eks 14,15), by Sinaiberg (Eks 19), maar veral by die tent van ontmoeting (Eks 33:7-11,19) en aan die heerlikheid in en op die tabernakel (Eks 40:34-38). Dit gaan in dié Evangelie oor die tweede uittog (exodos) uit die slawehuis van sonde, met baie sinspelings op die Ou Testament.
‘ons het aanskou’ – die skrywer is ‘n ooggetuie van die bediening van die Christus (vgl. 19:35). Die woord ‘aanskou, theaomai, beteken om vir ‘n tydlank stip na iets besonders te kyk en te oordink, hier na Christus se heerlikheid, doksa, die openbaring van sy goddelike wese; ‘aanskou’ kom 15 maal in dié Evangelie voor.Hy dink aan die tekens wat Christus gedoen het (in dié Evangelie word sewe wondertekens genoem), dat Hy aan ‘n kruis verhoog is (19:35), dat Hy opgestaan het uit die dood (20:24-29), aan sy liefde vir ons. So ’n openbaring van die heerlikheid kon alleen kom van God se enigste Seun – die enigste van sy soort, uniek, sy geliefde Seun (3:16,18).
‘vol genade en waarheid’ – in Eks 34:6 sê die Here vir Moses: ‘Ek is…vol liefde en trou (Hebreeus: gesed we emet – lojale verbondenheid en waarheid. So word God se verbondsbarmhartigheid beskrywe in die Ou Testament (Ps 25:10; 40:12; 57:4; 89:25). Hierdie genadige betroubaarheid van God se liefde word in sy volheid openbaar in die Woord/Seun van God wat gekom het as Verlosser (Jn 3:16; 13:1,34; 15:9).
Die woord ‘genade’word in dié Evangelie slegs in 1:14,16,17 gebruik, maar die drie keer toon die belangrikheid daarvan vir die skrywer. Dit is die liefde wat God onverdiend gee aan sondaars wat sy wil oortree. ‘Waarheid’ is ‘n sleutelterm in die Evangelie (s.nw. 20 maal, b.nw. 29 maal). Die Hebreeuse term druk vastigheid, betroubaarheid, bestendigheid, getrouheid en waarheid uit. Vir die Grieke het dit uitgedruk wat werklik is. In hierdie Evangelie word daarmee dikwels die ewige werklikheid uitgedruk soos dit aan mense geopenbaar word. In hierdie vers word die persoonlike aard van God en sy openbaring beklemtoon.
1:15 Die argument word onderbreek met Johannes die Doper se getuienis, wat in v30 verder uitgewerk word. ‘Hy wat ná my kom, is my vóór (in status), want Hy was voor my al daar (voor in tyd). Die Woord/Jesus Christus is deel van die ewige voorrang van God. Johannes getuig steeds oor die Woord, wat ons swakke menslike natuur aangeneem het. Hy het ‘hard uitgeroep’, krazein (NAV gesê), soos die Ou Testamentiese profete wanneer hulle ernstige aankondigings maak (Jes 61:2). Johannes se getuienis beteken: Al het Hy mens geword, bly Hy ewig God.
1:16 Die argument van vers 14 word hervat. Die Woord wat ‘n swakke mens geword het, was vol genade en waarheid ‘want uit sy volheid het ons almal ontvang genade op (anti – in die plek van) genade’ – genade wat ons ontvang het word telkens vervang met genade, en sal gedurig so voortgaan. Die verlossing, wat die Woord bring, word gekenmerk deur onuitputlike genade, ‘n belangrike uitspraak veral omdat genade nie verder as v17 genoem word in dié Evangelie nie, maar wat eintlik die hele verhaal van dié Evangelie kenmerk. Die ganse lewe van elke gelowige staan onder die goddelike volheid van die mensgeworde Woord se genade. Alles wat God in sy ontferming aan die mens wil meedeel, is in oorvloed aanwesig in Jesus. Daaruit ontvang ons ‘n onophoudelike stroom van genade, soos golwe genade oor ons.
1:17 Die genade en waarheid van die openbaring en verlossing wat met die Enigste Seun van God gekom het, word vergelyk met die ou verbond wat deur Moses bemiddel is. God se verlossing deur Moses het gelei tot God se gawe van die wet, as die openbaring van God se wil vir sy verloste volk (Eks 20:2 – joú God..wat joú bevry het). Die verlossing deur Jesus Christus is egter ‘n openbaring van God self, gekenmerk deur genade en waarheid. Getrou aan sy eerste verbond wat God vervul met ‘n tweede eksodus/uittog wat lei tot die nuwe orde van die ewige koninkryk en genadige en regverdige koningskap van God oor die lewe van elke mens. Die naam Jesus Christus word vir eerste maal genoem. Jesus beteken ‘die Here is Verlosser’, Christus: ‘Gesalfde’ as priester en offer vir ons sonde, profeet met God se woord, koning wat regeer oor die heelal en sy kerk.
Skrywer: Prof Francois Malan