Jesus se getuienis voor die hele wêreld (18:1-21:25)
Jesus se getuienis voor die hele wêreld (18:1-21:25) – Francois Malan
Die eerste hoofdeel van die Evangelie vertel hoe Jesus deur woord en daad getuig het voor die Joodse volk, sy eie mense wat Hom nie aangeneem het nie (hoofstukke 1-12). Die tweede hoofdeel handel oor sy getuienis in die kleiner kring van sy volgelinge (13-17). Die derde hoofdeel sluit die boek af met Jesus se openlike getuienis waar die hele wêreld kan sien en hoor wat met Jesus gebeur (18-19) en sy verskynings aan sy volgelinge na sy opstanding (20-21).
Johannes beskou die hele lydensgeskiedenis as Jesus se verhoging tot goddelike heerlikheid. Die koningskap van Jesus blyk deur die hele vertelling, selfs tot by sy begrafnis. Al lyk dit of Hy die slagoffer is, is Hy in werklikheid die Een wat die gang van sake bepaal. In gehoorsaamheid aan die Vader voltooi Hy die verlossing van die wêreld, en deur sy sterwe openbaar Hy die uitnemendheid van sy heerlikheid, die toppunt van sy liefde in die offer van Homself, God wat ook mens geword het om die sonde van die wêreld wegneem (1:1,14,29).
Die eerste twee hoofstukke kan in drie dele ingedeel word: gevangeneming en verhoor voor die hoëpriester (18:1-27), die verhoor deur Pilatus (18:28-19:16a), kruisiging, dood en begrafnis (19:16b-42).
Jesus word gearresteer (18:1-11)
18:1-2 Na Jesus se onderrig van sy dissipels in hoofstukke 13-16 en sy gebed in hoofstuk 17 het Hy en sy dissipels uitgegaan (uit die bovertrek, en uit die stad; die Griekse woord vir uitgaan word ook gebruik vir doodgaan) oor die Kedronspruit (letterlik: troebel wadi, wat net in die winter water het). ‘n Duisend jaar tevore het Dawid deur die Kedronspruit Jerusalem verlaat op vlug vir sy seun Absalom tot oorkant die Jordaan (2 Sam 15:23). Die spruit (630-680 meter bo seespieël) loop tussen die koppie Ofel (680 meter) waarop Jerusalem gebou is met die tempelberg (740 meter) aan die Weste en die Olyfbergreeks (812 meter) in die Ooste van die stad. Jesus en sy dissipels het dikwels in die tuin aan die voet van die Olyfberg ‘saamgekom.’ Daarom weet Judas waar om na Hom te gaan soek. Dit was vereis dat die feesgangers in Jerusalem se gebied moes bly tydens die Paasnag. Dit het Getsemane ingesluit, maar Betanië aan die oostekant van die Olyfberg was buite die gebied van Jerusalem.
18:3. Die Romeinse owerheid het gewoonlik met die Joodse feestye, veral met Paasfees, hulle getal soldate in Jerusalem versterk met soldate uit Sesarea om te verhoed dat daar ‘n oproer teen die Romeinse owerheid begin word deur die skare. Die Joodse Raad het waarskynlik hulle hulp ingeroep omdat hulle bang was vir ‘n opstand van die volk wanneer Jesus gevang word (vgl. 11:48). Daarby het die Raad se wagte die vorige keer nie geslaag om Jesus te arresteer nie (7:45-46). Judas lei hulle na Jesus om Hom te arresteer. Die drie groepe verteenwoordig die opstand van die wêreld teen die Here en sy Gesalfde (Ps 2:2): die Joodse wêreld, die nie-Joodse mensdom, en afvallige dissipels van Jesus. Ten spyte van die volmaan met Paasfees, kom hulle met lampe en fakkels om die Lig vir die mensdom (1:4) met wapengeweld uit te doof. Die Sinoptiese Evangelies meld nie die Romeinse deelname nie; Johannes nie Jesus se gebedstryd in Getsemane nie.
18:4-6 Jesus weet dit is die uur wat deur die Vader bepaal is vir die voltooiing van sy liefdesgawe van sy enigste Seun vir die verlossing van die wêreld (3:16), daarom neem Hy die inisiatief vir sy eie gevangeneming. Hy vra na wie hulle soek. Op hulle antwoord, Jesus van Nasaret, reageer Hy met ‘Ek is’ (Eks.3:14). Judas wat die groep gelei het om Hom aan hulle oor te gee (Hom te verraai), staan nog saam met die wêreldse mag (vgl. sy soen van Jesus in die Sinoptiese Evangelies). Maar hy is saam met die groep deur vrees oorweldig voor Jesus se openbaring van sy godheid. Hulle tree terug en val op die grond (vgl. Ps.27:2-3; 56:10; so ook Esegiël 1:28, Daniël 10:7-9; Paulus in Hand.9:3-4; Johannes in Openb.1:17).
18:7-9 Aan sy teenstanders wat plat op die grond lê (soos in nederige aanbidding) vra Jesus weer wie hulle soek (en rig hulle op met sy vraende woord). Hulle verwys weer na ‘Jesus die Nasarener’ (Jesus beteken Verlosser, uit die onbenullige stadjie). En Jesus herhaal sy ‘Ek is,’ as die Goeie Herder van sy groepie gelowiges, wat Homself aanbied as die een na wie hulle soek (10:11,15), maar vra sy arresteerders om sy dissipels te laat gaan. So vervul Hy wat in Hy in 17:12 gebid het. In 6:39 het dit gegaan om die ewige lewe vir sy volgelinge, in 10:10 om die huidige nuwe lewe wat strek tot in die ewigheid, hier in 18:8 om hulle redding uit ‘n gevaar wat hulle aardse lewens bedreig. Drie maal het Jesus bevestig dat dit Hy is vir wie hulle soek (18:4-5,7,8).
18:10-11 Petrus trek sy kort swaard/dolkmes waarmee die Paaslam geslag word. Petrus het nog nie vrede gemaak met Jesus se lyding as God se liefdesoffer vir die reiniging van ons sonde nie (13:6-10). Hy wil Jesus nog met geweld verdedig teen die wêreld (Romeinse soldate) en die kerk (hoëpriester se verteenwoordigers) se aanslag teen God se gesant. Jesus is egter gereed om die beker van lyding, wat die Vader vir Hom gegee het (beker van God se toorn oor die sonde Ps.75:9; Jes.51:17,22), te drink tot die droesem toe, tot verheerliking van God en verlossing van die mensdom (12:23-24). In die Sinoptiese Evangelies gaan Jesus se gebedspleit dat die beker by Hom mag verby gaan (Mat.26:39-44, en parallelle tekste). Hier het Hy reeds berusting gevind en sy besluit staan vas om dit te drink.
Skrywer: Prof Francois Malan