Die soldate mishandel en bespot koning Jesus (19:1-3)
D Die soldate mishandel en bespot koning Jesus (19:1-3) – Francois Malan
19:1 Die Romeine het drie soorte lyfstraf gegee: (i) fustigatio – wat Pilatus in Luk.23:16 voorgestel het: ‘nadat Hy gestraf is (paideusas – nie gésel, soos 1983-vertaal nie, maar met rottangs slaan), sal ek Hom loslaat’ – wat die Jode toe nie tevrede gestel het nie. (ii) flagellatio – met swepe, soos Mark.15:15 en Mat.27:26 se fragelloein). (iii) verberatio – met ‘n kats, swepe met stukkies been en lood aan, soos Johannes 19:1 se mastizoo in Grieks).
Volgens Mat.27:26 en Mark.15:15 lyk dit asof die lyfstraf deel is van die doodstraf aan ‘n kruis, soos die Romeine gewoonlik gedoen het. In die lig van Johannes 19:4-16 lyk dit asof Pilatus die géseling in plaas van die kruisiging aangebied het om Jesus vry te laat.
19:2-3 Nadat die soldate Jesus gegésel het, maak hulle spottenderwys ‘n karikatuur van sy koningskap. Soos die goddelike keiser van Rome met ‘n lourierkrans op sy kop op hulle munte, kry Jesus ‘n kroon, maar gevleg van takke met lang dorings; ‘n sodate-mantel boots die koninklike rooi-pers kleed na; in plaas van die eerbiedige Ave Caesar! klinkhulle spotgroet ‘Gegroet, koning van die Jode!’; in plaas van die soen van die keiser se ring, klap hulle Hom herhaalde maal deur die gesig (vgl. Jes.53:7).
C1 Buite: Pilatus vind Jesus onskuldig – Dit is die Mens! (19:4-8)
19:4-5 Pilatus probeer weer om die Jode se instemming te kry vir Jesus se vrylating: ‘Kyk, ek bring Hom vir julle uit sodat julle kan weet ek vind geen skuld in Hom nie!’ Met sy belaglike kleed en doringkroon, met strome bloed en ‘n opgeswelde gesig bring Pilatus Hom na hulle uit om te toon hoe onskadelik Jesus is, en hoe belaglik hulle aanklag teen Hom is.. ‘Kyk! Die Mens!’ Vir die Evangelie-skrywer moet die Jode ag slaan op God wat ‘dié Mens’ geword het (1:14), tot die diepste van die mens se ellende. Die Koning van waarheid bring op dié manier sy koninkryk na die mensdom wat mense se bloed vergiet en wie se bloed vergiet word. God wat die mens na sy beeld geskep het, moes die verwronge beeld van die verworde mens kom aanneem, om deur die diepte van sy liefde, weer sy beeld in ons gestalte te laat kry (Gal.4:19; Flp.2:7-8).
19:6 Pilatus wou die Jode se woede teen Jesus afkoel met die mishandeling van Jesus. Maar misgis hom weer met die reaksie van die Joodse leiers en volk. Hulle haat vlam in felheid op met hulle kreet: ‘Kruisig Hom, Kruisig Hom!’ In woede skreeu Pilatus terug: Vat júlle Hom self en Kruisig Hom, want ék vind geen skuld in Hom nie (vgl. 18:31a). Met die klem op ‘julle’ teenoor ‘ek’ verontskuldig Pilatus homself en weier om hulle eis uit te voer Hy laai die skuld vir Jesus se kruisiging op die Jode, want hy weet Jesus is onskuldig aan hulle aanklag van opstand teen die Romeinse regering. Dit is die tweede maal dat Pilatus sê dat Jesus onskuldig is (18:38).
19:7 Die Jode het geen argumente om met Pilatus se onskuldigverklaring op grond van die Romeinse wette te stry nie. Daarom val hulle terug op hulle wette, waarvolgens hulle Jesus tot die dood veroordeel het weens godslastering, deur Hom as die Seun van God voor te doen (5:18; 10:31-33 op grond van Lev.24:16). Dit was die klag teen Hom by die verhoor voor Kajafas, wat nie deur Johannes beskryf word nie (Mat.26:65-66). Jesus is wel nie ‘n politieke oproermaker nie, maar volgens hulle ‘n godsdienstige oproermaker, wat volgens hulle wette gestenig moet word. Maar die Romeine het hulle die reg ontneem om die doodstraf uit te voer (18:31).
19:8 Voorheen is nie gemeld dat Pilatus bang geword het nie, maar met sy ondervraging van Jesus het hy onder die indruk van die andersheid van Jesus gekom, en Jesus se gelate reaksie oor sy géseling het hom ontsenu. Nou hoor hy dat hy met ‘n god te doen het wat die gestalte van ‘n mens aangeneem het (soos destyds wel geglo is, vgl. Hand.14:11), en hy vrees wat die gode met hom sal doen oor bv. sy géseling van Jesus.
Skrywer: Prof Francois Malan