Die eerste brief van Johannes: God is Lig – lewe in die lig! (1:5-7)

Onder die tema ‘lewe in die lig’ kyk die skrywer eers na God as lig (1:5-7) en daarna na vier vereistes vir ‘n gelowige om as verligte die wêreld te verlig en die duisternis van sonde, die Bose, die wêreld en die antichris te oorwin (1:8-2:27).

1:5 Die boodsakp wat Johannes-hulle by Jesus gehoor het en aan die gemeentes verkondig, is dat God lig is. Die boodskap het hulle by Jesus self gehoor, die enigste Persoon op aarde wat vir God waarlik ken (Jn 1:18). Hy, die Woord van God, was  ook die lig vir die mense, die lig wat in die duisternis skyn, en die duisternis het dit nie uitgedoof nie (Jn 1:4-5). Die mens kan God nie uit homself ken nie. God openbaar Homself aan die mens in Christus.

Reeds in die Ou Testament is lig en duisternis simbole vir waarheid teenoor leuen, geregtigheid teenoor boosheid (Ps 104:2; 119:130; Jes 5:20; Miga 7:8-9; vgl. Ps 27:1). Ook die Grieke het die term ‘lig’ vir die goeie gebruik.

Dat God lig is beteken dat Hy in sy wese en van nature lig is. Ook as die waarheid (intellektueel) en na sy heiligheid (moreel) is Hy lig. In 2:8 word na Jesus verwys as ‘die ware lig wat reeds skyn’. Maar God is lig (1:5), soos Hy liefde is (4:8,16) en gees is (Jn 4:24). As sodanig is God oneindig, bonatuurlik, geheel anders, die bron van alle lewe en verligting (2 Kor 4:4-6). Met ‘n sterk negatief sê die skrywer: daar is (glad) geen duisternis in Hom nie. As lig (liefde, waarheid en geregtigheid) openbaar Hy juis wat duisternis eintlik is: haat, leuen en boosheid. 

God se volgelinge, sy kinders wat uit Hom voortkom, wat aan Hom behoort, met Hom gemeenskap het (1:3), moet daarom wandel  in die lig, lewe in dié lig, om God se lig te weerkaats (vgl. Lev 11:44; 19:2; 20:26; 1 Petr 1:16: ‘wees heilig want Ek is heilig’).

1:6 Hierdie is die eerste van 3 pare stellings wat begin met ‘As ons beweer…’ (vgl. 1:8 &10) en ‘Maar as ons… (1:7,9; 2:1). Dit verwys na sommige wat beweer dat sonde nie hulle verhouding tot God en hulle lewe affekteer nie, en dat hulle manier van lewe nie vir hulle belangrik is nie, die tipiese Hellenistiese skeiding tussen bose liggaam en reine siel, wat nie die mensheid van Jesus belangrik beskou nie (vgl. Paulus se stryd teen dié Griekse dwaling in 1 Kor 6:12-20).

As ons as gelowiges sou beweer dat ons gemeenskap met God het (1:3), maar tog gewoonlik in die duisternis lewe, lieg ons….’ ‘n Lewe in die duister loën gemeenskap met God wat lig is. Dit verwys na ‘n ingesteldheid wat uitloop op verkeerde optrede, en wat bepaal dat ek sonde (duisternis) kies eerder as vir God (lig).

Johannes se veroordeling daarvan  word eers reguit positief gestel en dan negatief om dit te beklemtoon: ‘…dan lieg ons, en handel/doen ons nie na die waarheid nie’ (vgl. Jer 9:3 ‘…bedrog het die oorhand in die land, nie die waarheid nie…en My ken hulle nie, sê die Here’). In hierdie brief is daar ‘n sterk beklemtoning van lieg teenoor doen van die waarheid (2:4; 4:20). In Jn 8:44 het Jesus die duiwel aangewys as die vader van die leuen. In 1 Jn 3:7-8 ontken Johannes dat ‘n mens ooit regverdig kan wees sonder om ook regverdig en reg te lewe.

Die woord ‘waarheid’ word twintig maal in die drie briewe van Johannes gebruik vir die openbaring van God se wese en sy doel deur sy Seun Jesus te red. Om die waarheid te doen beteken om te lewe volgens wat Jesus vir ons van God geopenbaar het, naamlik dat God lig is, om met ons hele bestaan vanuit God se lig te lewe met integriteit, regte gedagtes, woorde en dade van lig en liefde.

1:7  Teenoor ‘n lewe in die duisternis van sonde, wat gemeenskap met die God van lig uitsluit, staan: lewe in die lig, wat voortvloei uit gemeenskap met God wat self lig is (1:5). Die tyd van die werkwoord druk voortgang uit, ‘n bewuste en volgehoue toewyding aan ‘n lewe in ooreenstemming met Jesus se openbaring van God as lig, om te lewe as kinders van die God van lig.

Teenoor die twee negatiewe gevolge van lewe in duisternis (v6) staan twee positiewe gevolge van ‘n lewe in die lig van God, waar niks weggesteek kan word word of weggesteek hoef te word nie

1. (i)‘dan het ons gemeenskap met mekaar…’ deur die liefde vir God se kinders, wat God deur sy Gees in ons harte inbring, word ons aan mekaar verbind (vgl. Mat 5:48 wees julle dan volmaak, soos julle hemelse Vader volmaak is, deur selfs julle vyande lief te hê).
2. (ii)‘en die bloed van Jesus, sy Seun, reinig ons (steeds) van elke sonde’ – in die nabyheid van die heiligheid van die God van lig word ons al meer bewus van ons sondigheid. Vir elke sonde van ons het die mens Jesus, wat ook die Seun van God is, reeds gesterwe aan die kruis. Sy bloed is die simbool vir sy liefdesoffer aan die kruis. In die Ou Testament word bloed beskou as die setel van lewe (Lev 17:11). Deur die kruisdood van Jesus word ons sonde en wat daarmee saamgaan effektief en herhaaldelikSonde versper die gemeenskap met God en met mekaar as gelowiges. Met die verwydering daarvan deur Jesus is egte gemeenskap moontlik.

Met die verwysing na ‘Jesus (sy menslike naam), die Seun van God,’ word sy menslikheid en sy Godheid beklemtoon teenoor die dwaalleraars wat óf die een óf die ander loën. As mens het Hy Homself met ons vereenselwig. As God kon Hy die sonde van die ganse wêreld op Hom neem en wegneem (Jn 1:29).

Skrywer:  Prof Francois Malan