Geneeskunde in die Bybel (2)
Geneeskunde in die Bybel (2) – Coen Slabber
Die wette van Moses
Hierdie wette se doel was primêre reinheidswette – wat moet ek doen om seremonieel rein te wees – maar daar is van dié wette wat duidelik van openbare gesondheidsbelang is.
Van die primêre probleme van die openbare gesondheidsbeampte vandag is kontaminasie van water en kos, vullisverwydering, aansteeklike siektes en gesondheids-opvoeding. Die wette van Moses bevat reëls vir besnydenis, vleis, kraam, velsiektes, kontaminasie deur afskeidings, die hantering van lyke, persoonlike higiëne en geslagsverhoudings.
ʼn Goeie voorbeeld van ʼn wet wat besliste gesondheidsvoordele inhou, is: As jy jou buite wil gaan ontlas, moet jy ʼn gat grawe met die stok en as jy klaar is, moet jy alles toekrap (Deuteronomium 23:13). Hierdie maatreëls is natuurlik belangrik vir die voorkoming van siektes soos cholera en maagkoors. Varkvleis wat nie reg gekook word nie, kan aanleiding tot triginose gee. Hierdie siekte word veroorsaak deur haarwurmpies. Die larwes van hierdie wurms versprei deur die bloedstroom en vorm siste in veral die spiere.
Kosjer beteken “die regte kos, rein”. Dit beteken dus kos volgens die voorskrifte wat God self gegee het. Hierdie voorskrifte kry ons in Levitikus 11. Daar was sekerlik gesondheidsvoordele in die koswette van destyds, maar die ware voordeel was dat die mens aan God gehoorsaam was as hy hierdie wette nakom. God sou diegene seën. Hierdie is dus nie primêr gesondheidswette nie. Julle moet julle nie besoedel met een van die diere dat julle onrein word nie. Ek is die Here julle God. Wy julle aan my diens en wees heilig, want Ek is heilig (Levitikus 11:43 – 44).
Genesing en siekte as tekens van God se guns en straf
Dit is duidelik: God gee of herstel gesondheid vir dié wat gehoorsaam is, maar straf die ongehoorsames met siekte. So sien ons dat die Here die farao en sy huis met swaar plae tref oor Sarai (Genesis 12:17). Dit is duidelik dat God mense met siekte straf as hulle nie sy gebooie onderhou nie – al is dit nie doelbewus nie.
Daar was vir die Israeliete ʼn direkte verband tussen siekte en rituele onreinheid. Ons sien dit veral duidelik as dit by melaatsheid kom (Levitikus 13 – 14). [In die Nuwe Afrikaanse Vertaling word melaatsheid in hierdie hoofstukke vervang met velsiektes.] Die priester moes bevestig dat die persoon genees is. Daarna moes ʼn versoenoffer gebring word. Mirjam word melaats omdat sy haar op gelyke voet met Moses wou stel. Moses bid vir haar genesing wat dan ook binne sewe dae gebeur (Numeri 12). Toe die Filistyne die ark buitgemaak het, het God hulle met pesswere getref (2 Samuel 5). Jerobeam bied weerstand teen ʼn onbekende man van God uit Juda en toe hy sy hand uitsteek om die mense te beveel om die man te gryp, het sy hand styf geword – en hy kon dit nie weer terugtrek nie (1 Konings 13:3 – 5). Hiskia het oënskynlik ʼn dodelike siekte. Hy bid tot die Here en word gesond (2 Konings 20:1 – 11).
Outeur: Dr Coen Slabber