Geneeskunde in die Bybel (4)

Geneeskunde in die Bybel (4) – Coen Slabber

Jesus Christus en siekte

Dwarsdeur die evangelies lees ons van Jesus se genesende optredes.  Twee aspekte word beklemtoon:

1.            Die klem op sy rol as geneser; en

2.            Die belangstelling wat sy optrede van omstanders gekry het.

Kom ons kyk na ʼn paar aspekte van Jesus se rol as Geneser:

(a)    In hierdie genesingsverhale speel geloof ʼn belangrike rol – dit kan geloof van die sieke self wees of geloof van sy familie of vriende (die verlamde wat deur die dak neergelaat word).  Dit is Jaïrus se geloof in Jesus se vermoë om sy dogtertjie te genees wat deurslaggewend is (Markus 5:23); dit is die vrou met bloedvloeiing se geloof wat lei tot haar genesing (Markus 5:27 – 34).  In Gennesaret vra die mense of die siekes maar net aan die soom van sy klere kan raak (Markus 6:53 – 56).  Die vader van die seun wat epilepsie het, nader Jesus en spreek sy geloof uit: Ek glo … Help my tog in my ongeloof (Markus 9:14 – 27).  Jesus dryf die bose gees uit die seun. Die dissipels kon dit nie regkry nie, want hulle geloof was te min.  Ook Bartimeus se blindheid word genees omdat hy geglo het – hy het nie ophou skreeu na Jesus nie (Markus 10:52).  Dit is die Romeinse offisier se geloof wat daartoe lei dat sy slaaf gesond word (Lukas 7:9).

(b)   Twee interessante aspekte van Jesus se genesings is:

1.             In enkele gevalle stuur Jesus die geneesde om die voorgeskrewe reinigingsproses te ondergaan – die genesing van die melaatse (Lukas 5:12 – 16).

2.             Sy genesingswerk word gesien as ʼn oortreding van die sabbatswette se verbod op werk.  Jesus gee voorkeur aan die herstel van gesondheid selfs bo so ʼn sentrale wet van Israel.

(c)  Die Bron van Jesus se genesingskrag is God: En die Here het vir Jesus die krag gegee om mense gesond te maak (Lukas 5:17). Jesus dryf ook die bose geeste deur die Gees van God uit (Matteus 12:28).  Ons lees dat toe Jesus baie mense gesond gemaak het die mense die God van Israel geprys het (Matteus 15:31).  Met Eneas se genesing sê Petrus: Jesus Christus maak jou gesond (Handelinge 9:34).

(d)  Jesus se benadering tot siekte verskil van dié van die Ou Testament.  Hy het nie geoordeel nie; Hy het hulle menswaardig behandel; Hy was vol deernis vir hulle; Hy het hulle aangeraak, vertroos en genees; Hy het normaal met hulle gesels.  Jesus het blykbaar geglo dat siekte ʼn belemmering was wat mense verhoed het om die mense te wees waarvoor hulle geskep is.  Nadat Jesus ʼn vrou wat al 18 jaar gebreklik was, genees het, sê Hy dat sy deur die Satan gebind is (Lukas 13:16).  Sy genesing van ongeneeslike siektes was een van die bewyse dat Hy die Messias was.  Ek het gekom sodat hulle die lewe kan hê, en dit in oorvloed (Johannes 10:10).  Hy het nie siekte as straf vir sonde volledig onderskryf nie (Johannes 9:3).

(e)  Jesus was altyd bekommerd oor die hele mens en nie net die simptome van siekte nie.  Hy het dikwels eers die geestelike aspekte hanteer.  Sy gesprek met die Samaritaanse vrou by die put het gefokus op die basiese konflikte in haar persoonlikheid.  Vir Jesus is gesondheid meer as net die afwesigheid van fisiese en geestelike siektes – dit gaan oor die hele mens.

Genesing en wonderwerke

Daar word ʼn hele aantal wondergenesings in die Bybel beskryf.  God gebruik natuurlike siekteprosesse, maar die bonatuurlike is betrokke by wanneer hulle gebeur en by die genesing.  In die Ou Testament is die wonderwerke veral gegroepeer rondom die uittog en dan weer tydens die bediening van Elia en Elisa.  Die meeste van hierdie wonderwerke is natuurwonderwerke – minder as twaalf het met genesings te doen.

In die Nuwe Testament is ʼn groter gedeelte van die wonders genesings.  Van die 35 wondertekens wat Jesus gedoen het, was 26 genesings.  In ses gevalle is bose geeste uitgedryf.  Van die mense word duidelik per naam geïdentifiseer. Veral Lukas gee besonderhede.

Sommige het probeer om hierdie wonders op ʼn sielkundige basis te verduidelik – die mense se siektes was psigosomaties.  Dit kan glad nie verklaar hoe Jesus organiese siektes soos blindheid, bloedvloeiing, melaatsheid en selfs die dood genees het nie.

Opvallend is dat Jesus se genesings volledig en onmiddellik was.  Die enigste uitsondering is die man wie se sig in twee stadia teruggekeer het (Markus 8:22 – 25).  Ook belangrik is dat Jesus ʼn verskeidenheid siektes genees het en selfs siektes wat vandag moeilik of glad nie behandelbaar is nie.  Baie min van hierdie siekes sou spontaan gesond geword het.  Daar is geen bewyse van enige terugvalle nadat Jesus hulle genees het nie.

Geneeshere en aptekers en towery

Sommige mense, veral in sekere sektes en ekstremistiese charismatiese groepe, het verwysings na towenaars gelykgestel aan die moderne dokters en aptekers.

1.            In Handelinge 13:6 en 8 kry ons ʼn verwysing na die towenaar Barjesus (Grieks = Elimas). Hier word die Griekse woord magos, wat towenaar beteken, gebruik.  Dit het geen verband met geneeskunde nie.

2.            In Handelinge 8:11 lees ons van Simon wat die mense met sy toorkunste verstom het.  Hier word die Griekse woord mageia gebruik wat ook geen verband met geneeskunde het nie.

3.            in Openbaring 9:21 lees ons van towery. Hier word die Griekse woord pharmakeia gebruik.  Daar is ʼn verbintenis met van die woorde wat ons vandag steeds gebruik soos farmasie (= kennis van geneesmiddels en hulle bereiding – ʼn apteker) en farmakologie (= leer van die geneesmiddels).

4.            In Openbaring 21:8 en 22:15 lees ons van bedrieërs. In die King James Vertaling word die Griekse woord pharmakeus egter met sorcerers vertaal.  Hier is natuurlik weer ʼn verband met farmasie en farmakologie.

Beteken dit nou aptekers en dokters is towenaars?  Die Griekse stamwoord beteken inderdaad “iemand wat middels uitgee” of “vergiftiger” of “iemand wat dosisse uitgee”. Hierdie spesifieke towenaars was mense wat in staat was om “dosisse” voor te berei en uit te gee.  Die vraag is egter hoekom hulle dit uitgegee het. Dit was om visioene en hallusinasies te stimuleer en nie om genesing of verligting te bring nie.  Dit was reeds lank ʼn deel van heidense godsdienste om drankies uit te gee wat hallusinasies stimuleer.  Die idee was dat dit jou in aanraking sou bring met die geesteswêreld.  Om dus farmasie en farmakologie as iets soortgelyk te beskou net omdat daar ʼn ooreenkoms in die name is, is onsinnig.  Jy gaan tog nie na die geneesheer om jou in aanraking met die geesteswêreld te bring nie.

Bose geeste

Van die 26 mense wat deur Jesus genees is, was ses met bose geeste besete.  Min indien enige verwysing word in die Ou Testament gemaak na bose geeste.  In hierdie gevalle was daar dikwels ook fisiese simptome teenwoordig – blindheid, doofheid en stomheid, epilepsie.

Wat onderskei dit nou van gewone siektes?  Een van die onderskeidende tekens is dat die duiwel dikwels sulke persone as sy mondstuk gebruik.

Outeur: Dr Coen Slabber