Jesaja – Die pad terug na die Here (1:16-20) – Francois Malan

1:16-17 dié verse wys die pad terug na die Here en sy riglyne vir die lewe. Dit kom dikwels in Jesaja voor. Jesaja is net so kras in sy oordeel as Jeremia en Esegiël, maar Jesaja is meer onwillig om ‘n totale verwerping van Israel te verwag. Teenoor die verskriklike gevolge wat Juda verdien, soek Jesaja eindeloos om die hoop lewendig te hou vir hierdie volk van God. Die hoop wat hier voorgehou word is in ‘n reeks van nege opdragte wat impliseer dat Israel se verhouding tot die Here herstel kan word, maar slegs met omvattende en bewuste veranderings.

Eers kom daar vyf algemene stellings oor goed en kwaad. Om met die Here versoen te word vereis die goeie in plaas van die bose; nie met rituele wassing om hulle sondesmet af te was om vir die Here aanneemlik te word nie. Maar wat Dawid in Ps 51:4 vir homself van die Here vra, word hier van die hele volk gevra, dat hulle self vir God sal vra om hulle te was van hulle skuld en te reinig van hulle sonde. Verwyder die boosheid van julle dade voor my oë. Hou op om kwaad te doen. Leer deur jou daarin te oefen om goed te doen.

Daarna kom vier opdragte oor sosiale verhoudings van geregtigheid teenoor verdruktes, wese en weduwees. Die drie groepe verwys na die mense in die samelewing wat swak en kwesbaar is, sonder ‘n advokaat, en so polities uitgesluit word en ekonomies uitgebuit word. Die herstel van Juda kom slegs deur ‘n omwenteling in hulle verhouding tot die Here en geregtigheid in hulle samelewing. Deurdat hulle die Here nie meer ken nie (v3) verval die hele samelewing. Lewe word gevind volgens die Here se voorwaardes, anders is daar geen lewe nie.

‘n Keuse tussen lewe en dood (1:18-20)

1:18-20 Verse:2-3 het die probleem wat die gedig behandel omskryf as Israel se selfvernietigende dwaasheid. Die implikasies daarvan is in 1:4-17 uitgespel. Hier in 1:18 keer die digter terug na die hofsaak voor getuies in 1:2-3: kom tog, laat ons die saak beredeneer!

Juda moet ‘n paar keuses maak, want ‘n werklike verandering is moontlik. Die bloedige kleur van sonde kan verander in die onskuld van spierwit sneeu (Jes 64:5 sê letterlik al ons regverdige dade is soos ‘n bloedbevlekte kleed). Dit is merkwaardige goeie nuus dat God, wat bereid is om die verhouding te beëindig, ‘n pad aanbied, terug na die liefdesverhouding met Hom, maar dit gaan nie maklik wees nie. Dié enigste twee keuses weerklink dwarsdeur die boek Jesaja. Israel kan nou kies tussen lewe of dood (vgl. Deutr 30:15-20). Gehoorsaamheid aan die Here en sy woord beteken die erkenning dat lewe alleen van Hom, die Heilige van Israel, af kom. Dan sal die Here hulle sonde volkome vergewe sodat sy volk so wit soos sneeu of soos wol sal wees. Of Israel kan voortgaan om te rebeleer teen die Here in self-bevredigende selfstandigheid omdat die mens sy eie baas wil wees – soos God wil wees (Gen 3:5).

Ook die skepping is afhanklik van Juda se gehoorsaamheid aan die woord van die Here. Dit lewer ‘n vrugbare geseënde en produktiewe land op – ‘…sal julle van die goeie van die land eet.’ Rebellie teen die Here beteken die swaard sal julle opvreet (dieselfde woord as in 1:7: vreemdes sal dit ‘verteer.’ Dit verwys na die Assiriërs se leërs, en is ook ‘n beeld vir die Babiloniese leërs wat later sou kom). Juda se keuse beteken òf ‘n produktiewe land, òf ‘n besetting deur ‘n leër. Dit geskied volgens die bevel van die Here – want dit is die Here wat dit gesê het. Die sentrale oortuiging van hierdie gedig is dat die openbare lewe wentel om die verbondsvereistes van die Heilige – ‘as julle nederig gewillig is om die Here s’n te wees, fyn luister na sy woord en dit doen…’ . Om die openbare lewe te orden in oneerbiedigheid en onverskilligheid teenoor die Heilige is om blootgestel te word in a plat komkommerland met nêrens om weg te kruip nie, en om gelykgemaak te word soos Sodom. Die nuus is nie te goed vir Jerusalem nie, maar daar is ‘n geleentheid en ‘n uitnodiging tot herstel. Die keuse om die aanbod van die Here se vergewende genade te aanvaar of nie, bepaal of hulle sy seëninge sal ontvang, of sy oordele (Deutr. 30:15-20).

Skrywer: Prof Francois Malan