“…although the realm of politics is important, it is a poor place to discover the significance of one’s life.” — Stanley Hauerwas

Die baie genres van die Skrif

Hierdie is nog een van Mel Lawrenz se artikels oor hoe om die Bybel te lees.

As ek my pos kry, kan ek sien watter is advertensies of rekeninge of persoonlike briewe. Hierdie sortering help my om die waarde van die verskillende posstukke te bepaal.  Net so bestaan die Bybel uit baie verskillende genres Die belangrikste is:

1. Vertellings/Verhale

Dit is boeke wat ‘n storie vertel. Hier dink ons aan boeke soos Eksodus, Rut en Handelinge.  Dit vertel vir ons wat gebeur het. Daar is dikwels geestelike lesse wat ons uit gebeurtenisse kan leer. Soms is dit net die geskiedenis van God se mense.

2. Poësie

Dit sluit byvoorbeeld die psalms en dele van ander boeke in. Dit gebruik dikwels beelde. Idees word dikwels herhaal. Poësie kommunikeer idees en dikwels ook emosies. Dit beskryf die lewe in al sy volheid.

3. Wysheid

Spreuke, Job, Prediker is veramelings van wyshede wat ons morele en etiese lewens moet vorm. Hulle dek baie praktiese onderwerpe. Jakobus in die Nuwe Testament stem tot ‘n mate met Spreuke ooreen.

4. Profete

Daar is vier groot profete – Jesaja, Jeremia, Esegiël en Daniël. Dan is daar 12 kleiner profete – van Hosea tot by Maleagi. Dit is God se woord aan sy verbondsvolk. Hy waarsku en bemoedig hulle. Dit is meestal uitsprake. Ons kry geestelike lesse uit hulle oor die ingesteldheid van God (teleurgesteld, verontwaardig, hartseer, ens) en die toestand van die mense wat aangespreek word (bang, ongehoorsaam, arrogant, ens). Ons moet die profesieë lees as God se uitdaging aan die oorspronklike gehoor. Dan moet ons dit op ons dag toepas.

5. Evangelies

Matteus, Markus, Lukas en Johannes. Hierdie boeke is meer as verhale of biografieë. Hulle is geskryf deur gelowiges en gee ooggetuie verslae van die lewe en onderrig van Jesus. Dit is geloofsdokumente wat ‘n wêreldveranderende gebeurtenis beskryf.

6. Briewe

Die briewe van die Nuwe Testament was spesifieke kommunikasies aan spesifieke persone of gemeentes. So hanteer 1 Korintiërs probleme – die gemeente het ‘n aantal vrae aan Paulus gestel. Die briewe aan Timoteus is geskrywe om ‘n jong kerkleier  te bemoedig. Ons moet altyd probeer uitvind wat die omstandighede was wat tot hulle skrywe aanleiding gegee het.

7. Apokalips

Openbaring en dele van Daniël is openbarings. Hulle verkondig dringende boodskappe aan hulle oorspronklike gehore – veral waarskuwing en vertroosting. Hulle gebruik baie simboliese taal.

As ons die Bybel bestudeer, bepaal ons die genre waarmee ons te doen het. Dit help ons om die betekenis te verstaan. Doen ons dit nie, sal ons dele verkeerd verstaan en die waarheid van God se woord verkeerd toepas. God se woord is diep – genoeg om lewenslank te bestudeer.

You either bear the everlasting dignity of acting God’s sovereign will willingly, or the everlasting shame of acting his will unwillingly. – John Piper

Opskrifte van die Psalms

Die eerste of eerste twee verse gee bepaalde inligting oor die psalm. Net 34 van die psalms het geen opskrif nie. Die opskrifte in die ander 116 psalms kan in vier kategorieë ingedeel word:

1. Persoon of groepe

101 psalms word aan ‘n spesifieke persoon of groep verbind. Dit is nie noodwendig ‘n aanduiding van outeurskap nie, maar eerder dat die betrokke psalm tot ‘n spesifieke versameling behoort. Die persone/groepe wat ter sprake is, is Dawid, Koragiete, Asaf, Salomo, Moses, Etan en Heman die Esragiet (Ps 88).

1. Musikale of liturgiese notas.

Die mees opvallende is:

• Die koorleier (55 psalms). Moontlik het die psalm op ‘n stadium ‘n rol in die tempeldiens gespeel. Die presiese doel van die frase is onbekend.
• Dit sluit in: By die dood van die seun; Die duif in die hoë bome.
• Musikale notasie. Dit kom nooit in die opskrif voor nie. Sela kom 71 keer voor. Dit is waarskynlik ‘n musikale notasie waarvan ons die implikasie nie meer begryp nie.

1. Psalmtipe

Dit is ‘n aanduiding van die literêre kategorie.

• ‘n Psalm (57). Presiese implikasie onduidelik, want die psalms is uiteenlopend.
• ‘n Pelgrimslied. (15).
• ‘n Lied (17).
• ‘n Gedig (19)
• ‘n Gebed (5).
• ‘n Herinnering (2).
• Ander wat slegs een maal voorkom sluit in: ‘n Klaaglied, ‘n Getuienis; vir onderwys bedoel; vir die sabbatdag; ‘n Dankpsalm; ‘n Loflied.

1. Historiese of kultiese situasie

16 psalms bevat spesifieke kultiese of historiese gegewens: die inwyding van die tempel; die sabbatdag; ‘n hulpelose met wie dit sleg gaan.

Die Bybelse boeke het aanvanklik geen titels gehad nie. So staan Genesis as bere’shith in Hebreeus bekend – dit beteken in die begin – die eerste woorde van die boek.  Die psalms staan aanvanklik as Lofprysing bekend. In die Griekse vertaling (die Septuagint) word na hulle verwys as psalmoi – liedere gesing met begeleiding van ‘n snaarinstrument.

The passion of hatred, ignorance, and vainglory, having overpowered a man, holds his eyes fast as the tyrant does the free man. As he dares not speak out what is true, so the eye bewitched by such passions fails to see what is true and sound. But we must pray the Lord to make firm the wavering. – Huldrych Zwingli

Ek het misluk – wat nou?

Niemand se lewe bestaan uit een ononderbroke string oorwinnings nie. Almal van ons ondervind terugslae en mislukkings. Dit geld ook vir ons godsdiens – almal maak foute al probeer ons ons bes om God te dien. As dit waar is, is ‘n belangrike vaardigheid wat alle Christene moet aanleer, hoe om op mislukking te reageer.

As jy misluk het, is die eerste stap om uit te vind waarom jy misluk het. Daar is natuurlik baie redes, maar hier is vyf algemene redes.

1. As jy nie vooruit beplan nie

‘n Verstandige mens sien onheil kom en sorg dat dit hom nie tref nie, onervare mense loop oop oë daarin en boet daarvoor (Spreuke 27:12)

As jy wil hê dat die gemeente moet groei en gesond wees, vereis dit baie beplanning. Jy moet nie alleen beplan om nuwe mense te trek nie, maar ook wat jy met hulle gaan doen as hulle in die gemeente aankom. Byvoorbeeld: Hoe gaan ons hulle by ‘n kleingroep inskakel? Onthou: Noag het begin beplan lank voor dit begin reën het.

2. Sodra jy dink dat jy “aangekom” het

Op selfverheffing volg ineenstorting, op nederigheid eer (Spreuke 18:12)

“When Jesus walked through New Testament times, people had trouble seeing him as God; when some pastors walk through their churches, people have trouble seeing them as human.” (John Maxwell).

3. As jy bang is om noodsaaklike waagstukke aan te gaan

Die vrees vir mislukking kan tot mislukking lei. Ons is dikwels so bekommerd oor wat ander van ons sal dink as ons misluk. Daarom probeer ons nie eers nie. As jy vir mense bang is, kan jy in ‘n strik beland, maar as jy jou vertroue in die Here stel, is jy veilig (Spreuke 29:25). Jy kan foute maak – jy moet net nie dieselfde fout oor en oor maak nie.

4. Jy gooi te gou tou op

Dikwels is sukses net om die draai. Daniël bid vir dae aaneen en hy kry geen antwoord van God nie. Op ‘n dag sien hy in ‘n visioen ‘n magtige engel wat vir hom sê om nie bang te wees nie. Hierdie engel is 21 dae teruggehou voor Daniël se gebede beantwoord is (Daniël 10:12 – 14). Wat sou gebeur het as Daniël na 15 dae opgehou bid het? Onthou: baie wedstryde word eers in die laaste minuut gewen.

5. As ek God se raad ignorer

Daar is ‘n lewenswyse wat vir die mens reg kan lyk, maar die uiteinde daarvan is die dood (Spreuke 14:12). As ons God se raad ignorer, soek ons moeilikheid.

Wat maak ek as ek misluk het?

• Erken jy het ‘n fout gemaak. Moenie ander blameer nie. As jy verantwoordelikheid aanvaar bevry dit jou van ‘n gesindheid wat altyd net verdedig en gee aan jou die geleentheid om te bepaal wat die fout was. Hy wat sy oortredinge bedek, sal nie voorspoedig wees nie; maar hy wat dit bely en laat staan, sal barmhartigheid vind (Spreuke 28;13 – OAV).
• Herken die voordele van mislukking. Sien dit as opleiding. Mislukking wys vir jou wat nie werk nie. Dit dwing jou om meer kratief te wees; om nuwe maniere om dinge te doen te ontdek. Dit verhoed arrogansie. Mislukking laat ons weer nadink oor wat werklik in die lewe belangrik is.

Jou verlede is verby. Jy kan dit nie verander nie en daarom kan jy net so wel ophou dink daaraan. Broers, ek verbeel my nie dat  ek alles al het nie. Maar een ding doen ek: ek maak my los van wat agter is en strek my uit na wat voor is. Ek span my in om by die wenstreep te kom, sodat ek die hemelse prys kan behaal waartoe God my geroep het in Christus Jesus (Filippense 3:13 – 14).

Ons dien ‘n God van tweede kanse – mislukking is nooit finaal tensy ons dit toelaat nie.

“The Gospel cannot be truly preached without offense and tumult.” ― Martin Luther

Waarom in die wêreld?

Julle moet nie ontsteld wees nie. Glo in God; glo ook in My (Johannes 14:1).

Andy Stanley (Why in the World: The Reason God became one of us) sê dat by almal van ons op een of ander stadium ‘n verband tussen God en vrees gemaak is. Dit kan wees dat ‘n kategeet vir jou gesê het dat God vir jou kwaad is as gevolg van jou sonde. Miskien is dit ‘n prediker. Miskien het iemand vir jou gesê dat as jy in die hemel wil kom, moet jy ‘n spesfieke gebed bid – doen jy dit nie, beland jy in die hel.

God is geheimsinnig. Hy is nie ‘n ou man met ‘n wit baard wat in die hemel sit nie. In Jesaja 55:8 – 9 sê God: My gedagtes is nie julle gedagtes nie, en julle optrede is nie soos Myne nie, sê die Here; soos die hemel hoër is as die aarde, so is my optrede verhewe bo julle optrede en my gedagtes bo julle  gedagtes.

Geen wonder mense sien God as ver weg – selfs skrikwekkend – nie. Ons vrees ons verstaan nie – en ons kan God nooit volledig verstaan nie. Baie mense word Christene omdat hulle ‘n gunstige ooreenkoms met God wil aangaan – hulle glo Hy is vol toorn en wraak. Hulle besluit het min met liefde en baie met vrees te make.

Jesus het nie gekom sodat God kan weet ek bestaan nie – dit is veel beter as dit. Jesus het nie gesê dat Hy die beste verduideliking van God het nie; Jesus het gesê dat Hy die beste verduideliking van God is.

Wat doen jy om nader aan God te kom? Wat is dit van hierdie gewoonte of praktyk of benadering wat jou God se teenwoordigheid laat voel.