“There is one prerequisite for managing the second half of your life: You must begin long before you enter it.” Peter Drucker

Leierskap, profesie en kritiek

Hoe lyk Bybelse profesie en is dit nog vandag van toepassing? Dit is die vraag wat Ed Stetzer antwoord.

In die Ou Testament as God iets betekenisvol wou doen, gebruik Hy ‘n profeet. God soek steeds mense wat na Hom sal luister en vir Hom sal praat. Profete het egter ‘n paar sleutelkenmerke.

1. Profete kry hulle visie van God

Profete definieer nooit hulle eie visie nie. God plaas nie sy seël van goedkeuring op ons agenda nie. Visie is iets wat God aan ons openbaar. Ware profete spandeer tyd alleen met God om hulle visie te verfris. As ons dus iemand wil wees wat God kan gebruik, moet ons vir lank genoeg stil genoeg wees om te hoor wat God sê. Ons moet aanvaar ons kry ons visie by Hom.

2. Profete daag die status quo uit.

‘n Ware profeet is dapper genoeg om teen die stroom te gaan. As ons ‘n visie wat die status quo uitdaag kommunikeer, gaan mense van ons verskil. Geen profeet word ooit 100% ondersteun nie.

3. Profete aanvaar kritiek en verlies

As jy die status quo uitdaag, sal daar gou ‘n afvaardiging by jou kom om oor sake te gesels. Dit het met Nehemia gebeur. Sanballat, Tobija, die Arabier, Gesem en die res van ons vyande het berig gekry dat ek die muur klaar gebou het … Sanballat enGesem laat my toe weet: “Kan ons mekaar … ontmoet? Nehemia 6:1 – 2). Nehemia herinner ons dat elke profeet vyande en kritici het. Hoe reageer ons as mense ons leierskap kritiseer? Net soos Nehemia. Moenie te veel tyd spandeer om na hulle te luister nie. Ek is besig met ‘n groot werk. Ek kan nie kom nie. Hoekom moet die werk stilstaan terwyl ek dit laat lê om na julle te kom? (6:3 – 4). Hulle stuur dieselfde boodskap vier maal en elke keer gee Nehemia dieselfde antwoord. Dit beteken nie dat ons alle kritiek moet ignoreer nie. Kritiek kom ook van mense wat ons liefhet, in ons en in die roeping glo. Maar kritiek het ook ‘n alternatiewe agenda: dit ondermyn die roeping en my leierskap.

4. Profete leef om die regte gehoor te gehoorsaam.

Moses maak sy besluit by die brandende bos; Jesus maak sy besluit in die woestyn; Jona neem sy besluit in ‘n groot vis; Paulus neem sy besluit op die pad na Damaskus. Ons moet steeds ‘n doelbewuste besluit neem. Watter gehoor gaan ek gehoorsaam? As ek nog steeds die guns van mense soek, sou ek geen dienaar van Christus wees nie (Galasiërs 1:10). Wie se guns soek ek?

Jesus soek steeds mense wat sy roeping sal antwoord en profete word. Is jy bereid om sy roeping te aanvaar?

We belittle God when we go through the outward motions of worship and take no pleasure in his person. —John Piper

Hoe bepaal ek my prioriteite?

Daar is elke dag baie wat jy kan doen, maar min wat jy kan voltooi. Daar is meer moontlikhede as vermoëns. Baie van jou produktiwiteit word deur jou prioritisering bepaal. Die besluit is soms baie moeilik, want daar is baie goeie dinge en baie goeie geleenthede. Hoe bepaal jy prioriteite?

1. Beplan

Die beplannings fase of weeklikse oorsig is ‘n doeltreffende strategie om prioriteite te bepaal. My experience confirms that if I fail to attack my week with theologically informed planning, my week attacks me with an onslaught of the urgent. And I end up devoting more time to the urgent than the important (C. J. Mahaney).

2. Gebed

Die Bybel sê dat gebed die manier is waarop God sy wil bekend maak. Soos ons bid, tree God op. Gebed is ‘n onvervangbare deel van Bybelse produktiwiteit, Dit laat ons erken dat God soewerein oor al ons planne is – dit pleit by God dat ons wyse besluite wat God eer, sal neem.

3. Oorweeg jou afgode

Almal van ons soek bevrediging by iets of iemand anders as God. As jy oor prioriteite besluit wees bedag op afgode. Ons is geneig om take wat ons in ‘n goeie lig stel aan te pak en nie dié wat God verheerlik nie.

4. Aanvaar die spanning

Prioritisering is meer ‘n kuns as ‘n wetenskap. Daar is hoë en lae prioriteite, maar die meerderheid pas iewers in die middel. Hierdie bemoeilik jou besluitneming. Aanvaar die spanning, want jy gaan nooit die spanning volledig oplos nie.

As jy beplan kyk jy na die dag wat voorlê en voorspel wat gaan gebeur. Jy voorspel dat jy ‘n sekere tyd beskikbaar gaan hê en jy beplan oor hoe om dit te gebruik. Maar dan gebeur die onverwagte. Jou dag verander en jy het nie eers seggenskap daarin gehad nie. Jy word kwaad of wanhopig. Maar as Christen vertrou ons op God se absolute soewereiniteit. Daarom kan ons met vreugde reageer al lyk dit onmoontlik. God het sy doelwitte en dit is nutteloos om daarteen in opstand te kom.

The truth is of course what one calls interruptions are precisely one’s real life – the life God is sending us day by day; what ons calls one’s “real life” is a phantom of one’s own imagination – C. S. Lewis.

Daar is ‘n ander tipe onderbreking waar jy moet besluit of jy tyd aan ‘n nuwe taak of projek gaan spandeer. Jy staan nou tussen twee sondes:

1. Vrees vir mense

As dit vir jou belangrik is om ander mense te plesier sal jy vir alles ja sê. Jy reageer so, want jy hou van die ander persoon se reaksie as jy ja sê of jy is bang vir sy reaksie as jy nee sê.

2. Trots

Trots mag jou oortuig dat jy reeds die beste vir jou dag weet. Daarom sê jy nee vir alles – selfs God kan nie jou planne onderbreek nie.

If you won’t stand up for religious liberty for everyone, stop talking about religious liberty. And sure stop raising money off of it. — Russell Moore

Wie is Here van jou geld?

Meeste van ons dink ons is vrygewig – al weerspreek ons optrede dit. Die persoon met die probleem is dikwels die laaste een om te weet dat hy allermins vrygewig is. Hoe kan ons vasstel of ons vrygewig is. J. D Greear identifiseer drie diagnostiese vrae om ons te help.

1. Wat is “eerste” in jou besluiteneming?

Nee, beywer julle allereers vir die koninkryk van God en vir die wil van God, dan sal Hy julle ook al hierdie dinge gee (Matteus 6:33). Al hierdie dinge sluit geld, jou beroep, jou kinders en jou vrou in. Al hierdie dinge kom tweede. Elke besluit wat ‘n Christen neem, word voorafgegaan deur die vraag: Wat wil God hê ek moet doen? Eenvoudig, maar dit is verbasend hoe selde die mening van God ingewin word – selfs deur Christene. Vra wat God wil hê en doen dit. Die koninkryk van God moet altyd jou prioriteit wees.

2. Kry God die eerste en die beste van alles wat jy ontvang?

In Genesis 4 lees ons die verhaal van Kain en Abel. Beide bring offers vir God, maar daar was ‘n belangrike verskil. Abel offer van die eerstelinge uit sy kudde. Kain se offer was uit die opbrengs van die land.  Abel gee van die eerstelinge voor hy geweet het hoeveel ander daar nog sou wees. Kain, daarenteen, wag om te sien wat hy het en eers dan gee hy. Abel gee aan God die eerste en die beste; Kain gee vir God uit dit wat oor is. Daarom word net Abel se offer aangeneem.

Aan wie ek die eerste en beste gee, openbaar wie waarlik die Here van my lewe is. Dit wys waaraan ons die meeste waarde heg. Die probleem is nie geld nie; die probleem is wanneer geld God van sy troon afskop.

3. Dink jy aan jouself as ‘n eienaar of rentmeester?

Is my hulpbronne myne om te gebruik net soos ek wil of sien ek dit as God s’n om te gebruik soos Hy wil hê ek moet. As God ons ryklik seën is dit nie om ons standaard van lewe te verhoog nie, maar wel ons standaard van gee. God wat saad verskaf om te saai en brood om te eet, sal ook aan julle saad gee en dit laat groei en julle vrygewigheid ‘n ryk oes laat oplewer (2 Korintiérs 9:10). As jy nie ryklik gee nie, verduister jy in werklikheid God se geld.

I have held many things in my hands, and I have lost them all. But whatever I have placed in God’s hands, that I still possess (Martin Luther). Wat jy hou gaan jy eendag verloor; wat jy gee gaan God vermenigvuldig.

Walking with a friend in the dark is better than walking alone in the light. -Helen Keller

Antwoord jou roeping

Produktiwiteit is om ‘n doeltreffende rentmeester van my gawes, talente, tyd, energie en entoesiasme  te wees sodat dit tot voordeel van ander en ter verheerliking van God is. Almal van ons is verantwoordelik om alles wat ons het, te rig op een groot doel – jy moet produktief wees. Jy moet die beste ding doen (doen goed aan ander) vir die beste doel (om God te verheerlik). Tog sukkel ons almal hiermee. As jou doel duidelik is, hoekom sukkel ons dan?

Produktiwiteitsdiewe

Daar is veral drie belangrike sondebokke:

1. Luiheid

Luiheid was nog altyd ‘n probleem. Die Spreuke-boek het baie oor die luiaard te sê. Voorbeelde:

• ‘n Deur bly op sy skanier draai; ‘n luiaard bly omdraai op sy bed (26:14).
• Die luiaard se verskoning is: “ Daar is ‘n leeu in die pad! Daar is ‘n leeu in die straat (26:13) – verregaande verskonings.

Die luiaard in hierdie boek is iemand wat nie nuwe ondernemings begin nie, nie klaarmaak wat hy begin het nie, hy kan nie die werklikheid in die oë kyk nie en hy is rusteloos, nutteloos en hulpeloos. Sy lewe is chaoties, want sy siel is chaoties. Hy gee min om vir daardie dinge wat God eer en verheerlik – dinge soos harde werk en om goed aan ander te doen.

Daar is iets van die luiaard in almal van ons. As jy ‘n verskoning soek om onproduktief te wees, sal jy een kry – of een maak. Vandag is daar baie maniere om lui te wees en dinge uit te stel. Dink maar aan die tyd wat jy met jou vriende op Facebook spandeer of as jy op YouTube vermaak soek. Teksboodskappe is darem beter as om diep na te dink. Jy word omring deur versoekins om lui te wees. Jy gee meer dikwels toe as wat jy dink.

2. Besig wees

Hier doen jy te veel. Die probleem is dat die samelewing ons oordeel oor hoe besig ons is. Ons kla oor hoe besig ons is, maar ons glo dit verhoog ons waarde. Maar besig wees, moet nie met toewyding verwar word nie. Dit moenie met trou en vrugbaarheid verwar word nie. Dit mag jou laat goed voel oor jouself – dit skep die illusie dat jy dinge gedoen kry. Al wat dit beteken jy gee te min aandag aan te veel dinge – jy prioritiseer die verkeerde dinge en daarom ly jou produktiwiteit.

3. Dorings en dissels

Daar is ook uitdagings wat van buite kom. God het ons geleef om volmaak in ‘n volmaakte wêreld te leef. Maar toe kom die mens in opstand teen God. God verduidelik vir hom dat daar gevolge sal wees. Die aarde is deur jou toedoen vervloek; met swaarkry sal jy daaruit ‘n bestaan maak, jou lewe lank; die aarde sal vir jou dorings en dissels laat uitspruit, en jy sal veldplante eet (Genesis 3:17 – 18). Die straf was nie werk nie, maar die moeilikheid wat met die werk gepaard gaan. Wat eens maklik was, is nou moeilik. Die aarde wat op ‘n stadium net goeie plante voortgebring het, bring nou dissels en dorings voort – dit word ‘n slagveld tussen goeie plante en onkruid. Elke werk het sy dorings en dissels wat produktiwiteit bedreig.

Dit mag luiheid of besig wees of dorings en dissels of iets anders wees. Maar wat jou daarvan weerhou om goed aan ander te doen, is ‘n probleem. Dit is ‘n probleem wat verhoed dat jy die werk wat God aan jou toevertrou het kan doen. Die vermindering van produktiwiteit is eerstens ‘n teologiese probleem – Jy verstaan nie die waarhede wat God in die Bybel openbaar nie of jy kan dit nie toepas nie. Wat ook al die antwoord is, moet geïdentifiseer en uitgeroei word.