Straf God sonde op aarde? (2) – Francois Malan

Jan Smith vra: 

In die artikel Straf God Sonde op Aarde? sê prof Malan onder meer: “mense wat nie aan Jesus behoort en Hom volg nie, word gestraf”. Vir mense wat glo dat Jesus God is en in ons plek die sondestraf aan die kruis gedra het “verander die straf in tug”. Verder: “Met allerhande beproewings word die egtheid van ons geloof getoets —“. Kan mens dan sê die ongelowige word met kanker “gestraf” en die gelowige daardeur “beproef”?

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Toe die mens soos God wou wees (Gen 3:5-6) en God se wyse gebod (2:17) oortree het (3:11,17), het lyding en dood deel geword van die mens se bestaan (Gen.3:16-19). Die Bybelskrywers sien siekte, lyding en dood as die straf van God op die sonde van die mense teen Hom deur die oortreding van sy gebooie. Deur sy gebooie wys Hy vir ons die ware lewe aan, die lewe wat God vir ons bedoel het (vgl. bv. Genesis 2:17; Psalm 51:5-7; Markus 2:2-5; Johannes 5:14).

Deur God se genade het die mens nie dadelik gesterf nie. So is die mens se lyding nie net straf op die sonde nie, maar ook ‘n middel van sy genade. Die doel van straf is om die reg van God te herstel, wat deur  die sonde geskend is, om oortredings wat begaan is te herstel (Deutr.13:5; 17:12; 24:7) en toekomstige oortredings te voorkom (Deutr.13:11; 17:13; 19:20; 21:21). Die lewende, heilige God behandel die skuldige nie as ‘n onskuldige nie, voor Hom is die hele wêreld strafwaardig (Rom.3:19), Hy trek niemand voor nie, maar vergeld elkeen volgens sy dade (Rom.2:1-11).

Lyding is dikwels die gevolg van ‘n persoonlike sonde of ‘n sondige lewenswyse, soos bv. dronkenskap of onsedelikheid, roekeloosheid, ens., of die gevolg van ‘n hele familie of geslag of volk of van die mensheid se oortreding van die wil van die Here, en kan ‘n pes bv. uitbreek as gevolg van die mens se besoedeling van die water. So is daar ook ‘n verband tussen die gevalle mens en die verwoeste aarde (vgl. Gen 3:17-18; Rom 8:19-22).

Die strawwe wat God in hierdie lewe op die mens se sonde en selfsug ingestel het, is die mens se wete van sy skuld voor God, sy fisiese of geestelike lyding, die dood (plotseling of uitgerek) en die heerskappy van die satan as die owerste van hierdie wêreld (2 Kor 4:4).

Die Nuwe Testament sien ook die mens se sonde en die duiwel se werking agter siekte en lyding en dood. Jesus sê die duiwel was van die begin af ‘n moordenaar (Joh.8:44). Jesus verlos mense van hulle sonde en genees hulle. Vir die verlamde wat bedlêend was sê Hy: jou sondes word vergewe, en om sy volmag om sonde te vergewe te bewys beveel Hy om op te staan, en die verlamde staan op en loop (Mat.9:1-7). ‘n Man wat stom was omdat hy in die mag van die duiwel was, word genees deurdat Jesus die duiwel uitdryf (Mat.9:32-33). Jesus verkondig die evangelie, die goeie boodskap, deur mense te leer en elke soort siekte en kwaal gesond te maak (Mat.9:35). Self loop Hy die lydensweg tot in die dood, om die dood vir ons ‘n deurgang te maak na die lewe saam met Hom.

Jesus is die Lam van God wat die sonde van die wêreld wegneem (Joh.1:29). Hy dra die straf op ons sonde, en die mense wat in God glo wat vir Jesus uit die dood opgewek het, word deur God as sy kinders aangeneem en hulle word vrygespreek van hulle sonde (Rom.4:25-25). Ons skuld maak lyding tot straf. Maar omdat ons skuld op Jesus gelaai is, verander die karakter van ons lyding. Die dood bly vir gelowiges en ongelowiges dieselfde, maar vir ongelowiges is dit straf en vir die gelowiges ‘n deurgang na die ewige lewe saam met Jesus. Siekte tref gelowiges en ongelowiges, maar God spaar ook ongelowiges (Gen.18:26); Hy laat reën op regverdiges en onregverdiges Mat.5:45) en Jesus genees tien melaatses waarvan net een terugdraai om aan God die eer te gee en gered word (Luk 17:11-19).

Die lyding van die gelowige is dikwels nie die gevolg van sy persoonlike sonde nie, maar van die sonde van die mensheid; en die doel daarvan die heil van die mensheid en die eer van God. Lyding is nie slegs ‘n vergelding nie, maar is ook ‘n beproewing en dissipline (Deutr.8:5; Spr. 3:12; Hebr.12:6-11; Openb.3:19), ‘n versterking en bevestiging (Ps.119:67,71; Rom.5:3-5; Jak.1:2-4), ‘n getuienis vir die waarheid (Ps.44:23; Hand.5:41; Flp.1:29) tot verheerliking van God (Joh.9:2). In Christus is lyding die weg na heerlikheid (Rom.8:17). Die kruis wys heen na die kroon (2 Tim.4:6-8).

Uit die lyding wat vir iemand tref, kan nie afgelei word dat dit ‘n straf is op ‘n spesifieke sonde van die persoon nie (vgl. Jesus se woorde in Lukas 13:1-5, en sy antwoord in Joh.9:1-3). Gelowiges en ongelowiges word verkoue of kry kanker as die natuurlike verloop in ons sondige wêreld. Vir die gelowige is dit egter nie net ‘n straf nie, maar ‘n beproewing en opvoeding van die Here. God laat alles ten goede meewerk vir dié wat Hom liefhet (Rom 8:28) en niks kan ons skei van die liefde van God wat daar is in Christus Jesus ons Here nie, nie lyding of selfs die dood nie (Rom 8:31-39). Daarom kan jy nie sê kanker of verkoue of watter siekte of gebrek ook al is ‘n straf of ‘n tug van God op ‘n bepaalde persoon nie. Maar jy kan wel sê dat God by die gelowige is in sy lyding.

Skrywer: Prof Francois Malan

Chiliaste – Francois Malan

Danie vra:

Soms praat predikers van chiliaste en anti-chiliaste. Ek verstaan dit gaan oor Jesus wat sê dat Hy die weg en die lewe is en dat wie in Hom glo nooit sal sterwe nie. Waar het die oorsprong van die Chiliaste vandaan gekom

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Nee, dit gaan nie oor Jesus as die weg en die lewe nie. Die woord ‘chiliaste’ kom van die Griekse word ‘chilia’ vir 1,000, wat in Openbaring 20:2,3,4,5,6,7 gebruik word saam met die woord ‘jaar’, daarom 1,000 jaar. Die Latynse woord vir duisend is mille en vir jaar annus. Daarom word chiliaste ook millennialiste genoem.

Die stryd gaan eintlik oor die verklaring van Openbaring 20 wat handel oor die Satan wat vir duisend jaar vasgebind word, en die gelowiges wat vir 1000 jaar saam met Christus regeer. Daar is veral drie interpretasies vir Openbaring 20 se duisend jaar:

1 Postmillennialiste (post = ná) glo dat Christus weer sal kom ná duisend jaar van geregtigheid en vrede, wat ons tans beleef, waarin die evangelie van ons verlossing deur Christus verkondig word en die Heilige Gees in die harte van mense werk om in Christus te glo en sy verlossing vir ons te aanvaar.

2 Amillennialiste (a = sonder of deur) sien nie dat hier ‘n letterlike tydperk van ‘n duisend jaar in die geskiedenis bedoel word nie, maar beskou dit as simbolies van ‘n afgeronde of volle getal van 10x10x10=1,000, wanneer God besluit dat dit tyd is vir Christus se koms om te oordeel. In die huidige tyd bestaan die goeie en goddelose langs mekaar in hierdie wêreld tot met die wederkoms van Christus. En met sy koms breek die perfekte koninkryk van God aan.

3 Premillennialiste (pre = voor) is oortuig dat Christus nog twee maal sal kom. Met die eerste wederkoms sal Hy die duisendjarige ryk van vrede en geregtigheid op die aarde oprig en met die tweede wederkoms sal die ewigheid intree. Daar is dan ook ‘n dubbele opstanding, eers van die gelowiges wat saam met Christus vir 1000 jaar sal regeer. Hy sal die antichristelike magte oorwin, die satan bind, Israel tot bekering bring. Daarna sal satan weer losgelaat word en hierdie ryk aanval. Dan kom Hy weer ‘n slag en oorwin die satan en sy aanhangers, alle mense word opwek en Hy sal die eindvonnis oor hulle vel. Dan begin die ewige vrederyk op die vernude aarde.

Die chiliaste is veral die premillennialiste soos in punt 3 beskryf. Maar hulle vergeet dat die Openbaring aan Johannes nie ‘n boek is wat die toekomsgeskiedenis letterlik uitspel nie, maar ‘n profetiese boek waarin die getalle simbolies van aard is, en duisend jaar die volle ontwikkeling van Christus se regering op aarde simboliseer, totdat alles tot volle ontplooiing gekom het en dat God se besluit oor die kerk en die wêreld ten volle vervul is. Johannes praat ook nie van ‘n aardse ryk van vrede nie, maar hy sien die siele van mense wat onthoof is omdat hulle aan die getuienis van Jesus en die woord van God vasgehou het, mense wat op aarde gely het en nou in die hemel saam met Christus is. Daar is nie sprake van ‘n vrederyk op aarde nie.

Die anti-chiliaste sluit die postmillennialiste en amillennialiste in, wat nie daarin glo dat Christus gaan kom om eers vir ‘n 1000 jaar saam met die gelowiges in vrede en geregtigheid op die aarde te lewe en daarna nog ‘n slag kom om te oordeel en die ewige lewe te laat begin nie. Hulle aanvaar dat Christus se wederkoms die finale oordeel oor die mense sal wees, soos Jesus in Matteus 24 en 25 uitgestippel het. In die gelykenis van die onkruid wat tussen die koring groei vergelyk Jesus die koninkryk van die hemel op aarde met ‘n man wat goeie saad op sy land saai en sy vyand in die nag onkruid in die land gesaai. Hy sê: Laat altwee saam groei tot die oes, dan word eers die onkruid bymekaar gemaak en verbrand, en die koring word na sy skuur toe gebring (Matt.13:24-30). Die ewige lewe het reeds vir die gelowiges begin (vgl. Johannes 3:36), en die Heilige Gees is besig om ons te verander na die beeld van Christus (2 Korintiërs 3:18)..

Skrywer: Prof Francois Malan

Geloofsvrae: Die ewige lewe op die nuwe aarde – Adrio König

Die ewige lewe op die nuwe aarde

Die ewige lewe is ‘n omvattende begrip vir die toekoms van die kinders van God. Daar is aansluiting by ons huidige lewe, en tog ook ‘n sprong in die onbekende in. Dit is lewe – dit ken ons. Maar dit is ewige lewe – dit ken ons nie.

Ons gaan anders lewe

Ons toekomstige lewe saam met God en Christus op die nuwe aarde sal nie heeltemal anders wees nie. Trouens ondanks die apokaliptiese beelde wat veral die boek Openbaring kenmerk, en wat ons tereg huiwerig maak om alte presies oor die toekoms te dink, is die vooruitsig wat die profesieë skep eerder dié van verlange en entoesiasme as van huiwering en skrik. Paulus roep die gelowiges op om mekaar moed in te praat en te versterk met die boodskap van Christus se koms, en Hy praat van die skepping wat ‘n brandende verlange het dat alles opgeklaar sal word (1Tes 4:18; 5:11; Rom 8:19). Die Een wat kom, is immers nou reeds deur die Gees by ons, en ons leef nou reeds in Hom en saam met Hom, netsoos Hy in en saam met ons leef. Die Een wat kom, is ons Verlosser en broer (Rom 8:29). Saam met die Gees roep die bruid Jesus toe: `Kom!’ (Open 22:17) En Johannes sê selfs dat ons nou al deel het aan die ewige lewe (3:36).

Op ‘n nuwe aarde

Net so is ook die nuwe aarde wat ons verwag, nie ‘n ander, vreemde aarde nie. Dit is hierdie aarde wat nuutgemaak word en genees word van al die seer wat ons sonde en die aanslae van die Bose gebring het. Daarom is die beelde in Open 21-22 so realisties en getrou aan ons gewone lewe, maar dan ons gewone lewe vry van die druk en seer. Die nuwe Jerusalem is ‘n stad van edelgesteentes, strate van goud, ‘n rivier met kristalhelder water met die boom van die lewe wat nie net elke jaar nie, maar elke maand vrugte dra! God bly getrou aan sy skeppingsdoel: om met mense op aarde in liefdesgemeenskap te leef sodat hulle Hom kan dien en prys.

Daarom hoef ons nie te huiwer oor die toekoms nie. Die beelde is uitnodigings. Dit skep ‘n verlange wat vergelyk word met ‘n bruid wat uitsien na haar troudag.

Natuurlik is dit nie dieselfde lewe as waaraan ons gewoond is nie. Maar wat anders is, is dat die sonde, lyding en ellende weg is, die bedreiginge waarvan die ou aarde en ons huidige lewe vol is, die trane en smart en dood, die nag, alles wat onrein en losbandig en vals is, die see as die ou simbool van die dreigende chaosmagte wat God se skepping en ons lewe probeer verwoes (Open 21:1,4,8,27; 22:5).

Uitgenooi om aan God se lewe deel te neem

Die ewige lewe is die lewe van God, die lewe waarmee Hy Christus uit die dood opgewek het, die lewe waarin Hy ons laat deel deur ons deur die doop en die geloof in Christus in te lyf.

Daarom beteken ewige lewe ook nie net ‘n lewe wat nooit sal ophou nie. Dit sal in werklikheid ‘n verskrikking wees om vir ewig te lewe as ‘n mens in sonde en smart en ellende leef, bedreig deur duisend magte. Ewige lewe is ‘n bepaalde kwaliteit van lewe, verheerlikte lewe, lewe wat die dood – en daarom die siekte en pyn en smart en broosheid – agter die rug het, die opstandingslewe van Jesus waaraan ons in werklikheid nou reeds deel het!

In ‘n sekere sin het ons dus noual deel aan die ewige lewe. Veral Johannes verkondig dit dikwels in sy evangelie en in sy eerste brief. Dit is deel van ‘n neiging by hom om dit wat die ander apostels in die toekoms verwag het, in die hede in te trek. Christus is van die begin af verheerlik, die oordeel vind noual plaas, die dooies hoor noual die stem van die Seun van God (Joh 1:14; 12:23ev,31; 5:25). Dit bring die ewige lewe nog nader aan ons. Ons belewing van ons gemeenskap met die Here, hoe gebrekkig ookal, gee ons dus tog nou reeds iets van ‘n idee van wat vir ons wag.

Dis ons verwagting!

Twee beelde word in Openbaring gebruik om meer inhoud te gee aan ons verwagting van die ewige lewe. Ons sal God dien, en ons sal saam met Hom regeer.

1.  ‘n Lewe van diens

Ons lees: `en sy dienaars sal Hom dien’ (Open 22:3). Met die eerste oogopslag lyk dit na ‘n toutologie, maar die ironie is dat dit in werklikheid ‘n verrassing is. Dit mag vanselfsprekend lyk dat dienaars dien, maar die ironie is dat dit nog nooit regtig konsekwent en voluit gebeur het nie. Hoe ontrou en belangeloos is sy dienaars nie al vir eeue nie: die volk Israel, die kerk.  Wat ‘n heerlike ervaring vir God om na uit te sien, dat ons Hom uiteindelik sonder voorbehoud en traagheid sal dien soos dit altyd gehoort het maar nooit gebeur het nie. Nogeens die onbegryplikheid van die sonde! (40) En hoe heerlik sal dit nie vir sy diensknegte wees nie: om uiteindelik sy kinders te wees sonder slegte gewetens, sonder om elke keer te moet vra om vergifnis van ons sonde en om meer liefde vir Hom.

1.  Ons sal saam met Hom regeer

Maar ons sal ook saam met Hom as konings regeer (Open 5:10; 19:4,6; 22:5). Dit bring opnuut ‘n besondere trek van ons toekomstige lewe saam met Hom na vore: die nabyheid tussen God en sy kinders. Daar loop ‘n lyn deur die Bybel: ons is as sy beeld geskep, dus naby Hom, iets soos Hy, in staat om iets van sy lewe in ons lewe te reflekteer. Verder word daar deurgaans in mensvormige terme oor Hom gepraat, en as Hy Homself ten volle wil openbaar, word Hy ‘n mens, en uiteindelik gee Hy ons deur die doop en die geloof deel aan Jesus se opstandingslewe, daarom moet (en kán) ons aan Hom gelyk wees en selfs noual volmaak wees soos Hy! En uiteindelik lees ons dat ons sal `deel kry aan die goddelike natuur’! (2Pet 1:4) Ons kry werklik deel aan die lewe van God!

Dit beteken nie dat ons sal ophou om mense te wees en Gode sal word nie. Daar staan nog altyd dat ons as sy dienaars Hom sal dien. Ons bly minder as Hy. Ons bly mense terwyl net Hy die ware God is. Die beeld kan nooit die werklikheid word nie. Maar die beeld gee iets weer van dit wat afgebeeld moet word.

So bereik God dan op die ou end tog sy doel: om ons God te wees wat vir ons verantwoordelikheid neem (wat Hy altyd was), en dat ons as sy volk Hom alleen sal dien, liefhê, prys en eer. Hy doen dit terwyl Hy getrou bly aan sy skeppingsdoel: ons bly mense – nuutgemaakte en verheerlikte mense; die aarde bly ons woonplek -‘n nuutgemaakte en verheerlikte aarde.

Skrywer: Prof Adrio König

Geloofsvrae: Die oordeel – Adrio König

Die oordeel

Die eindoordeel, wanneer alle mense deur God geoordeel sal word, is ‘n nuwe gebeurtenis, en tog is dit ‘n bevestiging van wat reeds vooraf beslis is. Dit is nie so dat elke mens eers tot dan moet wag om uit te vind wat die beslissing oor sy of haar lewe sal wees nie. Uiteindelik lê die beslissing van ons ewige heil in ons verhouding met Jesus Christus in hierdie lewe. `Wie in Hom glo, word nie veroordeel nie; wie nie glo nie, is reeds veroordeel omdat hy nie in die enigste Seun van God glo nie’ (Joh 3:18). Gelowiges hoef dus nie in spanning te wag tot die oordeel om uit te vind of hulle vrygespreek word nie. Trouens dit is opvallend dat daar staan dat ongelowiges `alreeds veroordeel is,’ wat beteken dat die eindoordeel net ‘n openbare bevestiging sal wees van dit wat alreeds in hierdie lewe gebeur het tussen ‘n persoon en Jesus (Joh 3:36; 5:24; 1Joh 5:11-13). Dit kan egter alles nou nog weerspreek word, byvoorbeeld dat gelowiges kinders van God is en die ewige lewe het. Maar by die oordeel sal dit in die openbaar bevestig word.

Geloof of werke?

Dit lyk soms of daar verskil is oor die gronde waarop mense deur God aangeneem word. Is dit op grond van ons werke, of op grond van ons geloof in Christus? Soms lees ons dat ons deur geloof gered word, en dan lyk dit weer of ons op grond van ons dade geoordeel sal word (vergelyk die tekste in die vorige paragraaf met o.a. Mat 25:31ev; Joh 5:28-29; Rom 2:1-10; 2Kor 5:10). Daar is egter nie regtig ‘n spanning tussen geloof en werke in die NT nie. Volgens Jakobus bevestig die dade die egtheid van die geloof (2:14ev). Wie dus nie dade kan wys nie, kan nie op geloof en vryspraak aanspraak maak nie. Só ‘n geloof is dood.

Wat egter belangrik is, is die feit dat daar ‘n verskil is tussen wetswerke en geloofswerke. Dit sal in die oordeel om geloofswerke gaan as bevestiging van ons geloof, nie om wetswerke nie.

Twee oordele?

Deel van die dispensasionele en die Chiliastiese toekomsverwagting is die oortuiging dat daar eintlik twee verskillende oordele sal wees (netsoos twee wederkomste, en twee opstandings): die gelowiges voor die regterstoel van God (Rom 14:10), en die ongelowiges voor die groot wit troon van God (Open 20:11ev). Daar is egter heelwat getuienis dat die apostels net aan een oordeel gedink het waar alle mense sal verskyn (o.a. Mat 25:31ev; Joh 5:28,29; Rom 2:5ev; 2Tes 1:5ev). Dit is nie ‘n gesonde manier van uitleg om sulke kleiner verskille soos dié tussen `regterstoel’ en `groot wit troon’ te gebruik om ‘n teorie van twee totaal verskillende gebeurtenisse te fundeer nie.

Beloning?

Die vraag na loon by die oordeel kom ook dikwels na vore (Mat 5:12; Open 22:12). In 1Kor 3 is duidelik sprake van loon en skade by die oordeel (:12ev). Loon beteken nie saligheid, en skade nie verlorenheid nie. Iemand wat weens die swak gehalte van sy of haar goeie werke geen loon ontvang nie, beërf tog nog die saligheid (:15). Daar is dus ‘n meer en ‘n minder in die saligheid, maar daar is nie enige duidelikheid oor hoe ‘n mens jou dit moet voorstel nie, soos byvoorbeeld belangriker posisies of groter voorregte nie.

Twee verskillende bestemmings

Die eindoordeel lei tot twee eindbestemmings: saligheid of verlorenheid. Natuurlik is dit twee totaal verskillende bestemmings, maar daar is mense wat dit voorstel asof albei so ongeveer op dieselfde wyse uit God se hand voortkom: so asof dit vir Hom om ‘t ewe is of mense gered word en of hulle verlore gaan. Daar is selfs die siening dat God net sowel verheerlik word deur díe wat verlore gaan as deur dié wat gered word. Dié twee bestemmings staan egter in heeltemal verskillende verhoudings met die werk en die doel van God.

Om dit te beklemtoon, word die twee bestemmings glad nie eens in dieselfde hoofstuk in hierdie boek behandel nie. Met die ewige heil bereik God sy doel met ons, maar die hel staan in geen verband met sy skeppingsdoel nie behalwe as die totale mislukking daarvan. Dit kom baie mooi uit in die profetiese rede waarin Jesus aan dié wat die heil beërf, die koninkryk toesê wat van die skepping van die wêreld af vir hulle voorberei is, maar die verlorenes wegstuur na die ewige vuur wat vir die duiwel en sy engele voorberei is (Mat 25:34,41). Dit word voorgestel asof die Here nie voorsiening gemaak het vir mense wat verlore gaan nie, waarskynlik met die implikasie dat Hy dit nie verwag het nie – wat weer direk verband hou met die onbegryplikheid van die sonde en die opmerkings wat gemaak is oor die gedagte dat alle mense gered word.

Skrywer: Prof Adrio König