Geloofsvrae: Eeienskappe van die kerk: Algemeenheid – Adrio König

Algemeenheid

Die kerk is algemeen (of `katoliek,’ wat dieselfde beteken). Dit beteken dat nie net die Rooms-Katolieke kerk `katoliek, is nie, maar dat alle kerke deel van die een algemene kerk is.

Dat die kerk algemeen is, beteken dat dit daar is vir die hele wêreld, en dat dit die hele waarheid moet verkondig.

Eerstens is die kerk daar vir alle mense. Die kerk mag niemand uitsluit om watter rede ookal nie. Omdat God die God van die hele wêreld is, is die kerk bedoel vir alle mense. Dit beteken ook dat kerke mekaar nie mag uitsluit nie.

Natuurlik skep dit probleme as ons dink aan die grense van die kerk. Al is die kerk bedoel vir die hele wêreld, al moet die kerk alle mense probeer oortuig om Jesus as Verlosser aan te neem, het die kerk grense. Mense wat nie in Jesus glo nie, kan nie lede van die kerk wees nie.

Maar wat van Christene wat anders glo, wat in hul geloof afwyk van wat ons glo? Let tog daarop dat ons dadelik onsself en ons geloof die maatstaf maak waaraan ander gemeet word. Is dit nie dalk iets van die dissipels se reaksie op die `ander’ nie? Die dissipels probeer iemand keer wat in Jesus se Naam duiwels uitdryf `omdat hy ons nie volg nie’ (Mark 9:38). Jesus se reaksie is: `Wie nie teen ons is nie, is vir ons.’ Die dissipels maak hulself tot maatstaf en wil uitsluit sover hulle kan, maar Jesus sluit in sover Hy kan. In sy houding sien ons wat met die algemeenheid van die kerk bedoel word.

Hy is die maatstaf, nie ons interpretasie van Hom nie. Daarom sluit die kerk almal in tot op die punt waar dit onmoontlik word, waar dit nie meer om dieselfde Here Jesus gaan nie, waar ons Hom nie meer in ander se geloof kan herken nie.

Dit geld ook kerklike verhoudinge. Die NT het glad nie eens voorsiening gemaak vir die verskeurdheid van die kerk wat ons vandag dikwels as normaal beskou nie! Daarom is dit so moeilik om die verskeurde Christendom in terme van die NT te verstaan. Met watter kerke moet ons saamwerk en met watter nie? Ons kry geen direkte antwoord uit die NT nie omdat daar nie so ‘n probleem was nie. Die kerk was een en algemeen.

Ons belydenis dat die kerk algemeen is, is dus ‘n uitdaging aan ons om ons kerklike verskeurdheid sover moontlik teen te werk, en soveel as moontlik gestalte te gee aan die eenheid van die kerk.

Tweedens is die kerk algemeen in die sin dat dit die volle evangelie moet verkondig, nie net die voorkeure waarvan ons hou nie. Dit stel ons opnuut voor die eis van samewerking met ander kerke. Ons weet goed genoeg dat elke kerklike tradisie ‘n soort uittreksel van die evangelie maak, dat elke kerk sekere sake beklemtoon en die ander verwaarloos. Die eenheid van die kerk, die wonderwerke van Jesus, die stryd teen magte wat mense se lewens bedreig, die gawes van die Gees, is fasette van die evangelie wat by ons as Gereformeerdes skitter in hulle afwesigheid. Net so is daar weer ander fasette van die evangelie waarop ons konsentreer wat by ander verwaarloos word. Kerke het mekaar dus nodig om weer iets van die volle rykdom van die genade van God te beleef en te verkondig, om ons belydenis gestand te doen dat ons deel is van die een algemene kerk.

Skrywer: Prof Adrio König

Geloofsvrae: Eienskappe van die kerk: Heiligheid – Adrio König

Heiligheid

Die heiligheid van die kerk beteken minstens twee dinge: afgesonderd vir God, en vry van sonde. Om afgesonderd te wees vir God beteken om by Hom te pas. Hy is heilig, en daarom moet sy volk ook heilig wees (1Pet 1:15-16). In die OT is besondere nadruk gelê op kultiese heiligheid: die tempel moes heilig wees, en ook die priesters, hulle klere, die offers, die instrumente wat in die tempel gebruik is. Daar was ‘n groot aantal seremonies wat mense moes nakom om hulle weer te heilig as siekte of onrein voorwerpe hulle onrein gemaak het.

Dit alles het beklemtoon dat hulle by God moes pas, dat dit vir God nie om ‘t ewe is hoe ‘n mens voor Hom kom nie. Die kultiese aspekte is deur die offer van Christus vervul, maar dit het nie die eis van heiligheid afgeswak nie, maar eerder meer persoonlik en daarom veeleisender gemaak. Dit is ‘n dieper ingreep in ‘n mens se lewe om afgesonder vir God te lewe, as wat dit is om sekere seremonies uit te voer om kulties rein te wees. Dit vra ‘n lewe van toewyding waarin ons onvoorwaardelik tot sy beskikking is.

Die etiese kant is ewe belangrik. Heiligheid het ook daarmee te doen dat ‘n mens vermy wat die Here mishaag, en doen wat sy hart bly maak. Die reekse vermaninge in die Evangelies en Briewe is almal daarop gerig dat die gelowiges sal ophou met bepaalde sondes en hulle lewe sal wy aan die deugde wat Hom behaag. Daar is selfs sterk uitsprake oor volkome heiligheid, wat dikwels nie ernstig genoeg in Gereformeerde kringe opgevat word nie. Die bekende uitsprake van Johannes dat die kinders van God nie aanhou met sonde nie, nie meer sonde doen nie, en selfs nie meer kan sondig nie, hoort opnuut op die aggenda van die Gereformeerde teologie te kom (1Joh 3:6,9).

Skrywer: Prof Adrio König

Geloofsvrae: Die eienskappe van die kerk: Eenheid – Adrio König

Die eienskappe van die kerk

1  Eenheid

Die eenheid van die kerk het in die 20e eeu sterk onder die aandag gekom. Die kerk oor die hele wêreld het in die eeue wat verby is, ‘n tragiese verskeurde vorm aangeneem. Die Protestantisme het ‘n nuwe regverdigingsleer uit Paulus se prediking ontwikkel, maar nie ‘n bevredigende leer oor die kerk nie. Dit het van kwaad tot erger gegaan, sodat die versplintering uiteindelik deur die sending ook op die jong kerke oorgedra is, en die Derde Wêreld glad nie agtergebly het in die wedywering om die meeste verskillende denominasies te vorm nie. Die Pinkster- en later die Charismatiese wêreld ding ewe entoesiasties mee om die prys, en die Onafhanklike Kerke van Afrika bly nie agter nie.

En intussen het daar bitter min oorgebly van een van die hoofsake in Jesus en Paulus se prediking: die eenheid van die kerk.

‘n Mens kan die eenheid van verskillende kante af benader. Die verskillende beelde wat vir die kerk gebruik word, benadruk sy eenheid. Daar kan tog net een volk van God, net een liggaam van Christus, net een tempel van die Gees wees. Paulus gaan selfs verder en beklemtoon dat net soos die versoening met God, is die eenheid van die kerk ‘n vrug van die kruiswerk van Christus (Ef 2:11ev). Wat kan vir Christene nader aan die hart lê as sy kruis? Wat nog belangriker is, is dat Jesus die bekering van die wêreld direk verbind aan die eenheid onder sy kinders (Joh 17:20-23). Die eenheid is ‘n getuienis van die krag van die Gees. As die Gees mense wat van nature en om historiese redes vyandig teenoor mekaar staan, in ‘n hegte eenheid van broederlike en susterlike liefde saambind, sal die wêreld opkyk en navraag doen.

Karikature het nie uitgebly om ons sonde van verdeeldheid te probeer verdoesel nie. Allerlei vreemde begrippe soos ‘n onsigbare eenheid (hoe sou die wêreld daardeur tot geloof beweeg kon word?), ‘n eskatologiese eenheid (eenmaal daarbo as dit ongelukkig nie meer saak maak nie), geestelike eenheid (maar ons bly fisies sover as moontlik van mekaar!) het die geloofwaardigheid van die kerk en sy boodskap erg aangetas.

Dit is natuurlik nie duidelik presies hoe die eenheid van die kerk vandag moet lyk nie, maar dit is nie die punt nie. Die punt is dat dit in elk geval minstens so moet lyk dat dit die wêreld oortuig dat daar ‘n magtige Heilige Gees is wat mense wat eintlik vyande is, so in liefde aan mekaar bind dat hulle na mekaar se belange omsien en nie na hul eie nie.

Skrywer: Prof Adrio König

Geloofsvrae: Die Kerk as gewone menslike organisasie – Adrio König

Die kerk as ‘n gewone menslike organisasie (ekklesiologie van onder)

`Die kerk.’ Watter kerk? Ons praat meestal baie veralgemenend oor die kerk, en as ‘n mens om jou begin rondkyk, dan weet jy soms nie waar jy dié besondere organisasie sal kry waarvan al dié wonderlike dinge gesê word nie (liggaam van Christus, voorlopige gestalte van God se einddoel met die wêreld, ens). Wat sal ‘n Marsmannetjie rapporteer as hy ‘n taamlike vinnige ondersoek hier gedoen het en terugkom op Mars? Moontlik iets soos die volgende.

Daar is ‘n klomp godsdienstige organisasies wat besondere oortuigings het oor ‘n sekere Jood wat hulle Jesus noem, wat baie lank gelede geleef het. Hulle glo allerlei vreemde dinge oor Hom, o.a. dat Hy na sy dood weer gesien is. Hulle vier ook gereeld feeste wat verband hou met dinge wat in sy lewe gebeur het. Elkeen van dié organisasies het ‘n bepaalde naam. Party se naam sluit die woord `kerk’ in, ander nie. Die meeste organisasies hou gereelde byeenkomste waar hulle sing, bid, uit ‘n boek lees, praat, geld gee (selde vreeslik baie).

So ‘n organisasie het gewoonlik ‘n taamlik duidelike bestuurstelsel. In die meeste gevalle is daar een of ‘n paar persone wat leiding neem. Hulle is gewoonlik mans, betaalde amptenare wat voltyds in diens van die organisasie is. In die meeste gevalle het hulle spesiale opleiding gehad, maar daar is ook uitsonderings.

Baie van die organisasies probeer ander mense oortuig om ook in die Jesus te glo. Sommige maak heelwat moeite daarmee en gaan selfs taamlike groot kostes daarvoor aan. Hierdie organisasies doen ook gewoonlik heelwat moeite met mense wat in verskillende vorme van nood is. Soms is daar erge verskille en selfs openlike vyandigheid binne so ‘n organisasie of ook tussen verskillende organisasies. Sommige groepe se lewenswyse verskil nogal van die mense wat nie lede is nie, maar die meeste se lewenswyse val nie eintlik op nie.

Tot sover die Marsmannetjie se rapport. En al die verhewe dinge wat ons in die vorige bladsye oor `die kerk’ geskryf het? Die liefdesgemeenskap wat soos God en soos Christus moet leef? Die tempel van die Gees waarin die (Heilige!) Gees moet tuisvoel?

Ons kan twee dinge hieroor sê. Die eerste is dat dit wat ons na aanleiding van die Bybel oor die kerk skryf, altyd die implikasie het van: só behoort die kerk te wees. Die Bybel, en in besonder die NT, sal altyd krities teenoor die konkrete vorme van die kerk staan, sal altyd ‘n appél aan die kerk wees. Ons is nie wat ons veronderstel is om te wees nie. Of liewer: ons leef ‘n leuen. Die evangelie lui: ons is vrygemaak, ons ou lewe is beëindig, ons het deel aan Jesus se opstandingslewe, maar intussen ploeter ons in ons ou lewe voort. In hierdie sin is dit ‘n ontsettende klag teen ons dat ons ‘n boek met so ‘n inhoud as gesaghebbend kan aanvaar, maar so min reageer op sy duidelike etiese opdragte. Ons kry dit reg om uit te hou onder die felste kritiek skynbaar deur eenvoudig af te skakel as ons dit hoor, of dit te verburgerlik tot ‘n aanvaarbare vlak vir ons `vlees.’

Miskien is die grootste taak wat die verskillende kerke het net eenvoudig om kerk te word soos dit duidelik in die evangelie uitgespel word.

Skrywer: Prof Adrio König