Ouderdom van die aarde – Francois Malan

Jan vra:

My vraag: Volgens Die Bybel se datums en inligting, is Adam deur God geskape 4004 jaar voor Christus, maar Die Bybel in Praktyk (CUM) noem in hul kronologiese geskiedenisbeeld dat Jerigo reeds 6000 vC bewoon was? Albei kan tog nie waar wees nie?

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:
Die Bybel gee nie datums oor die hele geskiedenis van Israel en die voorgeskiedenis voor Abraham aan nie, maar jaartalle van persone se lewe om daarmee ‘n boodskap oor God se bemoeienis met elkeen van hulle oor te dra. Nêrens word gesê dat Adam 4004 v.C. geskape is nie. Die Bybelskrywers uit die tyd van Salomo, en later tydens die ballingskap in Babilon en daarna het gebruik gemaak van mondelinge oorlewerings, ou geskrifte, geslagslyste, ens. om God se handelinge met Israel te boek te stel.

Die Bybel is nie bedoel as ‘n handboek vir die wetenskap nie, ook nie vir die geskiedeniswetenskap nie; maar om ons van God te leer, hoe Hy met sy skepping en sy mense deur die eeue gewerk het, hoe hulle daarop gereageer het, en hoe Hy hulle na Hom toe teruggebring het, en nog steeds terugbring, om Hom te ken, om saam met Hom en vir Hom te lewe in die wêreld wat Hy vir ons geskep het, soos Hy ons bedoel het.

Wie egter uit die Bybel bv. ‘n volledige geskiedenis van Israel, of ‘n biografie van Jesus wil aflei, en daaruit ‘n datum van Adam tot Christus wil bereken, word telkens teleurgestel. Daar is leemtes wat nie met gissings aangevul kan word nie, daar is teenstrydighede wat nie opgelos kan word nie. Die Ou Testament is nie ‘n bron waaruit die geskiedenis van Israel as volk en van hulle godsdiens beskryf kan word volgens die vereistes van geskiedskrywing nie, maar is die bron vir die geskiedenis van God se openbaring van sy pad met sy volk Israel. Die Evangelies is ook nie ‘n bron vir ‘n lewensbeskrywing van Jesus nie, maar ‘n getuienis oor sy persoon en werk, wat in die res van die Nuwe Testament toegepas word op die lewe van sy nuwe volk, naamlik sy kerk. Baronius het lank gelede al gesê: die Skrif sê nie hoe dit in die hemel gaan nie, maar hoe ons na die hemel toe gaan. Die Bybel is nie ‘n handboek vir die wetenskap nie, maar vir die wetenskaplikes van hoe om God te dien in die beoefening van hulle wetenskap. Dit gaan in die Skrif wel oor historiese gebeure in die geskiedenis van mense en nasies, maar die fokus is op hulle gehoorsaamheid en ongehoorsaamheid aan God.

Die wetenskap is egter deel van God se opdrag aan ons, dat ons sy skepping sal navors (ook die mens as deel van die skepping, en die geskiedenis van die mensheid en sy kultuur) en daaruit die grootsheid van God en sy werke beter leer ken, hoe die wêreld wat God geskep het lyk en werk, en hoe Hy die wêreld onderhou en daaroor regeer; en om die kennis aan te wend om God en mekaar te dien (vgl. Romeine 1:20 ‘van die skepping van die wêreld af kan ‘n mens uit die werke van God duidelik aflei dat sy krag ewigdurend is en dat Hy waarlik God is, hoewel dit dinge is wat ‘n mens nie met die oog kan sien nie.’). Daarom is die opdrag in Genesis 1:28 ‘bewoon en bewerk die aarde’, Genesis 2:15 sê: ‘Die Here God het die mens in die tuin laat woon om dit te bewerk en op te pas’, Genesis 2:19-20 vertel dat die mens name gee aan die skepsels as middel om die veelheid van verskynsels te leer ken en te beheers (1:28). Jesus sê die grootste gebod in die wet is: ‘Jy moet die Here jou God liefhê…ook met jou hele verstand’ wat jy moet inspan om God daarmee te dien, en om ‘jou naaste lief te hê soos jouself’ (Matteus 22:37b; 39b).

In 1952-58 het ‘n span van die Britse Skool van Argeologie onder leiding van Kathleen Kenyon die 65 voet hoë heuwel, Tell es-Sultan, buite die huidige Jerigo opgegrawe tot op die rotsbodem. Aan die voet van die heuwel is ‘n fontein, die huidige oase Eriha, wat afloop na die Jordaanrivier toe. Die fontein het die eerste bewoners van Jerigo rondom die jare 8,000 v.C hierheen gelok. Verbrande hout van ‘n soort tempeltjie wat op die rotsbedding gebou is het ‘n koolstof-14 datum van ongeveer 7,800 v.C getoets.  Halfmaanvormige vuurklip gereedskap en been harpoene verbind hulle aan die gereedskap wat ook uit die ongeveer 8,000 v.C. in 1924-1934 opgegrawe is in die grotte langs die rivierloop Wadi el-Natuf naby berg Karmel.

Teen 7,000 v.C. is hier ‘n groot stad van 7.8 akker gebou met ‘n muur wat in een seksie tans nog tot 17 voet hoog staan rondom die stad met ronde huise. Aan die westekant was ‘n toring, wat 25 voet in deursnee is en tans nog 23 voet hoog staan, met trappe wat van die stad af na die toring toe lei. Houtskool planke van ‘n huis in hierdie stad het ‘n koolstof-14 datum van ongeveer 6,850 v.C. getoets.

Die koolstof-14 toets werk so: alle lewende organismes neem deurentyd koolstof uit die atmosfeer op, gelyke dele gewone koolstof met 12 atoom protons en radio-aktiewe koolstof met 14 protons. Wanneer die organisme sterf word geen verdere koolstof opgeneem nie en die radio-aktiewe koolstof-14 in die organisme neem geleidelik af. Na 5,600 jaar is die helfte daarvan oor, na nog 5,600 jaar die helfte van die helfte, ens. So kan bv. die ouderdom van hout of bene bepaal word deur die verhouding tussen die C-12 en C14 in monster van die hout of houtskool of bene wat opgegrawe word te bepaal.

Skrywer: Prof Francois Malan

Geloofsvrae: Begrippe vir die heilsweg: Weergeboorte – Adrio König

Weergeboorte

Die begrip weergeboorte kom as sodanig nie dikwels in die NT voor nie (Joh 3:3-7 as `opnuut gebore word,’ Tit 3:5 waar dit aan die doop verbind word, en Mat 19:28 waarvolgens die hele skepping `nuut gemaak word’). In hierdie lig is dit nogal vreemd dat dit onder sommige groepe so ‘n sentrale begrip is.

Aan die ander kant sluit die betekenis daarvan mooi aan by ons vereniging met Christus sodat ons aan sy nuwe lewe deel het. Die begrip weergeboorte veronderstel dat ons saak hopeloos was. God kon nie maar net so hier en daar ietsie regmaak soos ‘n paneelklopper ‘n paar stampies aan die motor se deur en modderskerm nie. Hy kon by wyse van spreke nie eens die deur en die modderskerm vervang nie. Hy moes die motor opsmelt en heeltemal oor vorm.

Weergeboorte beteken dat Hy ons moes oormaak, voor met ons begin, ons ‘n nuwe, ander lewe moes gee, ons in Christus se opstandingslewe moes inlyf. Dit beteken dat die sonde diep in ons lewe ingedring en groot skade aangerig het. Ons kan in die lig van die weergeboorte praat van die mens se totale verdorwenheid. Dit verklaar waarom God sulke ingrypende maatreëls moes tref om die saak te hanteer.

Dit is opvallend dat die begrip weergeboorte ook vir die hele skepping gebruik word. Dit herinner ons opnuut daaraan dat dit in die heil en die heilsweg nie net om individue en selfs om die hele mensdom gaan nie, maar om die hele skepping. God het hierdie aarde gemaak as die plek waar Hy in gemeenskap met ons wil lewe. Ons sonde het op een of ander manier ook die skepping verwring sodat die verlossing ook die skepping moet insluit. Daarom lees ons dikwels allesinsluitende uitsprake oor Christus se werk (2Kor 5:17; Ef 1:10; Kol 1:20; Open 21:5).

Skrywer: Prof Adrio König

Geloofsvrae: Begrippe vir die heilsweg: Geloofsekerheid – Adrio König

Geloofsekerheid 

Onder geloofsekerheid (of heilsekerheid of sekerheid van saligheid) word verstaan dat ‘n mens nie in twyfel hoef te leef oor jou verhouding met die Here nie. ‘n Mens hoef nie maar net jou bes te doen en dan vir die beste te hoop nie. ‘n Mens kan `weet dat jy die ewige lewe het’ (1Joh 5:12,13). Dit is ‘n baie belangrike saak omdat dit gelowiges sterk motiveer. Daar kom ‘n vastigheid en geborgenheid in ‘n mens se lewe wat jou inspireer in jou diens aan die Here. Wie leef uit die genade, uit die oortuiging dat God die goddelose regverdig, kan net weens ‘n misverstand huiwer oor die vraag of jy persoonlik in die heil deel.

In noue verband met geloofsekerheid kom die getuienis van die Heilige Gees ter sprake. Hiervoor kan ‘n mens jou beroep op o.a. Rom 8:16. Daar is ook ander uitsprake wat hiermee in verband gebring word (soos Joh 17:7; 1Joh 5:10). Die getuienis van die Gees is natuurlik allereers sy getuienis deur die evangelie wat ons hoor en lees. ‘n Mens sou dit sy uitwendige getuienis kon noem. Maar daar is skynbaar ook van ‘n inwendige getuienis sprake: `Hierdie Gees getuig saam met ons gees dat ons kinders van God is,’ `Wie in die Seun van God glo, besit die getuienis in sy hart.’

Daar is uiteraard verskillende interpretasies hiervan (‘n intuïtiewe sekerheid, ‘n stemmetjie), en dit bly ‘n uiters moeilike saak om in woorde te beskryf. Dit is egter duidelik dat gelowiges wat bewustelik in gemeenskap met die Here en met ander kinders van God leef, ‘n oortuiging oor hulle verlossing ontwikkel wat nie aan voortdurende twyfel onderworpe is nie – al sal krisiservaringe nie noodwendig ‘n persoonlike worsteling uitsluit nie. Die belewing en omskrywing van hierdie `inwendige sekerheid’ is egter baie sterk gekoppel aan die besondere spiritualitiet van verskillende groepe.

Dit is egter ‘n vraag of die nadruk moet lê op heilssekerheid of op verlossing. Wanneer ‘n mens iemand vertrou, soek jy nie sekerheid oor jou verhouding met so ‘n persoon nie. ‘n Man wat sekerheid soek oor sy vrou se verhouding met hom, doen dit net omdat Hy klaar ‘n probleem het. Wat hy moet soek, is nie sekerheid nie, maar ‘n gesonde verhouding. Die vraag is nie of ons seker is van ons verlossing nie, maar of ons verlos is. ‘n Mens is verlos as jy die evangelie glo, as jy glo wat God in Jesus vir jou gedoen het.

Hierdie nadruk is nodig omdat `die soeke na sekerheid’ op allerlei uiterstes kan uitloop van (oor-)emosionele innerlike worstelinge wat nie net totaal onnodig is nie (glo liewer eenvoudig net die evangelie!) maar baie ontwrigtend kan wees. ‘n Mens kry nie sekerheid van jou verhouding met die Here in jou binneste nie, maar in die evangelie wat jy hoor of lees, en dan glo. God is betroubaar. Ons hoef nie naas sy Woord nog ekstras te soek nie.

Skrywer: Prof Adrio König

Geloofsvrae: Begrippe vir die heilsweg: Vereniging met Christus – Adrio König

Vereniging met Christus

Ons het hier ‘n begrip wat baie verwaarloos is in ons geloofsbelewing, terwyl dit een van die sentrale begrippe in Paulus se prediking is en ‘n heerlike, verheffende betekenis het.

In die Gereformeerde geloofsbelewing staan regverdiging en geloof in die sentrum. Nie dat ons altyd die begrip regverdiging gebruik nie. Trouens ons gebruik dit waarskynlik baie min. Maar die betekenis daaragter is dat Christus aan die kruis vir al ons sondes ten volle betaal het. Dit is die hart van die evangelie in die Gereformeerde tradisie. En daarvoor kan ons die Here dank. Dis ‘n heerlike boodskap.

Maar dit is nie die hele boodskap nie. En dit laat ons taamlik ver van Christus af staan: 2000 jaar gelede het Hy iets wonderliks vir ons gedoen. Vir ons. Ver van ons af. En Goddank dat Hy toe so ver van ons af was. As ons toe naby Hom moes wees, saam met Hom aan die kruis, het ons vir ewig onder die toorn van God beswyk. Dankie vir afstand tussen my en Christus – wanneer dit nodig is.

Maar dalk bly ons nog altyd so ver selfs wanneer dit nie meer nodig is nie. Wanneer word dit Christus in ons, ons in Hom, ons saam met Hom aan die kruis, ons saam met Hom uit die graf? Daarvan het ons te min. Verbond is juis nabyheid.

Die begrippe `in Christus’ en `saam met Christus’ is van die heel belangrikste begrippe in Paulus se prediking. Die geloof, die doop, die beëindiging van ons ou lewe, die weergeboorte, die nuwe lewe, die bekering, draai alles om hierdie verbondenheid aan Christus.

Ons kom in verskillende verhoudings tot Christus te staan. So staan ons twee keer voor die kruis en voor die oop graf. Ons kyk eers op ‘n dankbare afstand na die kruis. Dáár het die beslissing vir ons geval – Goddank. Dit is regverdiging.

Maar dan kyk ons weer na die kruis, en hierdie keer loop ons tot by die kruis. Want as ons in Hom glo, verenig God ons met Hom en dan het ons deel aan sy hele geskiedenis sodat ons ook deel kry aan sy kruis en opstanding. As ons in Hom glo, beteken dit dat ons op een of ander byna onbegryplike manier saam met Hom aan die kruis was toe Hy gekruisig is! En toe Hy die môre uit die graf opstaan, het ons saam met Hom opgestaan! In hierdie sin is dit nie net Hy wat aan die kruis gesterf het nie. Die kruis was ook ons dood. Ons is saam met Hom gekruisig sodat ons ou-lewe-in-die-sonde gekruisig, gestorwe en begrawe is. En ons het saam met Hom opgestaan wat beteken dat ons deel het aan sy nuwe lewe wat Hy net vir God leef. Trouens ons het nie meer ‘n lewe van ons eie nie. Goddank, want ons eie lewe is ‘n lewe in sonde. Nou het nog net Hy ‘n lewe, ‘n nuwe lewe wat Hy by sy opstanding van God ontvang het. En Hy gee ons deel aan hierdie nuwe lewe van Hom, sy verheerlikte oorwinningslewe.

Wat kan Paulus anders bedoel as hy skryf: `Ek is saam met Christus gekruisig, en nou is dit nie meer ek wat lewe nie, maar Christus wat in my lewe. Die lewe wat ek nou nog hier lewe, (is nie meer my eie lewe nie, maar) ek leef dit in die geloof in die Seun van God …’ (Gal 2:19-20). Hoeveel keer herhaal hy dit: ons is saam met Christus gekruisig, saam met Hom begrawe, saam met Hom opgewek (Rom 6; Ef 2; Kol 2-3). Hoe merkwaardig hy dit met ons doop verbind, word elders behandel.

Die grootste misverstand wat hier kan ontstaan, is dat ons meen dat ons self vir die sonde moet sterf. Ons ken mos al die uitdrukkings: ons moet ons eie-ek doodmaak, ons moet ons vlees kruisig, `I must become a bent I, that is a C’ (vir Christus), en duisend ander onmoontlike dinge as dit van ons afgehang het, maar almal dinge waaraan ons klaar deel het as ons op Hom vertrou. Trouens sou ons vir een oomblik wou dink dat God ons daarmee sou vertrou dat ons self ons ou sondige lewe moet beëindig? Hy weet mos ons kan nie.

Hy het dit gedoen. As ons glo, verenig Hy ons met Christus sodat ons die betekenis van sy kruis en sy opstanding saam met Hom beleef, en nou in sy nuwe lewe deel. Christus sondig nie, en daarom kan ons voortaan vir die sonde nee sê en ons lewe (nee, sy lewe waaraan ons deel het) net aan God wy.

Om ons dubbele betrokkenheid by sy kruis te verstaan, kan ons onthou dat Christus ons verteenwoordig én ons in Homself insluit. Ons praat van sy verteenwoordigende (representatiewe) én sy insluitende (korporatiewe) betekenis. As ons verteenwoordiger het Hy aan die kruis vir ons, in ons plek, sonder ons, gesterf en gedoen wat ons nooit kon doen nie, ons skuld by God betaal. Maar omdat God wil hê dat ons regtig ‘n nuwe lewe moet lei, neem Christus ons ook in Hom op wanneer ons glo. Hy verbind ons aan Hom sodat sy ervaringe aan die kruis en in sy opstanding nou ons ervaringe word, sy dood vir die sonde ook ons dood vir die sonde, sy opstanding tot ‘n nuwe lewe ook ons opstanding. Die punt is dat ons ons eie lewe by God verbeur het. Nou gee Hy ons in sy genade deel aan ‘n ander lewe, aan Christus se lewe, ‘n lewe wat klaar vir die sonde gesterf het en opgestaan het om net vir God te lewe.

Onthou die `moet’ in Rom 6:11. Dis ‘n opdrag. As jy op die Here Jesus vertrou en jy meen nog altyd jy is nie dood vir die sonde nie en jy het nog nie ‘n opstandingslewe nie, doen jy sonde, ontken jy die waarheid: deur die geloof het Hy jou met Christus verenig.

Dit beteken natuurlik nie dat ons nooit weer probleme met die sonde sal hê nie. Trouens net die eerste vers na Rom 6:11 sê dit duidelik (`Moet dan nie toelaat dat die sonde langer in julle heerskappy voer … nie’). Dit beteken dat ons inderdaad die opdrag van vers 11 kan verontagsaam (en hoe!), maak asof ons nog nie vir die sonde dood is nie, en nog altyd hierdie tiran se bevele uitvoer. Maar die oplossing is nie om nog iets ekstra by te kry nie (‘n tweede genadewerk of vervulling met die Gees), maar om die evangelie te glo en te gehoorsaam: ek is dood vir die sonde as ek op Jesus vertrou, ek kan vir die sonde nee sê en my lewe volkome aan God wy (natuurlik net omdat ek aan sy nuwe lewe deel het, of anders uitgedruk: deur die krag van sy Gees). Ons probleem is nie dat ons meer en meer nodig het nie. Waar sal ons in elk geval meer kry as ons alreeds ‘n aandeel het aan sy nuwe lewe? Ons probleem is dat ons nie glo wat ons het en in terme daarvan leef nie.

Skrywer: Prof Adrio König