Geloofsvrae: Die doop met die Heilige Gees – Adrio König

Die doop met die Heilige Gees

Die doop met die Heilige Gees word deur in die Pinkster- en Charismatiese kerke gebruik vir ‘n spesiale tweede ervaring in die Christen se lewe. Die fokus is op krag om te getuig. Mense wat net bekeerd is, het nie krag tot getuienis nie, of hul getuienis het nie die krag om mense te oortuig nie.

‘n Voorbeeld wat graag gebruik word, is dié van ‘n prediker wat voor die Geesdoop geen of baie min vrug het, maar na die Geesdoop ryke vrug in die vorm van baie mense wat tot bekering kom en gawes wat sterk deur hom of haar werk. Die Here Jesus doop die bekeerde met die Heilige Gees en die gevolg is oorvloedige krag tot getuienis.

In die Pinksterwêreld word taamlik algemeen geleer dat die spreek in vreemde tale die onmisbare teken is dat ‘n persoon met die Gees gedoop is. In die Charismatiese wêreld is daar verskil van opinie en baie aanvaar dat dit nie nodig is nie.

Dit is jammer dat die term `doop met die Heilige Gees’ in hierdie betekenis deur die Pinkster- en Charismatiese wêreld gebruik word, d.w.s. vir ‘n gebeurtenis in elke gelowige se lewe. Daar word ses keer in die NT verwys na die doop met die Heilige Gees (Mat 3:11; Mark 1:8; Luk 3:17; Joh 1:33; Hand 1:5; 11:16). In die eerste vier gevalle is dit Johannes wat na die werk van Jesus verwys, in die vyfde geval is dit Jesus wat aan sy dissipels beloof dat hulle binne ‘n paar dae met die Gees gedoop sal word – wat dan ook by die uitstorting van die Gees gebeur – en die sesde keer is dit Petrus wat aan die gemeente vertel hoe die Gees op Kornelius en sy mense gekom het. Die eerste vyf verwys dus almal na die uitstorting van die Gees, en die sesde een is ‘n spesiale geval waardeur die Here aan die vroeë kerk wil bevestig dat die Gees nie net vir die Jode gekom het nie, maar ook vir die heidene. In dié sin is dit ‘n `bevestiging’ van die uitstorting van die Gees.

In hierdie lig is dit dus beter om die uitdrukking `doop met die Gees’ net vir die eenmalige koms van die Gees op die Pinksterdag te gebruik en nie vir ervaringe in elke gelowige se lewe nie. Dit beteken nie dat sulke ervaringe ontken moet word nie. Inteendeel. Maar die doop met die Gees is nie ‘n geskikte term daarvoor nie.

Skrywer: Pof Adrio König

Geloofsvrae: Die Tweede Genadewerk – Adrio König

Die tweede genadewerk (second blessing)

Dit is ‘n baie ou beskouing wat in verskillende vorme deel van die Heiligheidsbeweging is. Daar is verskillende beklemtonings, en dit is nie moontlik om hier aan die fynere nuanses reg te laat geskied nie. Die tweede genadewerk word beskou as ‘n daad van die Gees waardeur Hy die bekeerde mens instaat stel om die sonde te oorwin en heilig te leef.

Dit word aanvaar dat daar twee vorme van sonde is, verkeerde dade en die mag van die sonde, wat beteken dat daar twee dinge in die sondaar se lewe moet gebeur: die sondaar moet vergewe word om ‘n kind van God te word, én daarna moet die kind van God van die mag van die sonde verlos of vrygemaak word.

In elke mens is daar ‘n ou natuur wat geneig is tot die sonde. Hierdie `ou mens’ moet deur ‘n spesifieke daad van die Gees uit die mens se lewe verwyder word. Dit word gewoonlik aanvaar dat dit in beginsel gelyktydig met vergifnis (weergegoorte, bekering of redding) kan gebeur, maar dat dit in die reël eers daarna gebeur omdat, net soos in die geval van vergifnis, ‘n mens dit spesifiek van die Here moet vra, en die meeste mense by hul bekering nog nie daarvan bewus is nie. Hierdie ou mens of ou natuur of sondige natuur of vlees of sondige neiging is in ons ingebore. Dit word soms met die erfsonde in verband gebring.

Wanneer die ou natuur nog nie uit die bekeerde se lewe verwyder is nie, lei hy of sy ‘n `val-en-opstaan-lewe’ waarin herhaalde terugval in die sonde die bekeerde se geestelike lewe strem, en tot algehele terugval in die sonde (backsliding) kan lei. Die groot probleem met die kind van God wat net bekeerd is maar nog nie `geheilig’ nie, is dat die sonde nog ‘n aansluitingspunt binne-in hom of haar het, sodat die versoekings nog `van binne’ kom en daarom so dikwels te sterk is. Wanneer die ou natuur egter verwyder is, kan die versoekings net `van buite’ kom en kan die geheiligde die versoekings makliker weerstaan. Dit beteken egter nie dat hy of sy nooit weer sal sonde doen nie. ‘n Mens kan nog altyd ook aan die versoekings van buite toegee, en daarom bly ook die lewe van die geheiligde ‘n stryd, maar dit is ‘n stryd wat vanuit ‘n oorwinningsposisie gevoer word. Dit word die oorwinningslewe genoem.

Skrywer: Prof Adrio König

Geloofsvrae: ’n Tweede werk van die Gees? – Adrio König

‘n Tweede werk van die Gees?

Daar is ‘n redelike ou tradisie in die protestantse wêreld dat daar ‘n tweede werk van die Gees is nadat ‘n persoon tot geloof gekom het.

Normaalweg kan tussen drie sieninge onderskei word: die tweede genadewerk (van die Heiligheidsbeweging), die doop met die Heilige Gees (van die Pinkster- en Charismatiese bewegings), en die vervulling met die Heilige Gees. Dié wat verkies om van die tweede genadewerk te praat, beklemtoon dat dit lei tot heiligheid, oorwinning oor sonde, die `oorwinningslewe.’ Dié wat die term `die doop met die Heilige Gees’ verkies, beklemtoon dat dit gaan om krag tot getuienis. Oor die vervulling met die Gees is daar hoofsaaklik twee standpunte: die een sien dit ook as ‘n bepaalde afgehandelde tweede ervaring, en die ander sien dit as ‘n voortgaande proses van herhaalde ervaringe.

Skrywer: Prof Adrio König

Hoe is die eerste Christene gedoop? Onderdompel of besprinkel, groot of klein? Nuutste navorsing onthul – Kobus Kok

In die Buite Bybelse (apokriewe) boek “Die Didagé” word daar vir ons gewys hoe die vroegste Christene die doop benader het teen die einde van die eerste eeu tot en met die eerste helfte van die tweede eeu.

Dit verteenwoordig van die vroegste getuienis wat ons het oor die lewe en gewoonte van die vroeë Christene. Die Didagé is in 1875 ontdek deur Breyennius in Konstantinopel nadat hy antieke Griekse manuskripte in die biblioteek van die Klooster van die Heilige Graf in Jerusalem ontdek het. Die Didagé was een van die manuskripte. Volgens geleerdes dateer die inhoud van die Didagé uit ‘n tyd tussen 100-150 n.C., ‘n tyd wat baie naby is aan sommige boeke wat ons vandag in ons Bybel het.

In Didagé 7:1-4 gee die skrywer raad oor hoe daar gedoop moet word. Hy sê:

“Met betrekking tot die doop, moet julle soos volg doop: “Vertel vir diegene wat gedoop gaan word allerleers hoe hulle behoort te lewe, en doop hulle dan in die naam van die Vader, en die Seun en die Heilige Gees. Doop hulle in lewende/lopende water. Indien daar nie lopende water is nie, doop hulle dan in stilstaande water. As jy nie in koue water kan doop nie, doop hulle dan maar in warm water. Indien daar nie warm of koue, lewende of stilstaande water is nie, gooi dan drie maal water oor die persoon se kop uit, in die naam van die Vader en die Seun en die Heilige Gees.

Dit is belangrik dat die persoon wat gedoop gaan word voor die tyd moet vas. Die een wat gedoop word en al die ander wat betrokke is by die doop moet ook vas. Die een wat gedoop gaan word, moet een of twee dae voor die tyd vas”

Nuutste navorsing onthul

Onlangs het daar ‘n uitstekende boek verskyn deur Everett Furguson (2009) oor die doop. Prof Ferguson is ‘n wêreldbekende geleerde in Amerika wat al vir meer as 50 jaar op die vroeë kerklike geskiedenis navorsing doen. Die boek se titel is: “Baptism in the Early Church: History, Theology and Liturgy in the first five centuries“, waar Ferguson die ontwikkeling van die doop in die eerste 5 eeue van die vroeë kerk bestudeer. In sy boek bekyk hy ook die voorgeskiedenis van die doop as verskynsel, nie net in die Joodse geloof nie, maar ook in die heidense gelowe. Ons moet in gedagte hou dat die doop as ritueel nie iets is wat die eerste keer uit die bloute uit gedoen is nie. Doop-rituele was praktyke wat vir eeue al in gebruik was. In die Christelike konteks kry die Christelike doop egter ‘n ganse nuwe betekenis! Tog was die praktyk van rituele wassing vir die antieke mense ‘n bekende gebruik in religieuse konteks.

Ferguson het ‘n interessante hoofstuk rondom pp 130 van sy boek waar hy voorbeelde gee van die doop in vroeë Christelike kuns, asook verskeie doopvonte wat in die argeologie na vore gekom het. In beide die kuns en die doopvonte sien ons hoe die vroeë kerk met die doop omgegaan het en hoe dit in verskillende kontekste verskil van mekaar.  Hierdie boek beslaan amper 1000 bladsye, en sal ‘n standaard verwysingsbron oor die doop in die vroeë kerk word.

Bo is ‘n voorbeeld van ‘n  vroeë Christelike kuns uitbeelding waar iemand gedoop word. Let daarop dat die water van bo af op die persoon gegooi word!

Ek was onlangs in Griekeland en het onder andere Filippi besoek, die stad waar Paulus die eerste kerk op Europese bodem geplant het. Dit was in Filippi waar Paulus vir Lidia en haar hele huisgesin in ‘n rivier gedoop het (Hand 16:11-15). Ons was ook daar by die plek waar Lidia en haar huisgesin volgens oorlewering gedoop is. Die doopvont  wat u in die foto sien is vandag oor die stroompie gebou, in die vorm  van ‘n kruis.

So entjie daarvandaan, naby die tronk van Paulus is daar die oorblyfsels van ‘n vroeë kerk met ‘n doopvont, ook  in die vorm van ‘n kruis, wat 1.5 meter diep was. In ‘n ander kerk het ons ook ‘n doopvont gesien soos die tipiese een wat ons vandag in die NG Kerk sien wat net vir beskrinkeling gebruik kon word.  Skaf gerus die boek van Ferguson aan om die teologiese ontwikkeling en gebruike rondom die doop in die eerste vyf eeue te bestudeer. Dit is geweldig interessant. Nadat u die boek bestudeer het sal u verstaan hoekom ons vandag doen wat ons doen en waar die misverstande dikwels intree.

Bronne:

• Van der Watt, J.G., & Tolmie, F., Apokriewe Ou en Nuwe Testament, CUM, pp. 766-767
  • Ek verwys diegene wat oor die doop vrae het graag na die goeie artikel van Prof Adrio König wat op die webblad verskyn (http://www.bybelkennis.co.za/Die-Groot-Geloofswoordeboek/Die-Groot-Geloofswoordeboek-Doop.html ). Prof Konig het ook ‘n boek geskryf oor die doop wat op die Suid Afrikaanse gehoor gemik is. Daar is ook baie ander artikels op ons webtuiste wat reeds oor die tema van die doop verskyn het. Druk gewoon “doop” in die soekfunksie en u sal ‘n hele aantal artikels vind.

Skrywer: Dr Kobus Kok