Die Ou Apostelkerk – Francois Malan

Annelie vra:

Ek het in die Ou Apostel Kerk groot geword. Na Matriek het ek oor gekatkiseer in die NG Kerk en is ook oor gedoop. Ek weet presies hoekom ek alles moes oordoen, want ons almal weet watter tipe kerk die Ou Apostelkerk is. Alles wat hulle op my geplaas het omdat ek die kerk verlaat het, het ek nie aanvaar nie want ek het geweet GOD is in Beheer en ek is nie bang nie. Ek het my kinders in die NG Kerk groot gemaak. My dogter het getrou met iemand uit die Ou Apostelkerk. Ek het geweet wat wag, en het alles verduidelik voor hul troue en my skoonseun het gesê hy sal oor katkiseer in die NG Kerk. Dit het nie gebeur nie. Ons Ds het gesê my dogter kan haar kinders alleen doop met haar man aan haar sy, maar hy mag nie antwoord nie. (Ek weet hoekom) My vraag is die volgende : Daar word nou vir my gesê ons kerk het hom eintlik weggejaag omdat hulle hom nie toelaat om sy kinders saam sy vrou te doop nie en hom nie aanvaar nie. (Nie waar nie). Hulle sê ook dat kinders nie klein gedoop mag word nie omdat hulle nog nie self kan erken dat hulle Christene is nie. Dis verkeerd om klein te doop. Ek het baie geleer in die NG kerk, maar kan nie al hierdie vrae antwoord nie. Al wat ek weet is dat Alles gaan oor GOD, HY alleen moet alle eer kry. Ek sien die klein doop as my verbond met GOD om my kind van HOM te leer. Wat meer kan ek antwoord? Ek is bekommerd omdat daar nog geen verbond met GOD gemaak is rakende my 2 Kleinkinders nie. Ons DS was meer as behulpsaam, my skoonseun het nie die afsprake wat ek vir hom gemaak het, nagekom nie. Ek voel niemand kan gedwing word nie, dit moet van jouself af kom. Hulle is al 9 jaar getroud. Help asb. Baie Dankie

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Annelie ken die Ou Apostelkerk, maar ek ken nie hulle leer en wat hulle oor die doop glo nie. Sy weet ook hoekom haar dominee nie die skoonseun wou laat antwoord nie. Ek verwys na ‘n paar tekse in die Bybel oor God se genadeverbond, die doop as teken van die verbond, en van die doop van kinders.

God het ‘n verbond met Abram en sy nageslag gemaak (Genesis 12:1-3) en 25 jaar later, toe Isak 13 jaar oud was, het Hy die besnydenis ingestel as teken van die verbond. Dit moes aan alle manlike lede van sy gesin gedoen word, ook aan die seuntjies vandat hulle agt dae oud is (Genesis 17:11,12). Die nageslag van Abraham se kleinseun Jakob, wat die Here by Pniël die naam Israel gegee het (Genesis 32:28), het na ‘n hongersnood in die beloofde land Kanaän na Egipte getrek (Genesis 46:2-7), waar hulle vir 400 jaar gebly het en later slawe geword het. Toe die Here Israel uit die plek van slawerny uitgelei het terug na Kanaän toe, het Hy sy gebooie vir hulle by Sinai gegee (Eksodus 20:1-17) en sy verbond met hulle gesluit toe Moses hulle met die bloed van bulle besprinkel het (Eksodus 24:8). Terug in Kanaän het hulle vir 600 jaar telkens die verbond verbreek deur afgode te dien en soos die heidense Kanaäniete geleef het. Toe het die Here hulle in ballingskap laat wegvoer Babilon toe, maar Hy het belowe dat Hy ‘n nuwe verbond met hulle sal maak, wat nie op die onderhouding van ‘n uiterlike wet gebaseer is nie, maar waarin die Here sy woord op hulle harte sal skryf en in hulle gedagtes sal vaslê (Jeremia 31:31).

Die Woord van God, self ook God, word mens so ‘n 600 jaar na Jeremia (Johannes 1:1,14). Voordat Jesus aan die kruis gesterf het om vir al ons sonde versoening te doen, het Hy tydens sy laaste paasmaaltyd die nagmaal ingestel as teken van die nuwe verbond wat Hy met sy bloed beseël (Lukas 22:19-20). Na sy opstanding stuur Hy sy dissipels na al die nasies toe met die opdrag om hulle sy dissipels te maak, hulle te doop in Naam van die Vader en die Seun en die Heilige Gees, en hulle te leer om alles te onderhou wat Hy hulle geleer het (Matteus 28:19). Met die opdrag verbind Jesus elke gelowige aan God die Vader wat ons roep en as sy kinders versorg (Romeine 8:14-17), en aan die Seun aan wie se dood en opstanding God ons verbind om saam met Christus aan ons self te sterf en saam met Hom te lewe (Romeine 6:8-11), en aan die Heilige Gees wat God is en wat self in ons kom woon om die geloof in Jesus in ons te kom bewerk, om ons te lei en om ons die liefdeskrag te gee om al meer soos Jesus te word (2 Korintiërs 3:18; Galasiërs 5:22-23).

Na Jesus se hemelvaart word die Heilige Gees op Pinksterdag uitgestort om by en in ons te kom woon. Petrus preek op die Pinksterdag en omtrent 3,000 mense sluit hulle by die dissipels aan deur die werking van die Gees in hulle harte. Vir hulle sê Petrus: Bekeer julle (van afgode en sondige lewenswyses) en laat elkeen van julle gedoop word in die Naam van Jesus Christus. Dan sal God julle sondes vergewe, en julle sal die Heilige Gees as gawe ontvang. Wat God belowe het, is vir julle en vir julle kinders en vir almal wat daar ver is, vir almal wat die Here ons God na Hom toe sal roep (Handelinge 2:38-39). Daarmee word die teken van die doop vir seuns en vir dogters aangebied. Dit is nie meer net die seuns wat die teken van die verbond kry nie. Paulus sê: Deur die geloof in Christus Jesus is julle nou almal kinders van God, want julle almal wat deur die doop met Christus verenig is, moet lewe soos mense wat aan Christus behoort. Dit maak nie saak of iemand Jood of Griek, slaaf of vry, man of vrou is nie: in Christus Jesus is julle almal één. En as julle aan Christus behoort, is julle ook nakomelinge van Abraham en erfgename kragtens die belofte van God (Galasiërs 3:26-29).

In Romeine 4:9-12 praat Paulus van God se verbond met Abraham, dat Abraham aan God behoort en dat Hy sy Abraham se God sal wees, dat die verhouding begin het voordat Abraham besny was, toe God hom vrygespreek het omdat hy geglo het in God se woord en belofte. Later het hy die besnydenis as ‘n teken ontvang waardeur Abraham uitgeken kan word as God se kind, en verseker kan wees van God se verbond met hom. God het met hom ‘n verbond gesluit toe 75 jaar oud was en nog nie besny nie. Eers toe hy 99 jaar oud was het hy die besnydenis ontvang. God se doel met die verbond nog voordat hy besny was, is dat hy die vader sou wees van almal wat glo al is hulle nie besny nie, maar ook van die wat wel besny is en soos hy in God glo.

Aan die Kolossense skryf Paulus: In Christus is die volle wese van God beliggaam, en in verbondenheid met Hom deel julle in sy volheid. Hy is die hoof oor al die bose magte. Deur julle verbondenheid met Hom is julle ook besny, nie met die besnydenis wat deur mense verrig word nie, maar met die besnydenis deur Christus, en dit bestaan in die wegneem van die sondige natuur van die mens. Dit het by die doop gebeur deurdat julle toe saam met Hom begrawe is. Deur julle verbondenheid met Hom is julle ook saam met Hom opgewek, omdat julle geglo het in die krag van God wat Hom uit die dood opgewek het (Kol. 2:9-15).

Vir die Filippense skryf Paulus: Ons het die ware besnydenis, óns wat God deur die Gees dien, óns wat ons op Christus Jesus beroem en nie op die uiterlike dinge vertrou nie (Flp. 3:3).

Die doop maak nie ‘n mens lid van God se verbond nie. ‘n Mens word lid van God se verbond deur God se genadige besluit wat bewerk word die Heilige Gees wat in ons werk om ons te oortuig, onder andere deur God se woord wat ons van ander gelowiges hoor en self in die Bybel lees (Romeine 10:13-15). Die Gees maak ons verhouding met God reg deur ons aan Jesus en sy offer vir ons sonde te verbind. Hy maak ons kinders van God (Rom.8:11,14-17). Die doop is die seël waarmee God ons bestempel as lede van die verbond.

Ons doop die kinders van gelowige ouers, omdat God sy verbond met hulle en hulle kinders gemaak het. In die Bybel is daar voorbeelde van verskillende huisgesinne wat gedoop is, waarin baie moontlik ook kinders was: Handelinge 16:15 Lidia en haar huisgesin; 16:33 die tronkbewaarder en al sy mense; 18:8 Krispus en sy hele huisgesin; 1 Kor.1:16 die huisgesin van Stefanas. In 1 Kor 7:14 sê Paulus die kinders van ‘n gelowige man of gelowige vrou behoort aan die Here.

Die eenheid van die kinders saam met die gemeente sien ons bv. in Hand. 21:5 waar die vrouens en kinders ook deelneem aan die afskeid van Paulus; kinders word aangespreek in Paulus se briewe aan die Efesiërs (6:1) en Kolossense (3:20); in Johannes se briewe (1 Joh.2:12). Jesus sê: wie ‘n kindjie in my Naam ontvang, ontvang my (Mat. 18:3); en: Laat die kindertjies na My toe kom en moet hulle nie verhinder nie, want die koninkryk van God is juis vir mense soos hulle (Mark. 10:14).

Skrywer: Prof Francois Malan

Geloofsvrae: Die wil van God vir my lewe – Adrio König

Die wil van God vir my lewe

Die wil van God vir ons persoonlike lewe is ‘n uiters belangrike saak. Omdat God die Here is, omdat Jesus in die Nuwe Testament ook die Here genoem word, het God reg op my lewe. Paulus noem homself ‘n slaaf van Christus. Dit beteken nie dat hy aan willekeurige en wrede mag uitgelewer is nie, maar wel dat hy onvoorwaardelik en in elke opsig aan God behoort, in sy diens staan, en sy wil moet doen.

Dit is egter ‘n vraag wat ‘n mens bedoel met God se wil vir my lewe. Veral onder jongmense is dit dikwels ‘n dringende vraag wat God vir hul lewe beplan het. Daar word dan ook gepraat van die spesifieke plan van God met elke individuele lewe. Dit word ‘n groot vraag of die persoon ná skool moet gaan werk of studeer, na ‘n technikon of universiteit moet gaan, en dan ook nog na watter een? Dit word vir mense ‘n dringende vraag watter huis of kar die Here wil hê dat hulle moet koop, of met watter persoon hulle moet trou.

Daar is dan ook verskillende maniere waarop mense in die Bybel na antwoorde soek. ‘n Mens kan die Bybel eenvoudig oopslaan en lees waar jou oog val. Dan probeer ‘n mens daaruit die wil van God oor die bepaalde saak aflei. Gewoonlik is allerlei vergeestelikings of spronge nodig om God se wil daaruit af te lei, omdat die meeste van die sake waaroor dit gaan, nie regtig in die Bybel aangespreek word nie. In baie gevalle het die betekenis wat iemand uit die teks aflei min of selfs geen verband met wat daar regtig staan nie. Uiteindelik ontkom ‘n mens nie aan die gevoel dat hier baie willekeur op die spel is nie.

Agter hierdie soeke na die wil van God in ‘n spesifieke saak, sit die oortuiging dat God met elke mens se lewe ‘n plan het wat in volle besonderhede uitgewerk word. En die gelowige se taak is dan om in elke klein besonderheid presies te wete te kom wat hierdie plan is en dit getrou uit te voer. Die werk wat die persoon eendag moet doen, die plek waar hy of sy moet woon, die persoon met wie hy of sy moet trou, die huis, kar, vriende alles is presies in God se plan vir elke individuele lewe ingesluit en moet presies só uitgevoer word. En omdat die Bybel nie regtig sulke besonderhede bevat nie, is daar dan allerlei interpretasietegnieke nodig om dit uit die Bybel af te lei.

Die eerste vraag is natuurlik of God regtig so ‘n spesifieke plan vir elke mens se lewe het. Dit kom baie na aan die totale voorbeskikking van God behalwe dat mense wat dit glo, gewoonlik oortuig is dat ‘n mens buite die wil van God kan beland – wat dan juis ten alle koste vermy moet word. Dit word egter uiters moeilik om jou in te dink hoe dit kan werk as ‘n paar mense wel aan God se wil ongehoorsaam is en byvoorbeeld met verkeerde persone trou. Dan kan die persone wat God eintlik vir hulle bedoel het, natuurlik nie meer met hulle trou nie. Hulle moet dan ook almal met verkeerde maats trou … En die bedoelde maats van dié maats met wie hulle trou, ook …!?

Wat is God se wil? Is dit nie duidelik in die Bybel uitgestippel nie? En is dit nie onnodig om so ‘n haglike soektog op tou te sit om dinge uit die Bybel af te lei wat nooit regtig deur die Bybelskrywers bedoel is nie?

Het God ‘n spesifieke doel met elke individu se lewe? Is Hy regtig so begaan of ek ‘n verpleegster of ‘n onderwyser of ‘n sekretaresse word?

Of lê sy wil op ‘n ander vlak? Is dit nie eerder sy wil dat ek op ‘n bepaalde manier sal leef of ek nou ‘n verpleegster of ‘n onderwyser of ‘n sekretaresse word nie? Sy wil is tog duidelik in sy Woord, o.a. in die Tien Gebooie, in Jesus se opsomming van die wet, in die vermaninge in die briewe, in die profete. En verder weet ons ook oor meer spesifieke sake wat sy wil is. Ons weet wat sy wil is as ons onregverdig ly, of wat sy wil is as ons mense in nood raakloop, of as ons iemand ken wat nie sy kind is nie.

Hierdie siening gaan uit van die standpunt dat God ‘n omvattende roeping vir al sy kinders het: om Hom te verheerlik deur vir ander mense om te gee, hulle belange hoër as hul eie te ag, niks uit selfsug of eersig te doen nie … en duisend ander heel spesifieke en konkrete aanduidings van hoe Hy wil hê dat ons moet leef. En ons weet ook wat sy wil oor huiskoop en karkoop of klerekoop is: dat ons binne ons vermoë sal bly, wat beteken dat ons ‘n eenvoudige lewenswyse sal handhaaf sodat ons iets sal oor hê om die armes te help (Fil 2:3-7; Ef 4:28).

Trouens ek weet ook wat God se wil is oor die persoon met wie ek moet trou: iemand wat by my pas, iemand wat ek kies nadat ek die verantwoordelikste raad ingewin het wat beskikbaar is, iemand wat Hom ook ken en liefhet, en so is daar heelwat aanduidings van sy wil wat my help om die beste keuse te maak. Oor die beroep wat ek kies, weet ek ook daar is sekere beroepe wat eenvoudig teen sy wil is (dwelmhandelaar, prostituut), en ek weet dat sover dit moontlik is, ek ‘n beroep moet kies waarin ek Hom sal kan dien en verheerlik, waarin ek die spesifieke aanleg en vermoëns wat Hy my gegee het, goed sal kan gebruik.

Maar uiteindelik is ek self vir my keuses en besluite verantwoordelik. God besluit nie vir my en ek moet net uitvoer wat Hy besluit het nie. Ek moet self verantwoordelikheid aanvaar

nadat ek in alles wat ek doen sy wil gesoek het sover as dit moontlik is. Maar om te aanvaar dat Hy vir elke ding wat ek moet doen, al klaar namens my besluit het en ek moet dit net iewers uit die Bybel probeer aflei, kan maklik lei tot ‘n baie willekeurige gebruik van die Bybel en gebrek aan verantwoordelikheid vir my eie lewe.

Skrywer: Prof Adrio König

Geloofsvrae: Die almag van God en sonde – Adrio König

Die almag van God, en sonde en lyding

Elders is al opmerkings gemaak oor die mag of die almag van God. Daar is dit gestel dat God se almag in elk geval nie kan beteken dat Hy enigiets kan doen nie. Hy kan nie dinge doen wat logies teenstrydig is nie, en Hy kan ook nie dinge doen wat in stryd met sy wese is nie, bv om sonde te doen.

Uit die geskiedenisse in die Bybel is dit ook duidelik dat God nie altyd dadelik kan regkry wat Hy wil nie. Die talle kere wat die profete die volk in die Naam van God oproep tot bekering sonder dat hulle luister, getuig hiervan. Die feit dat God nie wil hê dat ons sy wet moet oortree nie, maar dat ons dit tog doen, getuig ook daarvan, netsoos die feit dat Jesus in sekere omstandighede sekere dinge nie kan doen nie (Mark 6:5).

Ons sal moet probeer om hierdie fasette van ons geloof in ons siening van God se mag in te bou. Ons vra Hom om ons te bewaar, byvoorbeeld op ‘n lang reis. Soms kom ons tog in ‘n ongeluk, selfs ‘n fatale een. Hoe nou?

Mense wat sondermeer en probleemloos glo dat God se almag beteken dat Hy enige oomblik alles kan regkry wat Hy wil, beland soms in ernstige geloofsprobleme. Hulle kan eenvoudig nie verstaan waarom hulle in ‘n ongeluk beland nie. Hulle het Hom dan om bewaring gevra, en hulle glo sy beloftes.

Daar is ‘n paar uitweë wat taamlik algemeen is: óf ons het nie reg gebid nie, óf ons was in ‘n ander opsig ongehoorsaam aan Hom en nou straf Hy ons daarvoor, óf God het ‘n goeie, onbekende doel met ons ongeluk. Elkeen van hierdie uitweë het natuurlik weer sy eie probleme.

Is dit ook moontlik om soos volg op so ‘n situasie te reageer: God bewaar sy kinders sover as Hy kan, maar weens mense se sonde kan Hy nie altyd nie, netsoos Hy nie altyd daarin slaag om mense te oorreed om hulle te bekeer of sy kinders te oorreed om sy wil te doen nie? God kry dit nie altyd reg om te verhoed dat iemand ongehoorsaam aan Hom is en hom dronk drink en in ons vasry nie.

‘n Moontlike reaksie hierop sou wees dat ons nie meer op God sal kan vertrou as Hy nie dadelik alles kan doen wat Hy wil nie. As Hy ons wil beskerm maar Hy kry dit nie reg nie, sal dit nie help om tot Hom te bid nie.

Is dit regtig so? Ouers kan nie hul kinders altyd met al hul probleme help nie. Maar die kinders hou nie om daardie rede op om met hul probleme na hul ouers toe te kom nie. Selfs as die ouers die kinders nie met ‘n bepaalde probleem kan help nie, kom hulle nog altyd en bespreek dit saam en probeer ‘n uitweg kry. Hulle vertrou hul ouers nie omdat die ouers se hulp onfeilbaar is nie, maar omdat die ouers hulle liefhet en alles wat hulle kan, vir die kinders doen.

Kan ons hierdie analogie op ons verhouding met God toepas? Hoe kan God nou my gebed vir my dogter se bekering verhoor as sy haar nie wil bekeer nie en al die roepstemme van God weerstaan? Maar dit help nog altyd om met hierdie probleem na God te gaan. Daar is nog altyd troos en raad by Hom. Saam stry ons voort om haar te probeer oortuig.

Maar beteken dit dan nie dat ons in ‘n baie onveilige wêreld leef waar slegte dinge met ons kan gebeur nie? Natuurlik! En wie dit met die hulp van ‘n voorsienigheidsgeloof probeer ontken, steek sy of haar kop soos ‘n volstruis in die sand. Die klipharde werklikheid waarvan die Bybel vol is, is dat daar vreeslik baie dinge teen die wil van God gebeur, dinge wat God in Bybeltye probeer verhoed het (deur sy wet, die profete, en op baie ander maniere) maar nie altyd kon regkry nie omdat mense aan Hom ongehoorsaam was. En dit is nie net met ongelowiges wat daar vreeslike dinge as gevolg van hulle sonde gebeur nie. Ook God se kinders ly soms erg. Mense rig vreeslik baie ellende op aarde aan.

Hoe dit moontlik is dat mense aan God ongehoorsaam kan wees, is ‘n baie moeilike vraag wat elders bespreek is. Maar die feit dat dit oor en oor gebeur, is eenvoudig deel van die werklikheid waarin ons (tans nog! ) leef. Daar is oorweldigende getuienis hiervoor in die Bybel.

Dit was teen God se wil dat sy volk in Egipte verdruk is, maar dit het ‘n tyd geneem voordat Hy hulle daarvan kon bevry. God was fel teen Auschwitz, maar Hitler wou nie luister nie. God het apartheid van die begin af veroordeel, maar die verantwoordelike instansies wou nie luister na die talle roepstemme wat Hy na hulle gestuur het nie. As ons Hom vertrou omdat ons glo dat Hy alles altyd dadelik kan regkry, glo ons anders in Hom as wat die Bybel ons leer. En as ons probeer argumenteer dat al hierdie sonde en ellende tog maar eintlik deur Hom beskik is en dus sy verborge wil is, maak ons die Bybel ongeloofwaardig. Die profete kan nie in die Naam van God die volk tot bekering oproep maar al die tyd is dit tog die beskikking van God dat die volk so onbekeerlik moet bly nie.

Ons belydenis van God se almag is ‘n loflied op die wonderlike dinge wat Hy doen (waarvan die Bybel vol is en waarvan baie van ons kan getuig), nie ‘n resep wat beteken dat niks in die wêreld kan skeefloop nie.

Grondhervorming – Kobus Kok

Francois vra: 

Watter riglyne gee die Bybel vir Christene in verband met grondhervorming in Suid Afrika? As die Bybel nie riglyne gee nie, wat is die riglyne wat die Christelike etiek gee?

Antwoord 

Dr Kobus Kok antwoord:

Bybelse Perspektief op Grondhervorming – Dr. Kobus Kok

Grondhervorming is ʼn sensitiewe saak in Suid-Afrika. Indien mens vanuit die perspektief van die boere dink, dan kan mens hulle eie vrese, moedeloosheid en hartseer verstaan. Ek het verlede week terug gegaan na die plaas waar ek as kind grootgeword het. Ek onthou die plaas nog deur die oë van ‘n jong kind wat vry in die koppies kon rondhardloop en in grotte kon kruip. Die plaas is in die bosveld en ek onthou die ryk plantegroei, die wild en die biodiversiteit. Die plaas is uiteindelik deur grondhervorming aan die stam gegee wat dit oorspronklik besit het voor hulle noodgedwonge verskuif is. Binne ‘n tydperk van net meer as ‘n dekade het die plaas so agteruitgegaan dat ek op ‘n stadium in my hart gehuil het en wou skree “Wat het van hierdie pragtige plek geword?” Alles lyk anders. Die bome is uitgeroei vir brandhout en saam met die bome baie ander bio-diversiteit aangesien die ekologie sistemies van aard is. Beeste loop oral rond en eet die gras tot op die grond. Op sommige plekke is daar letterlik woestyn waar daar eens digte bos was. Geboue is afgebreek, vensters gebreek, dakteëls skeef, swembaddens leeg getap en drade platgetrap. My hart breek nog steeds omdat ek die fotos het om te wys hoe dit eens op ‘n tyd gelyk het – ‘n hersenskim van wat dit eens was. Grondhervorming is en bly ‘n sensitiewe saak.

Aan die ander kant is daar ook diegene, soos die stam wat die plaas ontvang het na die grondhervorming wat doodgelukkig is en wat dit alles sien as die Voorsienigheid van Bo. Vir hulle het restourasie, hoop, geregtigheid en vrede plekgemaak vir die pyn en verlies van gedwonge verskuiwings. Vir hulle het God uiteindelik die klaagliedere van die stam verhoor.

Wie is reg? Wat sê die Bybel.

Wel, die Bybel sê bitter min daaroor. Hier en daar is daar miskien ‘n Ou Testamentiese teks waarmee mens so bietjie kan werk. Maar vir die res is daar baie min. Die Nuwe Testament het myns insiens implisiet baie wat ons kan help om deur hierdie tyd te navigeer.

Vroeër in die week het ek ‘n lesing bygewoon waar prof Kathy Ehrensperger van Wallis oor Paulus se teologie kom praat het. Sy het daarop gewys dat die Romeinse Ryk ‘n paternalistiese sisteem was wat in dominasie en diskriminasie gespesialiseer het. Dit was ‘n wêreld van baas en klaas. Rome was die baas. Dit was duidelik in hulle munte waarop die gesig van die Keiser verskyn het en hy God en redder genoem was, die een wat vrede en sekuriteit gee. Maar Rome het ook net gegee aan die wat vir hulle iets kon gee. Rome was dus in wese ‘n wrede sisteem waar 95% van alle mense onder die broodlyn geleef het wat 200 denarii per jaar was. Eksploitasie was aan die orde van die dag.

Jesus het egter gekom om ‘n nuwe Koninkryk te bring. Hierdie koninkryk is die koninkryk van die Hemele (vgl. Matt 20) wat radikaal verskil van die Koninkryk van die aarde. In God se koninkryk is die eerstes laastes. In God se Ryk is Rome laaste op die lys van bevoorregtes. Rome is die verloorders, die bejammerenswaardigste in God se oë.

Rome se mans het eer in die oë van mense gehad indien hulle liggame van voor af die merke van oorlog kon wys. Oorlogslittekens het gewys dat jy ‘n man was wat jou man kon staan. Indien jy littekens van agter gehad het op jou rug het dit gewys dat jy swak is, en dat jy nie regop in die lewe kan staan nie. Slawe is op hulle rug geslaan en die merke van vernedering sou hulle altyd herinner aan die feit dat hulle slawe-status het. Ironies roem Paulus nie op sy Romeinse burgerskap nie maar op sy swakheid. Die vernederende merke op sy lyf het juis gewys dat hy in God se oë waarde het. Hy het immers die merke omdat hy verneder is ter wille van God en sy evangelie boodskap – die roeping waartoe God hom op die stofpad van Damaskus geroep het. Paulus beklemtoon dat hy juis sterk is as hy verneder word en as hy swak is – want dan kom God se krag die sterkste te voorskyn. God se Koninkryk werk anders as Rome. Waar Rome heers en domineer en op ‘n heilige oorlogspad was om die ganse wêreld aan Rome te onderwerp, het Paulus se God kom wys dat ware grootheid nie in dominasie is nie, maar juis daar is waar die swakkes bemagtig word, die gemarginaliseerdes tot eregaste verhoog word. Waar Rome graag grense wou trek tussen wie in en wie uit was, wie beskaafd en wie barbaars was, het Paulus se God kom wys dat Sy Koninkryk anders lyk. In God se Koninkryk is mense een (Gal 3:28; 1 Kor 12:13; Kol 3:11) en is rekonsiliasie tussen mense, die herstel van gebrokenheid en die skep van ‘n nuwe familie, die ruimteskepping van geregtigheid en die opheffing van eksploitasie die weg van die radikale nuwe beweging. Jesus het gesê dat sy mense anders moet wees as die stereotipiese mens van die Romeinse Ryk. Waar iemand jou onreg aangedoen het en jou eer kom skade aandoen het moes jy in die Romeinse denke terugveg en hulle verneder om jou eer weer terug te wen. Jesus sê nee, iemand wat aan God se Koninkryk behoort kan dit nie doen nie – God laat nie toe dat mense ander mense domineer nie. Hierdie God laat net bemagtigende liefde toe. Hierdie liefde is agter radikaal. Dit is nie die Griekse fileo -vriendskapsliefde of die selfgesentreerde Griekse eros- liefde wat fokus op wat die individu uit die transaksie kan kry nie. Nee, hierdie liefde is agape liefde, self opofferende liefde in navolging van Hom wat sy eie lewe neergelê het (Fil 2:5-10).

Die weg van Jesus is radikaal. Dit intensiveer en radikaliseer die wet (Matt 5:17-19). Dit is baie moeilik om na te volg en vra dat mag dikwels weggee word as wat mag opgeneem word. Dit vra eerder dat ander bemagtig word en nie ontmagtig word nie.

Hierdie radikale Jesus etiek, wat fokus op die herstel van ongeregtigheid en die bemagtiging van mense daag ons almal uit. Sommige mense sê dat die Europeër in Afrika net soos die Romeinse Ryk nie die Christelike waardes van Jesus gebring het nie, maar die koloniale waardes van Rome op Afrika kom afdruk het. Hulle is van mening dat die Europeër Afrika kom domineer en eksploiteer het. Ons weet dat miljoene Olifante, buffels en ander diere vir sport uitgemaai was. Sommige mense voel heeltemal anders. Hulle voel dat die Europeër in Afrika ook baie goeie dinge gebring het, dat mense bemagtig is en dat die mense van hierdie land en die infrastruktuur ontwikkel is. Of die Europeër nou verwoesting, dominasie en eksploitasie soos Rome kom saai het, of bemagtigende Jesus waardes in Afrika kom vestig het, een ding bly dieselfde: Die evangelie. Die evangelie daag ons uit om liefdevol te leef en om nie mag te versamel nie, maar mag uit te deel. Indien mens hierdie bril opsit, verander dit baie hoe mens na die wêreld kyk, nie net na mense nie maar ook na die natuur.

As ek hartseer terugkyk na die plaas wat diep in my hart as kind gekruip het, sien ek met een stel oë. As ek die bril van die Afrika stam wat die plaas na hervorming terug ontvang het opsit, sien ek ander dinge raak met daardie stel oë. As ek die agteruitgang van die natuur op die plaas bekyk en deur die bril van die ekologiese teologie kyk, sien ek die eksploitasie en wanbestuur van die natuur raak. Ek is bly dat die mense wat oorspronklik op die plaas gebly het die grond kon terugkry, maar ek is hartseer dat hulle dit nie bestuur nie. My Christelik profetiese stem dwing my om namens die natuur, namens dit wat was en dit wat kan wees te skree vir geregtigheid en vir restourasie van die natuur. Paulus het dikwels ook magsvorme gebruik om die misbruik van mag te korrigeer en die balans te herstel. Paulus was nie altyd ʼn “sagte” leier nie. Wanneer dit nodig was, het Jesus ook met mag gereageer (vgl. John 2 by die tempel) om negatiewe magstrukture af te breek of te ontbloot. Myns insiens is dit die plig van Christene in hierdie land om ter wille van die natuur en die welstand van ons land ook op te staan teen wanbestuur en ekologiese magsmisbruik. Die vraag is egter hoe mens hierdie vorm van mag-as-bemagtiging uitoefen. Hierdie mag kan opbouend en bemagtigend uitgeoefen word, soos deur die skep van televisieprogramme en debatsprogramme waar hierdie kwessies aangespreek word. Neem net die program CarteBlance wat die misbruikers van mag so goed kan uitdaag met die etiek van aanspreeklikheid. Nog ‘n voorbeeld, deur middel van opleiding kan ‘n volgende generasie bemagtig word om beter bestuurders te wees. Daar is dus baie maniere hoe mag-as-bemagtiging ter wille van geregtigheid uitgeoefen kan word. Wysheid is die sleutel. Jesus het nie dominerende mag met dominerende mag aangespreek nie, maar mag met bemagtigende liefdesdiens aangespreek. Laat ons dus fokus op die Christelike wyse waarop bemagtiging uitgeoefen kan word. Dit is nie die maklikste nie, maar dit is die Weg van Jesus…

U kan gerus meer in diepte lees oor die onderwerp:

Prof Piet Naude, ‘n Besinning oor God vandag, Cum Boeke

Skrywer: Dr Kobus Kok