Die Handelinge van die Apostels: Filippus en die hofdienaar van Ethiopië (Hand 8:26-40) – Francois Malan

8:26 Lukas keer met sy verhaal
terug na Filippus. Die Here stuur sy engel/hemelse boodskapper (vgl. by 8:29)
na Filippus om aan Hom ’n opdrag te gee om op ’n spesifieke tyd, op ’n
spesifieke plek met ’n spesifieke mens te gaan praat (vgl.  Ps 31:16 sê: ‘my tye is in u hand;’ Ps 139:3
‘My omswerwinge en waar ek rus, U het dit afgemeet). Mordegai laat weet vir
Ester: ‘miskien is dit juis op ’n tyd soos hierdie dat jy koningin geword het’
(Ester 4:14).

Daar is ’n aantal woordspelings in
die Griekse teks:  Die engel sê: ‘Staan
op! (2014 vertaling: Maak gereed!) en gaan na die suide…’ (kata mesêmbrian kan
‘na die suide’ beteken, of ‘teen die middaguur.’ Waarskynlik word altwee
bedoel, dat hy teen die middaguur in die suide moet wees.

‘Gaan…met die pad wat afloop
van Jerusalem na Gasa. Dit is verlate’ (erêmos woestyn,
wildernis, eensame plek, verlate, sonder inwoners). ‘Afloop:’ Jerusalem lê in
die Judese hoogland en Gasa op die Middellandse seevlakte by die suidgrens van
die destydse Palestina en die begin van die woestynpad deur die Negev na
Egipte. Die woord negev ‘droë’ verwys ook na die suide (1 Sam 27:10). ‘Dit’ kan
na die verlate pad of na die verlate stad Gasa verwys – ‘dit’ (haútê vroulike
vorm, ‘pad’ (hodós vroulike woord) en ‘Gasa’ (gaza vroulike woord)
is in Grieks aldrie vroulik.

Die Here Jesus stuur Filippus weg
uit sy vrugbare bediening in Samaria na die verlate pad. Die Griekse woord gazabeteken ‘skat,’ soos in staatskas, die reserwebank. Op die eensame
pad na Gasa ontmoet Filippus op die middaguur se hitte die eensame reisiger,
hoof van die staatskas van die Ethiopiese koningin. Met die woordspel op Gasa
met twee betekenisse dui Lukas die bestiering van die Here aan. ’n Reis wat vir
Filippus sinneloos moes gelyk het, is deur die Here die uitverkore tyd en plek
vir sy openbaring (vgl. bv. onverwagte tye van die Here se openbaring: Paulus
se bekering teen die middaguur, Hand. 22:6; Matt 25:6 se middernag wat die
bruidegom kom, so ook van Paulus en Silas se middernagtelike gebed en sang in
die tronk, Hand 16:25; die vierde nagwaak 3-6vm wat Jesus op die see aangestap
kom na die dissipels wat worstel teen die wind, Markus 6:48; die vroue wat baie
vroeg op die eerste dag van die week by Jesus se leë
graf aankom, Mark 16:2; laat en op ’n verlate plek voed Jesus die skare, Matt
14:15; die Emmausgangers wat Jesus onverwags herken toe die dag al verby is,
Luk 24:29; laat-aand in die geslote kamer verskyn Jesus skielik aan sy
dissipels, Joh 20:19, ens.)   

8:27 Filippus gehoorsaam die opdrag
van die engel, staan op en gaan. ‘En kyk!’ Lukas wys na Filippus se verrassing
oor die ingryping van die Here: ’n swartman van Ethiopië (Jer 13:23),
die eerste man uit Afrika wat gedoop word; daarby ’n eunug – ’n
ontmande, wat volgens Deuteronomium 23:1 nie lid van die gemeente van die Here
mag wees nie (die opsigters oor ’n harem in die Ooste is ontman, en sommige van
die hofdienaars); ’n minister van die kandake (’n titel soos farao) vir die
koningin van Ethiopië – Ethiopië was destyds deel van die Soedan, wat oor ’n
wye gebied van Afrika versprei was. Ethiopië het ’n reeks koninginne gehad wat
oor hulle regeer het; en omdat sy ’n koningin was sou haar hoë amptenare
waarskynlik ontman wees – hy was oor al haar skatte (gazas) aangestel,
haar minister van finansies. Die man het na Jerusalem gekom om te aanbid.

Waarskynlik was hy ’n godvresende
wat in aanraking gekom het met die Jode in die suide van Egipte, en hulle God
aanbid het. Teen 570 v.C. was daar reeds ’n Joodse nedersetting op Elefantine
gevestig. Dit was ’n eiland in die Nyl, deel van die stad Aswan naby die
destydse grens tussen Egipte en Soedan. Die papiri wat sedert 1893 daar
opgegrawe is, het o.a. briewe wat in 410 v.C. hulp vra met die herbou van hulle
tempel wat deur die priesters van Khnum, ’n Egiptiese god, verwoes is. Jode het
hulle in Egipte gevestig toe hulle in 585 v.C. vir Nebukadnesar gevlug het (2
Kon 25:26, vgl. Jer 43;4-7).

Of die Jode in Jerusalem die eunug
in die voorhof van die heidene toegelaat het, is nie seker nie. Maar die besoek
het skynbaar nie so goed verloop soos hy gehoop het nie, want hy ry nie met die
beter besige pad tussen Jerusalem en Gaza nie, maar met die eensame pad in
die hitte van die middag
, wat lyk asof hy mense probeer vermy omdat hy
beskaamd terugry Ethiopië toe. Ps 68:32 se voorspelling dat die Kussiete
bronsware uit Egipte eiehandig en haastig vir God bring, begin weer eens in
vervulling gaan. 

8:28 Op pad terug van Jerusalem af
met sy oordekte wa wat rustig deur perde getrek is sodat hy kon lees, het die
man die profeet Jesaja hardop gelees, soos destyds gebruik was. Moontlik
het hy ’n kopie van die Jesajaboekrol in Jerusalem bekom. Boeke het eers teen
die einde van die eerste eeu die moeilik hanteerbare boekrol begin vervang.
Alles is met die hand afgeskryf van ’n ouer manuskrip af en was duur, wat so’n
hoë amptenaar egter sou kon bekostig.

Jesaja is die enigste boek in die
Ou Testament wat goeie nuus het vir eunugs wat die Here dien: ‘’n
Ontmande moenie van homself dink: ek is maar ’n droë boom nie. So sê die Here
aan die ontmandes…Ek sal in my tempel en aan sy mure ’n teken gee, ’n erenaam
wat beter is as seuns en dogters… en ’n naam wat nie uitgewis sal word nie …
want my tempel sal uitgeroep word tot ’n huis van gebed vir al die volke’ (Jes
56:3-7). Die laaste gedeelte is deur Jesus aangehaal  toe Hy die tempel gereinig het (Luk 19:46).
En nou begin die profesie van Jesaja ook vervul word.

8:29 Die Engel of boodskapper van
God word hier die (Heilige) Gees genoem. Soos Hy aan Filippus die eienaardige
opdrag gegee het om na die eensame pad na Gasa toe te gaan (8:26), wys Hy nou
wat die rede was vir die opdrag. Nou word Filippus beveel om by die wa te bly
(kollaomai beteken om vas te klou aan, of om aan te sluit by). Die Gees
wat Filippus reeds vervul het oor sy verkiesing as helper vir die apostels
(Hand 6:3) en in hom woon om hom te lei, oortuig hom van die doel van sy
sending na hierdie vername man toe. Uit homself sou hy vir seker nooit so iets
bedink het nie.

8:30 Filippus gehoorsaam en sien
nie alleen die man nie, maar hoor ook waaroor hy met hom moet praat. Die Here
het klaar gesorg vir die aanknopingspunt. Haastig hardloop hy na die wa toe,
hoor die man hardop lees uit die profeet Jesaja en vra hom of hy werklik begryp
wat hy lees (ara en ge waarmee die sin in Grieks ingelei word
beteken albei ‘werklik’ ‘inderdaad’ en is aan die begin van die frase na mekaar
gestel om die vraag te beklemtoon). Verstaan hy werklik die betekenis van die
profesie van Jesaja (en die vervulling daarvan deur Jesus)? Die man lees
waarskynlik ’n Griekse weergawe van Jesaja, in die wêreldtaal van destyds, wat
ook in Ethiopië deur ’n minister, wat buitelandse kontakte vir sy land moes
onderhou, gepraat het. Die woorde van die Griekse vraag behels ’n paronomie
(woorde wat eners klink): ginōskō verstaan’ jy wat jy anaginōskō ‘lees?’Die
woordspel wat die Heilige Gees aan Filippus gegee het (vgl. Luk 12:12) sou die
Ethiopiër se belangstelling in Filippus se mening geprikkel het. 

8:31 Die Ethiopiër antwoord: ‘Hoe
sou ek kon as nie iémand vir my verduidelik nie’ (hodêgeō om
iemand te lei om kennis te verkry). Dit klink soos ’n aanklag dat niemand in
Jerusalem die profesie vir hom kon verduidelik nie. Dit blyk ook dat die
Heilige Gees die begeerte om die profesie beter te verstaan by hom gewek het.
Hy nooi Filippus om verder saam met hom te ry: hy het ‘Filippus genooi om op
die wa te klim en by hom te kom sit’ om vir hom te kom inlei in die boodskap
van Jesaja.

8:32 Die gedeelte wat die Ethiopiër
besig was om te lees en waaroor hy getob het, is die Griekse weergawe van
Jesaja 53:7b-8a, wat hier aangehaal word. Maar Lukas haal die woorde van die
Jesaja verkeerd aan. In die Septuaginta (die Griekse vertaling van die Ou
Testament) en die Hebreeuse teks van Jesaja wat deur die Afrikaanse Bybels
gebruik is, staan: Die lam wat geslag word en die skaap wat geskeer word. In
Handelinge se vers 7b ruil Lukas dit foutiewelik om as die skaap wat geslag
word en die lam wat geskeer word.

Vers 33 lewer groter probleme op:
die Hebreeus en die 1983 Afrikaanse vertaling lui: ‘terwyl hy gely het en
gestraf is, is hy weggeneem.’ Dit word in die Septuaginta en in Handelinge: ‘in
vernedering is regspraak hom ontneem.’

Hebreeus: ‘Maar sy geslag – wie kon
vertel dat hy uit die land van die lewendes afgesny is; vir die oortredings van
my volk was die plaag op hom gelê (1983-Afrikaans: ‘en wie van sy mense het dit
ter harte geneem dat hy afgesny is uit die land van die lewendes? Hy is gestraf
oor die sondes van my volk). Septuaginta: ‘wie sal sy geslag ten volle vertel,
want sy lewe is van die aarde af weggeneem; oor die sondes van my volk is hy
tot die dood gelei.’  Handelinge het net
die eerste deel van die Septuaginta: en wie sal sy geslag ten volle vertel,
want sy lewe is van die aarde af weggeneem.

Die beeld van die lam en die skaap
verduidelik die gelatenheid waarmee die Kneg van die Here van Jesaja
52-53 sonder teenspraak sy lyding sou verduur.

‘Is hy weggeneem’ word vervang met
‘sy regspraak word hom ontneem,’ maar kom later voor in ‘sy lewe is van die
aarde af weggeneem.’

Niemand kan sy geslag, die mense
wat aan hom behoort, ten volle beskryf nie, hoe en hoeveel sy volgelinge sal
wees nie, so baie sal hulle wees en so anders hulle manier van lewe, omdat hy
deur die opstanding van die aarde af weggeneem word.

Die Here het die Ethiopiër gelei om
juis op dié oomblik oor die kernteks van die verlossing na te dink.
Jesaja se profesie is egter redelik onduidelik vir iemand wat nie weet van
Jesus se plaasvervangende dood en sy opstanding uit die dood nie.

8:34 Hoflik en beskeie pleit die
hoë amptenaar by Filippus (deomai dringend vra omdat daar ’n nood is):
oor wie sê die profeet dit? Is Jesaja self die Kneg van die Here van wie hy
hier praat, of iemand anders? Vir alle ongelowiges, Jode en nie-Jode, was dit
deur die eeue die vraag rondom Jesaja 53, omdat hulle nie aanvaar dat Jesus God
se beloofde Messias is wat as die Seun van God vir ons sonde as Kneg van die
Here
gesterf het en die dood vir ons oorwin het nie.

8:35 Vir Filippus was die vraag ’n
welkome aanknopingspunt om Jesus as die goeie nuus aan hom te verkondig.
Die man van wie Jesaja praat is Jesus! Die kernwoorde van dié Skrifgedeelte
verwys na Jesus as die Kneg van die Here wat sy onregverdige dood in stilte
aanvaar het, dat Hy uit die dood opgestaan het en na die hemel opgevaar het.
Dit blyk uit 8:36 dat hy ook die ryke betekenis van die doop verduidelik het.

8:36 In die dorre landstreek
waardeur hulle reis is daar nie baie water nie. By een van die wadi’s het die
Here op dié tydstip beskik dat hulle by water uitkom. Die ontmande sien die
water en vra wat verhinder dat hy gedoop word. Uit Filippus se
verkondiging weet die man blykbaar dat geloof in Jesus as Verlosser van jou
sonde en om Hom te volg, deur Hom bevestig word deur die doop in sy Naam.
Anders as die Joodse wet, verhinder Jesus niemand wat Hom wil volg nie. Jesaja
45:22 sê reeds: Kom na My toe dat julle gered kan word, almal op die aarde.
Jesaja 56:3-6 sluit die ontmandes wat die Here wil dien daarby in.

[Vers 37 makeer in die oudste
manuskripte, bv. Papirus 45 uit ongeveer 225 n.C., kodeks Sinaiticus ongeveer
325 n.C., kodeks Vatikanus ongeveer 350 n.C., ens. Die eerste manuskrip wat die
vers opgeneem het is kodeks E uit die vroeë seshonderd jaar n.C. maar is reeds
aangehaal deur Ireneus in 202 n.C. Die teks lui: ‘En Filippus het gesê: As jy
met jou hele hart glo, kan jy gedoop word. En hy het geantwoord en gesê: Ek glo
dat Jesus Christus die Seun van God is.’]

8:38 Uit die bevel van die
hofdienaar dat die wa moet stilhou kan afgelei word dat daar ’n drywer van die
wa was aan wie die opdrag gegee is. Filippus en die ontmande klim altwee af tot
in die water waar Filippus hom doop. 

8:39 Onmiddellik na die doop gryp
die Gees van die Here andermaal in deur Filippus skielik weg te neem  (harpazō gryp, skielik wegneem), hoe
word nie gesê nie, maar die eunug kon hom nie meer sien nie, maar mense van die
stad Asdod, noord van Gasa, het hom daar gesien.

Die Here het die hofdienaar van
Ethiopië aangeneem en daarom kon hy sy reis met blydskap voortsit. Dink
daaraan, ’n eunug wat ten spyte van sy liggaamlike toestand deur die doop en
Gees ’n volwaardige lid van die nuwe volk van God geword het. Lukas se
Evangelie en Handelinge vertel telkens van die vreugde wat geloof in die Here
Jesus veroorsaak (bv. Luk 19:6 Saggeus se blydskap; 19:37 die skare se
blydskap; Hand 11:23 Barnabas se vreugde; 13:48 heidene wat die woord aanneem;
13:52 die
dissipels vervul met blydskap;
15:31 Antiogië se vreugde). Galasiërs 5:22 sê: vreugde is die vrug van
die Heilige Gees se inwoning in die gelowige (vgl Rom 14:23;1 Thess 1:6).

8:40 Filippus is egter in Asdod gevind waar hy voortgaan om die evangelie te verkondig. Die ou Filistynse stad lê 32 kilometer noord van Gasa. Die passiewe werkwoord ‘is gevind’ kan ook refleksief vertaal word, dat hy homself daar bevind het, en dat hy nie tydens sy wegrukking bewus was van wat met hom gebeur nie, maar dat dit net ’n oombliklike oorstap uit die wadi in die stad Asdod 32 kilometer verder was, soos gesuggereer deur die woord dat die Gees hom skielik ‘gegryp het’ in vers 39 (vgl. hoe Petrus dog hy droom toe hy uit die tronk verlos is, Hand 12:9,11; Paulus in 2 Kor 12:2-4). Van Asdod af stap Filippus noord en verkondig die evangelie in elke dorpie wat hy deeglik deurgaan (vgl. dierchomai in 8:4) tot by Sesarea aan die see. Op die pad lê bv. die dorpe Lidda en Joppe waar Petrus later gemeentes vind (Hand 9:32, 36). Sesarea (Kaisaria die stad van die Kaisar/Caesar) was die woonplek van die Romeinse goewerneur. Hier kom Petrus om vir die heidense hoofman Kornelius en sy nie-Joodse vriende die evangelie te verkondig en hulle te doop (Hand 10). Filippus werk vir baie jare in Sesarea. Met Paulus se terugkoms van sy derde sendingreis op pad na Jerusalem, bly hy ’n paar dae by Filippus in Sesarea (Hand 21:8-9,16). Paulus bly daarna vir twee jaar in die gevangenis in Sesarea waar sy eie mense vir hom kon sorg (Hand 24:23,27). Die stad word later ’n belangrike sentrum van die Christelike teologie waar die kerkvader Origenes vanaf 230 n.C. die leier word van die Bybelskool, en hom toelê op die verklaring van die Skrif.  Eusebius 265-339 n.C. brei die biblioteek uit, wat Origenes begin het, en skryf sy ‘Kerkgeskiedenis’ in 10 boeke verdeel, wat tot 324 n.C. strek.

Skrywer: Prof Francois Malan




Die Handelinge van die Apostels: Saulus vervolg Jesus se volgelinge (Hand 8:1b-3) – Francois Malan

8:1b Direk na die moord op Stefanus,
‘op daardie dag,’ bars ’n hewige vervolging van die gemeente in Jerusalem los
en Jesus se volgelinge word verstrooi deur die gebiede van Judea en Samaria.
Die groeiende gemeente wat tot nou toe in guns was by die volk (Hand 2:47), kon
nie langer rustig in Jerusalem voortgaan nie. Die Here gebruik die vervolging
van sy volgelinge om sy belofte te vervul: ‘julle sal krag ontvang wanneer die
Heilige Gees oor julle kom en julle sal my getuies wees in Jerusalem en in die
hele Judea en Samaria en tot aan die einde van die aarde’ (Hand 1:8). Later sou
hulle verder as Judea en Samaria gaan (Hand 11:19). In Jerusalem is hulle met
die Heilige Gees vervul en het die woord van God met vrymoedigheid verkondig
(Hand 4:31). Maar nou vlug hulle uit Jerusalem en word verstrooi deur die
gebiede van Judea en Samaria. Tertullianus het gesê: die bloed van die
Christene is die saad van die kerk. Dit lyk asof dit hoofsaaklik die liberale
Hellenistiese Jode was wat moes vlug, en dat van die meer konserwatiewe
Hebreeuse Jode, wat nog die tempeldienste besoek en die Joodse gebedstye gehou
het, in Jerusalem agtergebly het, soos later in Handelinge blyk (Hand 11:1;
15:2; vgl. ook 1 Kor 16:3). Die apostels het voorlopig nog in Jerusalem gebly
en die gemeente daar versorg.

8:2 Manne wat aan God toegewy gelewe
het, het Stefanus begrawe en ’n groot rou oor hom gehou, as die eerste
Christen martelaar
vir sy getuienis oor Jesus. ’n Gestenigde moes op dieselfde
dag begrawe word om die land nie te ontheilig met sy lyk nie (Deutr 21:23).
Maar oor ’n gestenigde mag, volgens die Joodse wet, nie gerou word nie. Hierdie
rou oor Stefanus bewys egter sy onskuld en dat hy onskuldig vermoor is. 

8:3 As teenbeeld van die vromes wat
Stefanus begrawe en oor hom gerou het, tree Saulus verwoed op teen al wat
Jesus-volgeling is. Hy verbreek die huisreg deur hulle van huis tot huis in
Jerusalem uit te snuffel en tronk toe te sleep in ’n poging om die
Jesus-beweging te vernietig
(Gal 1:13,23 vgl. Hand 15:9; Flp 3:6; 1Tim
1:13). Dit het vroue ingesluit, soos hy self erken het (Hand 9:2; 22:4). Hy het
geweet dat vroue ’n groot rol in geloofsake speel.

Filippus preek die evangelie in Samaria (Hand 8:4-13)

8:4 Die gelowiges, wat deur die
vervolging in Jerusalem verstrooi is in die streke van Judea en Samaria (8:1),
het rondgetrek (dierchomai het die gedagte van ‘n deeglike en verspreide
deurgang van plek tot plek) en die goeie nuus oor Jesus verkondig. Terwyl
Paulus in die stad van die oorsprong van die evangelie voortwoed, laat God sy
goeie boodskap in die wêreld versprei deur die vlugtelinge. Hulle vlug
word ’n sendingtog. Die boodskap oor Jesus se opstanding uit die dood, en dat
Hy aan die regterhand van God sit, waarvoor die Raad hulle ore toegedruk het en
probeer het om dit met klippe uit te roei, kry nou ’n wye gehoor. Jesus het
vroeër die twaalf uitgestuur om Galilea te deurreis om die koninkryk van God en
die evangelie te gaan verkondig in een dorpie na die ander (Luk 9:2,6) en later
die 72 na elke dorp en plek in Judea en Perea (Luk 10:1). Nou stuur Hy die
skare vlugtelinge uit, wat vervul was met die Heilige Gees (vgl. Hand. 4:31),
deur hulle te verstrooi deur die streke van Judea en Samaria. Hulle verkondig
die Woord dat Jesus uit die dood opgestaan het en oor die heelal regeer.  So vervul Jesus sy belofte in Handelinge 1:8
‘Julle sal krag ontvang wanneer die Heilige Gees oor julle kom en julle sal my
getuies wees in Jerusalem, in die hele Judea en Samaria en tot aan die einde
van die aarde.’

8:5 Lukas gee vir ons slegs enkele
voorbeelde van die werk van die verstrooides. Een voorbeeld is die getuienis
van Filippus, een van die sewe gekose dienaars wat later in Sesarea ‘die
evangelis’ genoem word (Hand 6:5; 21:8). Hy het na ’n stad in Samaria gegaan en
‘die Christus’ aan hulle verkondig. Die Samaritane het, soos die Jode,
gelewe in die verwagting van ’n Messias, ’n spesiale agent van God. Hulle het
hom Taheb ‘die een wat herstel’ genoem. Daarom gebruik Lukas hier die woord
‘die Christus’ – die Griekse vertaling van die Hebreeuse Messias, die Jode se
verwagte verlosser. Die Samaritane se Bybel het slegs die eerste vyf boeke van
die Ou Testament gehad. Op die berg Gerisim van Genesis 27:12, het hulle ’n
altaar gebou en later ’n tempel, wat deur die Siriese koning Antiochus IV aan
Zeus gewy is en toe deur die Joodse koning Johannes Hyrkanus afgebreek is.
Hulle verwagting van die koms van Taheb het gespruit uit die belofte van ’n
profeet soos Moses in Deutr 18:5. Die dorp Sigem is naby Gerisim, en word met
die dorp Sigar van Joh 4:5,20 geïdentifiseer. Die dorp kon moontlik die stad in
Samaria gewees het waarheen Filippus gegaan het.

8:6 Voorop in die Griekse sin, met
beklemtoning, staan proseichon ‘hulle het met aandag geluister, met die
implikasie dat hulle die woord aangeneem het.’ Daarby word die woord homothumadon
‘eensgesind’ gebruik (wat tien keer in Handelinge voorkom) om die positiewe
reaksie van die dorpie se skare op Filippus se woorde en die tekens wat hy
gedoen het, te beskryf  (vgl. vers 7).
Soos by Jesus en die apostels bevestig die tekens die woordverkondiging (Hand
1:1; 2:42-43). Soos in Hand 3:16; 9:34 is dit ‘die Christus (God se Gesalfde)’
wat deur sy gestuurdes die wonders doen as tekens van die Gesalfde koning
Jesus se heerskappy wat begin deurbreek
(vgl. Hebr 2:3-4). Indien die
dorpie in Samaria juis Sigar is, is die inwoners reeds deur Jesus se vroeëre
prediking daar voorberei (Joh 4:39-42), toe die vrou by die put vir die
Samaritane gesuggereer het dat Jesus ‘die Christus’ kan wees (Joh 4:29). Nou
het hulle gehoor dat Jesus opgestaan het en vanuit die hemel regeer. Hulle
eensgesinde reaksie verskil van Jerusalem se inwoners se teenstrydige reaksies
van geloof en ongeloof.

8:7 Die wondertekens wat deur Filippus
gedoen is word beskryf: baie mense wat onrein geeste gehad het wat die beheer
oor hulle lewe oorgeneem het, is daarvan verlos en die onrein geeste het
telkens met ’n groot geskreeu uit hulle uitgegaan; talle verlamdes en kreupeles
is ook deur Jesus genees (vgl. Luk 10:9,17; ook Mark 9:28-29/Matt 17:19-21).
Die eerste teken is gehoor toe die bose geeste uitgaan en die tweede is gesien
toe verlamdes en kreupeles loop.

8:8 Die skare se aanvaarding van die
goeie boodskap wat Filippus gebring het, die mense wat van die bose geeste
verlos is en die verlamdes en kreupeles wat weer kon loop, het die mense van
dié Samaritaanse stadjie met vreugde vervul. Die egtheid van die Samaritane se
geloof blyk uit hulle vreugde as eggo van die vreugdeboodskap wat
Filippus gebring het (die woord euangelizomai wat vir ‘verkondig’  in vers 4 gebruik is behels die oordrag van
die goeie nuus, die evangelie van die verlossingwerk van Christus wat alleen
ware vreugde kan bring).

8:9 Die nuwe toneel begin met ’n
sekere man, genaamd Simon. Voordat Filippus daar aangekom het, het Simon in die
stad magiese kunste beoefen en die bevolking van Samaria grootliks verstom,
sodat hy hulle oorweldig het. Hy het beweer dat hy iets besonders is.
(Justinus die martelaar wat ongeveer 100 n.C. in Samaria gebore is, op 30
jarige ouderdom tot bekering gekom het, en in 165 n.C. in Rome onthoof is oor
sy geskrifte en verdediging van die evangelie teen die filosowe, het Simon
beskryf as ’n groot towenaar wat sy kuns met die krag van demone beoefen het,
en beweer het dat hy die verskyning van die hoogste god is). Dat Simon beweer
het om iemand besonders te wees met sy bonatuurlike kennis en kragte, verwys na
’n soort superwese, ’n soort goddelike mens – moontlik die Samaritane se
verwagte Taheb? (vgl. vers 10). Die landstreek Samaria was bekend vir bygelowe
wat die mense verkneg het, en daarvan moes die evangelie van Christus die mense
kom verlos. 

8:10 
‘Almal (in die stad/streek), van klein tot groot (’n idioom wat na al
die inwoners verwys) het steeds in hom geglo en gesê: hy is die krag van Godwat die groot (krag) genoem word.’ ‘Die Groot Krag’/hé dunamis hê
megalê,
was ’n naam vir die hoogste God (vgl. Mark 14:62 ‘die Magtige/dunamis’).Die mense het Simon blykbaar as die menslike openbaring van god beskou. So
wou die mense van Listra ook later vir Barnabas en Paulus as gode begin vereer
(Hand 14:11-13).

8:11 ‘Hulle het hom aangehang omdat hy
vir ’n geruime tyd al met sy magiese kunste hulle verwonderd gelaat
het.’  Die herhaling van wat reeds in die
vorige twee verse gesê is, versterk net die beskrywing van wat daar in die stad
vir ’n lang tyd aangegaan het.

8:12 Toe hulle egter geglo het in die goeie boodskap van verlossing in die Naam van Christus wat Filippus verkondig het oor die koninkryk van God, is hulle gedoop, mans sowel as vroue (die imperfektum werkwoord wys die doop het voortgegaan soos die mense tot bekering gekom het).Die Naam van Christus verwys na sy reputasie as die Verlosser uit die bande van sonde en siekte en demone, deur sy lewe, sterwe en opstanding. Anders as die Jode se besnydenis van seuns en mans alleen, is Jesus se verlossingswerk vir alle mense om hulle lewe te onderwerp aan die koninklike heerskappy van God se Christus/Gesalfde Koning aan God se regterhand (Luk 22:69). 8:13 Ook Simon het geglo, en nadat hy gedoop is het hy heeltyd by Filippus gebly, en toe hy die tekens en groot kragte  sien wat gebeur, was hy verbaas. Soos Simon die bevolking met sy toorwonders verbaas het, word hy nou verbaas deur die wonders wat die Gees deur Filippus verrig, wat sy wonders ver oortref.

Skrywer: Prof Franxois Malan




Engele in die Hemel – Francois Malan

Leser vra:

Sien Engele om na babas in die hemel?

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Ons weet nie wat die ewige lewe in
die hemel alles behels nie, behalwe dat dit veel veel anders sal wees as wat
ons dit vir ons kan voorstel. Paulus sê in 1 Korinthiërs 15:42-44, met die
opstanding van die dooies sal dit soos volg wees:

            Wat gesaai word in
verganklkheid, word opgewek in onsterflikheid;

            wat gesaai word in
oneer, word opgewek in heerlkiheid;

            wat gesaai word in
swakheid, word opgewek met krag.

            Wat gesaai word, is ’n
natuurlke menslike liggaam;

            wat opgewek word, ’n
geestelike liggaam.

Die verse wat volg (1 Korinithiërs
15:44-54) verduidelik dat ons aardse mense die beeld van Adam dra, wat die Here
uit die stof van die aarde gemaak en sy gees daarin geblaas het sodat ons
stoflike liggame lewe totdat die Here die lewe wat Hy aan elkeen van ons gegee
het uit ons stoflike liggaam wegneem met ons dood. 

Maar Jesus Christus het die
lewendmakende Gees geword met sy opstanding uit die dood. En elkeen wat aan Hom
verbind is kry ’n geestelike liggaam wat soos Jesus se opgestane liggaam gaan
wees, wat nie meer aan tyd en ruimte gebonde is nie.

Met ons dood gaan ons gees na Hom
toe in die hemel, tot sy wederkoms wanneer ons stoflike liggame met ons
geestelike liggaam vir ewig verenig word, onverganklik en onsterflik.

’n Babatjie wat sterf se liggaam
word wel begrawe. Maar die gees wat die Here aan die baba van sy/haar konsepsie
af reeds voor geboorte gegee het om te kan lewe, gaan met die dood by die Here
Jesus wees, sê Paulus in Filippense 1:20-23, toe hy in gevangenisskap was en
wag om voor die keiser van Rome verhoor te word:

            Dit is immers my innige
verwagting en hoop dat ek nie in enige opsig beskaam sal word nie – inteendeel,
dat met alle vrymoedigheid Christus ook nou, soos altyd, deur my liggaam
verheerlik sal word, of dit nou deur my lewe of deur my dood is. Want vir my is
om te leef Christus, en om te sterf wins, maar as ek liggaamlik bly leef,
beteken dit dat ek nog verder vrugbaar sal werk. Ek weet         werklik nie wat om te kies nie. Ek is in
’n tweestryd gewikkel. Aan die een kant verlang ek om heen te gaan en saam met Chrisus te wees. Dit is immers verreweg die
beste. Aan die ander kant is dit ter wille van julle, gemeente in Filippi en in
ander gemeentes, noodsaakliker dat ek liggaamlik hier bly.

Babatjies se gees word in die hemel
ontvang as volle mense. Eintlik het Jesus gesê ons sal soos
die engele wees
, wat nie versorging nodig het nie, maar sal
volwaardige dienaars van God wees. Lukas 20:36 
‘Hulle kan nie meer sterf nie, want hulle is soos engele en kinders van
God, omdat hulle aan die opstanding van sy Seun deel het.’

Van die engele sê Ps 103:20 hulle
is sterk helde wat die Here se woord uitvoer en
sy bevel gehoorsaam.

Skrywer: Prof Francois Malan




Huwelik tussen neef en niggie – Francois Malan

Leser vra:

My broer en ons niggie het op 50 en 52
sielsgenote geword. My niggie se man is oorlede 2007 en my broer lankal geskei.
Dis nie dat hulle kinders gaan he nie, beide het al klaar kinders gehad. Van
die familie wil graag n wig steek in die mooi verhouding. Wat se antwoorde kan
ek gee vir hulle?

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Volgens ons landswet is daar niks
teen ’n huwelik tussen neef en niggie nie. Die lys van verbode huwelike volg
eintlik Levitikus 18:7-20 wat nie ’n huwelik tussen neef en niggie verbied nie.
Geneties kan daar probleme met die kinders uit so’n huwelik kom, maar jou broer
en niggie is al oor die ouderdom van kinders kry.

Wat ’n tweede huwelik betref het
Paulus ’n aanwysing aan ’n weduwee in 1 Korinthiërs 7:39: ‘’n Vrou bly aan haar
man verbind solank as wat hy leef, maar as haar man ontslaap het, staan dit
haar vry om te trou met wie sy wil, maar slegs as dit in
verbondenheid aan die Here is.’

Dit beteken dat die twee wat trou moet in die Here Jesus glo as God, wat vir ons sonde gesterf het en uit die dood opgestaan het, sodat ons saam met Hom vir God kan lewe. Want die Here wil hê dat die verhouding tussen man en vrou in die huwelik ’n liefdesverhouding moet wees wat ’n getuienis sal wees van Jesus se liefde vir ons. In Efesiërs 5:30-33 sê Paulus: ‘Ons is immers lede van Christus se liggaam, die kerk. Om hierdie rede sal ’n man sy pa en ma verlaat en hom aan sy vrou verbind – en hulle twee sal een liggaam wees. Hierdie geheimenis (die eenheid tussen man en vrou) is groot; en ek sê dit met verwysing na (die liefdesband tussen) Christus en sy kerk. Maar dit geld ook vir een en almal van julle: Elkeen moet sy eie vrou liefhê soos hy homself liefhet; en die vrou moet haar man eer.’

Skrywer Prof Francois Malan