DIE HERSTEL VAN DIE TEMPEL (Esegiël 40:1-43:27) – Marius Nel

Minnie vra:

Ons is ‘n paar mense wat Bybelstudie doen oor Esegiël en is nou by hoofstuk 40 tot by die laaste hoofstuk. Dit gaan oor die tempel, ek wil hoor of u asb vir my inligting daaroor, spesifiek oor die rol van die tempel, kan gee. Ons werk uit die Bybel en nog ander kommentare maar haak hier vas.

Antwoord:

Dr. Marius Nel antwoord:

 

DIE HERSTEL VAN DIE TEMPEL (40:1-43:27)

40:1-43:27 ‘n Gids bring Esegiël in ‘n visioen na ‘n nuwe tempel. Hy neem hom op ‘n verruklike begeleide toer deur die tempel met sy presiese afmetings.

 

Die nuwe tempel – ‘n visioen (vgl 1:1-3)

Lees Esegiël 40:1-49

Die getal vyf en twintig en veelvoude daarvan word dikwels in Esegiël 40-48 gebruik. Dis bedoel om te verwys na die vyf en twintigste herdenking van die ballingskap, die jaar waarin die profeet die visioene gesien het (40:1). Mate is ook dikwels met die getal vyf en twintig of veelvoude daarvan gegee. Die NAV het dit omgesit in meters, byvoorbeeld twaalf en ‘n half meter (40:13).

40:1-5 Niemand kan ons drome van ons wegneem nie, veral nie as dit sleg gaan nie. Dit is gewoonlik by ons ideale waar ‘n nuwe visie gebore word, ‘n visie wat later met die Here se hulp in realiteit omskep word. Esegiël sien ‘n visioen (vgl 1:1-3) van die nuwe tempel. Dis ‘n man met ‘n meetstok wat hom begelei. Die gids se energieke beweging gee ‘n visuele indruk van die grootse gebou van God. Die hoofklem val op die meetstok wat drie meter lank is. Die tempelvisioen dui op die Here se teenwoordigheid. Die presiese afmetings wil ‘n belewenis gee van die heilige God.

Afmetings word vanaf Esegiël 40-48 in die NAV dinamies ekwivalent omgewerk na meter toe. In die oorspronklike Hebreeus word van “el” gebruik gemaak. Dis gelykstaande aan ‘n halwe meter. Veral by die simboliese waarde van getalle moet hierdie verandering in gedagte gehou word.

40:6-16 ‘n Visuele ervaring wag nou op Esegiël as hy die man volg deur die poort wat oos gekyk het. Die ooste was vir die antieke mens die rigting waar God vandaan kom. Dit is ook waar die son opkom en ‘n nuwe dag aanbreek. Skouspelagtig skyn die son elke oggend vroeg deur die oospoort wat drie meter breed is – God is hier! Hier waar die ballingskap geen uitsig op die tempel bied nie en daarom ook nie op die teenwoordigheid van God nie, hier waar niks is nie, is God tog teenwoordig.

Alhoewel daar ‘n reusagtige oospoort is, lê die swaartepunt van die tempel na die westekant – in teenstelling met die natuurgodsdienste se klem op die ooste en op die son as godheid. Die oospoort bied slegs ‘n uitsig op die heiligdom in die weste. Die mens se oriëntering moet verander, weg van die vals oriëntasie genoem in 8:16 as aanbidding van die son in die ooste, maar in ‘n radikaal ander rigting, na die heilige God.

40:17-19 Die buitenste voorhof. Nuwe fasette van die pragtige gebou kom na vore: vertrekke en ‘n plaveisel. Nog steeds sit die man sy meetwerk voort. Elke vierkante sentimeter van die gebou word vir God se teenwoordigheid uitgemeet. Die visie kry later fyner detail soos dit saam met God uitgewerk word.

Dit is opvallend dat daar nie ‘n mens in die tempel is nie behalwe die gids wat lei. Hierdie tempel toon groot ooreenkomste met Salomo se tempel wat tydens die val van Jerusalem in 586 vC verwoes is. Maar in teenstelling met die tempels in 1 Konings en Kronieke is hier geen menslike of koninklike hand sigbaar in die werk aan die tempel nie. Die tempel is God se werk. Die nuwe begin, in aansluiting by hoofstuk 33-39, is ‘n begin waar God alleen die inisiatief neem.

40:20-23 Die poort wat noord kyk, is ons volgende bestemming. Hierdie poort stem grootliks ooreen met die oospoort. By die noord-poort is daar drie sykamers. God is orals teenwoordig, ook hier. Sy teenwoordigheid word deur die sewe trappe bevestig. In die presiese afmetings ontdek ons die ordelikheid van God. Sy beplanning is perfek.

40:24-27 By die suidpoort is daar ook sewe trappe wat na die poort lei. Ook hier is God teenwoordig. Hy beskerm van alle kante, van die ooste, die noorde en nou ook die suide. Die reusagtige poorte wil ‘n belewenis gee van die heilige God wat majestueus beweeg in sy heiligdom.

Waar is die westelike poort? kan mens met reg vra. Daar is nie ‘n westelike poort nie. Dit is die ingang wat God gebruik, dit kan nie gebou word nie. God het nie ‘n deurgang nodig nie.

40:28-37 Nou wys die man die binnekante van die verskillende poorte. Eers na die binnekant van die suidpoort. Dan die binnekant van die oospoort. En laastens die binnekant van die noordpoort. Niks ontglip die oog van die beskrywer nie. Ons moet die visuele detail verstaan in die lig van die gebrek aan foto’s en videotoerusting destyds. ‘n Visuele belewenis moes onder woorde gebring word omdat daar nie ‘n ander manier van kommunikasie was nie.

40:38-43 Die toegangsportaal van die noordelike binnepoort. Hier vind die voorbereiding van die offers plaas. Daar is altesaam ag tafels waarop die brandoffer, sondeoffer en skuldoffer afgeslag is. Waar die eerste indrukke geen melding gemaak het van fynere onderskeidings nie, tree die fyner detail nou na vore.

40:44-46 Die priesters wat by die tempel diens doen. Vir die eerste keer maak Esegiël melding van die mense wat by die tempel diens doen. Daar is verskillende take wat die priesters verrig, sommige by die tempel en ander by die altaar, maar al die werk is ewe belangrik. God stel sy heiligdom daar sodat mense daarbinne tot die korrekte voorbereiding en gehoorsaamheid kan kom om die terrein van die Heilige te betree.

40:47-49 Die voorhof. Die finale doel van ‘n reis word hier bereik. Ook hier is presiese afmetings. Die portaal is tien meter lank en ses meter breed. Die syfers vyf-en-twintig, vyftig en honderd speel deurgaans ‘n beduidende rol by die nuwe tempel (vgl by 40:1-5).

 

Die binnekant van die nuwe tempel

Lees Esegiël 41:1-26

41:1-4 Die Allerheiligste. Enige goeie boek of film loop op tot ‘n klimaks. Hier by die Allerheiligste bereik ons dit saam met Esegiël as die man vir die eerste keer vandat hy die nuwe tempel aan Esegiël wys, begin praat (41:4).

41:5-15 Die area wes van die tempel. ‘n Mens kan dit jou maar net indink hoe ‘n pragtige plek die nuwe tempel met sy annekse moes gewees het. Die omgewing om die tempel word beskryf. Ook hier is die getal drie en veelvoude daarvan tiperend. Daar is drie verdiepings, elkeen met dertig kamers. Ook die annekse pas in by die harmonieuse groter geheel. Die kompleks moes ‘n argitektoniese pragstuk gewees het.

Die simmetrie met die noordelike, suidelike en oostelike poorte word hier in die weste doelbewus verbreek. Die groepering van geboue lei nie na die middelpunt van die terrein waar ‘n mens dalk die altaar sou verwag nie. Die klem verskuif na die tempel in die weste. Die westelike gebied word geblokkeer deur ‘n verbode area. Dit beteken jy kan God net van aangesig tot aangesig ontmoet, nie van agter nie. Dit is dan die doel van die tempelkompleks, ‘n ontmoeting met die lewende Here.

41:16-26 Muurversierings en interieur van die tempel. Maak ons moderne argitektuur enige voorsiening vir ‘n ontmoeting met die heilige God? Of is die a-religieuse boustyle tekenend van ‘n ervaring van God as afwesig? Binneversierings het die verdere detail van die heilige ontmoetingsplek aangevul. Die fokus is op die altaar in die voorste tempelvertrek. Die man praat weer hier: dit is die tafel wat in die teenwoordigheid van die Here staan (41:22). Die gedeelte begin by die altaar en eindig by die tafel. Die altaar is die versoeningsplek tussen God en Israel. Maar dan word daar beweeg na die tafel waarop mense die toonbrode lê wat die eer van en erkenning vir die Here simboliseer.

 

Die woonplek van die priesters

Lees Esegiël 42:1-20

42:1-14 Die kamergebou aan die noordekant. Die afmetings van die priesterkwartiere is weer die bekende vyf en twintig en vyftig (lett: 50 en 100 el). Esegiël se priesterlike herkoms slaan hier duidelik deur. Hy toon ‘n passie om dit wat heilig is, nie te verontreinig nie, selfs nie deur die priesters se klere nie. As hulle uit die gewyde gebied beweeg, moet hulle die klere uittrek, want dit is ook gewyd. Daar word seker gemaak dat geen onreine hierdie heilige gebied betree nie.

42:15-20 Die mure om die tempelgebied. Die tempel as heilige gebied word hiermee afgesluit. Die afmetings is weer veelvoude van vyf en twintig om aan te sluit by die vyf en twintigste jaar van die ballingskap. Die amp van die priester is belangrik. Hulle moes die heilige bewaak en die heilige van die gewone skei. Die grens tussen die gewyde gebied en die wêreld daarbuite stem woordeliks ooreen met 22:26. Esegiël sien die priesters selfs as beskermers van die heilige God. Daarmee is die toneel gereed vir die heilige God wat nou self in Esegiël 43 te voorskyn kom.

 

Die Here gaan sy heiligdom binne

Lees Esegiël 43:1-12

43:1-12 Die visioen van die terugkoms van die Here. Hierdie visioen (vgl by 1:1-3) stem ooreen met die visioen wat Esegiël gesien het toe hy die verwoesting van die stad moes aankondig en ook met die visioen wat hy aan die Kebarrivier gesien het. Die Here is nie net die God van oordeel nie, maar ook die God van genade – die groot boodskap van Esegiël 40-48. Die Here het destyds (Eseg 11:23) die stad in ‘n oostelike rigting verlaat en nou gaan Hy weer die stad deur die oospoort binnekom.

Die Here doen dit op ‘n koninklike manier. Sy verskyning vind in die teenwoordigheid van die man met die meetstok plaas. Dit is die troonsbestyging van die Here. Hy vestig sy troon, waar Hy vir altyd teenwoordig is tussen die Israeliete. Die gevolg by die kind van God is: skaamte. Die genadige dade van die Here wek skaamte en daarna berou by Israel. Dit is in teenstelling met berou as voorwaarde vir die Here se genade wat ons elders in die Bybel vind. Die reëling in verband met die tempel word ook gegee. Dit is dat die tempel en die top van die berg uitsluitlik aan God gewy is. Die bewakers van hierdie teenwoordigheid van God is die priesters.

 

Die altaar en sy wyding

Lees Esegiël 43:13-27

Die priesters van Sadok is ‘n uitverkore groep in Esegiël 40-48. Hulle is afstammelinge van Sadok, ‘n priester wat Dawid saam met Abjatar (die hoëpriester) by die Jerusalemtempel aangestel het.

Dawid wou samewerking tussen die Kanaäniete en Israeliete kry en het Sadok, ‘n afstammeling van Melgisedek uit die Jebusitiese koningshuis, verbind met die Israelities-Jerusalemse priestertradisie.

Die man met die meetstok meet eers die afmetings van die altaar en wys dan die Levitiese priesters uit die nageslag van Sadok aan as die uitverkorenes wat by die altaar mag kom. ‘n Sondeofferbul moet verbrand word. Dit word gevolg deur ‘n bul en ‘n skaapram  en dan sewe dae lank elke dag ‘n sondeofferbok. Die getal sewe is die Goddelike getal. Dan eers sal die offers van die mense vir die Here aanneemlik wees. Die hand van latere dissipels van Esegiël wat die Sadokitiese priesters goedgesind is, is duidelik in hoofstuk 40-48 sigbaar.

 

DIE HERORGANISERING VAN AANBIDDING (44:1-46:24)

Die oospoort gesluit

Lees Esegiël 44:1-3

44:1-3 Die poort wat moet toe bly, is ‘n duidelike teken van die nuwe begin. Dit is die teken dat God ten gunste van sy mense gekies het. Die oordeel is verby en die koning is gereed om sy troon te bestyg. God het self versoening tussen Hom en die mense bewerkstellig. Die oospoort is toe, want dis net vir God se gebruik. En Hy sal dit nie weer gebruik nie, want Hy sal nie weer sy rug vir die mense draai nie. Hy het self ‘n nuwe begin gemaak. Hy is permanent teenwoordig in sy volk se midde.

 

Die Levitiese priesters

Lees Esegiël 44:4-31

44:4-31 Vir die eerste keer in hoofstuk, 40-48 spreek Esegiël die volk aan. Hy praat teen die uitlanders en teen die Leviete wat die nodige gedoen het vir die volk in die diens van die afgode. Die Leviete mag nie weer diens doen deur aan die gewyde dinge te raak nie (44:11) en kan slegs as wagte diens doen. Die uitsondering is die Levitiese priesters uit die geslag van Sadok. Dan volg ‘n reeks instruksies oor die
take van priesters, van haarstyl, ‘n verbod om wyn te drink as hy die binneste voorhof binnegaan, huweliksvoorskrifte, ‘n verbod om naby ‘n lyk te kom tot eiendom en kos wat die priesters toekom.

 

Die verdeling van die land

Lees Esegiël 45:1-9

45:1-9 Die priesters, Leviete en regeerder kry grondgebied. ‘n Hele stuk grond word opsygesit in veelvoude van vyf en twintig wat aan die Here gewy word. Die heiligdom met die Allerheiligste staan daar. Die ou Levitiese beginsel was dat die stam Levi geen grondbesit het nie. Waar sou hulle kon bly? Hier word nou daarvoor voorsiening gemaak. Dit word nie hulle eiendom nie, maar is ‘n gewyde gebied met die oog op diens in die heiligdom. God maak voorsiening vir sy dienaars. Hier word duidelik onderskeid tussen priesters en Leviete getref. Ook die regeerder kry sy deel sodat hy regverdig kan regeer en nie sy onderdane hoef te onderdruk nie.

 

Korrekte inhoudsmate en offergawes

Lees Esegiël 45:10-17

45:10-17 Omdat daar geen nasionale inhoudsmate bestaan het nie, kon ‘n mens maklik die mate tot eie voordeel manipuleer. Die Here verwerp hierdie praktyk. Daar word ‘n vaste maatstaf ingestel. Daar is drie offergawes: koring en gars; olie en kleinvee. Dit word aangewend as brandoffers; maaltydoffers en brandoffers om versoening te doen vir sonde.

 

Die groot feeste en offers

Lees Esegiël 45:18-25

45:18-25 Die sondeoffer en paasfees. Sonde is een saak wat deur die eeue in die Here se oë dieselfde gruwel gebly het. Hy soek by mense nie net ‘n sondeofferdier nie, maar die gesindheid om Hom bo selfverheffing en eiebelang te stel. Op die paasfees moet ‘n bul as sondeoffer aangebied word, asook ‘n brandoffer en graanoffer. Ook die regeerder moet sy offers bring. Elkeen moet in noue afhanklikheid van die Here leef.

 

Die regeerder en feesdae

Lees Esegiël 46:1-18

46:1-15 Dit is belangrik dat ons in ons daaglikse program tyd maak vir die Here. Ons behoort Hom as ‘n integrerende deel van ons aktiwiteite te beskou.

46:1-3 Leierskap sonder die noue verbintenis met die Here is tot mislukking gedoem. Die regeerder offer aan die binnekant van die oospoort tydens sabbatdae en nuwemaansfeeste. Die oospoort is die regeerder se kultiese plek. Sabbat en nuwemaansfees is die onderbrekings op die normale kalender wat tyd inruim vir die Here. Ook die regeerder moet dit erken.

46:2 Regeerder. Esegiël gebruik hierdie naam vir die nuwe leier wat Israel in die na-ballingskaptyd sal lei. Hy kom uit Dawid se geslag en word soms die nuwe Dawid genoem. Vergelyk kommentaar by 34:25; 45:7 en 46:1-15.

46:4-12 Eers word die regeerder se voorsiening vir die sabbatsoffer beskryf (46:4-5) en daarna sy verpligting vir die nuwemaansfees (46:6-7). Ook die toegang vir regeerder en burgers op hierdie feesdae word bepaal (46:8-10).

Die regeerder word uitgesonder, maar is tog deel van die gemeenskap (46:10). Met die geskenk wat die regeerder offer as verteenwoordiger van die mense, erken hy die opperheerskappy van die Here. Hy verklaar daarmee sy solidariteit met sy mense. As leidende figuur aanbid hy saam met sy mense en nie apart nie.

46:13-15 Hierdie deel beskryf die regeerder se toegang wanneer hy ‘n vrywillige offer bring (46:12) en die verpligting van die ander burgers met die oog op die daaglikse brandoffer (46:13-15).

Die feit dat die oospoort vir ses werksdae gesluit is, bewys dat die toegang tot die Here nie sommer net aanvaar kan word nie. Mense kan nie willekeurig besluit wanneer hulle wil aanbid nie, maar die genadetoegang is God se inisiatief. Hierdie gedagte is in skrille kontras met die Nuwe Testament waar ons “maklike” toegang tot God het deur Jesus Christus. Ons mag nooit van hierdie voorreg misbruik maak nie. Dan sal ons die Here se Nuwe-Testamentiese toeganklikheid verkeerd verstaan.

46:16-18 Eiendomsreg. Geen magsposisie is ‘n vrypas tot misbruik nie. Selfs die regeerder moet bewus wees daarvan dat sy eiendom ‘n geskenk van die Here is. Daar is ‘n noue verbintenis tussen die geskenk en die Gewer. As die regeerder geskenke as grond gee, kan hy dit nie doen net soos hy wil nie. Hy kan ook nie net links en regs grond wat die Here aan ander geskenk het, wegvat van mense aan wie dit toekom nie.

 

Die kookplekke

Lees Esegiël 46:19-24

46:19-24 As ‘n mens uit die perspektief van die heiligheid van God dink, word jou denke daarvan deurtrek. Selfs die kookplekke van die priesters word daardeur geraak. Daar word die vleis van die skuldoffer en die sondeoffer gaargemaak en die graanoffergeregte ook gebak. Hoekom juis hier? Sodat hulle nie die volk in gevaar stel deur dié gewyde dinge deur die buitenste voorhof te bring nie. Dit is ‘n voorsorgmaatreël.

 

DIE VERDELING VAN DIE LAND (47:1-48:35)

 

Die stroom wat lewe bring vanuit die heiligdom

Lees Esegiël 47:1-12

47:1-12 ‘n Stroom water is in ‘n dor landstreek soos ‘n oase in die woestyn. Mens en dier kom soontoe om hulle dors te les en in die boomryke skadu vrugte te soek en heerlik te rus. Dit is presies die lafenis wat die water wat onder die tempel se drumpel uitloop, veroorsaak. Die water sypel eers enkeldiep, maar gou loop dit sterker tot kniediep. En later was die water ‘n stroom waar die profeet nie kon deur nie.

Waar die stroom van God nie mense se lewe bereik nie, verstar ons tot doodsheid. Die lewende water loop oos na die Dooie See toe om daar lewe te bring. In die soutwater van die Dooie See is geen lewe moontlik nie. Die vars water bring nou egter groei. Dit is wat die Here se teenwoordigheid in ‘n mens se lewe bewerk. Wat voorheen woestyn was, word nou omskep tot ‘n lushof. Weerskante op die wal van die stroom is allerlei vrugtebome. Waar die Here iemand se lewe aanraak, maak stagnasie plek vir progressie en groei. So ‘n mens verryk ander en bring genesing waar hy/sy kom (vgl hoe hierdie gedagtes weer in Op 22:1-2 gebruik word).

 

Grense

Lees Esegiël 47:13-23

47:13-23 Sonder grond kan ‘n mens niks doen nie. Uiteindelik moet ‘n land sy grense hê sodat die vyand nie weer kan binnekom en eiendomsreg vertrap nie. Soos die heiligdom en die gebied daar rondom se grense vasgestel word, so word die grense van die land nou vasgestel. Daar is grense in al vier windrigtings sodat die land ‘n geslote geheel vorm. Nie net vir Israeliete nie, maar ook vir vreemdelinge word daar voorsiening gemaak (47:22). Die eksklusiwiteit (Israel) maak ook voorsiening vir inklusiwiteit (vreemdelinge). Uiteindelik bly die land ‘n geskenk van die Here wat met almal gedeel word. Die foute van die voor-ballingskaptydperk mag nie herhaal word nie. So leer die geskiedenis.

 

Die verdeling van die land

Lees Esegiël 48:1-29

48:1-29 By die Here is almal gelyk. Elkeen kry sy regverdige deel. Hy maak nie onderskeid nie. Die noordelike stamme word genoem in volgorde van noord na suid: Dan, Aser, Naftali, Manasse, Efraim, Ruben en Juda. Die heiligdom van die Here word weer gemeet in veelvoude van vyf en twintig (48:8-10, vgl by Eseg 40:1-5).

Daar word onderskeid tussen die Leviete en die priesters van Sadok gemaak (vgl 45:1-9). Die priesters van Sadok het God se dienswerk getrou gedoen en nie afgedwaal soos die Israeliete nie, soos die Leviete gedoen het nie. Sadok se priesters was gekoppel aan die heiligdom in Jerusalem, die hoofstad van die Suidryk. Esegiël was een van hulle of was hulle goedgesind. Die Leviete van die Noordryk kry in Esegiël  egter die blaam vir die afgodery. Tog kry hulle ook hulle deel. (Elders in die Bybel, bv in Hosea, word die rolle omgekeer. Dalk hang Esegiël se uitgangspunt saam met die situasie dat baie priesters uit die ballingskap teruggekeer het, maar min Leviete.)

Ook die regeerder kry sy deel (48:21-22). Dan volg die stamme wat nog nie aan die beurt gekom het nie: Benjamin, Simeon, Issaskar, Sebulon en Gad. Die noue verhouding tussen die Here en sy volk vind neerslag in die nuwe verdeling van die land met die heiligdom sentraal as die fokuspunt van die stamme daar rondom. Die heiligdom is die herinnering dat die hele land ‘n geskenk van die Here is.

 

Ten slotte: die stad en die poorte

Lees Esegiël 48:30-35

48:30-35 Die uitgange uit die stad. Daar was drie uitgange in drie windrigtings in die stad: vrye toegang vir elke stam na die heiligdom en na die teenwoordigheid van die Here. Dit weerspieël die nuwe verhouding met die Here. Die Here se teenwoordigheid lê die grondslag vir die nuwe toekoms. Hy is op ‘n nuwe manier teenwoordig by sy kinders. As mense die heiligdom aanskou, as hulle die stad sien, as hulle die nuwe gehoorsaamheid van die Here se kinders sien, weerklink die naam van die nuwe stad wêreldwyd: Die Here is daar!

Daarmee is die reis wat in vier fases aangepak is, voltooi. ‘n Mens bereik jou bestemming wanneer jy besef wie die Here is en jy sy onontbeerlike invloed in jou lewe erken. Die bestemming is die teenwoordigheid van die Here in elke faset van ons lewe. Dan het ‘n mens jou doelwit saam met die Here bereik. Esegiël probeer ons daartoe bring.

 

Skrywer: Dr Marius Nel

 

Die Groot Geloofswoordeboek: Vertalings van die Bybel

Vertaling(-s) van die Bybel • Statevertaling • King James-vertaling • Textus Receptus • Tekskritiek • 1953-vertaling • 1983-vertaling • Parafrase

Ou Vertalings

Vertalings van die Bybel is byna so oud soos die Bybel self. Die feit dat daar van so vroeg af vertalings gemaak is, getuig ook van die feit dat die Bybel vir alle mense bedoel is. Dis nie ‘n groepsboek vir ‘n groepsgodsdiens nie.

Die *Septuagint, die Griekse vertaling van die Ou Testament, is al ongeveer twee eeue voor Christus gemaak vir die Jode wat om die Middellandse See versprei het en nie meer Hebreeus kon lees nie. Maar dit was om verskillende redes ook die eintlike By­bel van die vroeë Christene.

Die Nuwe Testament is van die begin af in Grieks geskryf om­dat dit die wêreldtaal van daardie tyd was en die evangelie deur Grie­keland na Europa versprei het. Grieks was dus die omgangstaal van die meeste lande rondom die Middellandse See.

Deur die Romeinse oorheersing en die groei van die kerk ver­der na die Weste, het die behoefte egter later aan ‘n vertaling in Latyn ontstaan. Hiëronimus het toe in die vierde eeu die *Vulgaat vertaal. Daar is ook in ander tale, soos Siries, vroeg vertalings ge­maak.

Daarna is vir eeue lank min aandag aan vertalings gegee. In die Ka­tolieke spiritualiteit was die *mis (nagmaal) die hoofsaak, en om­dat die *Katolieke baie nadruk gelê het op die onmondigheid van lidmate, is min aandag aan persoonlike Bybellees gegee. Dit was ‘n taamlik algemene gedagte dat die Bybel moeilik is om te ver­staan, en dat dit tot te veel dwalings kan lei as lidmate dit self lees. Dit was veiliger as die priester, wat die geleerdheid het, dit vir die lidmate uitlê. Daar was dan ook aanvanklik sterk teenstand teen die vertalings wat die Protestante tydens die *Kerkhervorming ge­maak het.

 

Protestantse vertalings

Die Protestante het in die tyd van die *Hervorming dadelik met vertalings begin. Daar was hoofsaaklik twee redes. Eerstens was hulle oortuig van die mondigheid van lidmate, wat beteken dat die Bybel duidelik en eenvoudig genoeg is dat gewone mense dit kan verstaan. En tweedens was daar in Europa vreeslik baie mense wat lankal nie meer die Latyn van die Vulgaat en wat in die kerk gebruik is, kon lees of verstaan nie.

Terloops, die gedagte dat die Bybel duidelik genoeg was vir ge­wone lidmate om te verstaan, het nooit beteken dat daar nie moeili­ke dele in is nie. Die blote feit dat Calvyn op byna elke boek van die Bybel ‘n volledige kommentaar geskryf het, getuig daarvan dat daar baie is wat geleerdes kan verduidelik. Maar die Reformatore het bedoel dat die sentrale boodskap van die Bybel duidelik genoeg was. (*Duidelikheid van die Bybel)

Martin Luther het gou ‘n volledige vertaling in Duits gemaak wat vandag nog baie interessant is om te lees. En daarna het baie ge­volg. Die Hollandse vertaling is in 1637 voltooi, die soge­naamde Sta­tevertaling. Dit is nog lank in Suid-Afrika (in die ou Kaap­kolonie en op die Groot Trek) gebruik, en het nog ‘n baie groot invloed op ons eerste Afrikaanse vertaling (1933) gehad. Woorde soos “vlees” en “goedertierenheid” wat nou nog hier en daar in ons vertalings en in liedere voorkom, het hulle oorsprong hier. “Vlees” is die ge­wo­ne Hollandse woord vir “vleis”, maar dit het in Afrikaans die ne­gatiewe betekenis van “sondig” gekry. In die 1983-vertaling word dit met onder andere “wêrelds” of “son­dige natuur” vervang. “Goe­der­tierenheid” beteken “liefde” of “trou”.

In 1953 is ons Afrikaanse 1933-vertaling hersien, maar vir alle praktiese doeleindes is niks besonders verander nie. Dit was ‘n hersiening van die Afrikaans, nie ‘n nuwe vertaling uit die Hebreeus en Grieks nie.

Die verskynsel van ‘n klomp vertalings in dieselfde taal was ‘n eeu gelede nog heeltemal onbekend. Vroeër was daar in­der­daad net een oorheersende vertaling in elke taal, nie net in Afri­kaans nie. Die King James-vertaling en die Statevertaling is klas­sieke voorbeelde. Hulle het oor eeue heen ongelooflike gesag gekry, sodat hulle teen die helfte van die vorige eeu, toe ander vertalings die lig begin sien het, inderdaad vir baie mense nog die norm gebly het.

 

Die King James-vertaling

Dink maar eers net aan die ont­wik­kelings in Engels. Kry tog iewers ‘n King James-vertaling in die hande en lees dit. Dit is Engels waar­aan ons glad nie meer gewoond is nie. Dit is onge­looflik dat daar vandag nog ‘n groot groep Engelssprekende *Evangelical Christene is wat hier­die vertaling verkies. Dit is onlangs oorgewerk in The New King James Version waaruit die ergste verouderde taalvorme ver­an­der is, maar die taalstruktuur onveranderd gelaat is.

Vir die snaaksigheid ‘n staaltjie oor die King James-vertaling. Die Engelse koning James het die opdrag gegee vir ‘n Engelse ver­taling. Die kommissie het dit voltooi en na die koning gebring. Sy een vraag was of sy naam in die vertaling verskyn, waar­op hulle toe nee moes antwoord. In reaksie op die koning se te­leur­stelling het hulle beloof om iets daaraan te probeer doen. Hulle het toe besluit om die Brief van Jakobus, wat in Engels “The Letter of Jacob” moes wees (Grieks: Iakobos), te verander na “The Letter of James”. Engels is inderdaad die enigste taal in die wêreld waarin hierdie brief hierdie vreemde naam het. Die staaltjie is dus waarskynlik outentiek.

 

Skielik ‘n vlaag nuwe vertalings

Waarom het daar sedert die helfte van die vorige eeu skielik so ‘n vloedgolf nuwe vertalings ver­skyn? Waarom ons eie 1983-vertaling? En waarom ook nog ander in Afrikaans, en al weer sprake van nog een? En wat van die talle in ander Europese tale? Daar is veertien op my rak, en dis maar min. Kan die Bybel nie een maal goed vertaal word en dan is ons klaar nie?

Die waarheid is dat daar teen die helfte van die vorige eeu groot veranderings gekom het wat vertalings sterk beïnvloed het. Dink maar net aan:

•             die ontwikkeling in taalteorieë en vertaalteorieë;

•             die ontdekking van beter grondtekste van veral dele van die boeke van die Nuwe Testament;

•             die ontwikkelings en groei wat in elke lewende taal voor­kom, en

•             nuwe insigte in die betekenis van sekere dele van die By­bel.

Dit het alles ‘n belangrike invloed gehad en regtig nuwe verta­lings nodig gemaak. Kom ons kyk hierna.

 

Nuwe taal- en vertaalteorieë

Eerstens het dit duidelik geword dat woorde nie (vaste) be­te­kenis het nie, maar dat ons be­te­kenis aan woorde gee. Tweedens dat be­tekenis nie allereers deur woorde oorgedra word nie, maar eerder deur groepe woor­de soos frases, sinsnedes en uitdrukkings.

Dit het beteken dat die ou gedagte dat ‘n letterlike vertaling, dit beteken ‘n woord-vir-woord-vertaling, ‘n goeie vertaling is, vervang is deur die insig dat ‘n letterlike vertaling selfs heeltemal verkeerd kan wees. Ons weet dit eintlik almal. As ‘n mens die uitdrukking: “Jannie het gister stokkiesgedraai” letterlik vertaal, dus woord vir woord, kry jy: “Yesterday Johnny turned sticks.”

In ons 1953-vertaling, wat nog ‘n letterlike vertaling is, is heel­wat sulke voorbeelde. Hierin is die kernteks waaruit Luther weer die evangelie ontdek het, eintlik onverstaanbaar. Dit lui: “Want die geregtigheid van God word daarin (in die evangelie) geopenbaar uit geloof tot geloof” (Rom 1:17). Die gekursiveerde woorde, wat die kern van die evangelie is, maak geen sin nie. Dit is letterlik die “regte” Afrikaanse woord vir elke Griekse woord. Maar dis nie woorde wat betekenis oordra nie, dis frases of sinsnedes of uitdrukkings. Ons het hier ‘n Griekse uitdrukking wat beteken “net deur geloof alleen”. Maar hierdie betekenis van die oorspronklike taal kan ‘n mens net met ander Afrikaanse woorde oordra, soos 1983 se vertaling: “In die evangelie kom juis tot openbaring dat God mense van hulle sonde vryspreek enkel en alleen omdat hulle glo.” Heeltemal ander woorde is gebruik om dieselfde betekenis deur te gee. En só het die kern van die evangelie weer duidelik geword.

Dit het beteken dat daar heelwat veranderings aangebring moes word. Waar ons in die 1953-vertaling gelees het van die “bloed” van Jesus, vertaal 1983 dit met “die versoeningsdood” om­dat die Griek­se woord vir bloed na die kruisdood van Jesus verwys (Rom 5:9).

 

Beter grondtekste ontdek

Die ander groot saak wat die ver­taling beïnvloed het, is die nuwe ontdekkings wat gemaak is van dele van boeke van veral die Nuwe Testament.

 

Textus Receptus

Die ouer vertalings is gemaak uit die sogenaamde Textus Re­ceptus, “Die Algemeen Aanvaarde Teks”. ‘n Mens moet ont­hou dat die oor­spronklike geskrifte wat die Bybelskrywers ge­skryf het, almal verlore is. Ons is afhanklik van afskrifte wat op verskillende plekke en tye gemaak is. Van sulke afskrifte is na­tuurlik ook weer ander afskrifte gemaak. Hierdie afskrifte was nie sonder kleiner foute nie. Dit beteken dat daar alreeds in die tyd van die Hervorming van dieselfde deel in die Bybel meer as een afskrif bestaan het met klei­ner verskille in die woorde.

Sedertdien het die wetenskap ontstaan wat Tekskritiek genoem word. Dit is ‘n vergelyking van die verskillende beskikbare afskrif­te om te probeer bepaal presies watter woorde oorspronklik gebruik was. Toe die Hervormers vertalings van die Bybel begin maak, moes hulle besluit watter woorde hulle as die oorspronklike gaan be­skou en vir hulle vertaling gaan gebruik. Daar is toe uit hier­die verskeidenheid manuskripte een saamgestel wat die Textus Recep­tus, “Die Algemeen Aanvaarde Teks” genoem is. Vir eeue lank is ver­ta­lings uit hierdie grondteks of basisdokument gemaak. Selfs nadat baie ander, en dikwels beter, afskrifte van boek­dele ontdek is, is hierdie teks nog altyd gebruik omdat dit deur die eeue soveel ge­sag gekry het. Intussen het sommige sen­ding­genootskappe besluit om liewer van die beter manuskripte te gebruik vir vertalings in nuwe tale in sendinggebiede.

Dit het aanleiding gegee tot die volgende sendingstaaltjie. ‘n Besoekende Afrikaanssprekende predikant moes die Sondag op die sendingstasie Nkhoma in die destydse Njassaland (Malawi) preek. Hy sou natuurlik in Afrikaans preek en ‘n tolk sou dit in Chichewa vertaal. Die tolk het sommer die Skriflesing ook in die toepaslike taal gedoen. En toe kondig die predikant sy teks aan: “Dit is hard vir jou om teen die prikkels te skop” (Hand 9:5, 1953-vertaling). Die tolk soek rond in Handelinge 9, kyk op na die sendeling, die sendeling herhaal: “Handelinge 9:5,” maar die tolk bly stom. Waarom? Daardie sinnetjie het nie in sy Bybel (die Chichewa-vertaling) gestaan nie. Ek weet nie waaroor die predikant toe gepreek het nie.

Wat het gebeur? Die 1933-vertaling (en die 1953-hersiening) is nog uit die Textus Receptus gemaak, eenvoudig omdat die Afri­kaners toe nog die ou Statevertaling gebruik het wat natuurlik ook daaruit gemaak is. Dit sou net te veel onrus veroorsaak om af te wyk van die Bybel wat hulle geken het. Daar was in elk geval al genoeg teenkanting teen ‘n Afrikaanse vertaling as sodanig. In hierdie eerste Afrikaanse vertaling het die sinnetjie dus nog gestaan. Maar die Chichewa-vertaling, wat al in 1928 gemaak is, het alreeds van die beter manuskripte gebruik gemaak waarin hierdie sinnetjie nie meer voorgekom het nie.

Sedert die tyd van die Hervorming is daar baie nuwe ont­dek­kings gedoen en baie ouer en suiwerder teksgedeeltes opge­gra­we. Teen die middel van die vorige eeu is daar toe ‘n nuwe algemeen aan­vaarde teks opgestel, die Kurt Aland-teks waaruit vertalings ge­doen word.

 

Die ontwikkeling van lewende tale

Enige taal wat nog ge­praat word, ontwikkel. Ou woorde word soms nie meer in se­ke­re betekenisse gebruik nie, en word gaandeweg vir nu­wes ge­bruik. Dink maar net aan “muis” en “virus” in die reke­naar­wêreld. Trouens, daar word selfs totaal nuwe woorde en uit­druk­kings ge­vorm. Dink maar aan die ou vertaling van Ro­meine 6:2: “Nee, stellig nie.” Dit het destyds beteken: “Nee, defi­nitief nie.” Maar in­tussen het “stellig” se be­tekenis verander na “miskien” of “waar­skynlik”. Toe moes 1983 dieselfde Griekse woord vertaal met: “Beslis nie,” omdat 1953 s’n die betekenis ver­keerd weer­ge­gee het.

Woorde soos “goedertierenheid” en “vlees” het in onbruik ge­raak en moes met nuwes vervang word. “Die werke van die vlees” het nou geword: “die praktyke van die sondige natuur” (Gal 5:19). “Goedertierenheid”, wat in die Psalms alleen oor die 100 keer ge­bruik word, is vervang met “liefde”, “groot liefde”, “troue liefde”, “trou/getrouheid” (Ps 136 baie keer; 5:8; 6:5; 13:6; 21:8).

 

Die 1983-vertaling

In die volgende paar paragrawe gaan ons spesifiek in op die 1983-vertaling. Dit staan bekend as Die Nu­we Vertaling. Dit is ‘n on­ge­lukkige benaming omdat daar al hoe meer vertalings kom. Daarom word na Die Nuwe Vertaling as die 1983-vertaling ver­wys.

Die invloed van hierdie nuwe ontwikkelings kan duidelik in die 1983-vertaling gesien word. Hierdie vertaling is eerstens baie duideliker en dit lees baie makliker en vloeiender. Verder is die invloed van die beter grondteks waaruit die vertaling gedoen is, duidelik, al is daar nog altyd mense wat onseker is hieroor. Daar is sinne weggelaat (oa in Hand 8:37; Matt 6:13; 1 Joh 5:7-8). Daar is selfs ‘n paar langer dele wat wel nog in die Bybel opgeneem is, maar met duidelike aantekeninge onderaan die bladsy dat dit nie deel van die oorspronklike geskrif was nie (Mark 16:9-20; Joh 7:53-8:11).

In al hierdie gevalle is geleerdes deur latere ont­dekkings oor­tuig dat die dele wat hulle weggelaat het, nie oor­spronklik deur die skry­wer geskryf is nie, maar in latere afskrifte bygevoeg is. Die na­vorsing wat hiertoe gelei het, word Tekskritiek genoem. Daar is duidelike beginsels waarvolgens hulle bepaal watter lesing die waarskynlikste is. Die feit dat die een sin wat uitdruklik die drie-enigheid van God bely (*Drie-eenheid), weg­gelaat is (1 Joh 5:7-8), is ‘n sterk getuienis ten gun­ste van die integriteit van die resultate van die Tekskritiek. Geleerdes sou dit nie onnodig gedoen het.

 

Nuwe insigte in dele van die Bybel

Hierdie vierde ont­wik­keling wat nuwe vertalings nodig gemaak het, verdien meer aandag. Die feit dat sekere persoonlike voor­naam­woorde in die Ou Testament wat in die 1953-vertaling met hoofletters geskryf is, nou met kleinletters geskryf word, het in ‘n paar kringe groot ongelukkigheid veroorsaak. Dink in hierdie verband veral aan Jesaja 53, een van die liedere oor die dienaar van die Here. In 1953 is die persoonlike voornaamwoorde wat hier vir die dienaar gebruik word, met hoofletters geskryf (Hy – v 4-5; Hom – v 2-3, om maar net ‘n paar te noem). In 1983 word hulle almal met kleinletters geskryf.

Hierdie kwessie is breedvoerig behandel onder *dienaar.

 

Kritiek

Daar is ook gegronde kritiek op hierdie vertaling uit­gespreek. Dit is nie vreemd nie, want elke vertaling het sekere uitgangspunte en doelwitte, en dit beteken dat dit ook nie aan almal se wense kan voldoen nie. Omdat die 1953-vertaling oud en stokkerig en dikwels onduidelik was, was een van die oor­heersende oogmer­ke in 1983 om duidelik te wees. Dit het die vertalers ook reggekry, maar hier en daar het hulle wel ‘n duur prys daarvoor betaal.

Hulle het byvoorbeeld metafore wegvertaal. Dink maar aan Psalm 23. “U stok en u staf die vertroos my” het eenvoudig ge­word: “In u hande is ek veilig.” Dit is inderdaad duidelik, dui­deliker as die 1953-vertaling, maar dis plat en sê minder as die werklike betekenis van 1953. Die stok en die staf het twee verskillende dinge gesê, wat nou beperk is tot een plat uitspraak: “In u hande is ek veilig.” Die stok was die “knopkierie” waarmee gevare soos roofdiere afgeweer is, en die staf was die herderstaf met die voorpunt wat teruggebuig was sodat die herder die skaap wat wegdwaal, aan sy nek kon terugtrek. Dit gee inhoud aan die veiligheid wat Dawid by die Here gevoel het.

Duidelikheid beteken ook dat die vertalers meer moet in­terpre­teer as in die geval van ‘n letterlike vertaling. Dit beteken die verta­lers se teologie slaan soms deur. Een van die klassieke voorbeelde is die vertaling van Matteus 10:29: “Is twee mossies nie vir ‘n sent te koop nie? En tog sal nie een van hulle op die grond val sonder die wil van julle Vader nie.”

Die gekursiveerde woorde staan nie in die Grieks nie, en daar is niks in die Grieks wat dit regverdig nie. Die 1953-vertaling het die Grieks korrek vertaal, maar onduidelik: ” … sonder julle Vader nie,” en die oogmerk van die 1983-vertaling was duidelikheid. Die prys was egter die hele las van ‘n vreemde *voorsienigheidsleer, want as God selfs bepaal wanneer elke mossie moet doodval, bepaal Hy letterlik elke ding wat ooit gebeur, en dan bepaal Hy ook al die vervolging en geweld en lyding van sy kinders, en hoe vertrou ‘n mens Hom dan nog?

Die verband van hierdie teks spreek egter van die teendeel. Dis ‘n uitnodiging om die Vader in nood en vervolging te vertrou omdat Hy vir sy kinders omgee en hulle in hulle nood sal bystaan (v 19, 26, 28, 31).

 

Parafrase

Behalwe die 1983-vertaling het ons ook Die Le­wende Bybel en Die Boodskap gekry. Hulle is parafrases, dit wil sê vryer weer­gawes van die oorspronklike taal. Hulle voeg soms heelwat woorde by wat die agtergrond verduidelik. Vergelyk die 1953- en 1983-vertalings met Die Lewende Bybel en Die Boodskap oor Matteus 5:41.

1953: En elkeen wat van jou een myl afdwing, loop met hom twee myl saam.

1983: As iemand jou dwing om sy goed een kilometer te dra, dra dit vir hom twee kilometer.

Die Lewende Bybel: As jy gedwing word om vir die soldate hulle goed een kilometer ver te dra, dra dit dan twee kilometer ver.

Die Boodskap: As ‘n soldaat na jou toe kom en jou beveel om sy rugsak ‘n kilometer ver te dra, moet jy sommer uit jou eie aanbied om dit twee kilometer ver te dra.

Elkeen is langer as die vorige een met meer besonderhede by. Veral die “soldaat” wat bykom, staan glad nie in die Grieks nie, maar dit was juis die een wat jou in daardie tyd kon “dwing” om sy goed te dra. Met hierdie toevoeging gaan daar skielik ‘n hele wêreld voor ‘n mens oop. Dit gaan glad nie om ‘n goeie buurman vir wie jy ‘n gunsie moet bewys nie, dit gaan om ‘n gehate Romein­se soldaat wat die reg gehad het om van enige verbyganger te eis om sy sak goed een myl (dit was die oorspronklike maat daardie tyd) ver te dra. Dit was besonder vernederende en gehate werk. Jesus eis van ons die soort nederige liefde dat ons dubbel sal doen waartoe ons deur ‘n gehate persoon verplig word.

‘n Parafrase kan soms ‘n onnodige herhaling van woorde word.  Hierdie ekstra verduidelikende toevoegings kan nog meer vreem­de teologiese agtergronde na vore bring. The Living Bible parafra­seer Romeine 1:17 soos volg: “This good news tells us that God makes us ready for heaven – makes us right in God’s sight – when we put our faith and trust in Christ to save us.” Die gekursiveerde woorde het geen basis in die Grieks nie, maar dis die oortuiging van die pa­ra­fraseerder: Ons gaan hemel toe. As ek dit moes parafraseer en so iets moes byvoeg, sou ek bygevoeg het: “God makes us ready for the new earth,” en dit sou weer my teologiese voorkeur verraai het. (*Nuwe aarde) Maar alle teologiese voorkeure is nie so onskuldig nie. Dit het Matteus 10:29 getoon.

 

Skrywer: Prof Adrio König

Laat sy Liefde jou Lei: Uit die boks-God! – Milanie Vosloo

Uit die boks-God

“As julle My maar net gehoorsaam en toelaat dat Ek julle help, en sal julle baie hê om te eet.” Jesaja 1:19

Ons God is onvasgryplik. Geen mens sal ooit op hierdie aarde in staat wees om sy volle lof en heerlikheid te begryp en na waarde te besing nie. Want God ís wat Hy ís: Hy is die almagtige Heerser van die wêreld. Maar meer as dit, is ons Here ook die Koning van die Liefde. Daarom is Hy in staat om sondaars soos ons herhaaldelik te vergewe. Ondanks ons gebrokenheid en sondegeneigdheid stort Hy daagliks maar net weer en weer sy vergifnis, aanvaarding en onvoorwaardelike liefde oor ons.

Israel, die volk van God, het ‘n duisend maal hul rug op Hom gedraai. En ja, daar was kere wat Hy woedend en teleurgestel was oor hulle ontrou en hulle gestraf het. Maar telkemale lees ons hoe Hy in sy groot ontferming hulle weer in sy hart ingenooi het met woorde soos:

“Kom nou, laat ons die saak uitpraat … Maak nie saak hoe diep die vlek van julle sonde is nie, Ek kan dit verwyder: Ek kan julle skoon maak soos sneeu wat pas geval het. Selfs al is die vlek so rooi soos purper; Ek kan julle wit maak soos wol.” (Jesaja 1:18)

God sit nie mense in boksies met etikette wat sê: “Sondaar”; “Heilige”; “Satanskind” of “Mý kind” nie. Sy liefde is álmal-insluitend. Dis jóú-insluitend!

Dankie Meester, dat U keer op keer vir my sê: “Jy is en sal altyd my kosbare kind bly!”

 

Skrywer: Milanie Vosloo

Menslike Kloning (8) – Coen Slabber

In hierdie laaste artikel kyk ons na vrae wat voortspruit uit hierdie nuwe tegnieke.

Opsies vir openbare beleid

Ons sit hier met ʼn baie fyn balans tussen wetenskaplike vryheid en die noodsaaklikheid van grense – ʼn sosiale kontrak tussen die wetenskap en die samelewing. Daar is ses moontlike beleidsopsies:

(1)          Professionele selfregulasie.

(2)          Verbied kloning vir voortplanting, maar nie vir navorsing nie.

(3)          Verbied kloning vir voortplanting en reguleer die gebruik van gekloonde embrio’s vir navorsing.

(4)          Reguleer alle vorme van kloning.

(5)          Verbied alle menslike kloning.

(6)          ʼn Moratorium op alle menslike kloning.

 

Vrae wat voortspruit uit hierdie nuwe tegnologieë.

(a)          Hoe kan kloningstegnologieë gebruik word?

• DNA-kloning is belangrik omdat dit ons meer inligting gee oor ander verwante tegnologieë soos geenterapie, genetiese ingenieurswes, die genesing van sekere genetiese toestande. Dit is iets soortgelyk aan die genetiese gemodifiseerde kossoorte wat vandag algemeen beskikbaar is. As die suksessyfer verbeter kan word (Dolly was die enigste sukses in 237 probeerslae), sal die tegnologie gebruik kan word om diere met spesifieke kwaliteite te produseer.
• Voortplantingskloning kan gebruik word om bedreigde spesies of spesies wat moeilik is om te teel, te red van uitwissing. In 2001 is die bedreigde gaur – ʼn wilde bees – gekloon, maar die jong guar vrek na 48 uur as gevolg van infeksie. In 2001 is ʼn mouflon – ‘n wilde skaap – gekloon. Hierdie skaap leef nog in ʼn sentrum vir wilde diere in Sardinië.

(b) Wat is die risiko’s van kloning?

Dit is baie duur en baie oneffektief. Meer as 90% van kloningspogings misluk – geen lewensvatbare nageslag nie. Hierdie gekloonde diere se immuunfunksie neig om swak te funksioneer. Infeksie, gewasse en ander siektes kom dus baie algemeen voor. Hulle gesondheid is swak en hulle vrek vroeg. Ondersoeke toon dat 4% van die genes van gekloonde diere abnormaal funksioneer. Wetenskaplikes glo dat hierdie slegs tegniese probleme is en binnekort opgelos sal word.

(c)          Wat van mense?

Wetenskaplikes is teen menslike reproduktiewe kloning. Weens die lae suksessyfer en omdat baie dinge nog onduidelik is, is reproduktiewe kloning op hierdie stadium oneties. Nie alleen is die suksessyfer laag nie, maar 30% van gekloonde diere het aftakelende siektes. Wetenskaplikes het geen idee of kloning verstandelike ontwikkeling beïnvloed nie. Intellek en gemoedstemming mag dalk van geen belang vir ‘n koei of skaap wees nie, maar nie vir die mens nie. Daar is net te veel wat nog onbekend is. Kloning tans is potensieel gevaarlik en eties onverantwoordelik

 

Ek sluit af met enkele aanhalings om die uiteenlopende menings oor kloning te demonstreer:

(a) Aanhalings oor kloning vir voortplanting:

Konserwatiewe mening:

“…scientists who envision medical breakthroughs using stem cells from human embryos are now moving on to human cloning — breeding people for the purpose of harvesting their tissues and organs from their bodies, then disposing of them.”

Liberale mening:

“Human cloning allows man to fashion his own essential nature and turn chance into choice. For cloning’s advocates, this is an opportunity to remake mankind in an image of health, prosperity, and nobility; it is the ultimate expression of man’s unlimited potential.”

 

(b) Aanhalings oor terapeutiese kloning:

Konserwatiewe mening:

“Cloning, even so-called therapeutic or experimental cloning, creates a new life without a father, and reduces a mother to the provider of an almost emptied egg. Nonetheless, it is a new human life and the determination to destroy it and limit its use to scientific research for therapeutic ends compound further the moral issues rather than protect mankind. As such, cloning embryonic human life under any circumstance crosses an ethical line, takes an irrevocable step, from which science can never turn back.”

 

Liberale mening:

“Therapeutic cloning will in time allow scientists to create organs that are a perfect match for those in need of a transplant. The cloned organ would be based on the recipient’s genetic material and would not require the use of debilitating immunosuppressive therapies. There would also be no chance of rejection, which is fatal. Therapeutic cloning represents the ideal in organ transplantation, as it would provide an unlimited source of organs to anyone who needs them. The need for these organs is dire.”

 

Ons sien hier ernstige meningsverskille onder wetenskaplikes oor kloning. Ek glo dat gelowiges nie kloning vir voortplanting kan goedkeur nie.

 

Skrywer: Dr. Coen Slabber