Die Groot Geloofswoordeboek: Heilig

Hierdie woord word in verskillende betekenisse gebruik. God is heilig, en dit beteken dat Hy anders is as die sondaarmens, dat Hy ander waardes het en anders optree. Dat Hy heilig is, kan beteken dat Hy soos ‘n vuur die sonde verteer (Heb 10:26-31), maar ook dat Hy dit nie oor sy hart kan kry om die volk hulle verdiende loon te gee en hulle te verwerp nie (Hos 11:8-9). Om­dat God heilig is, word ons ook opgeroep om heilig te wees (1 Pet 1:15-16). Hierdie heiligheid beteken ook om anders te wees, volgens ‘n ander waardestelsel as die ongelowiges te leef. (*Beeld van God)

Verder kan heilig “afgesonder, opsy gesit” beteken. Die tem­pel was heilig, die altaar en die voorwerpe rondom die altaar was hei­lig. Dit beteken dat dit volkome aan die diens van God gewy was. Sagaria verwys na die groot dag van die Here wat kom. Daar­die dag sal selfs die klokkies aan die perde se tuie “heilig” wees (1953-vertaling), of “gewy wees aan die Here” (1983-vertaling). In hierdie sin is die gemeente en die gelowiges heilig, al is hulle nog nie vry van sonde nie. Die gemeente word in die Briewe “heiliges” genoem (1953-vertaling) of dié wat “vir God afgesonder is” (1983-ver­taling). Dit geld selfs van gemeentes waarin daar aanstootlike sondes voorgekom het (1 Kor 1:2; 5:1 ev). Dit was dus nie bedoel as “sedelik volmaak” nie, maar “vir die Here opsy gesit”.

Maar juis daarom moet gelowiges ook “heilig” lewe, en dan het heilig ‘n sedelike betekenis van “sonder sonde”. (*Heiligmaking, *Perfeksionisme)

Skrywer: Prof Adrio König

Lig in Genesis 1 – Marius Nel

Annalize vra:

Genesis 1. Die Skepping: Na watter lig verwys die Bybel toe God sê: “Laat daar lig wees”, want die son, maan en sterre is eers later gemaak.

Antwoord:

Dr. Marius Nel antwoord:

Meeste Ou Testamentici beskou die verwysing na lig voordat die son en maan geskep word, as deel van ‘n polemiek met mense wat die son en maan aanbid het. In Israel kry ons ook dié verskynsel; gaan kyk gerus hoe Esegiël vertel hoe Judese priesters voor die son en maan buig. Nou sê Genesis 1 dat God eers lig gemaak het. Hy is die Bron van lig. En dié lig word dan later weerkaats deur sterre wat Hy skep. Jy kan nie die son aanbid nie, omdat dit nie die bron van lig is nie. Israel se God is die Bron, en Hy alleen behoort aanbid te word.

Skrywer: Dr Marius Nel

Skatte in die hemel (2) – Dirk Venter

Helga vra:

Goeie dag, Dankie vir so unieke webblad! Ek moet met klein kindertjies tussen 2 – 7 jaar ‘n lessie doen oor skatte in die hemel bymekaar maak. Is die skatte op hulle vlak meer, liefde te wys, mededeelsaamheid, getrouheid aan God. Hoe verduidelik mens so iets aan klein kindertjies?

Antwoord:

Ds. Dirk Venter antwoord:

Die teksgedeelte waarna hier verwys word is Matteus 6:19-21 – ^19 “Moenie vir julle skatte op aarde bymekaarmaak waar mot en roes dit verniel en waar diewe inbreek en dit steel nie. ^20 Maak vir julle skatte in die hemel bymekaar, waar mot en roes dit nie verniel nie en waar diewe nie inbreek en dit steel nie. ^21 Waar jou skat is, daar sal jou hart ook wees.“

‘n Belangrike ander teksgedeelte wat ook na ‘n skat in die hemel verwys (en dus ook meer lig op die bostaande teksgedeelte kan werp), is Matteus 19:16-22 (die ryk jongman wat nie al sy aardse skatte aan die armes wou gee om dan vir Jesus te begin volg nie; ook in Markus 10:17-31 en Lukas 18:18-30). Matteus 13:44, waar die koninkryk van die hemel self met ‘n skat in ‘n saailand vergelyk word, is ook ‘n verwante beeld. Laastens verwys Jakobus 5:1-6 en 1 Timoteus 6:17-19 ook na hierdie uitspraak van Jesus en help dit ons om dit reg uit te lê.

Ons neem Matteus 6:19-21 as vertrekpunt. Daar word ‘n onderskeid getref tussen “skatte op aarde” en “skatte in die hemel”. Die groot verskil tussen die twee is dat “skatte in die hemel” ewigdurend is, terwyl “skatte op aarde” tydelik hou. Waardevolle klere kan deur motte beskadig word, waardevolle ysterware kan deur roes verniel word en ander waardevolle items, soos byvoorbeeld juweliersware of goud, kan deur diewe gesteel word. Dit maak baie meer sin om jou “skatte” op ‘n plek te hê waar dit gaan hou, eerder as waar dit gaan verniel of gesteel kan word – dus: kry skatte in die hemel.

Die vraag is egter: wat is hierdie skatte en wanneer maak ‘n mens hulle vir jouself bymekaar? Om dit te kan beantwoord, moet ons na die groter konteks kyk waarbinne Matteus 6:19-21 staan, naamlik die hele Matteus 6. “Skatte” wat bymekaar gemaak word, verwys in hierdie konteks na die beloning wat ‘n mens ontvang vir die goeie dade wat jy as gelowige doen. Matteus 6:1 dui ons in hierdie rigting: “Moenie julle godsdienstige pligte in die openbaar nakom om deur mense gesien te word nie, want dan kry julle geen beloning van julle Vader wat in die hemel is nie.” Hierna word daar drie voorbeelde van “godsdienstige pligte” oftewel “goeie werke” genoem, wat mense soms in die publiek sal doen om daarvoor geëer te word deur ander mense: hulp aan armes (6:2-4) gebed (6:5-15) en vas (6:16-18). Telkens sê Jesus dat skynheiliges, wat hierdie dinge doen om daarvoor geprys te word, reeds hulle beloning ontvang het in die vorm van dié lof wat mense hulle gebring het (6:2, 5, 16). Die regte manier van doen is om hierdie goeie dade eerder te doen sonder dat ander daarvan weet, omdat jy nie verwag dat mense jou daarvoor moet eer of beloon nie. As dít jou gesindheid is, sal die Vader Self jou daarvoor beloon (6:4, 6, 18). 

Gevolglik gaan Matteus 6:25-34 ook voort om ons te wys op die regte fokus van ons lewens – nie die verganklike dinge van hierdie aardse lewe nie, want God sal daarvoor sorg! Ons eerste prioriteit moet wees om God se koninkryk te bevorder en sy wil te doen. So dien ons vir God en nie vir Mammon (rykdom) nie (Matteus 6:24). Ons harde werk (“goeie werke”) word dus gedoen in diens van God en sy koninkryk, nie in diens van ons eie bankbalans (“skatte op aarde”) nie. (Dit beteken natuurlik nie dat ons nie spaarsamig moet wees, voorsiening moet maak vir aftrede ens. nie, maar dat God se wil en koninkryk selfs vir ons ‘n hoër prioriteit moet wees. As ons dan moet kies tussen gehoorsaamheid aan God en ‘n paar ekstra rand in die bank, sal ons eerder gehoorsaam aan God wees as om bv geld te maak op ‘n oneerlike manier of om mense te na kom deur iets van hulle te weerhou wat jy eintlik kon gegee het – vgl Jakobus 5:1-6.)

 Die agtergrond waarteen die Matteus 6 teks oor skatte in die hemel gelees moet word, is dus dat God van ons verwag om goeie werke te doen, maar met die regte motief. Ons motief moet wees dat ons ons beloning eendag van God Self verwag – nie dat ons nou deur mense geëer of (fisies) beloon wil word, of omdat ons ryk wil word nie. God se beloning is ewigdurend, terwyl die belonings wat ons in hierdie lewe kan ontvang, of dit nou in die vorm van eer of ander skatte is, ten beste tydelik is.

 Wat ons moet doen om deur God in die hemel beloon te word met ewigdurende skatte, is om “ryk te wees in goeie dade” (1 Timoteus 6:18), insluitende: vrygewigheid, mededeelsaamheid, deur reg te laat geskied aan jou medemense (bv aan jou werknemers deur hulle te betaal wat hulle toekom wanneer dit hulle toekom), deur goed te wees vir armes ens. Let daarop dat die teksgedeeltes wat hieroor handel dikwels die weggee van jou aardse besittings ten bate van ander, koppel aan die ontvang van ‘n beloning in die ewigheid vanaf die Vader. Om te kan gee is deel van wat dit beteken om dienaar van God te wees – daarteenoor kan ‘n dienaar van die geldgod nie geld of besittings weggee nie.

 ‘n Voorstel in verband met ‘n manier om dit aan klein kinders te verduidelik, is om dit baie prakties te probeer maak. Dink aan ‘n eenvoudige takie wat hulle moet doen met die oog daarop om daarvoor beloon te word, soos bv. om ‘n prentjie in te kleur van iemand wat iemand anders help. Wanneer hulle klaar is, kan hulle kies tussen twee soorte belonings: een wat hulle dadelik kan kry, sigbaar en aanloklik, miskien lekkers wat hulle sommer vinnig kan opeet; en ‘n ander waarvoor hulle sal moet wag tot later, iewers weggesteek en hulle mag nie weet wat dit is nie, miskien ‘n klein speeldingetjie wat nie dadelik opgebruik gaan word nie maar (langer) gaan hou. (Die onsigbare beloning moet beter wees as die een wat hulle dadelik kan kry, maar moenie vir hulle sê wat dit gaan wees nie). Laat hulle hulle keuse maak (tussen dadelik of later), en gee dan vir dié wat dadelik beloon wou word hulle prysie. Verduidelik dan die teksgedeelte van die skatte in die hemel en dat dit beter is om te werk vir die belonings wat God hierna in die ewige lewe vir ons gaan gee as om jou lewe toe te wy aan die bymekaarmaak van skatte hier op aarde, wat in elk geval tydelik is en gaan vergaan (soos ‘n lekkertjie wat klaar opgeëet is). ‘n Mens kry wel nie die plesier om dadelik beloon te word nie, maar God se skatte is beter en dit hou, daarom is dit die moeite werd om nou daarvoor te werk, al moet jy wag om dit eendag in die hemel te kry. Verduidelik ook voorbeelde van hoe die goeie werke lyk wat deur God beloon sal word, bv vrygewigheid ens. Stel die uitdaging aan dié wat reeds lekkers gekry het om dit met die ander te deel. Gee dan vir dié wat bereid was om te wag en vir die wat bereid was om hul lekkers te deel, hulle groter, meer langdurige prysies. Dit mag dalk vir dié wat nie wou deel nie ‘n ongemaklike maar durende lewenslessie wees: om nie vas te klou aan goed wat nou bevredig nie, maar die oog op die hemelse prys in te stel!

Skrywer: Ds Dirk Venter

Die Groot Geloofswoordeboek: Heiliges

Heiliges

Die Christene word in die Bybel “heiliges” genoem. (*Heilig, *Heili­ging) In moderne vertalings is dit gewoonlik vertaal met iets soos: mense wat aan God behoort, of mense wat vir God afgesonder is. In ons kerklike taal kry ons dit in die geloofsbelydenis (“Ek glo aan die gemeenskap van die heiliges”) of in die uitdrukking: “Die *volharding van die heiliges.”

Hierdie “heiliges” is nie ‘n buitengewone groep Christene wat verder gevorder het as ons gewones nie. Alle mense wat waarlik op Jesus Christus vertrou, is kinders van God of gelowiges. Hulle is ook heiliges, mense wat God vir Homself afgesonder het. Die Hebreeuse en Griekse woorde vir *heilig het ook iets te doen met eenkant sit, opsy sit, beskikbaar wees.

Maar in die geskiedenis van die kerk het daar die gewoonte ont­staan om sekere spesiale mense “heiliges” te noem. In som­mige de­no­minasies word die belangrike Bybelfigure “heiliges” genoem. In Engels kry ons St Paul van Saint Paul. Later het die gebruik ont­wikkel om sekere uitstaande Christene “heiliges” te noem. In die Katolie­ke Kerk kan iemand na sy of haar dood as “heilige” ver­klaar word indien hy of sy aan sekere vereistes voldoen. Die een groot saak is dat die persoon wonderwerke moes gedoen het. Die Ka­to­lieke het allerlei maniere om te bepaal of iets regtig ‘n won­der­werk was.

Vir die meeste Protestante is dit ‘n vreemde saak. Katolieke is egter oortuig dat dit eintlik tot die eer van God is, want dit is sy genade wat die persoon in staat gestel het om ‘n “heilige” te wees. Dit is dus eintlik God wat geëer word as iemand as ‘n heilige verklaar word.

Heiligheidsbeweging • AEB

Hierdie beweging het in Amerika ontstaan in die middel van die negentiende eeu onder invloed van John Wesley se leer oor *hei­ligmaking. Dit het beklemtoon dat ‘n mens na jou bekering ‘n tweede ervaring nodig het, die “*tweede genadewerk” (“Second Bles­sing“). Tydens jou bekering word jou sonde vergewe, maar jy is nog uitgelewer aan jou sondige natuur en die mag van die sonde. Die versoekings het dan nog altyd ‘n aanknopingspunt binne-in jou. Deur die tweede genadewerk word jy vry gemaak van die sondige natuur sodat die versoekings nou net van buite af kan kom, en jy dus baie effektiewer daarteen weerstand kan bied.

Die bekende naam in hierdie verband is AB Simpson. An­drew Murray het self aanknopingspunte by die heiligheidsbewe­ging gehad. In Suid-Afrika is die AEB, dit is die Afrika Evange­lie­se Bond, die beste voorbeeld van die heiligheidsbeweging. Hulle maak ‘n baie sterk bekeringsappèl en volg dit dan op met ‘n op­roep om die Here te vertrou vir die tweede genadewerk. Hulle het ook sterk oortuigings oor *Goddelike genesing, wat ook *Ge­loofsgenesing genoem kan word. Hulle werk interkerklik en werf nie mense vir spesifieke kerke nie.

Skrywer: Prof Adrio König