Bybelvertaling (2) – Jan van der Watt

Luther verander alles

Die groot verandering het egter met Luther en die Reformasie gekom. Luther het egter gevoel dit is baie belangrik dat elke mens die Bybel in sy eie taal kan lees. Daarom het hy die Bybel vinnig in Saksiese Hofduits vertaal. Sò invloedryk sou die vertaling wees dat die Duits wat vandag in Duitsland gepraat word, die Duits is waarin Luther die Bybel vertaal het.

Die verhaal het hom oor die hele wêreld herhaal. Soos sendelinge in vreemde lande ingedring het, wou hulle die Bybel vir daardie mense vertaal. Hulle het gevoel as die mense die Bybel kon lees, hulle direk aan die evangelie blootgestel word. Daarom was Bybelvertaling baie keer een van die eerste dinge wat nuwe sendelinge in ʼn vreemde land gedoen het.

In baie lande het die inwoners tot op daardie stadium nog nooit geskryf nie en het hulle dus nie ʼn alfabet of skrif gehad nie. Die Bybelvertalers het dan ʼn alfabet vir die tale gemaak sodat hulle die Bybel kon vertaal. In Afrika was dit algemeen. Selfs in Rusland het twee priesters die Russiese alfabet gevorm sodat hulle die Bybel kon vertaal.

Die Bybel het dus nie net die goeie boodskap van God vir mense gebring nie, maar in baie gevalle ook mense leer lees en aan “groter wêrelde” bekendgestel.

Outeur: Prof Jan van der Watt

Joodse feeste en die Sabbat – Adrio König

Bernice vra:

Viering van Joodse feeste en Sabbat- is dit totaal opgehef in die Nuwe Testament of behoort ons dit te hou/vier?

Antwoord:

Prof Adrio König antwoord:

Dis nie so ‘n maklike vraag nie! Daar is nie veel direkte uitsprake oor die Sabbat en die ander feeste in die Nuwe Testament nie. Kolossense 2:16 en Romeine 14:5,6 lyk egter tog duidelik. [Daarom moet julle nie dat iemand vir julle voorskrywe wat julle moet eet en drink nie, of julle die jaarlikse feeste of die nuwemaansfees of die sabbatdag moet vier nie – Kolossense 2:16; Vir die een is een dag belangriker as ander dae; vir ʼn ander is alle dae ewe belangrik. Elkeen moet net in sy eie gemoed oortuig wees van sy opvatting. Die een wat ʼn bepaalde dag op ʼn besondere wyse hou, doen dit tot eer van die Here. Die een wat alles eet, doen dit tot eer van die Here, want hy dank God. En die een wat nie alles eet nie, doen dit tot eer van die Here, en ook hy dank God – Romeine 14:5 – 6).] Hier word dit egter nie verbied nie, maar gerelativeer. Dis nie noodsaaklik nie. In die begin het sekere gemeentes, veral in Sirië, nog baie lank die Sabbat saam met die Sondag gevier, die een as rusdag en die tweede as feesdag.

Outeur: Prof Adrio König

Onderhou die wet – Adrio König

Jaco vra:

Paulus het ‘n stryd om onder andere die Galasiërs te oortuig dat ons nie deur die onderhouding van die wet gered kan word nie, maar slegs deur geloof in Jesus Christus(Gal.3:1-20). Ons moet wel die wet onderhou, Jesus se self so. My vraag is: wie het besluit dat ons vandag slegs die 10 gebooie probeer onderhou en nie die Torah/Wet van Moses nie, soos beskryf in Die Groot Geloofswoordeboek? Verwys Paulus nie na die “volledige wet”(al 5 boeke) nie?

Antwoord:

Prof Adrio König antwoord:

Teen die einde van die stukkie in die Woordeboek word gewys op die feit dat Paulus juis die tien gebooie uitsonder as hy oor die wet, en selfs oor die hele wet skryf. Verder is Hebreërs duidelik oor die afskaffing van dit wat gewoonlik die seremoniële wet genoem word, die tempel, priesters, offers, omdat Christus dit vervul het. Lees die hele brief, maar veral hoofstukke 7, 9, 10. Ons weet ook dat Paulus die besnydenis verwerp vir gelowiges uit die heidene.

Daar is nie iewers ‘n duidelike uitspraak oor presies wat nog geld, en wat nie meer nie. Maar daar is tog dele wat eenvoudig nie meer vandag kan geld nie soos Jesus se eie uitspraak oor die gawe en die altaar (Mat 5:23). Ons het nie meer ‘n altaar nie. Maar ons interpreteer dit tog nog op so ‘n manier dat dit ook vir ons betekenis het. Omdat die Bybel, en veral die NT, nie een groot wet is wat presies sê hoe ons moet leef nie, maar ‘n boodskap oor God se reddingsdade, is dit nie vreemd dat elke detail nie presies uitgestippel word nie. Maar dis ook waar dat dit veroorsaak dat daar verskille onder gelowiges is, soos oor die Sabbat.

Outeur: Prof Adrio König

Bybelvertaling (1) – Jan van der Watt

Die Bybel is vroeg reeds vertaal

Solank mense die Bybel in hulle eie taal wil lees, sal Bybelvertalings gedoen word. Toe die Jode nie meer Hebreeus kon lees nie, is die Hebreeuse Bybel drie eeue vC reeds in Grieks (die Septuagint of LXX) vertaal sodat hulle dit maklik kon lees.

In die vroeë kerk is die Bybel vinnig in ʼn verskeidenheid tale vertaal. Toe die kerk in Rome die godsdiens in die Weste begin domineer het, is die Bybel in Latyn vertaal. Daar is reeds in 150 nC met Latynse vertalings begin. In die vierde eeu is daar ʼn formele Latynse vertaling gedoen. Dié vertaling is die Vulgaat genoem en was die hoofvertaling wat tot met die Reformasie in die Westerse kerk gebruik is.

In ongeveer 160 nC is daar met ʼn Siriese vertaling begin en teen die derde eeu was daar ook ʼn Koptiese vertaling. Baie ander tale het vinnig gevolg.

Jeronimus het die Bybel in 382 in opdrag van pous Damasus in Latyn begin vertaal en dit die Vulgaat genoem. Die taak het tot in die vyfde eeu geduur. Dit het bekend geword as die “Vulgaat” wat eintlik “vulgêr” insinueer omdat die mense gesê het die Bybel mag nie in die vulgêre algemene spreektaal – wat Latyn in daardie tyd was – vertaal word nie.

Outeur: Prof Jan van der Watt