Wanneer het die Sabbat na Sondag verskuif en waarom? – Kobus Kok

Van die heel begin van die skepping af, volgens die Hebreeuse, of OT tradisie is die Sabbat op die sewende dag en dit gaan terug na die skeppingsverhaal.

Ons lees in Genesis 2:1-3 “Op die sewende dag het God alreeds alles geskep en 2) op die sewende dag het God gerus  3 God het die sewende dag geheilig en as gereelde rusdag ingestel…”

Sommige van ons luisterraars op Radiokansel en die intekenaars op bybelkennis is van mening dat ons Christene alles gaan verander het. Ons pas God se Woord aan soos ons wil, om ons eie tydskedule te pas en hulle dink dit is heeltemal verkeerd. Hulle meen dat ons eerder moet teruggaan na God se Woord en as God se Woord sê jy moet die Sabbat heilig hou dan moet jy – net soos dit in Exodus 20:8-11 staan. Hulle meen dan ook dat ons die Sabbat weer moet instel en dat ons dit moet deurbring soos wat dit deur God se Woord aan ons beveel word.

In ʼn vorige skrywe het prof Malan opgemerk  dat Deuteronomium 5:12-15 gee die rede aan waarom Israel die Sabbatdag heilig moet hou: Die Here jou God het jou as slaaf uit Egipte bevry (waar hulle elke dag as slawe moes werk; lees Eksodus 20:2). Eksodus 20:8-11 gee die Here se rus op die sewende dag aan as die rede waarom Hy dit vir Israel as gereelde rusdag ingestel en geheilig het. God se verlossing (Deuteronomium) en skepping (Eksodus) vul mekaar dus aan. In Eksodus 31:13 is die viering van die Sabbatdag niks minder nie as die uitdrukking van Israel se noue band en verhouding met God, ʼn teken van die Here se verbond met hulle (vergelyk Esegiël 20:12,17). Eksodus 31:17 sê letterlik: ‘…en op die sewende dag het Hy gerus en is verkwik’ (NAV: het Ek nie gewerk nie, maar gerus),

Hiervolgens dis dit duidelik dat die Sabbat ʼn rusdag is wat geheilig moet word en dat mens tydens die Sabbat nie werk nie, maar rus – nie as plig nie, maar teen die agtergrond van die feit dat God die Sabbat aan die mens skenk – dit word met ander woorde ʼn dag waarop die Jode terugdink aan die tyd toe hulle as slawe gedwing was om die hele week, elke dag van hulle lewe te werk en dwangarbeid onder die Egiptenaars te verrig. Hierteenoor het God hulle magtig bevry uit die ystervuis van Egipte en toe weer vir hulle herinner aan wie God is en wie hulle is. In Egipte het hulle hulle identiteit verloor en in die woestyn het hulle weer die wet ontvang en geleer wie God is en wie hulle is. Een van die belangrike dinge wat hulle weer gehoor het, is dat God die skepper van die ganse aarde alles daarop is en dat hy die God van orde is. En dan in die vierde gebod wat Israel in die Woestyn ontvang, sê God vir hulle dat hulle die Sabbat moet rus (Kyk Eksodus 20:8-11).

Vir die Jode het die Sabbat teen Vrydagaand begin dit het teen Saterdag met sononder opgehou. Dit was met ander woorde ʼn volle 24 uur. Die Jode het baie wette gehad rondom die Sabbat. Ons lees bv in die Misjna (3de eeu nC; Joodse mondelinge tradisies toe vasgepen) dat daar allerlei reëls was wat gegeld het en wat vir mense gehelp het om die Sabbat te onderhou volgens God se wil. Die Misjna bevat dan Joodse kategorisering van mense, plekke en tye in konsentriese sirkels van belangrikste tot minder belangrikste. In terme van mense is die hoëpriester die belangrikste; op die kaart van plekke is Jerusalem en die allerheiligste die belangrikste plek op aarde; en op die kaart van tye en teen die agtergrond van feeste is die Sabbat die enkele belangrikste tyd vir die Jode (Sabbat; Paasfees, Versoendag, Loofhuttefees,  feesdae, Nuwejaar, vasdae, Purimfees).

Die onderhouding van die Sabbat was ʼn baie belangrike identiteitsmerker vir die Jode en die ganse wêreld moes uit die onderbreking van die daaglikse roetine sien dat Israel heilig en afgesonder is en ʼn volk is wat erns maak met hulle verhouding met God. Die Sabbat was ʼn fees vir almal, nie net vir die mens nie. In die wetboek Eksodus 20 sien ons dat selfs die diere wat aan die Jood behoort het nie op die Sabbat mag gewerk het nie. Alles moes letterlik gaan stilstaan. In die pre-Christelike boek Jubilee lees ons dat daar deur die Jode geglo is dat selfs God en sy engele die Sabbat onderhou het en geen werk verrig het nie. Vir die Jode was seksuele gemeenskap op die Sabbat nie toegelaat nie en indien iemand uitgevang is dat hulle die Sabbat oortree, is hulle met die dood gestraf. In die boek 1 Makkabeërs lees ons die verhaal van meer as een duisend Jode wat in die oorlog doodgemaak is omdat hulle geweier het om hulle te verdedig toe hulle op ʼn Sabbat aangeval is.

Die Misjna traktaat “Sjabbat” gee ons ʼn interessante blik op die rabbi’s se interpretasie van die Sabbat gebod (Sien Joubert 2010 in Jesus ʼn radikale sprong). Mense is verbied om op die Sabbat by ʼn lamp te lees (1:3) of brood in ʼn oond te plaas (1:10). Mens mag nie ʼn lamppit uitdoof nie, want dit mag dalk in houtskool ontaard en dan het jy gewerk (2:5); Indien jy tandpyn gehad het mag jy nie asyn vir die pyn gesuig het nie (14:4) of selfs koue water geneem het om oor jou seer voet te gooi nie (22:6). Jy mag nie strooi wat op jou bed beland het met jou hand afvee nie, maar jy kon dit wel toevallig met jou lyf doen (20:5).

Dit was die belaglike span-reëls van die Joodse geloofsspel! Die Jode het die Sabbat, en God se plan met die Sabbat so toegegooi met die swart verstikkende teer van mensegemaakte religieuse reëls dat hulle die kern en die ware bedoeling daarvan verloor het.

Hierteenoor het Jesus uitgetroon. Jesus – die Seun en Woord van God was egter aan kom na die wêreld met ʼn radikale nuwe boodskap wat sou terugsny na die ware bedoeling van die wet. Vir die geestelik blinde Jode van die dag was Jesus niks minder nie as ʼn regte reëlbreker, ʼn geestelike rebel. Hulle was reg, Jesus was ʼn regte spelbreker. Hy het inderdaad die verworwe Joodse religieuse spel kom afbreek sodat hulle weer die kern van dit alles kon ontdek, begryp en daarvolgens leef.

In die NT tref ons op ʼn goeie dag, twee duisend jaar gelede daar in Jerusalem uiteindelik die Seun van God op ʼn besige religieuse toneel aan. Dit was ʼn Sabbat.  In spanning wag ons om te sien wat hierdie openbarings-God-word-man gaan doen. In Johannes 5 tref ons Jesus aan waar hy op die Sabbat daar in die omgewing van die tempel rondloop. In Johannes 5:1 lees ons dat Jesus en sy dissipels op na Jerusalem gegaan het vir een van die belangrike Joodse feeste. In feestye kom mense van heinde en verre om die fees by te woon, in die teenwoordigheid van God te kom. Die tempelpolisie en geestelike leiers is reg vir aksie en implementeer graag hulle gunsteling wettiese reëls. Volgens sommige geleerdes het daar tydens feeste ʼn intensivering van wetsonderhouding plaasgevind. Mense was dus meer sensitief en veral op ʼn Sabbat in die heilige stad Jerusalem op ʼn heilige tyd tydens ʼn heilige fees. So lees ons dan dat Jesus op ʼn Sabbat daar by die Skaappoort met sy 5 pilare opdaag met hemelse teenwoordigheid. Daar het ʼn klomp siek mense gelê, lammes, blindes, en allerlei erge siektes. Skielik sien Jesus ʼn man wat al vir 38 jaar lank siek is en wat net nie gesond word nie omdat hy te swak en siek is om by die genesingspoel uit te kom as die in beroering kom as die engel dit laat borrel. Elke keer gaan iemand anders voor hom daar in en die word dan genees maar die arme vriendlose man bly siek. Net daar genees Jesus hom – op die Sabbat en beveel hom boonop om sy matjie waarop hy gelê het op te tel en saam met hom te neem.

In Johannes 5:10 loop die man toe vas in niemand anders nie as die gevreesde antagoniste, die tempelpolisie, wat hom dadelik vaspen en aankla dat hy die heilige Sabbat oortree en dat dit onwettig is. Tegnies gesproke verdien hy die dood. Die geneesde man sê toe vir hulle dat Jesus hom genees het en dat Jesus hom beveel het om sy mat op te tel en te loop en dit is presies wat hy gedoen het. Hy is net so verbaas soos hulle…

Skielik is die tempelpolisie agter Jesus aan en wou hom vastrek. En toe bars die bom toe Jesus in Johannes 5:17 sê: “My Vader werk ook vandag – en daarom werk Ek ook”. Johannes 5:18 sê dit is die groot rede waarom die Jode Jesus daarna wou doodmaak – vir twee redes – *Hy het die Sabbat gebreek *en Hy het God sy eie Vader genoem en homself en sy optrede sodoende gelyk gestel aan God.

Jesus se groot argument teen hulle in Johannes 5 is dat hulle die punt mis. Hier fokus hulle op die reëls wat gebreek is, maar mis die feit dat die skeppings-God herskeppend en helend, genesend en restourerend rondom hulle aan die werk is. Jesus het dikwels mense op die Sabbat genees en die ander evangelies getuig ook daarvan. Sy dissipels het ook op die Sabbat koring versamel sodat hulle iets het om te eet. Jesus het die Joodse Sabbatswet kom breek, maar hy het die ware bedoeling daarvan weer kom herstel. Die Jode was so gefokus op die doen van die wet dat hulle dikwels die doen van die wet bo die liefde en die omgee van mense gestel het, Hulle sou dus eerder by die letter van die Sabbatswet bly en iemand wat die Sabbat oortree het vermoor, as wat hulle sou toelaat dat ʼn persoon wat siek is genees kan word of ʼn persoon wat lam is weer kan loop of blind is weer kan sien. Jesus het die Jode weer kom wys wat die hart van God is en waar hulle harte nie meer was nie. Jesus het kom wys dat die Sabbat minstens ʼn dag is van diens en van verhoudings. Dit is ʼn dag waarop God en mense in die fokus is en nie dooie reëls nie.

Jesus het kom wys Hy is Here oor die Sabbat en dat elke dag eintlik ʼn Sabbat is – ʼn Godverheerliking-en-goeddoen-dag (Joubert 2010:86 in Jesus ʼn Radikale sprong).

Jesus het dit nie teen die Sabbat gehad nie. Jesus het dit teen die verkeerde verstaan van God se bedoeling daarmee gehad. Hy het dus nie gekom om die wette af te skaal of tot niet te maak nie, maar juis sodat dit tot hulle volle betekenis kan terugkeer (kyk Matteus 5:17). Daarom sien ons in die vroeë kerk dat Christene nog steeds die Sabbat onderhou het, maar hulle het die ware bedoeling verstaan – naamlik dat dit ʼn Godverheerliking-en-goeddoen-dag is. Die eerste Christene, veral die Jode wat Jesus as Messias aanvaar het, het dus ook nog die Sabbat gehou. Maar tog sien ons dat die eerste Christene ook en veral Sondae bymekaar gekom het. In Handelinge 20:7; 1 Korintiërs 16:2 en Openbaring 1:10 sien ons dit duidelik. Jesus se opstanding het die rol hierin gespeel. Die eerste Christene het dus elke Sondag as opstandingsondag gevier en bymekaar gekom in die naam van Jesus.

Wanneer het die Sabbat dan Sondag geword?

Die eerste Christene was vir die eerste 300 jaar ʼn minderheid en dikwels vervolg deur die Jode en deur die Romeinse ryk. Die Christen geloof was beskou as ʼn onwettige godsdiens of religio illigata in die Romeinse Ryk. Die aanbidding van God op ʼn Sondag het dus dikwels in die geheim en ondergronds plaasgevind.

Prof Francois Malan het in ʼn vorige skrywe reeds opgemerk dat die Romeine in die antieke tyd ʼn 8-dae week gehad het, met die agste dag wat dan as markdag en hofdag gefunksioneer het. Onder Joodse en Babiloniese invloed is die duur van ʼn week in die eerste eeu v.C. tot sewe dae verander. Hulle het hulle dae na die son, maan en planete genoem, vandaar die naam Sondag. Teen die 4de eeu kom die groot Romeinse Keiser Konstantyn tot bekering. Konstantyn, het die Sondag in 321 n.C. die amptelike rusdag van die Romeinse Ryk gemaak. Hy het ook gesorg dat Sondag die dag is waarop mense in die reuse katedrale wat hy laat bou het bymekaar kom en God eer. Vandaar dat ons op Sondag en nie op die Sabbat ons rusdag vier nie.

Sommige mense mag nou voel dat dit alles die Romeinse keiser Konstantyn se skuld is dat ons nie meer op ʼn Sabbat ons rusdag hou nie en dat ons as Christene weer moet terugkeer na Sabbat op ʼn Saterdag. Hierdie perspektief is egter nie korrek nie en hou nie die baie belangrike vergadering wat in die jaar 48 n.C. in Jerusalem gehou is in gedagte nie. Ons lees daarvan in Handelinge 15 en in Galasiërs 2. Daar, by een van die eerste groot kerkvergaderings, is besluit dat die besnydenis en die Sabbat as tipiese Joodse identiteitsmerkers nie langer deur die Christene gehou hoef te word wat vanaf die heidendom tot die Christelike geloof tot bekering gekom het nie. Dit beteken dat al die klomp wette wat ons in die Misjna sien – dat jy nie strooi van jou bed met jou hand mag wegvat op ʼn Sabbat, ens,- nie as vereiste aan heidene gestel word nie.  Dit beteken egter nie dat hulle nie iets gemaak het van die Sabbat nie, inteendeel. Baie het steeds aan die Joodse feeste deelgeneem en selfs die Sabbat gehou en die tempel besoek voor dit vernietig is in 70 n.C. Vir die eerste Christene was Sondag egter  ʼn baie belangrike dag en hulle het bymekaar gekom en op opstaningsondag kerk gehou en iets besef van die ware aard van so ʼn dag, naamlik ‘n Godverheerliking-en-goeddoen-dag. Vir die eerste Christene was elke dag ʼn Godverheerliking-en-goeddoen-dag. Die Sabbat was nie meer een dag nie maar elke dag van die week.

Indien ons dus vandag nuwe reëls opstel van dingetjies wat ons mag en nie mag doen nie mis ons die punt en vergeet ons die radikale optrede van Jesus – die Seun van God wat met sy optrede nie die wet kom ophef het nie, maar kom wys het dat die spelreëls verander het – inteendeel, die ganse spel van die ganse lewe het verander. Mag ons herinner word dat Jesus ons kom wys het dat elke dag ʼn Sabbat is  en dat die Sabbat wesenlik ‘n Godverheerliking-en-goeddoen-dag is.

Outeur: Dr Kobus Kok

Die Groot Geloofswoordeboek: Apokaliptiek

• Ou-Testamentiese apokriewe

Ons kyk eers na die Ou-Testamentiese apokriewe. Die Bybel wat die meeste Protestante gebruik, het minder boeke as die Bybel wat die Katolieke gebruik. Die ekstra boeke in die Katolieke se Bybel word die Apokriewe boeke genoem. Die meeste Katolieke Bybels sluit omtrent sewe sulke boeke in: 1 en 2 Makkabeërs, Tobias, Judit, die Wysheid van Salomo, die Wysheid van Jesus die seun van Sirag, en verder ook toevoegings tot Jeremia. Sommige Bybels sluit verder nog ‘n paar ander in: 1 en 2 Esdras en ‘n paar toevoegings tot Ester en Daniël.

Hierdie apokriewe boeke bestaan hoofsaaklik uit ‘n aantal hi­s­toriese boeke en ‘n paar wysheidsgeskrifte. Die groot waarde van die historiese boeke (Esdras en Makkabeërs) is dat dit groot dele dek van die geskiedenis wat nie in ons Bybel gedek word nie, die tyd tussen die terugkeer uit die ballingskap en die geboorte van Jesus. Dit is omtrent 400 jaar wat nie in die Protestante se “kleiner” Bybel gedek word nie.

Die apostels en die vroegste Christene het natuurlik nog nie die Nuwe Testament gehad nie. Hulle Bybel was die Ou Tes­ta­ment. Dis egter interessant om te weet dat die apostels gewoon­lik die Griek­se vertaling van die Ou Testament gebruik het, die *Septuagint. Hierdie vertaling het die apokriewe boeke in­ge­sluit sodat die apokriewe boeke deel van die apostels en vroeë Chris­tene se Bybel was. Die skrywers van die Nuwe Testament ver­wys byvoorbeeld op dieself­de manier na hierdie boeke as na die ka­nonieke boeke in ons Ou Testament (Jud v 14, 15). Trouens, vir 1 500 jaar na Christus het die kerk hierdie langer Ou Testament ge­bruik. Die Jode het egter kort na Christus van hierdie langer Griek­se Ou Testament afgesien en net die korter Hebreeuse Ou Tes­tament as hul heilige geskrif erken. In die tyd van die *Kerk­hervorming het *Luther en veral *Calvyn besluit om nie verder die Christene se Ou Testament te gebruik nie, maar terug te gaan na die Jode se korter Ou Testament. In Ek glo die Bybel het ek hierdie geskiedenis met sy voor- en nadele breedvoerig be­handel.

Een van die nadele van hierdie besluit van die Kerkhervor­­mers is dat ons vandag baie min agtergrond het van die *apokaliptiek (apokaliptiese wêreldbeeld) wat juis in hierdie 400 jaar tussen die Ou Testament en die tyd van Jesus ontwikkel het. Dit is juis die wêreldbeskouing waarby Jesus direk aangesluit het. In ons Ou Testament het ons net een enkele duidelike verwysing na die opstanding (Dan 12:2). Dan vind ons dit vreemd dat dit in die tyd van Jesus ‘n algemene oortuiging was van die man op straat. Maar in die apokriewe boeke sien ‘n mens in besonderhede hoe hierdie oortuiging in die tyd tussen ons Ou Testament en Jesus ontwikkel het tot ‘n wesenlike deel van die geloof van groot dele van die Jo­de­dom.

• Nuwe-Testamentiese apokriewe

Daar is ook apokriewe boeke van die tyd van die Nuwe Tes­ta­ment. Daar is onder andere Evangelies van Jakobus, Tomas, Petrus en Ni­ko­demus, en Handelinge van Johannes, Paulus en Petrus, en ook ‘n Openbaring van Petrus. Die Evangelie van Tomas ge­niet vandag hoë aansien in die geledere van die sogenaamde *”Nuwe Her­vor­ming”. Hierdie geskrifte het egter nie erkenning onder die vroeë Christene gekry nie.

Verder is daar ‘n paar geskrifte wat deur die eerste geslag kerk­­­-leiers na die apostels geskryf is, soos 1 Klemens en die Di­dagé. Anders as die eerste groep geskrifte het hierdie laaste twee wel by sommige ‘n mate van erkenning gehad, maar hulle word nie vandag as deel van die Nuwe Testament beskou nie. (*Kanon) Dit beteken dat die geskiedenis van die vorming van die Nuwe Tes­tament minder in­gewikkeld was as dié van die Ou Testament.

Woorde gemerk met ʼn * word elders bespreek

Outeur: Prof Adrio König

Die Groot Geloofswoordeboek: Apostel en dissipel

Apostel

Apostel is ‘n Griekse woord wat net soos “halleluja” en “amen” net in ons (Arabiese) letters oorgeskryf is. Die woord het oor­spronklik verband gehou met iemand wat gestuur is. In die tyd van Jesus se aardse bediening word meestal van “dissipels” ge­praat wat iets soos volgelinge of leerlinge beteken. Die dissipels is nie in die tyd van Jesus dikwels apostels genoem nie. “Dissipels” of “die twaalf” is die gewone benaming. Maar ons kry “apostels” tog hier en daar in die Evangelies, veral in Lukas (Matt 10:2; Mark 6:30; Luk 9:10; 17:5). Dis nie duidelik of die Evangeliste hulle maar later, toe hulle die Evangelies geskryf het, so genoem het omdat hulle toe al aan die woord gewoond was nie. In Handelinge neem die woord “apostels” heeltemal oor en word hulle glad nie meer “dissipels” genoem nie.

Na die opstanding van Jesus word Mattias in die plek van Judas gekies (Hand 1:26), maar ‘n mens hoor nooit weer van hom nie. Later lyk dit of Paulus eintlik die plek van die twaalfde apostel in­geneem het (1 Kor 9:1 ev; 15:9-10).

Die woord “apostel” word later in die Nuwe Testament ook vir ander leiers gebruik (Rom 16:7; 2 Kor 8:23; Fil 2:25), maar som­­mige vertalings, soos dié van 1983, het verkies om dit met ander woorde te vertaal soos “afgevaardigde” (2 Kor 8:23). Oor Romeine 16:7 is daar groot verskille. Die Grieks laat meer as een vertaling toe. Ver­talers kies tussen ten minste twee moont­lik­hede: ons lees daar van Andronikus en Junias: “hulle is hoog­aan­geskrewe by die apostels”, of “hoogaangeskrewe onder die apos­tels”, of selfs “hulle neem on­der die apostels ‘n besondere plek in”. Die verskil in betekenis is duidelik. Hierdie twee was óf mense wat deur die apostels hoog geag is, maar self nie apos­tels nie, óf hulle was vername apostels. Wat hierdie uitspraak nog meer omstrede maak, is die feit dat daar nie so ‘n naam soos Junias (‘n man) bekend is nie; wel Junia, wat ‘n naam vir ‘n vrou is. Dit kan beteken dat ons hier met ‘n man en ‘n vrou te doen het, en dus dat daar ‘n vroulike apostel was, ‘n saak baie na aan die hart van mense wat pleit vir vrouens in die kerklike ampte. Niks is egter seker hieroor nie. (*Feminisme)

Die apostels het ‘n baie belangrike plek in die grondlegging van die kerk ingeneem. Hulle was volgelinge van Jesus wat op ‘n be­sondere manier deur Hom opgelei en voorberei is om die evan­ge­lie verder te dra. Wanneer die kerk die tempel van God genoem word, word hulle saam met Christus genoem: Hy is die hoeksteen, hulle is (saam met die profete van die Nuwe Tes­tament) die fondament van die kerk (Ef 2:20). Daarom praat ons vandag nog van die *apostolisiteit van die kerk as ‘n onmisbare eienskap.

Dit is dan ook nie vreemd nie dat die vroeë kerk besondere ont­sag vir die apostels gehad het. Die vraag of ‘n bepaalde geskrif met ‘n apostel verband gehad het (bv deur ‘n apostel geskryf is of deur die volgeling van ‘n apostel), was een van die belangrike sake wat gesag aan ‘n geskrif gegee het sodat dit later as deel van die Nuwe Testament beskou is. (*Kanon) Alhoewel hulle geweet het dat Markus nie ‘n apostel was nie, was dit genoeg om te weet dat hy ‘n besondere verhouding met Petrus gehad het. En Lukas weer met Paulus. Verder was hulle oortuig dat Matteus en Johannes self apostels was.

Petrus

Die rol van Petrus het altyd besondere aandag getrek. Dit lei min twyfel dat hy die leier onder die dissipels was. Wanneer Jesus die dissipels aangespreek het, was dit telkens hy wat geant­woord het, dikwels duidelik as hulle verteenwoordiger (Mark 8:27-30). Ook ná die koms van die Gees is hy die spreekbuis (Hand 2:14 ev).

Die vraag is egter of die kerk regtig op Petrus gebou is. Die Ka­tolieke Kerk glo dit na aanleiding van onder andere Matteus 16:18 waar Jesus vir hom sê: “Jy is Petrus, en op hierdie rots (petra) sal Ek my kerk bou.” Die woordspeling is opvallend. Die Katolieke aan­vaar dat Petrus die rots is. Daarom glo hulle hy is die aardse hoof van die kerk (hulle ontken nie dat Christus die hemelse Hoof is nie), en die *pous is sy opvolger. Die pous moet dus die leier van die kerk wees.

Die meeste ander kerklike tradisies is nie so seker hiervan nie. Sommige meen dat Jesus bedoel het die rots waarop die kerk gebou word, is Petrus se belydenis (hy het net tevore bely dat Jesus die Messias is). As Hy regtig die kerk op die persoon van Petrus wou bou, kon Hy maklik genoeg gesê het: Jy is Petrus en op jou sal Ek my kerk bou.

‘n Mens kan vra waarom jy so min van die meeste ander apos­tels in die Nuwe Testament lees. Eintlik is dit net Petrus, Ja­kobus en Pau­lus wat prominent is in Handelinge. Maar ‘n mens moet ont­hou dat Handelinge deur Lukas geskryf is wat na aan Paulus gestaan het, en dat Petrus en Jakobus in elk ge­val aan die begin ‘n prominente rol gespeel het. Die ander kon in ander verbande baie gedoen het wat maar net nie in die Nu­we Testament genoem word nie. Die Nuwe Testament is nie planmatig opgestel om vir die nageslag ‘n volledige verslag te bewaar van alles wat gebeur het nie. Geen apostel het besef sy geskrifte gaan later opgeneem word in ‘n bundel wat die eeue sal ingaan nie. Hulle het maar net geskryf wat op daardie oom­blik belangrik was vir die groep aan wie die geskrif gerig was. Uit ander bronne weet ons dat ander apostels in ander gebiede betrokke was. Daar is byvoorbeeld die oorlewering dat Matteus vroeg na Indië is en dat die kerk wat van baie vroeg af in Indië bestaan, na sy sendingwerk teruggevoer kan word.

Woorde gemerk met ʼn * word elders bespreek.

Outeur: Prof Adrio König

Skatte in die Hemel – Jan van der Watt

Daan Smit vra:

Jesus sê: ons moet skatte in die hemel bymekaar maak – nou wonder ek – wat wil ek met skatte in die hemel maak, en ook – is dit dan verkeerd om op aarde skatte bymekaar te maak om voorsiening te maak vir die dag wat ek nie meer kan werk nie

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Die beroemde kerkvader Augustinus het ook die gedeelte gelees en toe gevra hoe mens jou aardse skatte in die hemel kry? Hy kan nie eers sy skatte van een stad na ‘n ander op sy donkie vervoer nie. Nadat hy nagedink het, besef hy dat as hy sy aardse goed vir die mense gee wat almal oppad is hemel toe, kan hy alles bymekaar maak as hy eendag in die hemel kom. Die verwysing na die skatte is natuurlik simbolies. Ons moet onthou dat die meeste mense aan wie die Nuwe Testament geskryf is, brandarm was. 80% van die mense het onder die broodlyn geleef. Om skatte te hê was vir hulle maar net iets om van te droom. Hulle het ook geweet wat dit beteken om te werk vir geld. Om skatte bymekaar te maak het baie werk en toewyding gevra. Die beeld om skatte in die hemel bymekaar te maak beteken dus dat ons al ons energie moet gebruik om vir God te werk. God sal ons dan beloon (met hemelse ‘skatte’).

Omdat die beeld figuurlik bedoel is, beteken dit alles behalwe dat jy nie op aarde geld en versekering vir jou oudag bymekaar mag maak nie. As jy dit nie doen nie, is jy in die moeilikheid. Dit gaan egter meer oor jou gesindheid. Dit moet nie aan die aardse vasgroei nie, maar altyd die hemelse perspektief bly behou.

Outeur: Prof Jan van der Watt