Die kuns van antieke brief – Kobus Kok

Vandag skryf ons sommer vinnig ʼn brief, sms of epos sonder om regtig te beplan. Ons lees dan ook die briewe van Paulus so asof dit vir Paulus en die mense van sy dag net so  vinnig was om gou ʼn brief te skryf en aan iemand anders te stuur. In die antieke Romeinse wêreld was briewe skryf ʼn langsame en dikwels duur proses.

Die antieke mense het amper op enige ding moontlik geskryf, van klei tablette (cuneiform) potskerwe (ostraca), diervelle, hout, ens. Die mees algemene materiaal wat gebruik was, was papirus wat welig in die delta van die Nylrivier gegroei het. ʼn Papirus bladsy in die antieke tyd was ongeveer so groot soos ons A4 bladsy vandag (9.5×11.5 duim) en kon ongeveer 200 woorde bevat. Die penne wat hulle gebruik het was skerpgemaakte veer- of riet-punte en die ink is gemaak van roet en boomgom. Indien die punt van die pen natgemaak is, dan sou die ink bietjie smelt en dan het hulle op die papirus geskryf. Mens kon ook nie sommer net jou foute uitvee nie,  en daarom het mense baie deeglik beplan wat hulle wou sê en dikwels van professionele skrywers gebruik gemaak, bekend as amanuensis. Indien mens dit weet, raak tekste soos  Galasiërs  6:11; 1 Korintiërs 16:21; Kolossense 4:18; 2 Tessalonisense 3:17 en Filemon 19 baie interessant. In eersgenoemde (Galasiërs 6:11) skryf Paulus teen die einde van die brief dat dit nou hy persoonlik is wat met die vreeslike groot letters skryf. Daarmee het hy net vir die ontvangers van die brief aangetoon dat dit regtig hy is wat die brief geskryf het.

In vergelyking met ander antieke briewe tot ons beskikking vind ons die volgende interessante gegewens as dit met Paulus se briewe vergelyk word: Die gemiddele lengte van persoonlike briewe van die antieke tyd is ongeveer 90 woorde. Die korste NT boeke wat ons vandag het (2 + 3 Johannes) bevat nie minder nie as 245 en 219 woorde. Teenoor die bekende Romeinse orator Cicero wie se briewe dikwels net 295 woord beslaan, skryf ons geleerde vriend Paulus gemiddeld 1300 woorde en ʼn brief soos Romeine beslaan nie minder nie as 7100 woorde. Teen die agtergrond van die gemiddelde tendens in die antieke tyd het die NT briewe dus grootskaalse produksies beteken – en dit in ʼn tyd toe die produksie van briewe ʼn duur en langsame proses behels het.

Die briewe in die Nuwe Testament kan soos volg ingedeel op gegroepeer word:

• Die pastorale Briewe (1 Timoteus; 2 Timoteus; Titus) – hierdie drie briewe is geskryf aan medewerkers van Paulus wat pastorale leierskapposisies in die kerk beklee het.
• Die gevangenisskap briewe (Efesiërs; Filippense; Kolossense; 2 Timoteus en Filemon) – is die vyf briewe wat wil voorkom of dit geskryf is deur Paulus vanuit die tronk(e).
• Die algemene briewe (Jakobus; 1+2 Petrus; 1-3 Johannes; Judas) – hierdie briewe het dit almal in gemeen dat dit aan die kerk in die breë gerig is.

Die briewe in die NT moet verstaan word as geleentheidsgeskrifte aan gemeentes. Paulus het byvoorbeeld nooit in sy lewe self gedink dat sy briewe uiteindelik deel sou vorm van ʼn boek wat mense die Christene se Bybel sou noem nie. Paulus die apostel, kerkplanter en leier van gemeentes het gewoon op grond van bepaalde probleme en dies meer, briewe aan gemeentes geskryf omdat hy nie self persoonlik by hulle kon wees nie. Hierdie briewe was genoodsaak deur bepaalde situasies in die gemeentes en dus histories gerig aan bepaalde mense, in ʼn bepaalde tyd en op grond van ʼn bepaalde situasie. Dikwels verwag ons baie meer van die NT briewe van Paulus as wat dit ooit bedoel was om te wees.  Daarom is dit belangrik dat enige iemand wat ernstig is om meer van die Bybel te weet, ook ʼn studie doen rondom die moontlike historiese situasie waarin die briewe geskryf is. Daar is vandag baie boeke op die mark wat agtergrond studie vir mens verskaf. By die Universiteit skryf ons standaard Inleidings tot die Nuwe Testament voor vir studente. Deesdae is hierdie boeke selfs by toonaangewende Christen boekwinkels te koop. Hier onder is enkele bronne:

1.       Powell, Mark Allan 2009. Introducing the New Testament. Grand Rapids: Baker Academic

Du Toit, AB. Handleiding by die Nuwe Testament (band 1-6). Orion Uitgewers. 

Outeur: Dr Kobus Kok

Hemelwesens – Marius Nel

Danie vra:

Ek wil graag weet wat is die verskil tussen – Engele , Gerubs , Wesens wat in die Bybel van gepraat word.

Antwoord:

Dr Marius Nel antwoord:

Die Ou Testament verwys na verskillende hemelse wesens en gee selfs vir sommige van hulle name, maar bied nie enige beskrywing of verduideliking aan nie. Daarom is die beste antwoord op dié goeie vraag: ons weet nie want ons bron van inligting oor die wesens sê niks verder nie.

Outeur: Dr Marius Nel

Die Drie-eenheid – Marius Nel

ʼn Leser vra:

Net eers iets waarvan ek effens kennis van dra: Die Boek van Jasher is “Die Boek van die Opregte” waarna daar in Josua 10 na verwys word. Die Boek van Henog behoort meer mense kennis van te neem. In my uitreik na die mense van Israel het ek na dié Boeke verwys en hulle was vertroud daarmee. Die vraag waarmee ek worstel gaan oor ons kennis van God. Ek erken die Heilige Vader en die Heilige Seun en daarom ook die Heilige Gees as my Heilige HERE GOD. Tog fokus ek meer op die Enigheid van God en nie eintlik op die op die Drie-enigheid van God nie. Kan u my asseblief help?

Antwoord:

Dr Marius Nel antwoord:

Terwyl jy onder Jode gewerk het, sal jy weet dat hulle daaglikse belydenis (Deuteronomium 6:4) beklemtoon dat God Een is.  Die vroegste Christene het gestoei met die vraag na die verband tussen Jesus en God en daaruit is mettertyd die leer van die Drie-Eenheid geformuleer. Die kerk het egter nooit bedoel dat ons die Drie los van die Een moet sien nie. Jy is na my opinie korrek om te fokus op die Eenheid. Die beeld wat soms in die vroeë kerk gebruik is (en soos alle beelde het dit bepaalde tekortkominge) is van die Griekse akteur wat aan ʼn drama deelneem en drie rolle tegelyk vertolk (Griekse dramas is geskryf om dit te fasiliteer). Hy trek ʼn kleed aan, sit ʼn masker op en verander sy stem om nou ʼn vrouekarakter te wees (vrouens mag nie aan dramas deelgeneem het nie), dan gaan hy van die verhoog, trek ʼn ander kleed aan en sit ʼn ander masker voor en verander sy stem om soos ʼn soldaat te klink. En daarna speel hy die rol van ʼn oumens. Dit is een en dieselfde persoon. Maak dit sin?

Outeur: Dr Marius Nel

God se huwelik met sy volk – Marius Nel

ʼn Leser vra:

God Se huwelik met Sy volk. Vanuit die Ou Testament deur die Verbond gesluit deur Moses en die verbreking van hierdie Verbond deur die Volk dat God die vrou skei. Kan u uitbrei op hierdie saak?

Antwoord:

Dr Marius Nel antwoord:

U som die Ou Testament baie mooi op, vanuit die analogie waarvoor die profete lief was: God het sy volk liefgehad soos ʼn minnaar sy vriendin. In die woestyn het Hy ʼn verhouding met haar aangeknoop en in die Beloofde land met haar getrou. Kort hierna was sy vrou egter ontrou aan Hom deur agter ander gode aan te loop. Sy het die geskenke wat haar Man haar gegee het, vir haar minnaars gegee. En daarom het haar Eggenoot, nadat Hy herhaaldelik by haar gepleit het, haar gedagvaar tot ʼn egskeiding. Die egskeiding was die ballingskap, maar steeds kom die genadewoord: ‘n oorblyfsel sal terugkom en weer in die Beloofde land leef.

Dankie dat u die saak geopper het.

Outeur: Dr Marius Nel