Liewe Heksie – Jan van der Watt

ʼn Leser vra:

Graag sal ek wil weet wat is u siening oor liewe heksie die kinderprogram. Die kyk na die program is nie vir my die probleem nie aangesien na my mening daar nie okkulte bevorder word nie. My probleem is egter dat ons kerk n’ karnaval aangebied het en die drie hekse het daar rondgeloop en gepraat van die towenaar sonder dat ek enigsins enige plakkaat gesien het met die naam liewe heksie. Almal het net aangeneem dit is n’ voorstelling van heksie. My probleem is dat daar direk oor hekse in die Bybel gepraat word en dat ons nie deel daarvan moet wees nie. Ek het met ons kerk se leraars daaroor gepraat en hulle het geen probleem met liewe heksie nie maar wel met hekse. Volgens my mening is daar nie iets soos n’ liewe heks nie en pas nie vir my by n’ Christelike kerk aksie nie. Graag sal ek u mening hieroor wil hoor.

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Die probleem wat jy noem kom algemeen voor, byvoorbeeld met Harry Potter boeke, sekere video- of rekenaarspeletjies ens. Daar word ʼn mens in wêrelde ingelok wat bewoon word deur allerlei figure en karakters wat allerlei dinge doen. Normaalweg word dit as fiksie beleef (=sommer maar net ʼn storie), maar kleiner kinders kan die onderskeid nog nie maak nie. Hulle leef hulle in die verhale in en identifiseer dikwels baie konkreet daarmee (kleintjies met ʼn supermanpak het al van dakke afgespring, ander het weer allerhande dinge aan hulle maatjies gedoen wat hulle in die verhale geleer het, ens). Daar is dus vir ons ʼn paar dinge wat hier ʼn rol speel.

a)      Opvoedkundig weet ons dat baie gedragspatrone in ons kinders op jong ouderdomme vasgelê word. Hulle leer deur voorbeelde. As ons die verkeerde voorbeelde in hulle lewens beklemtoon en bevorder moet ons dus nie verbaas wees as hulle later so optree of ten minste simpatie met sulke optrede het nie. ʼn Mens se brein werk soos met voetpaadjies. As jy sekere voetpaadjies in ʼn veld trap sal jy gewoonlik daardie voetpaadjies deur die veld volg. As jy in jou brein sekere ‘gedragsvoetpaadjies’ trap sal kinders gewoonlik daardie pad vat as hulle vinnig moet kies. Dit lyk dus sinvol om jou kinders aan positiewe materiaal bloot te stel. Dit het egter die negatiewe sy dat as jy goed vir hulle ‘sensor,’ hulle juis dit wil sien (met of sonder jou toestemming). Dis mos maar hoe ons is. Daarom dink ek nie kan ons hulle van die dinge af weghou nie. Wat ons wel kan doen is om die dinge vir hulle te ‘ontklee’ – met ander woorde, ons moet ons eie posisie teenoor die negatiewe stel en ook sê dat dit sommer verbeelding is (bv. as dit by die rekenaarspeletjies kom). Die geval van Liewe Heksie is egter besonder in die sin dat hekse negatief is, maar dat die karaktertjie positief en goed is. Ek sou dink dat dit opvoedkundig goed sou wees om wel hekse as negatief te beskryf, maar te sê dat hierdie heksie ʼn uitsondering is omdat sy goed is, ens. So sou ʼn mens jou kind miskien kon leer om in die wêreld waarin ons leef te kan onderskei. Wat belangrik hier is dat as jou kind eendag skool toe gaan en besluite moet neem, kan jy nie saamgaan nie. Al wat jou kind van jou saamneem is net jou voorbeeld wat as voetpaadjie ingeprent is. Hou daardie voetpaadjie positief.

b)      Teologies is jy heeltemal reg – daar is ʼn afkeur in die Bybel aan dinge wat die aandag van God aftrek. God is die enigste Here en ons moet al ons leiding by hom soek. As daar dus dinge ontwikkel wat in stryd is met die basiese gedagte, kan dit nie goedgekeur word nie. Hekse se werk sluit kontak met bose geeste in en die geeste word dan om leiding gevra en prominensie gegee. Dit breek die rol van God in die mens se lewe af. Dieselfde argument geld byvoorbeeld vir dinge soos glasie-speel of waarsêers besoek. Ek dink dus nie dit is ʼn goeie idee om so iets te bevorder nie.

Kortom, dit gaan dus oor hoe ʼn mens Liewe Heksie aanbied, of op die kermis gebruik. As Christene hoef ons nie van alles af weg te hardloop nie. Inteendeel. Ons Skeppergod het alles gemaak en ons moet dus alles vir Hom inpalm. As ons weghardloop kan ons dit nie doen nie. Aan die ander kant beteken dit ook nie dat ons maar vir alles die groen lig kan gee asof daar geen opposisie in die wêreld vir die Christen en God is nie.

Outeur: Prof Jan van der Watt

Doop met die Heilige Gees – Jan van der Watt

Frans Steenkamp vra:

Is daar iets soos doop met die Heilige Gees waarvoor ek moet bid en daarvoor vra?  En dan sal ek daarna ongewone tale of klanke gebruik wat die sigbare teken sal wees dat ek gedoop is met die Heilige Gees?

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Daar bestaan heelwat opinies oor wat die doop met die Gees is. Veral in sommige Charismatiese kringe het die begrip ‘doop met die Gees’ ʼn spesiale betekenis aangeneem. Dit word deur sommige verstaan dat die Gees so spesiaal op jou kom.

In die Bybel is daar heelwat verskillende maniere waarop daar gepraat word oor hoe die verhouding met die Gees verstaan moet word. ʼn Paar riglyne sal miskien help om verder oor die saak te dink.

In Johannes beteken die doop met die Gees eenvoudig dat die Gees aan Christene gegee word. In Johannes 1:33 word daar gesê dat Jesus met die Gees gaan doop. Dit gebeur dan ook in Johannes 20:22 waar Jesus aan sy dissipels die Gees gee (lees ook Johannes 7:38-39). Van toe af het die gelowiges die Gees by hulle gehad (Johannes 16:7). Elkeen wat gelowig word, het dus die Gees van God. Paulus stem hiermee saam as hy gelowiges die tempel van God noem (1 Korintiërs 3:16 en 6:19). ʼn Tempel is die huis van God wat beteken dat Hy daar bly. Elke Christen het dus die Heilige Gees in hom of haar – dit is wat Paulus ook bedoel in 1 Korintiërs 2:1-5. Doodgewoon om Christen te wees beteken dat die Gees in jou gewerk het en jou nuut gemaak het. Johannes noem dit die wedergeboorte (Johannes 3:1-5).

Daar is egter mense wat meen dat die Gees spesiaal op jou kom (nog ekstra bo en behalwe wat hierbo genoem is) en dat dit gepaard gaan met spesiale ervarings. Dit sou dan ook jou spesiale posisie as gelowige bewys.

Eers moet gesê word dat ʼn mens natuurlik spesiale ervarings van die Gees kan hê. Daarvan is die Bybel vol. MAAR, hoe moet ʼn mens dit sien. Is dit ʼn ‘ekstra doop’? Die ekstra ervarings moet eerder vergelyk word met ʼn huweliksverhouding. Jou verhouding met jou man of vrou is nie altyd dieselfde nie. Soms gaan dit beter en soms slegter. Daar is tye wat julle baie naby aan mekaar voel en soms ver van mekaar af. Die wisseling in gevoelens beteken egter nie dat die huwelik soms ophou en dan weer moet begin nie. Die huwelik is altyd daar, maar die ervaring daarvan wissel soms. So is dit ook met die verhouding met die Gees. Soms voel ʼn mens baie na aan Hom en oorweldig emosies en ander dinge jou. Soms voel jy ver van Hom af. Dit beteken egter nie dat jou verhouding met die Gees soms ophou nie. Wat wel gebeur as dat die verhouding soms afkoel en soms opwel.

Nou: as mens die doop met die Gees sien as iets wat gebeur omdat die verhouding met God nie daar was nie en nou daar is, is dit reg. Maar as mens die Gees eenmaal het, staan jy in ʼn verhouding met hom (al wissel die verhouding). Dan hoef jy, by wyse van spreke, nie weer te ‘trou’ nie, met ander woorde, die Gees van voor af te kry nie.

As ʼn gelowige dus die Gees het, het hy of sy die Gees. As jy dan binne jou tradisie die oomblikke wat jy naby die Here voel ‘doop met die Gees’ wil noem, sonder om daarmee te kenne te gee dat jy nou eers die Gees kry, kan ʼn mens dit seker so noem, maar dan moet mens seker wees wat jy bedoel. ʼn Mens moet egter waak teen die gedagte dat die Heilige Gees soos water in ʼn glas in jou ingegooi word en dan weer verdamp tot ʼn volgende keer. So werk geen verhouding nie, ook nie die verhouding met die Gees nie.

Outeur: Prof Jan van der Watt

Die evangelie van Tomas – Jan van der Watt

Maarten vra:

Hoekom is die “Gospel of Thomas” uit die Bybel verwyder?

Antwoord:

Prof Jan van der Watt antwoord:

Die Evangelie van Tomas was nooit deel van die kanon (Bybel) nie. Dit is dus nooit verwyder nie. Dit is later as die Boeke in die Bybel geskryf en boonop deur ‘n groep wat as afsplitsing deur die vroeë Christene gesien is.

Outeur: Prof Jan van der Watt

Kan die duiwel jou gedagtes lees? – Jan van der Watt

Maarten vra:

Ek het al verskeie mense gevra wat daarop aandring dat Satan nie jou gedagtes kan lees nie, gevra waar dit in die Bybel verduidelik word. Niemand kan dit regtig verduidelik nie.

Antwoord:

Prof Jan van der Watt

Die Bybel sê wel dat God ons gedagtes ken, maar ons ken natuurlik nie syne nie. Jesus weet ook wat ander dink. Kom ons by die duiwel, is dit duidelik dat die duiwel nie-gelowiges in besit kan neem en hulle dan kan domineer, ook hulle gedagtes. Jy word dan negatief beïnvloed deur die duiwel wat jou in sy besit het (lees ook Johannes 13:2). Hy kan jou selfs verlei. Dit beantwoord egter nog nie die vraag of die duiwel jou gedagtes kan lees nie. Daar is inderdaad geen spesifieke gedeelte in die Bybel wat direk sê dat die duiwel ons gedagtes kan lees nie.

Outeur: Prof Jan van der Watt