Die Tien Gebooie – Marius Nel

Kan u my asb help. Ek is besig met katkisasie en ons behandel die tien gebooie, kan ek asb ‘n meer indiepte betekenis kry van die tien gebooie

Antwoord:

Dr Marius Nel antwoord:

Eksodus 20:1-17

Die beskrywing van die dramatiese teofanie word deur die berig oor die Tien Gebooie onderbreek en word eers in 20:18 hervat. [Teofanie = Godsverskyning in gesig en visioen. Grieks: theos = God; phainesthai = verskyn.]

Die Tien Gebooie moenie as wette verstaan word nie. Wette is gewoonlik as kort gevallestudies (kasuïsties) geformuleer (byvoorbeeld as jy X gedoen het, sal Y met jou gebeur, dus oortreding plus straf). Ge­booie kommunikeer die Here se teologiese en etie­se voorskrifte aan ons sonder dat ‘n pertinente straf daaraan gekoppel is.

Die Tien Gebooie (dekaloog) word in Deu­te­ronomium 5 herhaal. Die grootste verskil is geleë in die motivering vir die sabbatsgebod. Daar is ook in Eksodus 34 ‘n versameling gods­dienstige voorskrifte wat by Eksodus 20 aan­sluit en wat die benaming “kultiese dekaloog” gekry het.

Die Tien Gebooie kan volgens vorm en inhoud in twee afdelings verdeel word. Eer­stens vind ons vier gebooie wat oor die diens aan God handel en wat meer uitvoerig ge­for­mu­leer is (20:1-11). Tweedens is daar ses gebooie wat op die verhouding met die mede­mens betrekking het en wat, met die uitsondering van die ouergebod, meer bondig geformuleer is (20:12-17).

20:1: Die Hebreeus vir gebooie kan ook met “woorde” of “sake” vertaal word. Selfs die Griekse weergawe “dekaloog” hou ook met die “tien woorde” verband (34:28; Deuteronomium 4:13; 10:4).

20:2: Hoewel die Tien Gebooie gewoonlik in twee gedeel word, moet die eenheid daarvan volgens die inleiding, Ek is die Here jou God wat jou … bevry het, gehandhaaf word. Met enkele woor­de stel die Here homself bekend deur middel van die voorbeeld van wat Hy vir Israel gedoen het.

Die struktuur van die Tien Gebooie stem in breë trek­ke ooreen met die koninklike verdrae wat in die ou Nabye-Ooste gesluit is. ‘n Bekendstellende in­leiding waarin die koning geïdentifiseer word, word gevolg deur ‘n historiese verwysing na ‘n wel­daad wat die koning vir die ander vennoot in die verdrag/verbond gedoen het; dan eers volg die be­pa­lings vir die instandhouding van die verbond.

20:3: Die bondige eerste gebod stel dit onomwonde dat daar vir Israel geen ander god as die Here mag wees nie. Dis ‘n ingrypende ge­bod in ‘n kulturele omgewing waarin ‘n hele reeks gode (‘n “panteon”) aanbid is. Hierdie gebod vorm die basis vir die teologie van die Ou Testament.

Dit vereis die uitsluitlike aanbidding van die Here (monoteïsme).

20:4-6: In die meer uitgebreide tweede ge­bod word daar spesifiek na die verbod op beeldediens (hout, klip, keramiek ens) ver­wys. Die verwysing na die hemel … aarde … wa­ter onder die aarde dui op ‘n drieledige siening van die geskape werklikheid. Daar is inder­waarheid ‘n drievoudige verbod: geen beeld mag ge­maak, vereer of gedien word nie. Met die ver­­dubbeling van die drieledige omskrywings word die om­vattendheid van die gebod beklemtoon.

Die onverdeelde trou wat die (jaloerse!) Here van die volk vereis, hang gewoonlik saam met die nakoming van die verbond (34:14; Deuteronomium 4:24; Josua 24:19; Psalm 78:58). Die derde en vier­de geslag verwys na die uitgebreide familie wat saam een huishouding gevorm het: groot­ouers, kinders en kleinkinders het saam in een huis gewoon en is saam positief en negatief beïn­vloed (Numeri 16:31-34; Josua 7:24).

Daar is niks in die ganse skepping wat reg aan die uitbeelding van die teenwoordigheid van God kan laat geskied nie (Romeine 1:20-25). Moet ons nou weer, soos van ouds, alle beelde vernietig waar dit ook mag wees? Miskien moet ons vandag rui­mer kyk na ons afgode wat nie meer van klip of klei gemaak word nie. Hebsug en materialisme aan die een kant en rassevooroordeel aan die ander kant is afgode van ons tyd wat nie deur onver­deel­de trou aan die Here geduld kan word nie. Hier­die soort afgode moet vernietig word.

Maar ten diepste moet ons besef dat ge­hoor­saam­heid aan die gebooie en liefde vir die Here onlosmaaklik aan mekaar verbonde is. Die ge­booie vra nie blote oppervlakkige gehoor­saamheid nie, maar die persoonlike ervaring van die Here se liefde en onverdeelde trou wat in die mens se liefde vir God gereflekteer word.

20:7: Die derde gebod dui op méér as ge­kruide of vloektaal, aangesien die misbruik van die Naam van die Here verwys na die val­se neem van ‘n eed (Levitikus 19:12; Jeremia 7:9). Die Naam van die Here dui op die Eienaam van die Here waarin die essensie van God se wese en teenwoordigheid gereflekteer word (3:14). Enig­ie­mand wat die Naam van die Here gebruik sonder die ervaring van sy teenwoordigheid, loop gevaar om dit te misbruik.

Die heilige Here se teenwoordigheid moet eers per­soonlik ervaar word voordat die Naam van die Here met ontsag gebruik kan word. Eers wanneer ons iets besef van wie God is, dan kan ons stamelend en stotterend sy Naam op ons lippe neem!

20:8-11: Met die vierde gebod word daar uitvoerig oor die implikasies van die sabbatdag nagedink. Dit is opvallend dat die gebod positief geformuleer is.

Die positiewe perspektief van die vierde gebod word gevind in die bevel wat met sorg of “gedenk” ver­taal word. Daarmee word beklemtoon dat die na­koming van die sabbatsgebod in direkte verband staan met die herinnering aan die Here se groot da­de van die verlede. In 20:11 gaan dit om die skep­ping wat onthou word terwyl dit in Deuteronomium 5:14-15 om die uittog gaan.

Die heiligheid van die sabbat impliseer dat die dag afgesonder moet word vir die Here en aan Hom gewy moet word. Almal is by die nakoming van die gebod betrokke en geen mens of dier mag dan werk nie.

In ‘n kapitalistiese samelewing met ‘n sterk Pro­te­stantse etiek van harde werk (“jy moet jou brood in die sweet van jou aangesig verdien”), moet daar op­nuut na die sabbatgebod gekyk word. Die uitgangs­punt van die gebod is dat die sabbatdag die hoogtepunt van die skeppings­ver­­haal (Genesis 1:1-2:4a) is en nie die skepping van die mens nie! Die nakoming van die sabbat­gebod herinner ons aan wat God se prioriteite met die skepping was. Alles is geskape om in Hom rus te vind. Daarom mag gehoorsaamheid aan hierdie gebod nie uit die nakoming van ‘n ellelange lys moets en moenies bestaan nie. Die sabbatgebod roep om die positiewe realisering van God se bedoeling met die uitgebrande mens en die vernielde skepping!

20:12: Die vyfde gebod vereis eer­bied en respek vir die ouers. Al was Israel ‘n patriargale samelewing, was nie net die vader nie, maar ook die moeder eerbied waardig. Die Hebreeus vir eer kan ook met “swaar wees” vertaal word en die woord wat later vir die vloek van ouers in 21:17 gebruik word, het weer die betekenisnuanse van “lig wees”.

Hierdie is die enigste gebod waaraan daar ‘n po­sitiewe belofte verbind is (Deuteronomium 6:2; Efesiërs 6:2). Die verband tussen die eerbied vir ouers en die behoud van die land van die belofte lê waarskynlik daarin dat die land inderdaad erf­grond was wat van een geslag na die volgende oorgegaan het. Die ouergebod funksioneer ook as ‘n brug tussen die gebooie wat op God en dié wat op die naaste betrekking het.

20:13: Die sesde gebod is die eerste van vier bondig geformuleerde gebooie wat net uit ‘n verbod bestaan. Moord dui hier op die weder­reg­telike en doelbewuste neem van ‘n lewe. Die verskillende vorme van moord word in 21:12-14 omskryf. Dit kon dalk oorspronklik met die bloedwraak wat daar tussen stamme geheers het, te doen ge­­had het. In sy huidige ongekwalifiseerde vorm dui dit op die aanname dat God alleen oor die le­we beskik. Eerbied vir die lewe is eerbied teen­oor God. Later word moord ook op die afguns ten opsigte van ander van toepassing gemaak (Matteus 5:21-26).

20:14: Die sewende gebod se verbod op egbreuk verbied die inbreuk wat op die ander man se huwelik gemaak word. In die patriargale Jood­se samelewing is die vrou se seksualiteit be­skou as deel van die man se besit. Egbreuk kom dan in enger sin neer op oortreding teen die be­sit of eiendomsreg van die man. In ‘n ruimer sin was egbreuk egter nie net ‘n oortreding teenoor die eggenoot of eggenote nie, maar ook teenoor God (Genesis 39:9; Matteus 5:27-30).

20:15: Daar is ‘n hele debat onder navorsers oor die moontlikheid dat die agste gebod (diefstal) oorspronklik op ontvoering (mense­dief­stal) betrekking gehad het (21:16; Deuteronomium 24:7). Dit lyk dus of daar met hierdie gebod nie net ‘n ver­skan­sing van eiendomsreg was nie, maar dat dit ook betrekking op die vryheid van mense ge­had het. Aan die ander kant kan die verbod op dief­stal ook nie as ‘n regverdiging vir private besit benut word nie.

In sy “La Divina Commedia” beeld Dante die dief uit as iemand wie se liggaam vorm verloor. Dis ‘n parodie op die feit dat die dief nie weet waar die grense van die medemens se eiendom is nie.

Respek vir ander se eiendomsreg het oog­lopend in ons land vervaag en moet opnuut deel word van die kerk se appèl op die wêreld om volgens God se wil te lewe. Die herverdeling van ryk­dom is ‘n belangrike saak op sigself maar moet nie as regverdiging gebruik word vir die oortreding van die agste gebod nie.

20:16: Die negende gebod veronderstel ‘n situasie waarin iemand as getuie geroep word en vals of oneerlike getuienis in die hof voor die oudstes in die stadspoort aflê. Dit gaan dus in die eerste instansie nie om leuens oor die al­ge­meen nie maar om die versekering dat die reg­spraak vlot funksioneer.

Tog het die gebod wyer implikasies. As vereiste wat die Here stel, eerder as wat die regsproses vereis, geld dit ook ten opsigte van die hele lewe. Die talle kere dat leuens in die Ou Testament afgewys word, getuig daarvan.

Die vryheid wat met die uittog bewerkstellig is, sal met die instandhouding van die regspraak volgehou en uitgebou kan word. Demokratiese ver­kie­sings en grondwette in ons land is kragteloos as daar nie ‘n effektiewe regstelsel is om dit te rug­steun nie. Hier het die geloofsgemeenskap ‘n dringen­de getuienis om te lewer.

20:17 Die tiende gebod sny dieper as die vorige gebooie en spreek die probleem van begeerte aan. Dit gaan nie net om die dissipline van die innerlike nie, maar ook om die same­hang van begeerte en die daad wat daar­uit voortvloei (Miga 2:1-2; Matteus 5:21-30; Jakobus 1:14-15).

Die lys objekte wat nie begeer mag word nie, reflekteer die sosiale en ekonomiese omstandighede van ‘n paar duisend jaar gelede en sal vandag ietwat anders daar uitsien. Hoe sien jou lysie begeertes daar uit? Motor … klere … selfoon … strandhuis … aftreeplasie? In die dieselfde asem het ons moderne individualisme ook slag­spreu­ke geformuleer soos: elkeen sorg vir homself. Dit laat ‘n egoïsme ontstaan waar die hele wêreld om jou eie begeertes en verwagtings begin draai.

Die reeks verbode objekte van begeerte is in da­lende volgorde van belangrikheid geformuleer: van die vrou tot die donkie. Almal vorm deel van die man se besittings.

Opsommend kan ons sê dat die Tien Gebooie gaan oor die mens se verantwoordelikheid teenoor God en die naaste. Daarom het Jesus die essensie van die wet só saamgevat: lief­de tot God (Deuteronomium 6:5) en liefde tot die naaste (Levitikus 19:18, vgl Matteus 22:37-40). Ons leef in ‘n samelewing waarin die Tien Gebooie prakties uit­geleef moet word. Maar hoe kan ons dit uitleef as ons dit nie benader uit ‘n persoonlike ont­moe­ting met God in Christus en deur die Heilige Gees nie!

Outeur: Dr Marius Nel

Om net te doop in die Naam van Jesus? – Kobus Kok

Jan Smith vra na aanleiding van sy vorige vraag: “Hoekom moes Jesus gedoop word?” ʼn verdere vraag:

Word doop in die Naam van die Vader en die Seun en die Heilige Gees vervang deur doop slegs in die Naam van die Here Jesus. Is dit maar net ‘n vertalingsoorsig? Dit lyk so of die Vader en Heilige Gees uitgesluit word en indien so wonder oor welke rede Petrus en Paulus so doen?

Antwoord

Dr Kobus Kok antwoord:

Myns insiens moet ons nie van die voorveronderstelling uitgaan dat die doop in die naam van die Vader en die Seun en die Heilige Gees in Handelinge vervang word met die doop in die naam van Jesus nie. Laasgenoemde, “die doop in die naam van Jesus”, was eerder die mees oorspronklike wyse waarop daar in die vroegste tye gedoop is. Dit is ook in die moderne vertalings nie ʼn weglating van “Vader” en “Heilige Gees” nie en dus nie ‘n vertalingsoorsig nie! (kyk Handelinge 19:1-5). Die formule “Vader, Seun en Heilige Gees” is eerder ‘n latere byvoeging as wat “in die naam van Jesus” ‘n weglating van “Vader, Seun en Gees” behels. In kort: Die doop in die naam van Jesus was eerder die mees oorspronklike formule (kyk Handelinge 19:1-5). Laat ek verduidelik:

Soos ek in die vorige artikel geargumenteer het word twee verskillende dope in die Nuwe Testament gevind.

• Net voor en tydens die bediening van Jesus is mense gedoop binne die konteks van die Johannes-doop. Dit was die doop waartydens Johannes die Doper mense opgeroep het tot bekering.
• In dieselfde tyd en daarna het Jesus op die toneel verskyn, en sy dissipels het mense gedoop. Maar nou moet jy onthou dat Jesus toe nog nie opgestaan het nie, en daarom was die Gees nog nie uitgestort nie – juis om hierdie rede sal die dissipels nie gedoop het in die naam van die Vader, Seun en Heilige Gees nie.
• Na Jesus uit die dood opgestaan het en hemel toe is, is die Heilige Gees uitgestort. Die dissipels het toe mense gedoop in die naam van Jesus wat in die naam van die Vader (en die werking van die Heilige Gees by implikasie ingesluit het).

Eers baie later in die vroeë kerk se geskiedenis is mense aan die hand van die vaste formule “Vader Seun en Gees” gedoop. Matteus 28:19, waar die formule voorkom, het na alle waarskynlik eers ontstaan in ongeveer 70 nC en Jesus is oorlede teen ongeveer 35/37nC. Dus, in die vroegste kerk (40-65) is mense oor die algemeen gedoop in die naam van Jesus wat eintlik by implikasie ook in die Naam van die Vader (en Gees) beteken het omdat Jesus en sy Vader een is. Mens moet dus nie dat dit jou ontstel nie. In die naam van Jesus het vir die antieke mense onlosmaaklik saamgehang met in die naam van die Vader (en die Gees) en dit eintlik geïmpliseer. [Miskien sal dit vir jou interessant wees om te verneem dat die drie-eenheidsleer nie in die tyd van die apostels geformuleer was nie maar eers baie later in die kerk se geskiedenis. Ons sal vra dat ‘n dogmatiese spesialis daaroor iets skryf]

Die teksgedeelte waarna jy verwys waar die apostels mense gedoop het in die naam van Jesus is nie ‘n vertaalfout of weglating nie. Dit staan so in die oorspronklike grondteks. Ons moet egter mooi verstaan dat in die naam van Jesus vir die vroegste kerk ook in die naam van die Vader geïmpliseer het. Die begrip in die naam van Jesus is gebruik om dit duidelik te onderskei van die doop van Johannes en van ander dergelike doop praktyke wat wel in die antieke tyd bestaan het.

Ek herinner jou weer aan die inhoud van die vorige artikel. Lees dit weer:

Oor die algemeen kan verder aanvaar word dat die Nuwe Testament ʼn eenheidsiening het as dit kom by die Vader en die Seun en hulle verhouding. Iets wat in die naam van Jesus gebeur is by implikasie iets wat in die naam van die Vader gebeur. Die duidelikste voorbeeld van hierdie denkwyse vind ons in Johannes 5 vers 19: “Jesus het toe geantwoord en vir hulle gesê: Voorwaar, voorwaar Ek sê vir julle, die Seun kan niks uit Homself doen tensy Hy die Vader dit sien doen nie. Want alles wat Hy doen, dit doen die Seun ook net so.” Mens kan dus argumenteer dat iemand wat in naam van Jesus gedoop is by implikasie ook gedoop is in die Naam van die Vader (Kyk bv. Handelinge 10:48). In Handelinge (vgl. Handelinge 19:1-5) lees ons dat daar gedoop is in die naam van Johannes, maar met die koms van Jesus en die uitstorting van die Gees na Jesus se opstanding en hemelvaart is mense gedoop in die naam van Jesus:

En terwyl Apollos in Korinthe was, het Paulus die boonste landstreke deurgereis en in Éfese gekom; en daar het hy sommige dissipels gevind  en hulle gevra: Het julle die Heilige Gees ontvang toe julle gelowig geword het? En hulle antwoord hom: Ons het nie eens gehoor dat daar ʼn Heilige Gees is nie.  En hy vra hulle: Met watter doop is julle dan gedoop? En hulle antwoord: Met die doop van Johannes. Daarop sê Paulus: Johannes het met die doop van bekering gedoop en aan die volk gesê dat hulle moes glo in die Een wat ná hom kom, dit is in Christus Jesus. En toe hulle dit hoor, is hulle gedoop in die Naam van die Here Jesus. En Paulus het hulle die hande opgelê, en die Heilige Gees het op hulle gekom, en hulle het met tale gespreek en geprofeteer.

Outeur: Dr. Kobus Kok

Ontvang mens nie die Gees as jy nie gedoop word nie? – Kobus Kok

Dorette Kruger vra:

Wat word bedoel in Handelinge 2:38 waar gesê word jy moet jou bekeer en laat doop (in die naam van Jesus Christus) en julle sal die Heilige Gees as gawe ontvang? Beteken dit as jy jou nie laat doop nie, jy nie die Heilige Gees ontvang nie? Ek het verstaan dat as jy jou bekeer, jy outomaties die Heilige Gees ontvang, maar is nou glad nie seker nie. Nog ‘n vraag: wat is die verskil tussen die ‘Johannes Doop’ (afwas van sonde/reddingsdoop), Jesus se doop in ‘Naam van Vader, Seun en Heilige Gees’ en laastens die doop in ‘Naam van Jesus Christus’? Ek het gedog daar is net twee naamlik die eerste twee?

Antwoord:

Dr. Kobus Kok antwoord:

In Handelinge 2:38 lees ons “En Petrus sê vir hulle: Bekeer julle, en laat elkeen van julle gedoop word in die Naam van Jesus Christus tot vergewing van sondes, en julle sal die gawe van die Heilige Gees ontvang.” Hier is dit duidelik dat dit in die konteks van bekering en in die konteks van tot die geloof kom plaasvind. Dus, die verband tussen tot geloof kom en die ontvangs van die Gees word nie hier uitgesluit nie maar juis veronderstel. Die bedoeling van die teks is ook nie om ʼn resep te gee dat jy eers tot geloof kom en dan gedoop moet word en dan eers die Gees sal ontvang nie. Dit sou van die doop iets maak wat dit nie bedoel was om te wees nie. As die ontvangs van die Gees gekoppel sou word aan die handeling van die doop per se, beteken dit dat die ontvangs van die Gees nie moontlik sal wees sonder die handeling van die doop nie. Dit beteken dus dat die doop nie meer net ʼn teken sal wees wat heenwys na die feit dat iemand tot bekering gekom het nie, maar dat die doop as teken self een of ander magiese oordrag van die Gees tot gevolg het. Myns insiens werk die Bybel glad nie met hierdie beeld nie. In die Bybel is die doop ʼn teken wat heenwys na iets wat reeds gebeur het, naamlik dat iemand van die dood na die lewe oorbeweeg het (vgl. Johannes 5:24) en dat dit die teken en seël daarvan is.

In die Bybel self sien ons byvoorbeeld ook die interessante verskynsel dat dit wel gebeur het dat mense tot bekering kom, die Gees ontvang en dan later eers gedoop word. Dit beteken dus dat die ontvangs van die Gees nie afhanklik van die doop is nie, maar dat die ontvangs van die Gees ʼn resultaat of sigbare teken is van die geloof. Vat maar net Paulus se eie bekering. Toe God hom op die Damaskus pad ontmoet en hy drie dae blind gemaak is (sien Handelinge 9), het hy uiteindelik tot bekering gekom, omdat God se Gees hom laat glo het en hy Christus aanvaar het. Kort nadat sy blindheid genees is, is hy gedoop. Paulus het dus duidelik eers die Gees ontvang in en deur die geloof en is eers daarna gedoop. Handelinge 9:17 en verder lui:

En Ananías het gegaan en in die huis gekom en hom (Paulus) die hande opgelê en gesê: Saul, broeder, die Here het my gestuur, naamlik Jesus wat aan jou verskyn het op die pad waarmee jy gekom het, sodat jy weer kan sien en met die Heilige Gees vervul word. En dadelik het daar iets soos skille van sy oë afgeval, en hy kon onmiddellik weer sien; en hy het opgestaan en is gedoop. En nadat hy voedsel gebruik het, het hy weer sterk geword. En Saulus was ʼn paar dae saam met die dissipels in Damaskus. En hy het dadelik Christus in die sinagoges verkondig, dat Hy die Seun van God is.

Daar is nog ander voorbeelde hiervan ook. Ek haal maar Paulus se geval aan omdat hy so ʼn prominente figuur in die vroeë kerk was en omdat die meeste van die tekste oor die doop in Paulus se dokumente voorkom.

Oor die algemeen kan verder aanvaar word dat die Nuwe Testament ʼn eenheid siening het as dit kom by die Vader en die Seun en hulle verhouding. Iets wat in die naam van Jesus gebeur, is by implikasie iets wat in die naam van die Vader gebeur. Die duidelikste voorbeeld van hierdie denkwyse vind ons in Johannes 5 vers 19: “Jesus het toe geantwoord en vir hulle gesê: Voorwaar, voorwaar Ek sê vir julle, die Seun kan niks uit Homself doen tensy Hy die Vader dit sien doen nie. Want alles wat Hy doen, dit doen die Seun ook net so.” Mens kan dus argumenteer dat iemand wat in naam van Jesus gedoop is by implikasie ook gedoop is in die Naam van die Vader (Kyk byvoorbeeld Handelinge 10:48). In Handelinge (vgl. Handelinge 19:1-5) lees ons dat daar gedoop is in die naam van Johannes, maar met die koms van Jesus en die uitstorting van die Gees na Jesus se opstanding en hemelvaart is mense gedoop in die naam van Jesus:

En terwyl Apollos in Korinthe was, het Paulus die boonste landstreke deurgereis en in Éfese gekom; en daar het hy sommige dissipels gevind  en hulle gevra: Het julle die Heilige Gees ontvang toe julle gelowig geword het? En hulle antwoord hom: Ons het nie eens gehoor dat daar ʼn Heilige Gees is nie.  En hy vra hulle: Met watter doop is julle dan gedoop? En hulle antwoord: Met die doop van Johannes. Daarop sê Paulus: Johannes het met die doop van bekering gedoop en aan die volk gesê dat hulle moes glo in die Een wat ná hom kom, dit is in Christus Jesus. En toe hulle dit hoor, is hulle gedoop in die Naam van die Here Jesus. En Paulus het hulle die hande opgelê, en die Heilige Gees het op hulle gekom, en hulle het met tale gespreek en geprofeteer.

Hier sien ons nou weer die ander kant van die munt waar mense gelowig word en nie die Gees ontvang het nie  – omdat hulle nie gedoop is in die naam van Jesus nie, maar die doop van Johannes. Die verklaring hiervoor is dat die mense op grond van Apollos se bediening nog nie die volle leer van die evangelie van Jesus gehoor het nie, maar eerder ʼn boodskap van bekering wat nader is aan die leer van Johannes. Paulus hulle het toe vir hulle die volle evangelie vertel en die geestelike dimensie wat met die Jesus-gebeure ingetree het, het toe eers deel van hulle lewe geword.

Ons sit dus hier met verskillende kontekste en mens moet dit eintlik baie fyn bestudeer en nie op dieselfde vlak met ander tekste lees nie omdat dit gewoon nie op dieselfde vlak is nie!

In kort- bekering lei tot die ontvangs van die Gees – maar Johannes herinner dat selfs bekering gebeur omdat die Gees dit bewerk (kyk Johannes 3). Doop is ʼn resultaat van bekering en veroorsaak nie die ontvangs van die Gees nie. Mense kan dus tegnies gesproke die Gees ontvang sonder dat hulle gedoop word. Tog moet mens dit alles as ʼn eenheid sien – bekering – ontvangs van die Gees en die doop moet alles verkieslik in nabye historiese tydsverloop van mekaar plaasvind indien ons die model van die Nuwe Testament wil volg.

Outeur: Dr Kobus Kok

Weerspreek God Homself? – Kobus Kok

Charlotte vra:

Dankie vir so ‘n webtuiste en ek het bietjie gelees, dit is baie suiwer vir my. Kan ek iets vra, in die Woord staan daar tekste en dan lyk dit of die Woord homself weerspreek, soos byvoorbeeld: Daar staan Ek weet wat Ek vir jou toekoms beplan –  ‘n verwagting en voorspoed. Baie plekke belowe Hy dat ons veilig sal wees en nie moet kommer nie, MAAR dan gebeur die teendeel in ons lewens…en dan is daar nie daardie beskerming en sorg nie. Waarom dan? Is dit omdat ek nie daarop ag slaan en vas glo nie, want daar staan ons moet glo dat Hy ‘n waarmaker is van Sy woord. Hoe werk die dinge ?

Antwoord:

Dr Kobus Kok antwoord

Jy is heeltemal reg dat die Bybel wel op party plekke duidelik sê dat God vir ons net die goeie beplan en in gedagte het, maar op ander plekke lyk die teendeel daarvan waar te wees. So byvoorbeeld lees ons in Jeremia 29:11 die volgende: “Want Ék weet watter gedagtes Ek aangaande julle koester, spreek die HERE, gedagtes van vrede en nie van onheil nie, om julle ʼn hoopvolle toekoms te gee, ʼn verwagting.“

Duidelik uit hierdie verse, spring die waarheid deur die duisende jare oue bladsye uit en plons dit sagkens in ons harte neer. Hierdie vers resoneer tog so goed met ons omdat ons inderdaad vir onsself voorspoed en nie teenspoed wens nie – ons almal benodig die energie om vir ʼn toekomsverwagting te leef. Soveel te meer as dit uit die Woord van God kom en God sê dat dit Sy hart vir ons is – soos ʼn Vader wat net die beste vir sy eie kind wil hê.

Maar dan moet ons ook daardie teks van Jeremia mooi verstaan en lees binne die konteks waarin hy geskryf is. Waar dink jy is die volk van God op daardie stadium? Wel, hulle is nie in die beloofde land nie, hulle is nie in die land van melk en heuning nie. Hulle is in die smeltkroes van omstandighede waarin hulle ballinge is – mense wat die beloofde land verloor het, wat deur vreemde heersers oorheers word teen die agtergrond van hulle eie koninkryk wat stukkend en ten gronde lê. Hulle bevind hulle in die konteks van wanhoop, in die lewensgevoel van verlies en van disoriëntasie. Dít is die konteks waarin hierdie woorde van hoop uitkristalliseer. Hoor mooi – hierdie woorde: “Ek weet wat ek vir julle beplan – voorspoed en nie teenspoed nie, ʼn toekoms en ʼn verwagting” – word gespreek in die konteks waar geen voorspoed, geen toekoms en geen verwagting is nie.

Dus, God se mense het dit nie altyd goed en maklik gehad nie. Swaarkry is met ander woorde nie by implikasie vir gelowiges uitgesluit nie. In 2 Korintiërs 1:8 vertel Paulus hoe swaar hy gekry het vir die evangelie en dat hy op tye gedink het hy gaan dit nie oorleef nie.

Die Bybel sê nêrens dat dit by implikasie altyd met ʼn gelowige goed en voorspoedig sal gaan nie. Inteendeel! In Johannes lees ons dat Jesus vir die dissipels sê in hierdie wêreld gaan hulle dit juis moeilik hê (Johannes 16:33) omdat die duiwel, die moordenaar van die begin, en sy agente op aarde (mense wat hom volg) op hulle spoor is (vgl. Johannes 8:44).

Wat die Bybel wel sê, is dat God juis daar is in die midde van tye waarin dit nie goed gaan nie. Vat maar net vir Job. As dit sleg gaan met Job is God nog steeds naby. Dink maar ook aan Openbaring waar dit duidelik is dat geweldige vervolging en swaar tye (kyk ook 2 Timoteus 3:1) in die eindtyd die wêreld gaan tref, en dat gelowiges ook nog op aarde gaan wees as dit gebeur. Tog verseker Openbaring ons dat God in beheer is en dat Hy op die tyd wat Hy bepaal, gaan ingryp.

God weerspreek dus nie homself as hy op een plek sê hy beplan vir ons voorspoed en op ʼn ander plek lyk dit of dit weer sleg gaan met die mense van God nie.

Hierdie kant van die hemel, so lank ons nog op aarde is, gaan slegte goed gewoon gebeur. Dit is onlosmaaklik deel van hierdie gebroke werklikheid. Sommige daarvan is ʼn direkte gevolg van ons eie sonde, byvoorbeeld as ons te veel drink en dan op die hoofweg gaan jaag en iets oorkom. In Johannes 3:19 lees ons dat die Lig na die wêreld gekom het, maar dat mense die duisternis liewer gehad het as die Lig en daarom kry mens dit op hierdie aarde dat bose en slegte dinge nog steeds gebeur – nie omdat God nie in beheer is nie – maar omdat mense teen die lig gekies het en die duiwel mag gee. Ander kere gebeur dinge met ons en dit was glad nie ons skuld nie…

Wat in al hierdie gevalle egter konstant is – is dat God soos ʼn liefdevolle Vader vir ons oneindig liefhet en dat sy hart van genesing, restourasie en herskepping polsend vir ons klop. In die konteks van ons seer en ons gebrokenheid is Hy die groot Geneesheer wat ons lewens, ons menswees en ons situasies kan en wil restoureer. In Johannes lees ons sommer baie van die woord “lewe”. God is die God van lewe wat vir ons ʼn lewe in oorvloed wil gee (Kyk Johannes 10:10). Ons moet ook altyd onthou dat die ware lewe wat hy wil gee op aarde slegs die voorsmaak is van die hemelse lewe wat Hy vir ons beplan. Uiteindelik sal God ons neem na ʼn plek en ruimte wat Hy vir ons voorberei het waar geen pyn, geen gebrokenheid en geen hartseer gaan wees nie. Daarop vertrou ons – en dit gee ons hoop dat ons seisoen van pyn hier tydelik is, maar ons lewe in die hemel vir ewig gaan wees…

Outeur: Dr Kobus Kok