Dele van die gedeelte kom op verskillende plekke in Matteus voor, bv. Luk 12:1 in Matt 16:1 in die skuit saam met Jesus, soos in Mark 8:14-15.

12:1In Lukas 12:1-53 praat Jesus met sy volgelinge (mathêtai volgelinge/dissipels of leerlinge) ten aanhore van die skare, oor hoe ’n volgeling van Jesus in die wêreld moet lewe. Dit word in 7 paragrawe beskryf. Dissipels verwys nie alleen na die 12 dissipels/apostels nie, maar na almal wat Hom nie net uit nuuskierigheid volg nie, maar by Hom wil leer. Dit geskied egter ten aanhore van die ganse skare wat daar byeen is. Lukas verwys na duisende (muriades menigte of 10,000), so baie dat hulle mekaar vertrap. Van 12:54 tot 13:9 word die skare tot bekering opgeroep.

Na die ‘wee julle’ aan die Fariseërs (Luk 11:42-44), word hulle hier as ’n aanskouingsles gebruik. Daar het Jesus met die Fariseërs gepraat; hier oor hulle. Die gelowiges word gewaarsku teen skynheiligheid (hupokrisis om voor te gee dat jy sekere doeleindes en motiewe het, terwyl jy eintlik ander doeleindes en motiewe het). Die meeste Fariseërs se geveinsde lewe word as suurdeeg beskryf (Matteus 12:12 verwys na hulle leer as die suurdeeg). Suurdeeg deursuur die hele deeg. So het die Fariseërs se valse leer hulle hele lewenswyse vals gemaak. As die godsdiensleiers van die volk is hulle besig om die hele volk vals te maak met hulle voorbeeld en hulle leer. Hulle leer is om jouself heilig voor God te maak. Dit is voor God sinloos en selfbedrog. ’n Mens kan jouself nie voor God heilig maak nie. Die mens kan nie na God opklim nie. In sy genade soek die Here die mens, en roep hom tot bekering uit sy lewe wat op homself gerig is en nie op God nie. Die Fariseërs se haat teenoor Jesus word bedek deur hulle strikvrae en geheime beraadslagings oor Hom.

12:2 Daar is niks wat nie openbaar sal word nie en niks verborge wat nie in die openbaar bekend sal word nie. Die mens wat huigel kan sy rol nie volhou nie (in Matt 10:26 word bygesê: moet daarom nie vir hulle, die Fariseërs, bang wees nie. In Luk 8:17 is dieselfde spreuk gebruik vir die lig wat die duisternis verlig, soos in Mark 4:22). Jesus se openlike aanval op die Fariseërs ontmasker hulle huigelary. Dit is die krag van die waarheid. Hulle poging om hulleself heilig te maak voor God, geld nie vir God nie. Daarmee bedrieg hulle hulleself en ander. Selfheiliging is soos ’n suurdeeg wat deur die volk trek. Maar selfheiliging is voor God selfbedrog. Die mens klim nie op na God toe nie, maar in sy barmhartigheid kom God die mens soek om na Hom toe om te draai en die heil deur sy genade te ontvang, nie om dit te verdien of daarop ’n reg te verkry nie.

12:3 Waar Jesus se woord die inhoud van die volgelinge se boodskap is, is dit ’n krag wat na buite werk. Dit word met twee spreuke verduidelik: Alles wat julle in die donker sê, sal in die lig gehoor word; en wat julle vir mekaar in die slaapkamers (tameíois binnekamers, stoorkamers) in die oor gefluister het/ in privaatheid gesê het, sal op die dakke verkondig word. Wat as ’n geheime lering in die huisgemeentes gesê word (of in die katakombes gefluister word, sodat  die vyandige owerheid dit nie hoor nie), sal wyd en openlik verkondig word. Die dissipels moet hulle nie bekommer oor die kleinheid  en begrensdheid van hulle boodskap nie, dit is ’n wêreldwye aangeleentheid. Vir die Fariseërs se huigelary het dié twee spreuke die versekering, wat hulle in die geheim beplan sal geopenbaar word (Luk 6:11; 11:54; 20:20; 22:1-6; Matt 12:14; 22:15).

Vir wie ’n mens eintlik moet vrees (Luk 12:4-7)

12:4 Jesus spreek sy volgelinge aan as ‘My vriende.’ (vgl. Joh 15:14-16). In Luk 11:5-13 het Jesus reeds vertel wat ’n vriend vir sy vriend sal doen. Hulle sal egter op die proef gestel word deur hulle vriendskap met Jesus. Hy wil sy vriende se vrees vir mense wegneem. In die wêreld is Jesus se vriende in gevaar weens die haat van die wêreld teenoor Jesus. Maar mense kan slegs jou liggaam doodmaak as die uiterste vorm van hulle haat, en kan verder niks doen nie;  hulle mag strek nie verder as dit nie (Matt  10:28 voeg by: maar nie die siel kan doodmaak nie). As ’n mens jou doodmaak, bly jy nog in God se hand. In Lukas 20:38 sê Jesus: ‘God is nie ’n God van dooies nie. Wat Hom betref, is hulle immers almal lewendes,’ met verwysing na Abraham, Isak en Jakob (vgl. Luk 16:22-26).

12:5  Jesus verduidelik wie eintlik gevrees moet word. ‘Vrees Hom wat ná die doodmaak die mag het om in gehenna te gooi. Ja, Ek sê vir julle: Hom moet julle vrees. Gehenna is die Griekse vorm vir die Hebreeuse ge hinnom, die Hinnomdal buite die suide-muur van ou Jerusalem, waar kinders aan die vuurgod Molek geoffer is (Lev 18:21; Hand 7:43). In die Nuwe Testament se tyd was die Hinnomdal die vullishoop van die stad waar vuur dag en nag gebrand het. Dit word gebruik as beeld van die ewige oordeelsvuur van God (vgl Jer 7:3-32; 19:6-7). God het seggenskap oor die lewe, en dit is Hy wat elke mens en elke engel oordeel. Dié wat veroordeel word, word saam met die duiwel in die helse vuur gegooi (Matt 25:41; Openb 20:10,15).

12:6 Vir die skare is die mossie die kleinste en onaansienlikste voëltjie. Vyf van hulle word vir twee assarias verkoop. (Matt 10:29 twee mossies vir een assarion). ’n Assarion is ’n Romeinse kopermunstuk wat ’n sestiende van ’n dinarius werd is, ’n sent; ’n dinarius was die dagloon vir ’n arbeider. En nie een van die ou klein voëltjies word deur God vergeet nie! Matteus 10:29 sê dat nie een mossie op die grond sal val sonder ons Vader nie. Lukas beskryf egter nie die dood as God se werk nie. maar sien die geheimenis van God se teenwoordigheid in alles wat geskied. Hy sien alles raak en vergeet niks en niemand nie.

12:7 Selfs die kleinste deeltjie van die mens se liggaam, ‘n haar, is deur Hom getel en bekend. Daarom kan Jesus se gelowige vriende sonder vrees lewe want hulle het voor God ’n gans andere betekenis as baie mossies. God se blywende teenwoordigheid en onbegrensde mag is die rede waarom Jesus se vriende slegs  hulle Vader in liefde en eerbied moet vrees. Jesus se vriende kan sonder vrees in die wêreld lewe, in die wete dat hulle by God bekend is (vgl. Luk 10:20).

Dele van die gedeelte kom op verskillende plekke in Matteus voor, bv. Luk 12:1 in Matt 16:1 in die skuit saam met Jesus, soos in Mark 8:14-15.

12:1In Lukas 12:1-53 praat Jesus met sy volgelinge (mathêtai volgelinge/dissipels of leerlinge) ten aanhore van die skare, oor hoe ’n volgeling van Jesus in die wêreld moet lewe. Dit word in 7 paragrawe beskryf. Dissipels verwys nie alleen na die 12 dissipels/apostels nie, maar na almal wat Hom nie net uit nuuskierigheid volg nie, maar by Hom wil leer. Dit geskied egter ten aanhore van die ganse skare wat daar byeen is. Lukas verwys na duisende (muriades menigte of 10,000), so baie dat hulle mekaar vertrap. Van 12:54 tot 13:9 word die skare tot bekering opgeroep.

Na die ‘wee julle’ aan die Fariseërs (Luk 11:42-44), word hulle hier as ’n aanskouingsles gebruik. Daar het Jesus met die Fariseërs gepraat; hier oor hulle. Die gelowiges word gewaarsku teen skynheiligheid (hupokrisis om voor te gee dat jy sekere doeleindes en motiewe het, terwyl jy eintlik ander doeleindes en motiewe het). Die meeste Fariseërs se geveinsde lewe word as suurdeeg beskryf (Matteus 12:12 verwys na hulle leer as die suurdeeg). Suurdeeg deursuur die hele deeg. So het die Fariseërs se valse leer hulle hele lewenswyse vals gemaak. As die godsdiensleiers van die volk is hulle besig om die hele volk vals te maak met hulle voorbeeld en hulle leer. Hulle leer is om jouself heilig voor God te maak. Dit is voor God sinloos en selfbedrog. ’n Mens kan jouself nie voor God heilig maak nie. Die mens kan nie na God opklim nie. In sy genade soek die Here die mens, en roep hom tot bekering uit sy lewe wat op homself gerig is en nie op God nie. Die Fariseërs se haat teenoor Jesus word bedek deur hulle strikvrae en geheime beraadslagings oor Hom.

12:2 Daar is niks wat nie openbaar sal word nie en niks verborge wat nie in die openbaar bekend sal word nie. Die mens wat huigel kan sy rol nie volhou nie (in Matt 10:26 word bygesê: moet daarom nie vir hulle, die Fariseërs, bang wees nie. In Luk 8:17 is dieselfde spreuk gebruik vir die lig wat die duisternis verlig, soos in Mark 4:22). Jesus se openlike aanval op die Fariseërs ontmasker hulle huigelary. Dit is die krag van die waarheid. Hulle poging om hulleself heilig te maak voor God, geld nie vir God nie. Daarmee bedrieg hulle hulleself en ander. Selfheiliging is soos ’n suurdeeg wat deur die volk trek. Maar selfheiliging is voor God selfbedrog. Die mens klim nie op na God toe nie, maar in sy barmhartigheid kom God die mens soek om na Hom toe om te draai en die heil deur sy genade te ontvang, nie om dit te verdien of daarop ’n reg te verkry nie.

12:3 Waar Jesus se woord die inhoud van die volgelinge se boodskap is, is dit ’n krag wat na buite werk. Dit word met twee spreuke verduidelik: Alles wat julle in die donker sê, sal in die lig gehoor word; en wat julle vir mekaar in die slaapkamers (tameíois binnekamers, stoorkamers) in die oor gefluister het/ in privaatheid gesê het, sal op die dakke verkondig word. Wat as ’n geheime lering in die huisgemeentes gesê word (of in die katakombes gefluister word, sodat  die vyandige owerheid dit nie hoor nie), sal wyd en openlik verkondig word. Die dissipels moet hulle nie bekommer oor die kleinheid  en begrensdheid van hulle boodskap nie, dit is ’n wêreldwye aangeleentheid. Vir die Fariseërs se huigelary het dié twee spreuke die versekering, wat hulle in die geheim beplan sal geopenbaar word (Luk 6:11; 11:54; 20:20; 22:1-6; Matt 12:14; 22:15).

Vir wie ’n mens eintlik moet vrees (Luk 12:4-7)

12:4 Jesus spreek sy volgelinge aan as ‘My vriende.’ (vgl. Joh 15:14-16). In Luk 11:5-13 het Jesus reeds vertel wat ’n vriend vir sy vriend sal doen. Hulle sal egter op die proef gestel word deur hulle vriendskap met Jesus. Hy wil sy vriende se vrees vir mense wegneem. In die wêreld is Jesus se vriende in gevaar weens die haat van die wêreld teenoor Jesus. Maar mense kan slegs jou liggaam doodmaak as die uiterste vorm van hulle haat, en kan verder niks doen nie;  hulle mag strek nie verder as dit nie (Matt  10:28 voeg by: maar nie die siel kan doodmaak nie). As ’n mens jou doodmaak, bly jy nog in God se hand. In Lukas 20:38 sê Jesus: ‘God is nie ’n God van dooies nie. Wat Hom betref, is hulle immers almal lewendes,’ met verwysing na Abraham, Isak en Jakob (vgl. Luk 16:22-26).

12:5  Jesus verduidelik wie eintlik gevrees moet word. ‘Vrees Hom wat ná die doodmaak die mag het om in gehenna te gooi. Ja, Ek sê vir julle: Hom moet julle vrees. Gehenna is die Griekse vorm vir die Hebreeuse ge hinnom, die Hinnomdal buite die suide-muur van ou Jerusalem, waar kinders aan die vuurgod Molek geoffer is (Lev 18:21; Hand 7:43). In die Nuwe Testament se tyd was die Hinnomdal die vullishoop van die stad waar vuur dag en nag gebrand het. Dit word gebruik as beeld van die ewige oordeelsvuur van God (vgl Jer 7:3-32; 19:6-7). God het seggenskap oor die lewe, en dit is Hy wat elke mens en elke engel oordeel. Dié wat veroordeel word, word saam met die duiwel in die helse vuur gegooi (Matt 25:41; Openb 20:10,15).

12:6 Vir die skare is die mossie die kleinste en onaansienlikste voëltjie. Vyf van hulle word vir twee assarias verkoop. (Matt 10:29 twee mossies vir een assarion). ’n Assarion is ’n Romeinse kopermunstuk wat ’n sestiende van ’n dinarius werd is, ’n sent; ’n dinarius was die dagloon vir ’n arbeider. En nie een van die ou klein voëltjies word deur God vergeet nie! Matteus 10:29 sê dat nie een mossie op die grond sal val sonder ons Vader nie. Lukas beskryf egter nie die dood as God se werk nie. maar sien die geheimenis van God se teenwoordigheid in alles wat geskied. Hy sien alles raak en vergeet niks en niemand nie.

12:7 Selfs die kleinste deeltjie van die mens se liggaam, ‘n haar, is deur Hom getel en bekend. Daarom kan Jesus se gelowige vriende sonder vrees lewe want hulle het voor God ’n gans andere betekenis as baie mossies. God se blywende teenwoordigheid en onbegrensde mag is die rede waarom Jesus se vriende slegs  hulle Vader in liefde en eerbied moet vrees. Jesus se vriende kan sonder vrees in die wêreld lewe, in die wete dat hulle by God bekend is (vgl. Luk 10:20).

Lukas plaas die gedeelte weer by ’n feesmaal (vgl. 5:29 saam met die tollenaarvriende van Levi; 7:36 by ’n Fariseër; 10:38 by Martha en Maria), hier vir die tweede maal by ’n Fariseër. Tydens die tafelgesprek spreek Jesus drie ‘wee julle’ (ouai) uit oor die Fariseërs se lewenswyse en drie ‘wee julle’ oor die wetskenners, om sy intense smart oor hulle dwalings en die vreeslike gevolge daarvan vir hulle, uit te druk. Die gedeelte sluit af met die reaksie van die Fariseërs en wetskenners op Jesus se vermanings. Die Fariseërs se reinheid is bedekte onreinheid, en die rabbi’s se kennis verhinder ware kennis van God. Die godsdienstige leiers van die volk se leiding verskil radikaal van Jesus se lering om  die volk na sy Vader toe te lei. Met sy direkte aanslag wil Jesus hulle tot besinning en tot bekering lei.

11:37 Terwyl Jesus praat oor die teken van Jona en die oog as die lig van die liggaam, nooi ’n Fariseër Hom vir ’n ete, waarskynlik die kleiner middagete (ariston teenoor deipnon die groter aandete). Hy was blykbaar beïndruk deur Jesus se opmerkings, en wou meer daaroor hoor.

11:38 Die Fariseër was verbaas dat Jesus nie voor die maal gewas het nie (baptizo was, of in water insteek om ritueel rein te word, word ook vir doop as inlywing gebruik). Om met ongewaste hande of liggaam die gawe van die Here, voedsel, te ontvang was nie eerbiedig nie. Dit gaan nie om higiëne nie, maar om ritueel rein te wees. Dat Jesus as ’n leraar van die volk dit nie doen nie, verbaas die Fariseër.

11:39 Die Fariseërs se godsdiens het gedraai om gehoorsaamheid aan die wet en aan die baie gebruike wat die tradisie van die rabbi’s voorskryf. Maar ’n wet kan slegs reël wat ’n mens moet doen, nie wat hy is nie. In enige wettiese godsdiens word gewoonlik gekonsentreer op dié aspekte van optrede wat maklik in ’n gedragskode opgesom kan word, altyd op die mees oppervlakkige aspekte daarvan, soos om jou hande te was voor jy kos, wat God voorsien, eet.  Jesus sê dit is soos om ‘die buitekant van die beker en skottel skoon te maak, maar van binne is julle vol gewelddadige inhaligheid (harpagê) en ’n bose natuur (ponêria moreel korrup en boos).’  Vir God gaan dit om die hele mens, veral oor ’n rein hart, die bron waaruit ’n mens optree (vgl. Luk 11:35 ‘Pas op dat die lig in jou nie duisternis is nie;’ Gen 6:5; 8:21).

11:40 Jesus noem hulle soort godsdiens ‘n dwaasheid, en openbaar hulle as dwase (afrones mense wat nie hulle verstand gebruik nie). God het die buitenste en die binneste as een geheel geskep. Jesus redeneer met hulle vanuit ’n mensbeeld wat die mens se binneste en sy liggaam as ’n eenheid beskou, waarby die binneste die leidende deel van jou persoon is. Om jou binneste, jou denke, gevoel en wil, buite rekening te laat, is dwaasheid (vgl. Matt 15:16-20).

11:41 ‘Gee liewer die inhoud (van die beker en die skottel) as aalmoes, dan sal alles vir julle skoon wees’ (vgl. Titus 1:15). Nie die weg van hebsug nie, maar die weg van oorgawe aan God en vrygewigheid lei daartoe dat alles vir die mens rein word.

11:42  Die eerste bedroefde ‘wee julle’ uitspraak oor die Fariseërs, gaan oor hulle skynvroomheid: Wettiese godsdiens konsentreer daarop dat jy nie iets verkeerds moet doen nie, in plaas van op aktiewe en positiewe goedheid, met vrees vir die slegte in plaas van met liefde vir die goeie. Die nougesetheid met die tiendes van alles wat hulle gee, maar verwaarlosing van die reg teenoor alle mense en die liefde vir God, kan slegs floreer waar mense hulle sin vir proporsie verloor het, van wat belangrik is en wat minder belangrik. Dit wys ook na ’n godsdiens waar die mens sy saligheid moet verdien met sy goeie werke, en nie uit liefde vir God en sy medemens lewe nie. Dit is ’n vertoon van hulle sogenaamde vroomheid met die tel van hulle plantjies in die tuin om hulle nougesette gawe aan God af te meet, maar getuig nie van hulle liefdesoorgawe aan God nie. Jesus wys nie die gee van tiendes af nie, maar in hulle ywer vir kleinigheidjies verwaarloos hulle die belangrike reg teenoor mense en liefde tot God.

11:43 Die tweede ‘wee julle’ gaan om die eersug van die leiers. Om op die groot morele verpligtinge te konsentreer, waaroor niemand kan spog dat hy dit vervul het nie, lei tot nederigheid. Maar om op ’n lys klein verpligtinkies te konsentreer, wat binne die vermoë van die entoesiaste val, lei tot selfbevrediging, verwaandheid en die verwagting van erkenning. Die Fariseër is geneig om hom opvallend te maak, om so wetsgetrou te wees dat almal dit kan sien. Hy wil eerbiedwaardig wees en verlustig hom as dit gebeur. Hulle hou van die ereplek in die sinagoge en begroetings op die markte. So straal hulle as leiers nie die lig van die evangelie uit nie (Luk 11:36; vgl. Joh 5:44).

11:44 Kontak met ’n lyk of ’n graf maak dat jy vir sewe dae seremonieel onrein is (Num 19:16). Grafte is daarom dikwels wit geverf om mense teen onreinheid te waarsku. Jesus huil oor die Fariseërs as leiers van die volk en die ellende wat vir hulle wag. Hulle is soos ongemerkte grafte waaroor mense loop sonder om dit te besef. Hulle lering en lewenswyse mislei die hele niksvermoedende volk met hulle valse leer oor God. Hulle reputasie van heiligheid verberg vir die gewone mense die verraderlike kwaliteit van hulle invloed.

11:45 Die wetskenners (nomikoi) is juis die mense wat die Skrif bestudeer en vir die volk die woord van die Here moet uitlê, en het meestal uit die kring van die Fariseërs gekom. Jesus se radikale afwysing van die Fariseërs se leer en wandel raak die wetskenners direk en hulle beskou die opmerking oor die ongemerkte grafte as ’n belediging na hulle kant toe ook. Die wetskenner spreek Jesus wel aan as ‘Leermeester’ (didaskalos) omdat hy Hom as ’n rabbi erken, maar oor wat Jesus leer oor die verhouding tussen God en mens is daar skynbaar geen plek in hulle opvattings en leringe nie. Lukas beskou die Fariseërs as die leiers ten opsigte van mense se gedrag, en die wetskenners as die leiers in die onderrig van die mense.

11:46 Die groot omvang van die wetgewing en die tradisie wat die wetskenners bygevoeg het by die wet van God, wat hulle alles beskou het as bindend op elke Israeliet, het ’n las geword wat niemand kon dra nie (Hand 15:10), en self raak die wetskenners nie met ’n vinger aan die laste nie. Die woord vir ‘aanraak’ (prospsao) kan beteken om self iets aan ’n saak te doen of om iets te doen om ander te help. Die wetskenners voer die wette self nie uit nie, hulle konsentreer net op die kennis van die wette en die redenasies daaroor, sonder om dit toe te pas omdat dit vir hulle ook te swaar is, of hulle lê diie wet so uit dat hulle dit nie hoef te doen nie (vgl. Mark 7:8-13), of hulle help nie die mense om die laste te dra nie. Hulle moes die wet van God so verklaar dat dit mense gehelp en geïnspireer het. Jesus huil ook oor hulle: ‘wee julle’ want daar wag ellende ook op julle. ’n Sisteem wat van godsdiens ’n las maak, is duidelik ’n wanvoorstelling van die Vader se wil vir sy kinders.

11:47-51 Die mense wat glo dat God alles wat Hy wou sê in die wet laat opteken het, luister nie maklik na ’n nuwe openbaring uit die mond van ’n lewende profeet nie (vgl. Luk 4:24). Wettiese mense is baie bereid om monumente vir gestorwe profete te bou, maar hulle verering van die tradisie gaan gewoonlik hand aan hand met dieselfde gees van onverdraagsaamheid wat tot die profete se dood gelei het.

Die finale krisis in die geskiedenis van Israel het met die koms van Jesus aangebreek. Sedert Jesus se tyd moet Israel met hulle geskiedenis breek deur ’n radikale bekering, of boet vir die opgehoopte skuld van vorige geslagte. Dieselfde wetskenners gaan deel wees van die veroordeling tot die dood van Jesus. Ten spyte van hulle vroom redenasies en verering van die ou profete deur vir hulle monumente te bou, is hulle vervul met dieselfde haat teen die boodskappers van God  en veral teen Christus oor wie die profete juis geprofeteer het.

Abel was die eerste martelaar (Gen 4:8) en Sagaria die laaste in die Hebreeuse Ou Testament  (2 Kron 24:17-22).

In 11:49 word óf aangehaal uit ’n onbekende geskrif ‘die Wysheid van God,’ óf dit verwys na die wysheid van die woord van God wat Jesus in die naam van sy Vader spreek: ‘Ek sal profete en apostels na hulle stuur, maar hulle sal sommige doodmaak en vervolg’ (vgl. Jesus se gelykenis van die huurders in Luk 20:9-19). Tydens die Joods-Romeinse oorlog van 66-70 n.C. is meeste van die leiers van die Jode doodgemaak en het die hele volk gely.

11:52 Die derde ‘wee julle’  oor die wetskenners gaan oor die sleutel van kennis wat aan hulle toevertrou is. Die funksie van die wetskenners was om die Skrifte vir die mense te ontsluit om daarin kennis van God te vind. Maar in plaas daarvan het hulle gekonsentreer op sekondêre sake en op sake aan die rand van die boodskap. Daarom het hulle die boek vir die mense gesluit  en die sleutel weggegooi deur dit te weier vir diegene wat daar wou ingaan. Self het hulle ook nie met die sleutel in die woord van God ingegaan nie. Omdat hulle self nie die God van die Bybel leer ken het nie, kon hulle Hom ook nie aan ander bekendstel nie. Die metode waarvolgens hulle die Skrif uitgelê het,  het dit vir die volk onmoontlik gemaak om Jesus se verkondiging van die genadetyd van God wat aangebreek het, te herken.

11:53 Die godsdienstige leiers wou nie Jesus se bekeringswoord aanvaar sonder om hulle aansien onder die volk te verloor nie. Hulle wou nie hulle aansien verloor nie en kon nie daarsonder klaarkom nie. Daarom het daar ’n haat teen Jesus in hulle ontbrand. ‘Toe Hy van hulle weggegaan het, het die skrifkenners (grammatoi, ’n ander naam vir die wetskenners)  en die Fariseërs hewig (deinõs) vyandig teenoor Hom begin word.’  Daarom het hulle Hom fyn begin dophou om te sien of daar nie iets is waaroor hulle Hom kon vastrek nie (thêreuo letterlik: jag maak op, ’n valstrik stel). Die leiers wat die volk na God toe moet lei, grawe ’n vanggat vir die Seun van God wat die koningskap van God na hulle toe gebring het. Hy ís die sleutel tot die kennis van God, wat hulle van die volk weggeneem het (Luk 11:52).

11:33 Hierdie spreuk van Jesus is reeds in Luk 8:16 in ’n ander verband gebruik, ná die verduideliking van die saad wat op goeie grond gesaai is. Daar gaan dit oor die lig wat verborge dinge lig te maak. Soos in Markus 4:21-25 is dit  ’n waarskuwing dat niks verborge bly nie; In Matteus 5:14-15 word dit gebruik as ’n metafoor vir die volgelinge van Jesus wat hulle lig moet laat skyn in die wêreld.

Hier gaan dit oor die lig wat deur ’n gesonde oog raakgesien word, terwyl ’n siek oog blind bly vir die lig. Die spreuk word gebruik as ’n inleiding tot ’n paar segginge oor lig wat in die wêreld skyn sodat mense die lig kan sien. Dit volg op Lukas 11:29-32 waar die Seun van die Mens, wat ’n teken is van God se teenwoordigheid, baie meer is as Jona of Salomo. As die teken van God se teenwoordigheid, is Jesus die Lig vir die mensdom. Hy kan nie in ’n versteekte hoekie geplaas word nie, maar is bestem om die mense wat in die huis inkom met sy glans te verlig. Israel was geroep om God se lig te wees wat die wêreld moes verlig (vgl. die Here se woord aan Abraham in Gen 12:3: In jou sal al die volke van die aarde geseën wees; Jes 60:1-3 nasies kom na jou lig toe). Maar in plaas daarvan om hulle lamp te laat skyn, het hulle die lig toegemaak sodat die vlammetjie nie kan doodwaai nie. En nou het hulle by die punt gekom waar hulle vergeet het hoe God se lig lyk. Hulle het geword soos iemand wat nie bewus is dat sy sig belemmer is nie en vrolik in ‘n ramp in loop onder die indruk dat hy kan sien waar hy loop (vgl. Joh 9:40-41).

11:34 Die tweede spreuk is ’n wysheidswoord en sluit aan by die Joodse opvatting dat een lid die hele liggaam verteenwoordig. As jou oog gesond is (haplous gesond, suiwer, vrygewig) naamlik om reg te kyk, is die hele liggaam verlig. As jou oog boos is en verkeerd kyk, is jou hele liggaam in die duister. Hier gaan dit veral oor wat die mense in Jesus sien. Die mense wat Hom as die Lig van die wêreld sien (Joh 1:4-5), se hele lewe word verlig, en so word Jesus se volgelinge die lig vir die wêreld (Hand 13:47; Matt 5:14). As die lamp op ’n staander gesit word, beteken dit nog nie dat alle mense dit raaksien nie. Dié wat blind is kom nie agter dat daar ’n lamp skyn nie. So het meeste van die Jode in Jesus se tyd nie agtergekom dat die Lig van God, sy Seun, by hulle is nie, omdat hulle oë boos is.

11:35 Daarom word die mense wat na Jesus luister, aangesê om te sorg dat niks in hulle die lig verdonker nie. Hulle word tot selfondersoek geroep om deur Jesus verlig te word, om tot die Vader te bid om aan hulle die Heilige Gees te gee om hulle te verlig (Luk 11:13), die Gees van wysheid en openbaring, wat die mens se ‘oë van die hart’ verlig (Ef 1:17-18). Hoe is dit moontlik dat die heidene van Nineve die woord van God in die eenvoudige oordeelsboodskap van Jona gehoor het, en die heidense koningin van Skeba die lig van God in Salomo gesien het, maar dat mense die Seun van die Mens, wat deur God aangestel is om vir ewig te regeer oor al die nasies, volke en taalgroepe (Dan 7:14), nie raaksien vir wie Hy is nie? Hulle sien Hom sonder dat hulle die Lig van God in Hom ontdek.

11:36 Wanner die Lig van Jesus, die Seun van God,  ’n mens bereik, word hy heeltemal verlig om kind van God te wees (vgl. Luk 10:23). Die mense wat die lig van God in hulle lewe toelaat word God se ligdraer wat die duisternis in ander mense verdryf. Jesus bemoedig die mense: As jou liggaam/persoon heeltemal verlig is, met geen deel aan die duisternis nie, sal dit heeltemal helder wees, soos wanneer ’n lamp jou verlig met sy strale. Die Seun van God sal dan die lamp wees wat jou lewe heeltemal verlig met sy woord en sy Gees, wat die Vader in jou laat woon. Daarom moet die gelowige daagliks bid dat die Here sy hele persoon verlig, sy begeertes, verstand, gevoel en wil, en dat hy deur die Here Jesus met sy liefde beheer sal word.