6:37-38 Die barmhartigheid wat gevra word, word hier verduidelik met ’n samevattende sin aan die einde: Met die maat waarmee julle meet, sal vir julle gemeet word. Twee soorte maatstawwe word teenoor mekaar gestel: oordeel en barmhartigheid, elk met twee dele: oordeel en veroordeel; vergewe en gee.

Die Jode het geglo God gebruik die twee soorte maatstawwe, oordeel en barmhartigheid. Maar Jesus vra dat ’n mens mense volgens die maat van barmhartigheid sal behandel, omdat dit die enigste manier is om die gebroke gemeenskap te heel. Die oordeel word aan God alleen oorgelaat, Rom 14:10-13. Die maat wat die mens teenoor sy medemens gebruik, gebruik God weer teenoor hom/haar. As jy nie jou naaste oordeel nie, sal God jou nie oordeel nie; as jy nie jou medemens veroordeel nie, sal God jou ook nie veroordeel nie. As jy vergewe, vergewe God jou (vgl. Mat 6:14-15); as jy gee, sal God aan jou gee, in oorvloed. Aan sulkes gee God ’n volle gawe wat in die besonder beklemtoon word: ’n ryke maat, saamgepers, ingeskud, wat daarby oorloop; dit word in jou skoot gegee, in die vou van die los klere bokant die gordel (vgl. Rut 3:15 se tjalie). In sy barmhartigheid skenk God aan sy volgelinge om burgers te wees van sy koninkryk, en vra van hulle barmhartigheid teenoor hulle medemense, ook teenoor hulle vyande; daarop antwoord God met nog meer barmhartigheid. Die volheid word geskenk en uitgewerk in die mense se kindskap van God. Hy sorg vir hulle as hulle Vader (Luk 12:7=Matt 10:30; Luk 21:18).

6:39 Die volgende gedeeltes handel oor Jesus se volgelinge se verantwoordelikheid om mense na Jesus toe te lei (vgl. Luk 5:10). Die vers gaan oor leierskap wat in vers 40 op die dissipels toegepas word. Volgens Matteus 15:14 het Jesus die woord op die Fariseërs toegepas, as blinde leiers van blindes vir wie sy volgelinge moet oppas (vgl. Rom 2:17-24). As Jesus se dissipels mense na Jesus toe moet lei, moet hulle die waarheid verkondig en lewe soos mense wat die lig van die koningskap van God sien, anders lei hulle die mense die afgrond in, soos die Fariseërs. ’n Leier kan alleen lei as hy die pad kan sien. Jesus beveel streng selfondersoek voordat ons begin oordeel (vgl. Luk 6:37).

6:40 Om ’n leier te word moet die leerling by sy leermeester leer hoe om ’n bekwame leier van ander mense te word. Daarom is dit so belangrik om die regte leermeester te kies. In 6:47 spel Jesus dit uit dat hulle Hom as leermeester moet kies. In Ps 119:99 het die digter reeds gesê: Ek is verstandiger as al my leermeesters, want U bepalings is vir my stof tot nadenke. Dit beteken dat Jesus se dissipels die blinde Fariseërs moet los as hulle leermeesters. Jesus se volgelinge moet Hom navolg sodat Hy die goeie boodskap na ander bring deur hulle woord en lewe. Die leermeester kan slegs onderrig gee in wat hy self geleer het en dit toepas.

6:41-42 Vir die eerste keer in Lukas word die woord ‘broer’ vir Jesus se dissipels gebruik. Die christenleier moet los- kom van sy skuld en verstrengeldheid in boosheid en sonde. Dit kan egter nie geskied in ’n hoogmoedige neersien op ander nie; maar slegs in solidariteit met ander, bewus van almal se skuld en sonde, en van die vergewing daarvan deur Christus. Slegs die een wat homself onder die oordeel van die Here se woord stel, kan ’n ander op sy tekortkomings wys. Die beeld wat gebruik word vergelyk die klein splintertjie hout van jou broer se oortreding met die groot balk van eiegeregtige hoogmoed in jou eie oog. Jesus herinner gelowiges, as volgelinge van Hom, hulle nederige leier, dat hulle mekaar se broers is. As jy op jou broer of sy geringe oortreding neersien, soos die Fariseërs op die tollenaars, word die eenheid en solidariteit van Christus se kerk bedreig. Christus moedig sy volgelinge aan tot nederige selfondersoek om eers die balk van selfbelang en selfversekerdheid in hulle eie oog, te verwyder. Dan kan hulle mekaar se sonde laste dra, soos die broer se splinter in die oog, en om mekaar se voortreflikhede te verdra (die twee Griekse woorde in Gal 6:2 het elk twee betekenisse: báre laste & voortreflikhede; bastazo dra & verdra: laste en dra pas by 6:1, en voortreflikhede en verdra by 6:3).

6:43-46 Die volgende beeld van die eenheid tussen die boom en sy vrug verwys na die soort woorde wat uit die mond kom van die goeie of slegte mens (soos in Matteus 12:33-37; terwyl Matteus 7:15-21 na dade en woorde verwys). Die gevaar van huigelary (vgl. skynheilliges in vers 42, en die splinter en die balk) word oorwin deur die eenheid tussen jou mond se uitinge en jou innerlike aard. Jou mond openbaar wat in jou hart is.

Die Jode sê  ’n mens wat goeie dade verrig is ’n goeie mens. Jesus sien die goeie woorde van ’n goeie mens as uitinge van sy hart wat aan sy woorde en werke kwaliteit gee. Niemand soek vye aan ’n doringstruik of druiwe aan ’n doringbos nie. Die goeie mens bring uit die goeie skatkamer van sy hart, dit is die sentrum van sy persoon, die goeie woord wat ‘n mens van die Goeie Leermeester geleer het (6:40) en in die skatkamer van sy hart gebêre het. Die hart word ook vergelyk met ’n fles wat oorloop in jou woorde, as goeie woorde of slegte woorde, afhangende van die goeie of slegte wat in die mens is.

Lukas skryf sy Evangelie aan gemeentes waar daar valse leraars optree, soos die Fariseërs in Jesus se tyd, en 6:39-42 waarsku gelowiges met ’n humoristiese oordrywing teen sulke blinde leiers wat ’n balk in die oog het (vgl. 2 Tim 3:13-17). Dit is gelykenisse oor persoonlike verhoudings. Valse godsdiens, wat Jesus skynheiligheid noem, is altyd besig om sekere mense beter as ander te maak; en die genesing daarvan is ’n spieël om na jouself te kyk.

6:47-49 Vir die slotgelykenis van sy rede op die gelykte (in Luk 6:17-49) gebruik Jesus ’n beeld uit die boubedryf om die erns van sy onderrig te beklemtoon. Dit is lewensbelangrik om daarvolgens te lewe teenoor jou medemens. Matteus sluit sy weergawe van die bergrede met dieselfde waarskuwende gelykenis as Lukas af (Matt 7:24-27). Om aan te pas by sy lesers se omstandighede, omskryf Lukas die lê van die fondament in meer besonderhede van hoe die slote vir die fondament gegrawe word tot op die rotsbodem.

Dit gaan oor die groot groep dissipels en die menigte uit die volk wat na Jesus geluister het. Almal noem Hom ‘Here, Here’ – die verdubbeling versterk die aanspraak, maar vir party beteken dit slegs ’n eerbiedige aanspreekvorm, vir ander dat hulle Hom aanvaar as die Here volgens wie se woord hulle gaan lewe. Dié wat nou gaan doen wat die Goeie Leermeester hulle geleer het, word vergelyk met die man wat sy huis op die rots bou, en dié wat nie gaan doen wat Hy hulle geleer het nie, met die huis sonder fondament wat gebou is op die grond (ge ‘grond’ of ook ‘aarde’ om die aardse wyse van lewe te suggereer); Matteus 7:26 op die sand (ámmos met verwysing na bou in die sand van ’n wadi/stroom). Die vloedwaters van ’n rivier wat sy walle oorstroom en die twee soorte huise tref, verwys na die oordeel van die Here oor die lewe van die twee soorte mense wat Hom ‘Here, Here’ noem. Die soort lewe wat die Here van sy hoorders verwag, is beskryf in die voorafgaande gelykenisse wat almal handel oor die verhoudings tussen mense; mense wat praat en lewe vanuit die goeie woord van hulle Leermeester in hulle harte. Daarom lewe hulle soos hulle Leermeester (6:40) in broederlike solidariteit met verloste mede-sondaarskuldiges en in noue geloofsverbintenis met Jesus as die Here wat die seggenskap het oor hoe hulle lewe.

Die gedeelte kom nie in Markus voor nie, maar die grootse deel wel in Matteus se bergrede wat op plekke verkort en ander uitgebrei word, en verskillend aangebied word. Die vyande sou wel die Romeine gewees het, maar die interne twiste en partye in Israel was baie vyandig en ook gewelddadig. Agter die gedeelte se saligsprekings en waarskuwings skyn Jesaja 61:1; 57:15-21 en 58:6-12 se oproepe deur.

6:27 Jesus spreek nie net sy dissipels aan nie, maar ‘julle wat na My luister,’ almal daar teenwoordig, maar ook almal  deur die eeue wat sy woord hoor. Die vervolgdes en verdruktes word opgeroep tot liefde wat nie grense het nie, want ook hulle vyande word ingesluit as mense vir wie hulle moet liefhê. Dit is so anders as die Jode se beperking in Levitikus 19:17-18 wat naasteliefde tot jou volksgenoot beperk. Die Griekse woord agape verwys nie na liefde omdat die persoon vir jou aanneemlik is nie, maar omdat jy gekies het om ’n liefhebbende persoon te wees, soos jou Here. Die eerste kenmerk van die nuwe lewe wat Jesus gebring het, is ’n totale ommekeer van die wêreld se waardes. Hier word nie na die ander twee Griekse woorde vir liefde verwys nie: sy volgelinge moet nie verlief raak (eros) op hulle vyande nie, of hulle soos vriende en familie liefhê (filia) nie; maar agape, met ’n genadige, besliste en aktiewe belangstelling in die egte welsyn van die ander, gebaseer op die natuur en aard van God. Liefde vergeld nie (6:27-31), soek nie beloning nie (6:32-36), is nie wraakgierig nie (6:37-38).

In die vorige verse is die onderdruktes genoem die geseëndes deur die Here. Hulle is nou deur Jesus se woord wat die Here se seën aan hulle toegesê het in ’n nuwe verhouding met die Here geplaas. Die nuwe verhouding tot die Here is hier die grond vir ’n nuwe verhouding tot mense, en hulle nuwe verhouding met die mense getuig van hulle nuwe verhouding met die Here. Daarom regverdig die slegte behandeling wat hulle ontvang het, nie hulle haat nie. Dit word in die volgende gedig uiteengesit. Die gedig het ’n stygende lyn: van gesindheid/haat, na woord/vervloeking, na daad/mishandeling.

In plaas van ’n gesindheid van haat, sê Jesus (vgl. ‘Ek’) julle moet dié wat vir julle haat, liefhê; ’n haatvolle gesindheid weerspreek en bestry die goeie daad.

6:28 In plaas van ’n woord van vervloeking wat die medemens van God wil skei, sê Jesus: seën die mens wat vir julle vervloek, want ’n seënwoord verbind die mens met God.

In plaas van iemand te mishandel, sê Jesus: bid vir diegene wat julle sleg behandel, want in die gebed wat uit liefde gedoen word, tree jy by God in vir dié wat jou sleg behandel.

So word jy ook ’n seun van die Allerhoogste saam met Jesus, die Seun van die Allerhoogste  (Luk 6:35; 1:32) in ’n ander soort kindskap. Agape is ’n oproep om saam met Jesus aan God se kant te kom staan teenoor jouself en teenoor ander mense, om hulle te sien soos God hulle in sy onverdiende genadige liefde sien.

6:29 Wat Jesus met liefde selfs vir jou vyand bedoel, word duidelik gemaak met ’n aantal teenstellings/paradokse, wat wys hoe anders geseëndes van die Here optree as Hy hulle deel maak van sy koningskap:

a Die eerste teenstelling praat van die gewone bakleiery op straat of in huise, ens. In plaas van terugslaan, bied jy jou ander wang aan vir ’n tweede  hou. As jy nie deur die bose beheer word nie, probeer jy nie vergeld nie en gee jouself prys, maar oorwin so die bose deur die goeie, soos ons Meester (Rom 12:21; Jes 53:5 ‘deur sy wonde het daar vir ons genesing gekom’).

b Die tweede teenstelling verwys na ’n roof, waar die rower jou bo-kleed/mantel gryp (hairo vat en wegdra). Vir die arm man was sy mantel sy kombers vir die koue nag. Vir die rower moet jy selfs nie jou onderkleed weier nie, nie jou teen hom verset nie (vgl. Luk 10:30). Vir die arm man is sy bo-kleed sy kosbaarste besitting. Die beroofde se naaktheid behoort die rower te beskaam en is ’n roep om hulp en reg. Ons Here het vir ons naak aan ’n kruis gehang. Jes 53:7: ‘Hy is mishandel maar het geduldig gebly, hy het nie gekla nie.’ Om af te sien van vergelding en verdediging is slegs moontlik deur onvoorwaardelik te vertrou dat God werklik die koning is wat die wêreld in sy hand hou. Die Here stel regerings aan om die kwaaddoeners te straf (Rom 13:4), maar gelowiges is geroep om hulle eie belange op die agtergrond te skuif wanneer hulle te na gekom word (vgl. ook 1 Kor 6:7; Rom 12:17-19).

6:30 Die derde en vierde teenstellings maak die aanwysing om die rower nie teen te staan nie, duidelik.

c Om te gee aan elkeen wat iets van jou vra

d en nie terug te eis (apaiteo) as iemand iets van jou vat, optel en wegdra (hairo) nie.

Dit kan jy doen as jy glo dat alles wat jy het, deur die Here aan jou gegee is (vgl Luk 11:3 ons daaglikse brood en wat jy van die Here gevra en mildelik ontvang het; Luk 11:9-13). As jy verlos is van jou beheptheid met en verknogtheid aan jou eie besittings deur te vertrou op die God wat gee, kan jy iets gee aan elkeen wat iets van jou vra (vgl. 2 Kor 9:6-11), en kan jy afsien daarvan om dit wat van jou gevat is, terug te eis.

Die voorbeelde is so verbasend in die lig van die gewone reëls en gebruike in ons samelewing wat so anders as die Here se pad is. Die sirkelgang van bose werke en die vergelding daarvan word slegs deurbreek deur ’n nuwe soort lewe met nuwe verhoudings. Die opdrag ‘gee’ is in die teenwoordige tyd, wat voortduur aandui. Om te gee en te gee en te gee is ’n spieëlbeeld van ons hemelse Vader wat sy sonskyn en reën gee oor slegte en goeie mense (Matt 5:45). ,

6:31 Die voorbeelde word afgesluit met die Goue Reël (vgl. Matt 7:12): Soos julle wil hê dat die mense vir julle moet doen, doen ook so vir hulle. Wat die mens van ander mense soek is liefde en gemeenskap. Die goue reël is ’n kort stelreël wat die toets is vir jou optrede en dit vat die vooragaande voorbeelde saam as Jesus se opdrag: doen! so aan ander. Dit is Jesus se grondslag vir die menslike samelewing, wat Lukas hier aanbied aan die Hellenistiese wêreld met hulle groot sosiale  probleme, en ook vir almal wat na Jesus luister (Luk 6:27).

6:32 Soos die gedeelte in 6:27-28 begin het met drie teenstellings wat liefde selfs vir die vyand verduidelik het, nl. goed doen aan jou haters, seën dié wat jou vervloek, bid vir wie jou sleg behandel, sluit die gedeelte in 6:32-36 af met drie parallelle voorbeelde:

a om lief te hê wie jou liefhet, word ook deur die sondaars, tipies menslik, gedoen. Dit is niks uitsonderlik nie  maar is op eiebelang gebou, en kan van God geen guns of genade verwag of by Hom daarop aanspraak maak nie.

6:33      b die sondaars doen ook aan mekaar goed om daardeur van hulle medesondaars goed doen aan hulleself te verwag.

6:34      c die sondaars leen ook geld aan mekaar, maar teken die bedrag aan wat hy/sy moet terugkry. Die Griekse woord wat vir uitleen gebruik word (danizo) impliseer dat daar rente bykom. Hulle is aan mekaar gedienstig sonder die risiko van verlies. In die wêreld bepaal doelmatigheid en voordeel eintlik die beginsels waarvolgens ’n mens optree, soos die priester en die Leviet in Lukas 10:31-32. Selfbelang is die dryfveer. Maar gelowiges moet verder gaan.

6:35-36 Die gelowige doen meer as die sondaars deur ook sy vyande lief te hê, goed doen sonder grense, uitgee met die risiko van verlies, veral waar daar geen hoop is om iets terug te ontvang nie, met dieselfde geduld as wat die Here met die mens het. So ‘sal julle loon groot wees en sal julle kinders van die Allerhoogste wees,’ wat sy optrede vertoon in die wêreld en dit verkondig deur hulle optrede. Om sy barmhartigheid uit te lewe is ’n bewys dat Hy jou Vader is.

Die loon word in 6:23 beskryf as die groot beloning in die hemel. As kinders van God ontvang hulle egter nou reeds die genade om soos hulle Vader te word. Hy is barmhartig en goed vir die ondankbares en die slegtes. So moet sy kinders ook barmhartig wees en hulle vyande liefhê. Die koningsheerskappy van God word vertoon deur sy kinders se barmhartige en liefdevolle optrede teenoor hulle vyande, wat vir hulle haat, vervloek en sleg behandel. Jesus is self dié voorbeeld van die kindskap van die Allerhoogste met sy liefde en barmhartigheid teenoor swak en behoeftige mense, en teenoor sondaars!

Vier geseëndes  6:20-23 (met vier verwerpings 6:22) en vier ellendiges wat korroleer met die geseëndes (6:24-31). Matteus 5:3-11  het 9 geseëndes en geen ellendiges hier nie, maar 7 ellendiges in Mat 23.

6:20 Matteus se saligsprekinge word in die derde persoon geskryf; Lukas s’n in die tweede persoon as toeseggings van Jesus: die armes is geseëndes. ‘Geseëndes’ meen gelukkiges, omdat hulle gunstige omstandighede beleef. Volgens die Ou Testament is die armes die mense wat nederig van God afhanklik is. Die Here is die beskermer van die armes en wil hê dat daar geen armes in Israel moet wees nie. So juig Maria in Luk 1:47-48 oor God haar Verlosser, want Hy het die nederigheid van sy diensmeisie raakgesien. Die genadejaar van Lev 25 en Deutr 15 (vgl. Luk 4:19) gee die armes se grond aan hulle terug; Ps 40:18 Ek is magteloos en behoeftig, maar die Here sal aan my dink; Ps 69:34 die Here luister na die behoeftiges. Aan die armes sê Jesus: ‘Julle is die gelukkiges want die koninkryk van God, sy koningskap en heerskappy, behoort aan julle.’ Om onder God se leiding en Vaderlike versorging te lewe is die gunstige omstandighede waarin mense lewe wat hulle hulp by God soek. God gee Homself aan hulle wat Hom soek (Luk 12:31-32). Hulle word soos die verlore seun met ope arms ontvang in die Vaderhuis (Luk 15:22-24) So begin die verwagte omkering van alle dinge waaroor Maria gesing het (Luk 1:51-55). In Christus is die koninkryk van God reeds teenwoordig (Luk 17:20-21).

6:21 Die armes is ook die mense wat honger ly, en vir hulle sê Jesus: julle sal versadig word. Die passiewe werkwoord, versadig word, verwys na God wat hulle sal versadig aan sy feesmaal in sy ewige koninkryk, maar ook nou sal hulle Vader sorg vir dié wat op Hom vertrou. So ook die armes wat nou huil van bekommernis, want hulle sal lag van vreugde, soos Ps 126 sing; so ook die skaapwagter wat sy verlore skaap gekry het en die vrou wat haar verlore penning gevind het (Luk 15:6,9). Vgl. Paulus se getuienis oor sy eie lewe in 2 Kor 6:10. Jesus verkondig die teenwoordigheid van God se koninkryk wat behoort aan dié wat die grootste nood en behoefte het aan die onuitputlike rykdomme daarvan, sonder om weggelok te word deur die valse vertroostings van die wêreld se rykdomme. Jesus vra van sy volgelinge ‘n leegheid aan hulleself, wat God kan vul, ’n onvergenoegdheid met die wêreld, wat hulle sal lei na die rykdom, bevrediging, troos en kameraadskap van sy koninkryk. Die vreugde van die koninkryk van God wag vir dié mens wat vir altyd by die Here wil wees, omdat hy/sy in die gemeenskap met God sy/haar groot beloning kry.

6:22 Julle is gelukkig as julle verwerp en gesmaad word ter wille van die Seun van die Mens. Dit het Jesus se dissipels ondervind deurdat hulle uit die sinagoge geban is (vgl. Joh 9:22). So is Jesus uit Nasaret geskop (4:29), Stefanus buite Jerusalem gestenig (Hand 7:58-59) en Paulus mishandel (2 Kor 11:24-27).

6:23 ‘Daardie dag’ verwys na die dag van die openbaring van Jesus se heerlikheid. Met sy wederkoms sal Jesus se volgelinge bly wees en soos kindertjies spring van vreugde oor hulle beloning in die hemel. Die vervolgings is eintlik ’n voorreg en rede vir groot vreugde, want dit bewys dat hulle in ware gemeenskap met hulle Here lewe en saam met Hom ly (Rom 8:17). Die bewys daarvan is dat God se ware profete van ouds so behandel is deur die goddelose (vgl. Jer 37:15; 38:6).

6:24 Die ‘wee julle’ (ouai, rampe! as uitdrukking van spyt en bejammering van Jesus oor die rykes) word uitgeroep as ’n oproep tot bekering van die mense wat die armes verdruk. Die rykes word nie gewaarsku omdat hulle ryk is nie, maar omdat hulle in hulle rykdom selfsugtig net aan hulleself dink (vgl. Luk 12:15,19,21; en die ryk man en Lasarus in Luk 16:19-31). Hulle het reeds hulle troos van God af ten volle ontvang (apecho; Luk 16:25), dit waarvoor hulle gewerk het en vir hulleself vergader het, het die Here reeds vir hulle ten volle laat kry (selfs sonder dat hulle dit kon geniet, in Luk 12:20-21).

6:25 Teenoor die armes wat honger is en huil, staan die rykes wat nou versadig is en lag. Hulle sal honger ly, treur en huil, soos in Jesaja 65:13-14 voorspel (vgl. Luk 1:53). Hulle word uit die koninkryk van God en van die vreugdemaaltyd  (Jes 25:6) uitgesluit. Dié wat selfversekerd lag sal dan sonder hoop voor die Here se regtersoë begin kla en huil. Mense wat meen dat hulle sonder God kan klaarkom, sal op dié dag sonder hoop wees. Wie alleen vreugde vind in die aardse goedere, sal self innerlik leeg word. Die wêreld en sy begeerlike oorvloed vervul nie blywend nie.

6:26 Ellende wag vir die mense wat net vleitaal wil hoor, deur mense wat hulle prys, en wat net ander na die mond praat. Sulke mense is soos die valse profete van die Ou Testamentiese tyd (1 Kon 22:6,24,25; Jer 5:31). Van die geseëndes word gevra dat hulle die uitsprake van die Here oor hulle moet vertrou. Van die vervloektes word gevra dat hulle die waarskuwings van die Here ter harte moet neem.

6:12 Lukas gee nie aandag aan ’n presiese tydsaanduiding nie – hier begin hy slegs met : ‘op ’n keer.’ Met die groeiende vyandigheid teen Hom, veral van die Fariseërs, vertel Lukas dat Jesus nou moes besluit hoe Hy gaan optree. Daarvoor het Hy sy Vader se leiding nodig. Hy gaan nou die ou bedeling van Israel se 12 stamme vervang met ’n nuwe bedeling vir die nuwe Israel met 12 apostels (Luk 22:28-30). Daarvoor is Hy ’n hele nag op die berg in gesprek met sy Vader. Lukas beskryf Jesus as ’n bidder (vgl. ook 3:21 na sy doop, toe die Gees op Hom neergedaal het; 5:16 Hy gaan gereeld na afgeleë plekke om te bid; 9:28-31 Hy gaan die berg op met drie apostels om te gaan bid, en vir die gesprek met die Ou Testamentiese getuies oor sy eksodus/uittog wat Hy in Jerusalem tot vervulling sal bring). Hier word dit beklemtoon dat Hy die hele nag voor die kiesing van sy 12 apostels in gebed tot God was om die nuwe bedeling in te lei. Dit beklemtoon die belangrikheid van sy keuse van mense wat Hy kan uitstuur om namens Hom op te tree, veral nadat sy vyande Hom doodgemaak het (6:11). Hy doen alles volgens die wil van sy Vader. Deur die gesprek met sy Vader kom Jesus tot ’n besluit wat verder in die hele geskiedenis van die wêreld sy gevolge sal wys.

6:13 Teen dagbreek roep Jesus sy dissipels nader (op die berg). In Lukas word die woord dissipel/leerling gebruik vir al die volgelinge van Jesus (vgl. bv. 24:33). Die twaalf wat uit die volgelinge van Jesus gekies is, word apostels genoem. Die Griekse woord apostolos verwys na ’n spesiale boodskapper/gestuurde. Die term ‘apostel van Jesus Christus’ verwys daarna dat Christus aan die persoon ’n opdrag vir ’n spesifieke taak gee. Lukas sê nie wat die taak is nie, maar noem hulle net gestuurdes. Markus 3:4-5 sê: Hy het hulle as apostels aangestel om by Hom te wees, en sodat Hy hulle kon uitstuur om te preek en om met volmag demone uit te dryf. Matteus het ’n hele hoofstuk 10 oor hulle opdragte.

6:14-16 Lukas bied die 12 name paarsgewys aan. Die eerste drie pare was:

•             Simon en sy broer Andreas. Vir Simon gee die Here ’n nuwe naam by: Petrus (Sefas in Hebreeus: rots);
•             Jakobus en sy broer Johannes, seuns van Sebedeus & Salome. In Markus 3:17 noem Jesus hulle Boanerges, dit is ‘seuns  van die donder;’ wat die Samaritaanse dorpie wat Jesus nie wou ontvang nie, met vuur uit die hemel wou vernietig (Luk 9:54-55);
•             Filippus (‘perdeliefhebber’) en Bartolomeus, ‘Bar(seun van)Tolmai,’ moontlik is hy Natanael van Joh 1:45.
•            Matteus (in 5:27 genoem Levi) en
•            Tomas wat ook Didimus (‘tweeling’) genoem is (Joh 11:16);
•            Jakobus (die seun van Alfeus om hom te onderskei van die seun van Sebedeus) en
•            Simon met die naam Seloot (iemand wat hom in die besonder vir ’n saak beywer; ’n Joodse nasionalis);
•            Judas die seun van Jakobus (wat ook genoem word Taddeus, Matt 10:3) en
•            Judas Iskariot, ‘man van Keriot’ ’n dorpie in Judea (Josua 15:25), die enigste apostel wat soos Jesus uit Judea kom, wat later Jesus se verraaier geword het.

Die eerte vier was gewone ongeletterde vissers (vgl. Hand 4:13); Matteus ’n ryk geleerde maar gehate tollenaar wat vir die Romeine werk; Simon die Seloot is daarenteen ’n Joodse vryheidsvegter wat die Romeine se juk wil afgooi; Filippus bring mense na Jesus toe (Joh 1:43-46; 12:20-22); Jakobus/Taddeus wat vra hoe Jesus Hom aan hulle sal openbaar en nie aan die wêreld nie (Joh 14:22); Tomas die pessimis ((Joh 11:16) en twyfelaar wat eerste vir Jesus ‘my Here en my God’ noem (Joh 20:28); Judas Iskariot, die tesourier van die apostelgroep (Joh 12:6; 13:29) wat Jesus vir 30 silwerstukke (’n maand se vergoeding vir ’n arbeider) verraai (Matt 27:3). Mense uit al die lae en groeperings van die samelewing word die simboliese nukleus van Jesus se nuwe volk van God, as voorbeeld vir sy kerk in die toekoms. Die mees teenoorgestelde persone soos Matteus die tollenaar en Simon die Seloot word verenig in Jesus se groep ‘gestuurdes,’ maar die groep sluit ook die man in wat die Seun van die Mens met ’n soen van noue vriendskap oorlewer (Luk 22:48).

Jesus genees baie mense (Luk 6:17-19)

6:17 Jesus klim met die twaalf van die berg af. Hiervandaan is Jesus nie meer alleen nie, maar omring van sy apostels wat die Vader aan Hom gegee het. Op ’n gelyk plek (Markus: by die see) naby Kapernaum (Matteus 5:1 plaas dit op die berg), waar baie mense bymekaar kan kom, gaan staan Jesus waarskynlik aan die voet van die berg, voor ’n groot groep van sy leerlinge/dissipels en ook ’n menigte mense uit die volk van Judea (wat Galilea en Perea insluit) en van die Joodse sentrum Jerusalem tot uit die aangrensende heidense Tirus en Sidon (Markus het ook Galilea en uit die gebied van die Jordaan, waarby Matteus die 10 Griekse stede, Dekapolis, byvoeg). Daar is drie kringe voor en om Jesus: 12 apostels, ’n groot menigte dissipels, en ’n groot groep mense uit die genoemde gebiede.

6:18 Die mense kom na Hom toe met twee doeleindes: om na Hom te luister en om genees te word van hulle siektes en onreine geeste; hulle kom vir Jesus se woorde en dade wat saam sy goeie nuus verkondig; sy woorde volg hier op die genesings.

6:19 Die skare kom om deur Jesus aangeraak te word deur sy kragtige hand wat almal genees het. In 5:17 sê Lukas ‘die krag van die Here het in Hom gewerk om mense te genees. Hier: daar het krag van Hom uitgegaan en Hy het almal genees. Na sy nag in gebed word dit nog duideliker dat Hy die groot Geneser van mense is, wat hulle van hulle onreinheid en onreine geeste kom bevry om met vreugde te lewe volgens sy heerlike evangelie.