Die Evangelie volgens Lukas: Jesus genees ’n melaatse (Luk 5:12-16) – Francois Malan

Hier volg Lukas vir Markus (Mark 1:40-45), verkort dit, gee ’n eie inleiding en ’n omwerking van die slot.

5:12 Die inleiding volg op 4:44 se preektoer deur Palestina. Jesus kom in een van die dorpe, en skielik staan daar ’n man vol melaatse swere wat voor Hom plat op die grond met sy gesig kom neerval. Die Griekse lepra verwys na ’n reeks aansteeklike velsiektes, o.a. ook die huidige melaatsheid, wat as seremonieel onrein beskou is (Lev 13-14) en hulle uitgesluit het van normale verhoudings met ander mense. Die Ou Testament se godsdiens was gebaseer op die veronderstelling dat om heilig te wees, kontak met onreinheid vermy moet word. Jesus verkondig dat ware heiligheid nie deur iets van buite besmet kan word nie (11:37-40); Mark 7:15), en dat om heilig te wees beteken om soos God barmhartig te wees teenoor dié wat ly. Vol swere dui op die erns van die melaatsheid. Die melaatse glo dat Jesus hom kan reinig.

5:13 Jesus doen wat geen Jood sou waag om te doen nie – Hy raak die melaatse aan met ’n persoonlike liefdeshand, en in plaas daarvan dat Hy besmet word, maak Hy die man rein met sy wil en sy woord: Ek wil, wees gereinig. Soos met die Sabbatsgebod het Hy geen slegte gewete om die seremoniële wette ter syde te stel wat kan inmeng met sy opdrag van God nie. Hy is die Messias, God se Gesalfde, wat die skuld en die siekte en dood wat in sy opdrag in Jesaja ingesluit is, dra (vgl. Luk 4:17-19; 27). Teen die seremoniële wette, raak Hy aan die melaatse omdat sy barmhartigheid dit vereis om die man wat geen kontak met mense gehad het nie, weer heel te maak, sodat hy weer in die samelewing opgeneem kan word,.

5:14-15 Jesus het egter nie laksheid in die onderhouding van die godsdiens aangemoedig nie. Slegs ’n priester kon die melaatse offisieel rein verklaar (Lev 14), en die genesing was nie voltooi voordat die uitgeworpene formeel terug ontvang is in die gemeenskap nie; daarom die byvoeging: as bewys (marturion getuienis) vir hulle. Dit is ook ’n getuienis dat die krag van God in Jesus werk. Maar Jesus wil nie deur ’n wondergenesing tot ’n aardse Messias verklaar word nie, daarom sy opdrag aan die melaatse om dit aan niemand te vertel nie.

5:15 Die vereiste om die regte voorskrifte te volg, het Jesus se voorneme om geheim te bly in die wiele gery (Markus 1:45 sê egter dat die man orals die nuus versprei het). Die genesing van ’n melaatse, wat deur die rabbi’s gelykgestel is met ’n opwekking uit die dood, en wat hulle slegs vir God voorbehou het, het egter die toeloop na Jesus vergroot. Om gehoor en om genees te word is die twee groot verlangens van mense.

5:16 Maar Jesus het Hom teruggetrek in die woestyne (eensame plekke) om te bid. Om die populariteit van die mense te ontvlug en vir gemeenskap met sy Vader, onttrek Jesus Hom van tyd tot tyd aan die gedrang van mense wat Hom soek. Hy soek die eensaamheid op om by sy Vader te wees as deel van sy versoeningswerk tussen sy Vader en die mense wat Hom soek, en vir versterking vir sy taak.




Die Evangelie volgens Lukas: Jesus se volmag om sonde te vergewe (Luk 5:17-26) – Francois Malan

Hier gebruik Lukas Markus 2:1-12 as bron wat hy veral aan die begin en einde sterk aanpas. Matteus 9:1-8 maak ook van Markus gebruik.

5:17 Jesus se eerste teenstand op sy reis deur die dorpe van Palestina kom van die godsdiensleiers. Na die genesing van die melaatse word Jesus ondersoek deur Fariseërs en skrifgeleerdes (vir sy Griekse lesers verduidelik Lukas dat hulle wetsleraars nomodidáskaloi is; Markus en Matteus praat net van skrifkenners grammateis, en nie ook van Fariseërs nie). Die Fariseërs (die naam beteken ‘afgesonderdes’) wou ná die Babiloniese ballingskap hulle afsonder van alle onreinheid van die volk, en het in heilige groepe gebly. Hulle wou lewe volgens al die bepalings van die wet van Moses soos dit deur die eeue uitgebrei is in fyner besonderhede. Die fyner besonderhede is beskou as ’n heining om die wet, om die wet te beskerm. Die wet om nie die naam van die Here (Jahweh) ydellik te gebruik nie wou hulle bv. beskerm deur verder te bepaal dat sy naam glad nie gebruik moet word nie. Hulle het ook ’n aardse messias verwag wat hulle van die Romeinse onderdrukking sou verlos. Die meeste skrifgeleerdes was uit die Fariseërgroep.

Die ondersoekspan kom uit elke dorpie van Galilea, Judea en Jerusalem. Hulle sit daar in die huis waar Jesus die mense onderrig (Markus en Matteus sê dit is in Kapernaum), reg om Jesus se leringe en genesings te beoordeel. Lukas sê die krag van die Here het in Jesus gewerk om mense te genees. Dit is wat die godsdiensleiers kom ondersoek. Lukas plaas hulle teenwoordigheid aan die begin van die verhaal (Markus later). Hulle beskou hulleself as bevoeg om oor Jesus se doen en late te oordeel. Uit wat gebeur het, is Lukas oortuig dat Jesus se gesag van die Here kom. Dat Hy met die gesag van God beklee is en dat God deur Hom werk.

5:18-19 ‘En kyk! manne (Markus sê vier manne) dra ’n verlamde op ’n veldbed (klinidion).’ Hulle wou hom inbring en voor Jesus neersit. Maar die skare is so groot dat dit onmoontlik is om die verlamde die huis in te dra (Mark verwys na die skare ook voor die deur). Hulle dra hom tot bo-op die dak. Lukas sê hulle verwyder die dakteëls (wat nie in Palestina gebruik word nie, maar deur die Grieke en Romeine – so pas hy sy Evangelie aan by sy lesers; Markus sê net dat hulle die dak oopgebreek het; dakke is gewoonlik in Palestina van klei en plantmateriaal gemaak) en hulle laat sak hom tussen die mense reg voor Jesus.

5:20 Jesus sien die geloof van die verlamde en sy vriende, hulle vertroue dat Jesus die man kan genees, en hulle deursettingsvermoë om op dié wyse voor Jesus te verskyn. Jesus gebruik die geleentheid om sy eintlike taak bekend te stel aan die ondersoekkomitee van kritiese wetskenners en voor die hele volk. Hy het gekom om die sonde van die wêreld weg te neem (Joh 1:29). Die verlamde word aangespreek as ‘mens’ (ánthrōpos) – want dit geld vir elke mens wat in Hom glo (Joh 3:16): ‘mens, jou sondes is vir jou vergewe’ (deur God, is die implikasie van die passiewe werkwoord ‘is vergewe’). Jesus het mens geword volgens die wil van God om versoening te bewerk deur die mens se verhouding tot God reg te maak en dat God se vergewing almal kan bereik wat in Jesus glo, ook die gelowige verlamde en sy vriende.

5:21 Die oordeel van die skrifkenners (grammateis) en die Fariseërs is: dit is Godslastering!. Wie is dit wat lasterlik praat? Wie kan sonde vergewe as net God alleen? (die Griekse sin veronderstel die antwoord: niemand!). Maar Jesus het daardeur juis geopenbaar dat Hy een is met God, maar dit kan die skrifkenners nie raaksien in die Seun van die Mens nie.

5:22-23 Jesus stel aan sy veroordelende godsdiensleiers ’n keuse oor wat volgens hulle oordeel die maklikste is. Vir hulle klink sy aanspraak op sondevergewing lasterlik en te maklik gesê, en om iemand werklik te genees die moeilike keuse. Vir Hom kos die sondevergewing egter sy dood aan die kruis, waar Hy die straf op die sonde van die wêreld moet dra, en is die genesing van ’n verlamde die regte gebruik van sy  genesingskrag waarmee die Vader Hom toegerus het as bewys van sy Seunskap van God  (Luk 5:17).

5:24 Jesus genees die verlamde met sy gesagvolle woord: ‘Ek sê vir jou, staan op, tel jou veldbed (klinidion ’n smal tydelike opvoubare bed/draagbaar) op en gaan na jou huis.’ Daarmee bewys Hy, die Seun van die Mens, soos Hy Homself noem (en 80 maal in die Evangelies deur Hom gebruik word), dat Hy die volmag het om op aarde sonde te vergewe. Sy woorde van vergifnis en sy genesing van mense gaan saam.

Vir die eerste van 27 keer gebruik Lukas die selfbenaming van Jesus: Seun van die Mens. So maak Jesus Hom aan die godsdiensleiers bekend. Die Ou Testamentiese uitdrukking ‘seun/kind van die mens’ dui gewoonlik op die onbelangrikheid en broosheid/swakheid/sterflikheid van die mens in teenstelling met die grootheid en almag van God (bv. Job 7:17; 25:6; Ps 8:5; 144:3). Met die selfbenaming onderstreep Jesus sy menslikheid, veral t.o.v. sy lyding en dood (bv. Mat 8:20; Luk 9:22; 18:31). In sommige verbande is dit eintlik ’n omskrywing van die voornaamwoord ‘Ek” (Luk 7:34).

Maar dit is veral Daniël 7:13-14 wat in Hom vervul word: ‘My nagtelike visioen het voortgeduur: daar het in die wolke iemand aangekom, iemand soos ’n menslike wese (’n seun van ’n mens, ke-bar ênasj). Hy (seun van die mens) het na Hom toe gegaan wat ewig lewe (nl. God vgl. Dan 7:9-10) en is voor Hom (God) gebring. Aan die menslike wese is die heerskappy en eer en koningskap gegee sodat al die nasies en tale en volksgroepe hom sou dien. Sy heerskappy is ’n ewige heerskappy, dit sal nie tot niet gaan nie; sy koningskap sal nie ophou nie.’ Toe die Hoëpriester Jesus ondervra het in Markus 14:60 ‘Is jy die Christus(Messias), die Seun van die Lofwaardige?’ het Jesus geantwoord: ‘Ek is! Julle sal die Seun van die Mens sien sit aan die regterhand van die Magtige en sien kom met die wolke van die hemel (vgl. ook Ps 110:1).

Sy selfbenaming wys sy messiaanse waardigheid; die naam wat Hy verkies bo die politiekgelaaide term messias. Lukas verbind die Seun van die Mens wat hy hier in 5:24 vir die eerste keer gebruik aan sy volmag om sondes te vergewe – dit is sy groot taak waarvoor Hy gekom het. Dit impliseer ook sy goddelikheid en sy hemelse oorsprong, want dit is net God wat sondes kan vergewe (Luk 5:21). Met sy volmag dryf Hy duiwels uit (Luk 4:36), genees Hy siekes (Luk 4:40), en oefen Hy sy koningskap oor die Sabbat uit (Luk 6:5). Sy hele reis na Jerusalem in Lukas 9-19 wys dat Hy oortuig was van die noodsaaklikheid van sy lyding, dat Hy, die Seun van die Mens, só sy Vader se wil laat geskied (bv. Luk 9:22,44; 18:31-33; 22:42). Dit wys ook sy eenheid met die mensdom, veral met die swakkes en nederiges, ook dat Hy die verteenwoordiger van die nuwe Israel is en die draer van God se oordeel en van God se koningskap. Hy is die Seun van Adam die Seun van God (Luk 3:38), God se lydende Kneg (Jes 53). Hy gebruik die benaming egter nie bloot as ’n titel nie, maar as ’n uitnodiging aan ander om deel te word van sy taak in die wêreld. Die heerlikheid van die Seun van die Mens is die triomf van sy hele beweging om mense met God te versoen deur genadige vergifnis en nederige liefdediens.

5:25 Die geneesde verlamde staan onmiddellik voor hulle oë op, as bewys van Jesus se volmag om sonde te vergewe en te genees. Die lamme, wat op sy bed gedra is, dra nou sy bed en gaan al prysende na sy huis as getuienis dat Jesus se werk God se werk is. So verkondig die geneesde sy nuutgevonde geloof in Jesus se goddelike mag. Sy en sy maats se vertroue op Jesus, wat die huis se dak oopbreek om by Hom te kom vir heling, word ’n ryke ervaring van God se vergifnis van sy sonde, wat hy in sy lofsang verkondig (wat slegs in Lukas beskryf is).

5:26 Die hele skare is uitermate verbaas (ékstasis élaben hápantas ekstase het almal aangegryp) en hulle het God geprys soos die verlamde, wat hulle voorgegaan het in die lofprysing van God. Hulle is met diepe ontsag vervul (was met vrees vervul) deur die wondergenesing deur God en die sondevergifnis deur die Seun van die Mens. Daarom sê hulle: vandag het ons paradoksa gesien (teenstrydige dinge, wat moeilik is om te glo – ongelooflike dinge). Terwyl die verlamde se lofprysing aan God verbind is aan sy besondere vertroue op Jesus, sien die skare, en veral die ondersoekkommissielede wat skepties na Jesus se woorde en wonderdade kom kyk het, ongelooflike dinge, en loof hulle God vir die wondergenesing, maar bly skepties oor Jesus se volmag om sondes op aarde te vergewe. Die Fariseërs en skrifgeleerdes verkondig nie God se genade alleen as genoeg vir sondevergifnis nie, maar dat jou goeie werke God moet oortuig dat Hy jou sonde behoort te vergewe (vgl. Luk 11:46,52).




Die Evangelie volgens Lukas: Die roeping van die eerste dissipels (Luk 5:1-11) – Francois Malan

Lukas het ’n eie berig oor die roeping van die eerste dissipels van Jesus, waarin slegs Luk 5:8-11 ooreenkoms met Mattheus 4:18-22 en Markus 1:16-20 vertoon.

5:1 Jesus is deur ’n skare omring aan die wal van die meer van Gennesaret (die vrugbare vlakte suid van Kapernaum, Ginnerot in die Hebreeuse Ou Testament, Jos 11:2; 12:3;  in Matt. en Mark die see van Galilea genoem, in Joh 6:1,23 en 21:1 see van Tiberias). Die meer is 22km lank x11km breed, en lê 208 meter onder seespieël. Die woord van God waarna die skare kom luister gaan oor die evangelie van die koninkryk van God (4:43) wat ’n vervulling is van Jesaja 61:1 en 58:6 (4:18-19).

5:2 Jesus sien twee klein bootjies (ploiaria) met vissers wat moeg is na die nag se vangwerk, en vroegoggend eers hulle nette uitspoel vir die volgende nag se vangwerk.

5:3  Weens die skare mense klim Jesus in die bootjie van Simon, wie se skoonmoeder Hy genees het (Luk 4:38-39), om vanuit die boot, wat ’n entjie in die meer sy anker laat sak het, die groot skare te onderrig. Jesus sit in die boot, soos die rabbi’s wat met hulle leerlinge om hulle sit en onderrig gee (vgl. Mark 3:9; 4:1).

5:4 Toe sy onderrig van die skare vanaf Petrus se boot klaar is, moontlik teen die middag, gee Hy aan Petrus die opdrag om op die swakste en onwaarskynlikste visvangtyd van die dag die diepte in te vaar en hulle nette, wat reeds vir die nag se vangs gereedgemaak is, te laat sak.

5:5 Petrus spreek Jesus aan as Meester (epistáta leier, meester) wat enigiemand in ’n leiersrol aandui en sy gesag aanvaar (die aanspreekvorm word slegs in Lukas gebruik en wel 7 maal vir Jesus). Lukas beklemtoon die wonder van die groot visvangs met Petrus se vertelling dat hulle die hele nag vrugteloos hard gewerk het (kopiao verwys na harde werk onder moeilike omstandighede; maar ook moeg en moedeloos as gevolg daarvan) en niks daarvoor gekry het nie. Hy is egter bereid, ten spyte van die verkeerde tyd vir visvang volgens die moeë ouhandvisser, om op Jesus se (enkele) woord (rhêma) die nette te laat sak. Ná Nasaret se ongelowige verwerping van Jesus se woord, skyn hier ’n gehoorsame gelowige aanvaarding van sy woord deur, wat teen al hulle visvang-kennis, vertrou op Jesus se woord, waarna hy so pas geluister het en wat ook die koors in sy skoonmoeder kon bestraf. Jesus het sulke mense as sy dissipels nodig, mense wat gedissiplineerd is deur harde werk, maar met onvoorwaardelike lojaliteit kon sê: as U ’n opdrag gee, sal ek dit doen.

5:6-7 Dat Jesus se woord werk, word bewys deur die massa visse wat hulle toe uittrek. Daar was so baie vis dat hulle nette besig was om te skeur (Met Joh 21:11 se groot visvangs ná Jesus se opstanding het die net nie geskeur nie). Selfs toe hulle vriende, Johannes en Jakobus, met die ander boot kom help, was die twee bote so vol visse dat hulle besig was om te sink. Dit alles was bewyse van die Here se ryke onverdiende seën.

5:8-9 Hier begin Lukas die dubbelnaam ‘Simon Petrus (rots)’ gebruik. Jesus roep hierdie man as sy volgeling, wat met sy erkenning ‘ek is ’n sondige mens’ voor Jesus se knieë kom buig en vra ‘Gaan weg van my.’ In die aangesig van die Here se heil, begryp die mens sy eie onheil, sy onwaardigheid om in die Here se teenwoordigheid te wees. So was ook Abraham (Gen 18:27), Job (42:5,6), Jesaja (Jes 6:5), Israel (Eks 20:18-19). Petrus wat sy nette dwarsdeur die nag vrugteloos laat sak het, waar hy sy lewe op sy eie werke probeer bou, weet nou dat die mens se moeisame nag beëindig is wanneer jy jou leë hande deur die Here laat vul. Sonder die seën van die Here is ons werk leeg. In die ontmoeting met die genadige goddelike Here gee die mens sy selfverheerliking prys, en word die kloof tussen die mens en God verander in verwondering en aanbidding.

5:10 Jakobus en Johannes in die ander boot was net so verbaas; dit is die twee seuns van Sebedeus en Salome (Mark 15:40/Matt 27:56/Mark 16:1; vgl. Mark 10:20).

Jesus sê vir dié rots (petra in Grieks) Petrus wat aan sy knieë kniel: ‘Moenie bang wees nie. Van nou af sal jy mense vang.’ ‘Moenie bang wees nie’ word in die Bybel gewoonlik deur die Here of ’n engel gesê. Hier sê die mens Jesus dit vir Petrus, wat die gevolge van sy goddelike woord gesien het in die magdom visse. Plaas dat Hy Petrus verlaat, trek Jesus hom nouer nader. Hy kry ’n aandeel aan Jesus se werk om voortaan mense te versamel vir die gemeente van God. Petrus se lewenstaak word deur dié woord van Jesus in ’n oogwink verander, van selfversorgende visserman tot volgeling en leerling van Jesus, in diens van die koninkryk van God. Die woord vir visvang (halieuo) verskil van die woord wat hier in die vertaling gebruik word vir mense vang (zogreo onder beheer bring, in toom hou). So het Jesus die massa visse onder beheer gebring en tot in Petrus se nette gelei, waar Petrus beheer oor die visse oorgeneem het. Nou gaan hy mense bring om lewende gevangenes van die ryk van God te maak. In 5:5 het Petrus Jesus nog as Meester aangespreek; hier as Here (kurios wat ook vir God gebruik word), en dit pas by sy kniel voor Jesus.

5:11 Die vier vissers bring die vol bote aan land, los die grootste vangs wat hulle in hulle lewe gesien het, en volg Jesus. Petrus het vir Jesus gevra om hulle gemeenskap te beëindig. Jesus het egter van die sondaar sy dienaar gemaak.

So begin die dissipelkring van Jesus nie met ’n oordeelswooord oor hulle sonde nie, maar met die evangelie van vergiffenis deur God wat onder die mense kom woon het.




Die Evangelie volgens Lukas: Jesus genees en verkondig (Luk 4:31-44) – Francois Malan

In hierdie en die volgende twee gedeeltes maak Lukas redelik baie van Markus as bron gebruik, meer as Matteus. Dit is die eerste van vyf genesings deur Jesus op die Sabbat in Lukas (ook 4:38; 6:6; 13:10; 14:1 en volgende verse).

4:31 Jesus gaan af van Nasaret (in die heuwels 396 meter bo seespieël) na Kapernaum (aan die see van Galilea  208 meter onder seespieël).  Dit word sy nuwe tuisdorp nadat sy geboortedorp Hom verwerp het en Hom wou doodmaak (Matteus 4:13-16 sê Hy het hier gaan woon in die gebied van Sebulon en Naftali, Galilea van die heidene, volgens Jesaja 8:23-9:1; Johannes 2:12 sê Hy en sy moeder en sy broers en dissipels is saam daarheen, maar hulle het nie lank daar gebly nie). Lukas sê Hy het die mense op die Sabbatte geleer.

4:32 Die gemeente is verbaas oor Jesus se leer, want sy woord (logos) was met gesag (Mark 1:22 sê: want Hy het hulle geleer soos een wat gesag het en nie soos die Skrifgeleerdes nie). Opgeleide leraars haal gewoonlik ‘n lang ry geleerdes se menings oor ’n teks aan. Rabbi Eliëser het bv. vroom alle nuwighede verwerp: ‘Ek het nooit in my lewe iets gesê wat ek nie van my leermeesters gehoor het nie.’  Maar hier is iemand wie se woord met gesag kom weens sy intieme kennis van God, sy Sender. In Joh 14:10-11 sê Jesus: Ek is in die Vader en die Vader in My. Sy woord vervang die Skrifgeleerdes se wysheid. Dit gaan vir Lukas om Jesus se woord. Dit het die mense beïndruk. Dieselfde gesag blyk ook uit sy behandeling van die duiwelbesetene.

4:33-34 Van sy leer af gaan dit nou oor na Jesus se daad. In Nasaret het Hy Jesaja 61:1 op Homself toegepas: Die Here het My gestuur om vir gevangenes te verkondig dat hulle vrygelaat sal word. Hier in die sinagoge was daar ’n man wat deur ’n onrein demoon (daimon ’n bose bonatuurlike wese/gees) beset was, en vrygelaat moes word. In die antieke tyd is baie siektes en ongevalle toegeskryf aan die werking van demone, veral enige siekte wat die verlies van jou beheer inhou,  soos met vallende siekte, ylhoofdigheid, stuiptrekkings, sielkundige afwykings, geestesversteurings. Dit is beskou as tekens van die teenwoordigheid van ’n mag wat in die mens ingevaar het om hom oor te neem. Dit was nie in die eerste plek ‘n mediese diagnose nie, maar ’n godsdienstige diagnose.

4:34 Net Lukas het die demoon se skreeuende smarte-uitroep van afwysing ‘Ag (tog nie dit nie)! Los ons uit, Jesus van Nasaret…’’ Lukas teken die kontras tussen die demoon se onreinheid en sy herkenning van Jesus se heiligheid. Hy noem Hom ‘die Heilige van God.’ Dit staan teenoor die demoon se onreinheid. Jesus is heilig omdat Hy aan God toegewy is; demone is onrein omdat hulle slinks en slu juis teen God werk. Jesus het gekom om mense vry te maak, ook uit die mag van die Bose, vandaar hierdie demoon se vrees dat Jesus hulle gaan uitwis (Jak 2:19 sê, demone glo dat God Een is en hulle sidder). Hy kom hulle egter nie vernietig nie, maar om te oorwin met sy sterwe vir die sonde van die wêreld (Joh 1:29). Nou kan die duiwel (diabolos) niemand meer by God aankla nie. Tydens die optrede van Jesus lees ons egter nog van verskeie konfrontasies van Jesus met die demone.

4:35 Jesus lê die demone die swye op. Met hulle bonatuurlike kennis oor die mens Jesus van Nasaret word hulle nie toegelaat om Hom as die verwagte Messias van Israel aan te kondig nie, en Jesus wil nie daardeur valse verwagtinge oor ’n aardse koning onder die volk laat posvat nie. Jesus het gekom om mense uit die mag van die Bose te verlos. Die Herskepper genees die besetene deur ’n enkele herskeppende woord. Hy laat hierdie gevangene vry uitgaan (4:18; Jes 61:1). Die bose gees laat die besetene op die grond neerslaan as ’n laaste teken van sy mag, maar waag dit nie in die teenwoordigheid van Jesus om die man te beseer nie.

4:36 Die mense vra verbaas ‘wat is hierdie woord, dat Hy met gesag en krag die onreine geeste beveel, en hulle gaan uit?’ Jesus se toerusting met die Gees van God vir sy ampswerk (4:14) blyk nou uit sy optrede. Sy gesag is kenbaar uit sowel sy woorde as sy dade. Dit bewys dat God se heerskappy in Hom werksaam is. Die mense se verbasing is egter  nog nie geloof nie.

4:37 Die hele omgewing van Kapernaum (Mark 1:28 van Galilea) hoor die nuus (êchos soos in eggo) van die wonder wat hier gebeur het, terwyl die mense van Nasaret Hom reeds met jaloesie in hulle gedagtes verwyt het dat dit nie by hulle geskied nie (4:23).

 

Jesus genees baie mense (Luk 4:38-41)

4:38-39 In aansluiting by Markus 1:29-31 vertel Lukas dat Jesus die Sabbat van die sinagoge na Petrus se huis toe is Dit volg waarskynlik die Palestynse gebruik om die leraar uit te nooi na die feestelike Sabbatsmaaltyd (vgl. 14:1; die opgrawings plaas die huis van Petrus regoor die sinagoge, met ’n Roomse Kerk kapel tans bo-oor die uitgrawings). Lukas het nog nie vertel van die roeping van Petrus nie, en hierdie berig dien as voorbereiding vir Luk 5:1-11 (Markus 1:16-20 vertel van die roeping van Simon, Andreas, Johannes en Jakobus, wat in 1:29-31 saam met Jesus na Petrus en Andreas se huis toe is). Lukas meld dat Petrus se skoonmoeder ’n hoë (groot) koors gehad het, en dat hulle versoek het dat Jesus iets vir haar sal doen. Lukas vertel die verhaal meer dramaties as Markus, met Jesus wat oor haar buk en die koors bestraf, wat haar verlaat, dat sy opstaan en hulle onmiddellik bedien – wat die volmaaktheid van die genesing aantoon. Die bestraffing van die koors skep die indruk dat die koors die werk van ’n bose gees is (vgl. 13:11,16). Die grootheid van die wonder word beklemtoon met die graad van die koors en die vinnige genesing (soos in 5:25; 8:44,47; 13:13). Dat Jesus haar bedien het en sy hulle dadelik daarna bedien het, dien ook as voorbeeld vir elke gelowige om bereid te wees om te dien.

4:40-41 Hier gebruik Lukas vir Markus 3:32-34. Met sononder is die Sabbat verby, ook die verbod om iets op die Sabbat te dra (Jer 17:21-22), en kan die siekes aangedra word. Die mense bring al hulle siekes met ’n verskeidenheid van siektes na Jesus. Lukas skilder Jesus as die Geneser van die siekes vir wie Hy elkeen persoonlik behandel deur sy hande op hulle te lê, en hulle te genees. Markus 1:33 sê die hele dorp het voor die deur saamgedrom. Markus en Lukas verwys na die uitwerping van die demone uit baie. Lukas voeg by dat hulle geskreeu het: Jy is die Seun van God. Die swygverbod op die demone kom in beide voor, maar Lukas voeg by dat die demone geweet het dat Jesus die Christus is. Die Jode wag op ‘n Christus/Messias/Gesalfde, ‘n Leier en Koning om hulle uit die Romeinse oorheersing te bevry. Maar Israel was traag en onwillig om Jesus as hulle Messias te erken. Jesus wil egter nie deur demone bekendgestel word as die heerser oor die koninkryke van die wêreld nie (Luk 4:5,6).

 

Jesus preek in baie dorpe (Luk 4:42-44; vgl. Mark 1:35-38)

4:42-43 Jesus vertrek teen dagbreek na ’n eensame plek (Markus sê: om te bid). Die skares wat hulle siekes gebring het, soek Hom tot hulle Hom opspoor en vra dat Hy tog nie van hulle af moet weggaan nie. Maar Jesus verklaar aan hulle dat Hy onder ’n verpligting staan, die moet (dei) van sy Sending. Hy moet ook in die ander dorpe die evangelie gaan verkondig (2:10 dit is bedoel vir die hele volk). Vir die eerste keer word verwys na die ‘verkondiging van die goeie nuus’ (euangellomai) van die koninkryk (basileia koningskap) van God, dat God juis deur die teenwoordigheid van Jesus sy oorwinnende koningskap uitoefen (Luk 4:18-21). Daarvoor is Hy deur God gestuur.

4:44 Die preek-toer van Jesus deur Judea lewer probleme vir die verklaring. Moontlik is Judea hier ’n aanduiding vir die hele Palestina, wat die provinsies Galilea en Judea insluit, soos in 1:5; 6:17; 7:17; 23:5 Hand 10:37.