Mense en Redding is ‘n reeks artikels geskryf deur Prof Jan van der Watt. Ons dank aan CUM vir die gebruik van hierdie materiaal.

Voordat daar verder in meer detail in hierdie plan van verlossing ingegaan word, is enkele algemene opmerkings eers nodig.

• Waaroor praat ons presies as ons oor soteriologie (redding) praat? Ons kan natuurlik konsentreer op die oomblik van redding, wanneer ‘n persoon se lewe van ‘n negatiewe na ‘n positiewe situasie verander word. Woorde soos genesing, bekering of wedergeboorte word byvoorbeeld vir die oomblik van omkeer gebruik. Ons kan egter ook praat oor die gevolge van die oomblik van verandering, met ander woorde, die nuwe lewe wat mens kry, versoening wat mens voortaan in vrede laat leef. Dan sluit soteriologie veel meer in as bloot die oomblik wanneer mens uit die negatiewe situasie gered word. ‘n Mens se hele lewe word dan eintlik deel van soteriologie, want jy is ‘n geredde mens. Wat vir gelowiges in die toekoms wag, kan ook as deel van soteriologie gesien word – die nuwe Jerusalem, Jesus wat ons finaal uit hierdie verganklike wêreld kom red.

Ons gaan in hierdie gedeelte meer klem laat val op die oomblik van verandering, hoewel die ander fasette nie uitgesluit gaan word nie.

• Die Nuwe Testament bestaan uit ‘n verskeidenheid boeke wat aan verskillende groepe vir verskillende redes oor ‘n periode van sestig jaar geskryf is. In die verskillende boeke van die Nuwe Testament word daar dus op verskillende maniere oor die maniere waarop mense se lewens verander word, gepraat. Die een skrywer praat van wedergeboorte, die ander een van versoening of loskoping, die ander een van navolging. Die verskillende beskrywings mag nie sommer net deurmekaar gegooi word nie. Byvoorbeeld, (weder)geboorte is deel van ‘n groter beeldkompleks waar geboorte lei tot nuwe (ewige) lewe, wat veronderstel dat mens as deel van God se familie leef. Net Johannes en Petrus maak werklik van die uitdrukking gebruik. Regverdigmaking het weer met regspraak deur ‘n regter te doen. Dit gaan oor skuld wat vrygespreek moet word. Die beeld wat gebruik word om te beskryf wat gebeur is dus heeltemal anders en Paulus is veral lief om die beskrywing te gebruik. ‘n Mens moet dus versigtig wees om nie sommer wat Johannes sê met Paulus se beskrywings te vermeng nie. Daarom gaan die bespreking van die soteriologie hier die verskillende boeke of groepe boeke van die Nuwe Testament bietjie uitmekaar hou en afsonderlik bespreek. Daar gaan egter nie op al die detail gekonsentreer word nie, maar tog probeer word om die hooflyne van hoe die verskillende skrywers oor redding gedink het, te beskryf.
• Die idee moet nie ontstaan dat die skrywers van die Nuwe Testament heeltemal van mekaar verskil het en elkeen sy eie kop gevolg het nie. Hulle was immers deel van dieselfde Christelike tradisie. Hulle het gevolglik sekere breë sienings oor die redding van die mens gedeel – ‘n mens kan praat van ‘n “meesterverhaal” wat basies deel was van elke skrywer se denke.

Die skrywers van die Nuwe Testament gaan uit van ‘n negatiewe beeld oor die mens opsigself. Die mens verkeer in ‘n negatiewe situasie omdat daar geen verhouding met God bestaan nie. Hulle vervreemding van God is duidelik uit die manier waarop hulle teenoor God, hulleself en ander optree (sien Rom 1-3:20). Hulle is vasgevang in hulle sondige situasie. Mense kan hulleself nie uit hierdie negatiewe situasie red nie, wat natuurlik om redding ‘van buite’ vra.

Dit is waar die genadige en liefdevolle God in aksie kom. Deur Jesus skep God die geleentheid vir mense om in ‘n verhouding met Hom te tree. Dit vind deur geloof in Jesus plaas. Deur sy dade en boodskap bemiddel Jesus die redding aan mense wat glo. Die nuwe verhouding wat tot stand kom tussen God en die gelowige kom neer op ‘n proses van hersosialisering waar die gelowige binne die raamwerk van God se koninkryk of familie nuwe lewensmoontlikhede kry en nuut kan leef. So verkry die gelowige ook die hoop op ‘n ewige toekoms saam met God en Jesus, soos Openbaring sê, in die nuwe Jerusalem. Intussen word van die gelowige verwag om volgens die wil van God in lojaliteit en gehoorsaamheid te leef.

 In die volgende artikel gaan ons begin kyk na hoe die sinoptiese evangelies redding beskryf.

2 Pet 1:16-2:10 (fokus 1:16-20)

Daar was nog maar altyd mense wat niks van God af wou weet nie. In 1:16 lees ons van mense wat gedink het die evangelie is uit die duim gesuig. So het Nietzsche, ʼn filosoof, in 1882 God “dood” verklaar. Interessant genoeg, leef God vandag nog, terwyl die “dapper” Nietzsche lankal dood is (en miskien waar hy nou is sy gevleuelde woorde bitterlik berou).

Die probleem is: daar is eintlik net een van twee keuses. Of ʼn mens erken God en eer Hom as God; òf jy maak die mens god en verwag dan maar alles van hom. ʼn Ander keuse is daar eintlik nie. Ons as mense is òf skepsele van God, òf ons is self (miskien deur die toeval van evolusie?) die hoogste wesens.

Die keuse wat jy hier maak, gaan jou hele lewe bepaal. Dit gaan bepaal hoe jy probleme gaan aanpak, waar jy sin in die lewe gaan soek, hoe jy jou toekoms gaan sien… ja, alles wat jy doen gaan deur die keuse beïnvloed word. Kies jy die mens, moet jy maar met die bietjie wat die mens kan bied tevrede wees. Kies jy God, kan jy met die vlerke vlieg wat Hy vir jou gegee het en op die wieke van die winde van sy genade en grootheid seil.

Ja-nee, jou keuse gaan jou of aan die voete van die lewende Here bring, of jou op ʼn selfgemaakte troon sit vanwaar jy jou eie lewe sal moet probeer regeer.

Kies maar self.

2 Pet 1:1-15 (fokus 1:3-8)

ʼn Afrigter maak dikwels die span, maar kan die span ook breek. Dit is hy wat moet sorg dat die span fiks genoeg is en dat elkeen weet wat om te doen.

God wil ook hê dat sy span in die wêreld goed moet doen – nee, Hy wil hê hulle moet die beste wees. Sy afrigtershandboek vir sukses lees ons in 1:5-7.

• Die basis van alles is: Ons moet luister na ons Afrigter en doen wat Jesus wil hê.
• Ons moet weet wat Hy van ons verwag deur sy Handboek (die Bybel) mooi te bestudeer.
• Ons moet nie toelaat dat die opponente ons met slim taktiek uitvang nie. Ons moet wakker wees en nie in versoeking kom nie.
• Ons moet ons ook nie agteruit speel of moed verloor nie. Terugval moet nie deel van ons woordeskat wees nie. Ons moet sterk bly staan.
• Ons moet nie vir onsself speel nie, maar vir die Here. Ons moet daaraan dink dat as óns verloor mense eintlik dink die Here het verloor. Dit mag nie gebeur nie.
• Ons moet goeie spangees hê. Ons moet vir ons spanmaats omgee en hulle help. Sonder spangees gaan ons nêrens kom nie.
• Ons moet so speel dat ons vyand respek vir ons sal hê. Om die waarheid te sê, dit moet vir hulle so lekker lyk om vir ons span te speel, dat hulle graag ook deel van die span sal wil word.

So ‘n span sal moeilik geklop kan word!

1 Pet 5:1-14 (fokus 5:1-4)

God se leierskap laat jou nie in troonsale of parlemente land nie. Sy leierskapstyl is anders. Om die waarheid te sê, as ons sy leiers in die wêreld begin soek, gaan ons lank soek as ons nie reg soek nie. Ons moet weet wat om te soek.

Waar begin ek as ek reg wil soek? Op die kansel? In die kerkraad? By die dagbestuur van die vrouediens? Jy sal sekerlik ook daar (gemengde) sukses behaal. Maar as die Here sou begin soek, sal hy begin by die plek in die gemeente waar die armste mense bly, sal Hy gaan stop by die ou tannie wat nie meer uit haar bed kan kom of haarself kan help nie. Hy sal stop en soek by die persoon wat geestelik sukkel, of die dogtertjie wat nie ʼn ma of pa het nie. By die broos mense, die mense wat hulp nodig het, sal Hy gaan soek.

Want vir Hom is ware leiers mense wat Jesus se voorbeeld volg: om te help en te versorg. Toe Hy hier was, het hulle hom nie in paleise by die konings gekry nie, maar by die sondaars aan tafel… hulle het Hom nodig gehad. Hy het by die blindes en siekes gaan staan toe sy dissipels verder wou stap.

God se leiers gaan staan stil waar sy hulp nodig is. Daar sal hulle nooit verbystap nie.