Paulus se brief aan die Filippense (Fil 2:25 – 30) – Francois Malan
Paulus stuur Epafroditus (Fil 2:25-30)
2:25 ‘Ek het dit noodsaaklik geag om Epafroditus, my broer, medewerker en medestryder en julle gesant, my helper
in nood, na julle te stuur.’
Epafroditus, wat deur die gemeente gestuur was om Paulus in Rome te gaan help, word nou, na sy ernstige siekte
genees is, deur Paulus teruggestuur. Hy moet ook die brief aan die Filippense wegbring (vgl. 2:29-30 wat ’n goeie
ontvangs vir hom voorberei). Terwyl Paulus en Timoteus nie op die oomblik beskikbaar was om na die gemeente te
gaan nie, was slegs Epafroditus onmiddellik beskikbaar om gestuur te word. Hy was van Filippi en sou nie ’n
vreemdeling vir hulle gewees het nie – ons ken hom slegs uit hierdie brief omdat hy nêrens anders in die Bybel genoem
word nie. Sy naam was egter ’n algemene naam wat aan kinders gegee is uit dankbaarheid teenoor Afrodite, die Griekse
godin van liefde, skoonheid en vrugbaarheid.
Paulus het dit noodsaaklik geag om Epafroditus na hulle toe te stuur. Die woord ‘noodsaaklik’ is in die vergrotende trap
gebruik in 1:24, dat dit ‘noodsaakliker’ is ter wille van die Filippense dat Paulus in die lewe bly. Dit het blykbaar te
doen met die gebrek aan eenheid in die gemeente waaraan gewerk moet word. Dat Epafroditus ook daaraan moet gaan
werk, is ’n moontlikheid onder die ander sake wat in vers 2:26-28 genoem word.
Dat Epafroditus ’n Christen is, word met vyf woorde beklemtoon. Die eerste drie word saam ingelei met een lidwoord
en word aan die einde al drie aan Paulus verbind met die woord ‘my’ wat daarom by elkeen pas:
1 ‘my broer’ (adelfós) wat saam met Paulus ’n gelowige lid van die gesin van God is aan wie Paulus met liefde verbind
is;
2 ‘my medewerker’ (sunergós) in die verkondiging van die evangelie deur woord en lewe – Paulus gebruik die woord
medewerker twaalf van die dertien keer wat die woord in die Nuwe Testament voorkom.
3 ‘my medestryder’ (sustratiōtes) wat saam teen die teenstanders van die evangelie geveg het (sum saam, stratiōtês
soldaat).
4 ‘julle gesant’ (humōn apóstolos) wat hulle gestuur het om hulle by Paulus te verteenwoordig om hom te dien
(apóstolos iemand wat met ’n spesiale opdrag gestuur word).
5 ‘my helper in nood’ (leitourgós tês chreías my helper in ’n noodsaaklike taak wat verrig moet word). Paulus beskou
sy versorging deur Epafroditus as ’n priesterlike taak wat homself, sy diens en die gemeente se geldelike
bydrae aan Paulus as ’n offergawe (thusia) gebring het en dat dit God behaag (4:18).
Paulus stuur Epafroditus na Filippi met al die kwalifikasies hierbo genoem (nie bloot stuur hom terug nie!). Hy word
nou Paulus se gesant aan hulle, wat ook namens Paulus kan begin met die noodsaaklike werk aan die gebrek aan
eenheid in die gemeente, en die gemeente in te lig oor Paulus se omstandighede en sy getuienis vir Christus.
2:26 ‘Hy het immers gedurig na julle almal verlang en was bitter ontsteld omdat julle gehoor het dat hy siek geword
het.’
Soos Paulus na almal in die gemeente verlang (1:8) het Epafroditus steeds na almal in die gemeente verlang (epipothōn
diep verlangend, ’n teenwoordige deelwoord wat voortgang aandui). Dit getuig van hulle altwee se verbondenheid aan
die Filippense. Paulus wou graag self na hulle toe gegaan het om mee te werk aan hulle toename in onderlinge liefde
(1:9-11; 25-26; 2:2). Moontlik sit dit ook agter Epafroditus se verlange na al die gemeentelede. Omdat Paulus en
Timoteus nie op die oomblik na Filippi kan gaan nie, stuur hy nou vir Epafroditus om in die gemeente te gaan werk.
Daarby was Epafroditus baie ontsteld (adêmonōn) dat die gemeente wat hom gestuur het gehoor het van sy siekte en dat
hy nie vir Paulus kon help nie, en dus self versorging nodig gehad het.
2:27 ‘Hy was werklik tot die dood toe siek, maar God was hom barmhartig, en nie net vir hom nie, maar ook vir my,
sodat ek nie verdriet op verdriet sou ervaar nie.’
Die gemeente het wel gehoor dat Epafroditus siek was, maar het blykbaar nie geweet hoe ernstig dit was nie.
Epafroditus was so siek dat hy amper gesterf het (paraplêsion thanátō amper dieselfde as dood). Hy was siek (in die
verlede tyd) en is blykbaar nou gesond, want God was hom barmhartig (ook ’n verwysing na iets in die verlede). Vir
Paulus was Epafroditus se siekte ’n verdriet (lúpê droefheid, smart, kwelling, bekommernis). As hy sou sterf sou dit vir
Paulus nog ’n groter verdriet beteken het. Maar God se barmhartige genesing van Eapafroditus het Paulus van ’n nog
groter verdriet gespaar.
2:28 ‘Daarom het ek hom nog gouer (spoudaiotéros met meer spoed, gouer, nog ernstiger, nog gretiger) gestuur,
sodat julle hom kan sien en weer bly kan wees, en ek minder bekommerd.’
Paulus se eint doel met die stuur van Epafroditus is die blydskap van die gemeente oor sy volkome genesing, om hom
weer te sien, en dat Epafroditus kan gaan meewerk aan die vreugde van die gemeente deur die eenheid wat die Here
onder hulle kan bewerk. Paulus kan dan minder bekommerd wees oor die gemeente se besorgdheid oor Epafroditus se
gesondheid, en minder bekommerd oor hulle gebrek aan eenheid waaraan Epafroditus as Paulus se medewerkwer kan
gaan werk. Paulus wil self baie graag na hulle toe kom om mee te werk aan die vermeerdering van hulle onderlinge
liefde (1:8-11). Omdat sy gevangenskap dit nog nie moontlik maak om gou te kom nie (2:24), Timoteus nie op die
oomblik spoedig kan gaan nie (2:23), stuur hy Epafroditus nog gouer om aan die taak te gaan werk.
2:29 ‘ Ontvang (prosdéchomai ontvang met vriendelikhed, verwelkom) hom dan in die Here met alle blydskap en
respekteer sulke mense.’
Hulle moet Epafroditus verwelkom met dieselfde nederige gesindheid as Christus wat homself prysgegee het (2:5-8). In
Romeine 16:2 het Paulus die gemeente van Rome ook versoek om Febe, die dienares in die gemeente Kenchree, te
verwelkom/ontvang (prosdéchomai) ‘in die Here, soos dit die heiliges/gelowiges betaam.’ ‘In die Here’ beteken om
iemand op te neem in die gemeenskap van God se kinders, sulkes as gelowiges te aanvaar, mense wat in diens van die
Here is. Jesus het vir sy dissipels gesê: ‘Wie julle ontvang (dêchomai), ontvang My, en wie My ontvang, ontvang Hom
wat My gestuur het’ (Matt 10:40). Die Filippense moet Epafroditus met blydskap ontvang omdat hulle in hom die Here
Jesus ontvang wat in hom bly en deur hom werk. Een van die redes waarom hulle sulke mense moet respekteer word in
vers 30 aangedui:
2:30 ‘want deur die werk van Christus het hy na aan die dood gekom: Hy het sy lewe gewaag om die gebrek/tekort
van julle diens (leitourgía) aan my aan te vul’
(vgl. 1 Kor 16:17 waar die koms van Stefanus, Fortunatus en Agaïkus by Paulus in Efese die
gemeente van Korinthe se afwesigheid aangevul het).
Die Filippense het die gelowige Epafroditus na Rome gestuur, as ’n broer, medewerker, medestryder en helper in Paulus
se nood (2:25). Paulus noem dié werk van Epafroditus ‘die werk van Christus,’ want hy sien alles wat Epafroditus vir
hom gedoen het as die werk van Christus deur Epafroditus.
Deur dié werk het Epafroditus na aan die dood gekom. Waarskynlik met sy siekte tot die dood toe 2:27). Paulus
bestempel Epafroditus se dodelike siekte as ’n risiko, dat hy sy lewe ‘in gevaar gestel het’ (paraboleusámenos roekeloos
in gevaar stel).
Daarmee het Epafroditus die Filippense se gebrek/tekort (hustérêma) in hulle diens aangevul. Leitougía ‘diens’ word
ook vir ‘diens aan die Here gebruik. Paulus sien die diens wat Epafroditus namens die gemeente in Filippi aan hom
gedoen het, as ’n diens aan Christus.
Dit was ’n afskynsel van Christus wat sy lewe tot in die dood gegee het om ons gebrek aan reinheid, heiligheid en liefde
ten volle aan te vul. Daarom moet aan sulke mense respek betoon word, respek vir hulle toewyding aan Christus en sy
voorbeeld van nederige diens tot die dood (Fil 2:5).
Hoofstuk 2 begin met Paulus se pleitrede by die gemeente vir groter eenheid onder hulle met nederigheid en
selfverloëning teenoor mekaar (2:1-4); hy wys op die voorbeeld van Christus se selfprysgawe, selfvernedering en
gehoorsaamheid (2:5-8) en sy gevolglike verhoging deur God tot Heerskappy oor die hele skepping (2:9-11); daarna
wys Paulus na Timoteus en Epafroditus as toonbeelde van hoe Christus se voorbeeld van nederige gehoorsaamheid en
selfverloëning toegepas word in hulle diens saam met Paulus; tussenin word verwys na Paulus se planne vir die
bearbeiding van die gemeente in afwagting op die leiding van die Here (2:19-30).v