Jan vra:

In Johannes 9:3 maak Jesus ‘n opmerking wat ek nie verstaan nie. Hy sê: “Hy het nie gesondig nie, en sy ouers ook nie; maar die werke van God moet in hom openbaar word”. Met ander woorde hier is drie mense wat nie sonde ken nie en die seun se blindheid is vooraf georden met die doel dat Jesus hom op ‘n spesifieke tydstip siende kon maak om die “werke” van God openbaar te maak. Die vier Evangelies is vol van verhale van blindes wat deur Jesus siende gemaak is, óf deur aanraking óf slegs deur ‘n woord te spreek. In hierdie gevalle was die omstanders verbaas en die owerpriesters en skrifgeleerdes verontwaardig. In hierdie gevalle het Jesus seker tog ook die werke van God openbaar gemaak?

Prof Hermie Antwoord

Dit is belangrik dat mens eers die hoofoogmerk van die verhaal van die genesing van die blindgeborene in Joh 9 sal verstaan voordat mens na enkele verse kyk.

Dit is duidelik dat Johannes ‘n teologiese oogmerk met die verhaal het. Dié word reeds in 9:4-5 gestel, nog voordat die genesing vertel word, sodat die leser vooruit weet wat vir die verteller die swaarste weeg. Die sleutelwoorde vind ons in 9:5 – “Terwyl Ek in die wêreld is, is Ek die lig vir die wêreld.” Die genesing van die blindgeborene staan dus in diens van die teologiese tema dat Jesus die lig vir die wêreld is. Daarom val die hoofklem in die verhaal nie soseer op die genesing self nie, maar op die daaropvolgende gesprek tussen die Fariseërs en die geneesde en dié se ouers. Die doel is om te wys dat die man wat eens blind was, nou nie net letterlik kan sien nie, maar ook geestelik. Hy sien nou dat Jesus die Seun van die mens is, dit wil sê, die Gestuurde van God; hy glo in Hom en aanbid Hom (9:36-38). Daarteenoor is die Fariseërs wat daarop roem dat hulle kan sien, geestelik blind, want hulle kan nie insien dat Jesus die Gestuurde is nie (9:40-41). Daarom bly hulle blind. Die hele verhaal is dus daarop afgestem om aan te toon dat Jesus gekom het sodat dié wat nie sien nie, kan sien, en dié wat sien, kan blind word (9:39).

En so word die werke van God geopenbaar, presies dit waarvoor Jesus in die wêreld gekom het (9:3-4). Jesus is die Een wat van God gestuur is om God se werke in die wêreld te kom bekendstel. Dít is sy identiteit: Hy is God se Gestuurde, die Lig vir die wêreld. Sommige sien dit raak (die blindgeborene), ander kan dit nie insien nie (die Fariseërs/Jode).

Nou kan in ons in groter besonderhede aandag gee aan Joh 9:3. Ten grondslag van die vraag van die dissipels in 9:2 is die destydse opvatting dat daar ‘n direkte verband is tussen sonde en siekte. Dit is egter moeilik om te aanvaar dat die man se blindheid die gevolg is van sy eie sonde, aangesien hy blind gebore is. Dan moet dit seker sy ouers wees wat gesondig het. Maar êrens moes iemand gesondig het, so is geglo. Hierdie gedagte vorm ook die agtergrond van die verhaal van Job in die Ou Testament. Job se vriende was van mening dat Job ernstig moes gesondig het om so te ly. Al wat hy nou kan doen, is om sy en sy kinders se sonde te bely, dan sal alles regkom (Job 8:4-7). Dieselfde gedagte onderlê ook die gebeure waar Pilatus sekere Galileërs laat doodmaak het, en waar ‘n hele klomp mense dood is toe die toring van Siloam ineengestort het (Luk 13:1-5). Populêre wysheid wou dit hê dat hierdie ongelukkiges se sonde groter moes gewees het as ander s’n, anders sou hierdie verskriklike dinge nie met hulle gebeur het nie. Jesus wys egter alle spekulasies rakende die oorsaaklike verband tussen sonde en siekte/ongeluk af.

Dieselfde doen Hy ook in Joh 9:2-3. Jesus ontken dat die man of sy ouers se sonde die oorsaak is van die man se blindheid. Trouens, Hy gaan glad nie op hierdie soort van spekulasies in nie, maar beklemtoon eerder dat God die man se blindheid gebruik om sy magtige werke as Redder en Geneser te openbaar. Ons mag dit egter nie so verstaan dat God die man se blindheid beskik het of “vooraf georden” het sodat God hom op ‘n spesifieke tyd gesond kon maak nie. Dan maak ons weer vir God, en nie ons sonde nie, die oorsaak van ons ellendes. Ons moet dus nie die “sodat” van Joh 9:3 deterministies verstaan nie, dit wil sê, asof God die man se blindheid vooraf beplan of verordineer het nie. Dit beteken bloot dat God hierdie ongelukkige situasie, ongeag die oorsaak daarvan (kan mens ooit weet?), so gebruik dat daardeur sy genesende krag blyk en dat Jesus die Gestuurde is wat namens God hierdie kragtige werk doen.

Hierdie gedagte om God se werke, mag of heerlikheid bekend te maak, is ‘n belangrike tema in Johannes. In Joh 11:4, by die dood van Lasarus, word ook gesê dat Lasarus se siekte nie op die dood sal uitloop nie (hoewel hy toe wel later dood is), maar gebeur sodat God se wonderbaarlike mag en die Seun se heerlikheid tot openbaring kan kom. En dit gebeur toe Jesus vir Lasarus uit die dood opwek. So val die fokus in Jesus se wonders nie soseer op die wonders self nie, maar op wat dit van Jesus sê. Hy is die Lig vir die wêreld, die Gestuurde van God. En in Joh 9 word die effek hiervan duidelik – die blinde man sien en glo, maar die Jode nie. Ook in die Ou Testament kom die gedagte voor dat God wonders doen om sy magtige werke en Naam bekend te maak. In Eks 19:16 (aangehaal in Rom 9:17) sê God aan Farao dat Hy hom spaar sodat dié al God se wonders en mag kan beleef. En so sal God se Naam oor die hele wêreld geroem word.

Die oogmerk van die wonders in die ander Evangelies is eweneens om Jesus se identiteit te openbaar, hoewel dit daar nie met die term “werke van God” omskryf word nie. Daar is dit meer so dat Jesus met sy wonders bewys dat die koninkryk van God ‘n werklikheid geword het op aarde (Luk 11:20). Maar saaklik gesproke is “werke van God” en “koninkryk van God” een en dieselfde ding. Ons moet dit dus nie so verstaan dat die genesing van die blinde in Joh 9 God se werke openbaar terwyl dit nie so is in die ander Evangelies nie. Johannes formuleer sy Evangelie net anders as die ander, maar almal demonstreer die werke van God.

Skrywer: Prof Hermie van Zyl

Die hoofstuk het ‘n aantal onderdele, maar twee teenoorgestelde planne word voorgehou: die plan van die Here vir die welwese van Juda teenoor Juda se eie selfstandige plan gemik op sy eie beswil, wat nie kan slaag nie. In die agtergrond is die twee wêreldmagte Egipte en Assirië as voorbeelde en simbole van die Here se heerskappy oor die volke van die wêreld.

30:1-14 Juda se selfstandige plan word verwerp.

30:1-5 In Jesaja se tyd lewe Juda tussen die wêreldmagte Assirië in die noorde en Egipte in die suide. Weens die aggressiewe houding van Assirië soek Juda hulp by Egipte. Die profeet sien dit as Juda se verwerping van hulle vertroue op die Here alleen. Die ‘wee’-roep aan die begin kondig aan dat hulle toenadering tot Egipte tot ‘n ramp gaan lei. Juda word as ‘rebelle’ teen die Here aangespreek, soos in 1:2 oor die hulp wat hulle by Assirië gesoek het teen Israel en Damaskus se agressie. Hiskia se gesante is reeds in Egipte (van Soan in noord-Egipte tot Ganes in die suide).

6-7: Soos Israel deur die gevaarlike Negev-woestyn uit Egipte na Kanaän deur die Here gelei is (vgl. Num 21:6 se slange; en 2 Kon 18:4 vir Hiskia wat, ironies, die koperslang laat stukkend kap het), beur Juda ironies terug, deur die gevaarlike woestyn, met  swaar pakke wat beskerming moet gaan koop. Hulle gaan terug na die land van hulle slawerny. So spot die profeet met Juda se dwaasheid om hulp te soek by Egipte, genoem met die spotnaam Rahab (‘laspos’), die mitiese heerser oor die chaos, wat God met die skepping verpletterend verslaan het (Ps 89:11)

8-14: Die dwaasheid van die internasionale politiek en die beslissende rol van die Here in die openbare lewe sal wel later blyk, en daarom  moet Juda se dwaasheid opgeteken word, hulle wat vir die profete voorsê om slegs voorspoed aan te kondig, wat vertrou op onderdrukking en bedrog, maar die Heilige, die Toegewyde aan Israel, verwerp. Hulle sal soos ‘n mislukte pot gebreek word deur hulle Pottebakker.

30:15-18 Drie van die hoofelemente van Jesaja se teologie oor die Heilige van Israel word hier uitgespel:

30:15 Israel se redding en krag lê in terugkeer na die Here, in stilte geduldig verduur, in kalm selfbeheersing en vertroue in die Here se teenwoordigheid. Maar julle wou nie (vgl. Luk 13:34)

30:16-17  Julle sê: ‘Nee! ons sal op vinnige perde wegvlug’ – ons weermag en selfverdediging is ons beskerming. Die Here sê: ‘Daarom sal julle agtervolgers vinnig wees’ – hulle kan nie Assirië op militêre gebied ontvlug nie (vgl. Jes 36:8-9).

30:18 Die vers herhaal die Here se positiewe bedoeling. Dit begin en eindig met die woord ‘wag:’ Die Here wag om hulle genadig te wees…gelukkig is elkeen wat op Hom wag. Hy sal Hy opstaan om hulle barmhartig te wees want Hy is ‘n God van geregtigheid – wat aan die onderdruktes reg laat geskied – hier: om sy volk teen Assirië te beskerm.

Die belofte van verlossing in v18 word in 30:19-26 uitgespel, en 30:27-33 is ‘n oordeelsuitspraak teen Egipte as waarskuwing vir Juda om nie sy vertroue op Egipte te stel nie!

30:19-26 ‘n Belofte van redding in die toekoms

30:19-20 As Sion tot die Here sou roep in vertroue dat Hy hulle kan hulle red, sal Hy vir seker uit genade antwoord. ‘Genade’ beteken dat die een wat aangeroep word sy hulp gee sonder dat die bidder enige teenprestasie hoef te lewer. Dit kom uit die helper se gesindheid en goedheid wat vertrou moet word.

30:21 Sion se lyding kom ook van die Here af (letterlik: die Here sal vir julle brood van ellende en water van verdrukking gee – in hulle woestynreis was water en brood Israel se nood; vgl 1 Kon 22:27 se vertaling: ‘n skraal rantsoen kos en water). Die Here wil vir Israel leer/onderrig dat hulle hulp van die Here alleen kom, en nie van hulle eie planne en sogenaamde vriende nie (letterlik: julle Leermeester/Gids sal Hom nie meer verberg nie en julle oë sal julle Leermeester/Gids sien – nie meer soos in 30:10 nie). Die woord torah ‘onderwysing,’ kom van dieselfde stam jarah ‘om te onderrig’. Israel het die Torah gehad, ten minste dele van die eerste vier/vyf boeke van die Bybel, maar in Jesaja gee die Here self die onderrig deur sy genadige teenwoordigheid by dié wat daarna luister. In Jer 31:33 sê die Here: Ek sal my woord op hulle harte skryf en in hulle gedagtes vaslê; Jes 30:21: En jou ore sal ‘n woord agter jou hoor wat sê: dit is die pad, gaan daarop, wanneer jy links of regs moet gaan.

30:22 Wanneer jy bewus word van die teenwoordigheid van die Here as jou Gids sal jy die afgode soos ‘n smerige lap weggooi, die afgodsbeelde wat kastig die Here se teenwoordigheid sou verteenwoordig (vgl. Jes 64:6; Flp 3:8).

30-23-26 Die Here se genade bring ook ‘n vernuwing van die skepping. Hy gee genesing vir Juda (v26) en vir die skepping, vir droogte, vir duisternis – ‘n volledige verandering. Die heling is egter vir wonde wat die Here self geslaan het oor Juda se weerspannigheid. Die son en maan verhelder deur die Here se genadige teenwoordigheid; dit staan teenoor die simboliek van die son en maan wat verdof op die dag van die Here se oordeel (24:23).

30:27-33 Oordeel oor Egipte as waarskuwing aan Juda om nie op Egipte te vertrou nie

Hier verander die visioen oor die toekoms skielik, sonder om die voorwerp van God se brandende toorn aan te dui, totdat Assirië in vers 31 genoem word as verteenwoordiger van alle verwoesters – soos in die vorige verse bedoel is. Dié wat op die Here vertrou sal egter fees vier (30:29) wanneer die Here se stem soos met magtige weerlig ’n vuur aansteek. Sy stem sal soos ‘n siedende stroom water die nasies sif en hulle met ‘n stang in die bek wegvoer slagpale toe. Dit sal gebeur nadat die Assiriese magte, wat die Here se roede teen Juda is, verbreek word. Die nasies sal verteer word in die vuur wat aangesteek word deur Here se asem. Dit tref hulle soos ‘n lawastroom in Tofet, die vuurmaakplek in die dal van Hinnom (géhennah  waar ons woord ‘hel’ vandaan kom). Alles beelde om die Here se aktiewe teenwoordigheid, sy heerskappy en oordeel oor alle nasies van die wêreld, aan te dui.

Skrywer:  Prof Francois Malan

Hoofstukke 28-33 is ‘n ingewikkelde gedig wat hoofsaaklik die komende oordeel oor Jerusalem beskryf waarin die eerste vier hoofstukke (28-31) telkens met ‘n wee!-uitroep oor die Here se oordeel begin. Maar tussenin is daar spore van hoop en nuwe moontlikhede wat God gee (28:5-6; 16-17; 29:5b-8; 17-21; 23-24;30:15; 18-33) en veral in hoofstukke 32-33 uitgespel word, in Jesaja se raamwerk van oordeel en hoop, wat in die oordeel ook hoop sien.

Die kuns van die digter blyk uit sy beelde en uitdrukkings om gewaagde waarhede oor God se denke oor te dra, kosbare juweeltjies, vgl. bv.

28:15,18 Julle sê: ons het ‘n ‘verbond met die dood gesluit/gesny;’  (daarom is hulle nie bang vir die dood nie – in Hebreeus word ’n verbond gesny, deur tussen die helftes van ’n geslagte dier te loop en te sê: mag die Here so met my doen as ek die verbond verbreek, Gen 15:10; 31:44 ‘laat ons ’n verbond sny’)

28:16 die Here het ‘n ‘kosbare hoeksteen’ in Sion gelê, wie op Hom vertrou hoef nie te vlug nie – in die Nuwe Testament verwys dié steen na Christus (Ef 2:20;  1 Petr 2:6; vgl. aanhaling in Rom 9:33);

28:21 God se ‘vreemde werk’ – waarmee Luther God se oordeel beskryf, en sy genade as sy eintlike werk;

28:23-29 is ‘n landbou-gelykenis oor die kennis wat die Here vir die boer leer – en so vir elke soort werk;

29:10 Die Here het ‘n ‘sluier oor julle oë’ gegooi – 2 Kor 3:14.

29:16 die beeld van die pottebakker en die klei – wat in Jes 49:9; 64:8 uitgewerk word (Rom 9:21).

28:1-6 begin met ‘n verwysing na Samaria, die hoofstad van die tienstammeryk, die kroon en trots van die dronkaards. Samaria was in die gebied van Efraim. Israel se hoofstad is ’n verlepte lourierkrans. Daarteenoor is die Here die getroue oorblyfsel se trots en lourierkrans van oorwinning (die wenner-atleet kry ’n lourierkrans).

28:7-13 oordeel die dronk priesters en profete van Jerusalem, wat in 28:14-22 op die politieke leiers toegepas word (hulle verbond met die dood verwys moontlik na die Kanaänitiese afgod Mot, die god van die dood; ‘mot’ is die Hebreeuse woord vir ‘dood’ wat hier gebruik word). Hulle ontkenning van doodsgevaar is ‘n ontkenning van die Here wat daaroor besluit (vgl.vv 18-22). Die Here se toets is geregtigheid en regverdigheid (28:17). Sy oordeel en vernietiging is egter sy vreemde werk (v21), vreemd aan sy genadige opbouwerk, maar onvermydelik vir dié wat hulle rug op hulle Maker gedraai het om in onreg en onregverdigheid te lewe.

28:23-29 se landbou-beeld wys hoe noukeurig die Here is, tot in die fynste besonderhede onderrig Hy die boere.

29:1-8 kondig oordeel aan as ‘n waarskuwing vir Jerusalem en beskryf ‘n onvoorspelbare redding. Die ‘wee’ roep knoop aan by die leiers se valse gevoel van veiligheid met hulle ‘verbond met die dood’ (28:15). Die woord Ariël het verskillende betekenisse:  ‘leeu van God,’ ‘God se verdediger,’  ‘die vuurmaakplek op God se altaar’ (soos in 29:2 vertaal is), of bloot as ‘n ander naam vir Jerusalem of ‘n wyk in die stad (daar is tans so ’n straat in Jerusalem). Die betekenis is waarskynlik soos volg: al is die stad voor Israel se tyd deur God gestig in die Jebusiete se tyd, en al het Dawid die stad as sy stad vir hom opgeëis, veg die Here nou teen die stad, soos vers 3 en 7 aandui: rondom die stad is tente opslaan (v3), die menigte soldate rig torings teen die stad op (v7).

Van vers 5 af word die Here se besondere genade oor Juda beskryf. Hy gaan skielik ingryp om Juda te red en dan sal die bedreiging van die groot leër soos ‘n slegte droom lyk. Die nasies sal nie hulle doel bereik teen Jerusalem nie, want die Here gaan hulle stop by Sionsberg (soos in hoofstuk 36-37 uitgespel word).

29:9-16 bevat drie kort oordeelsuitsprake teen Juda: wat doof geword het vir die Here se woord (9-12), hulle eer die Here met lippediens en nie met die hart nie (13-14; vgl Mark 7:6-8), hulle erken die Here nie as hulle Maker nie, en dink hulle kan hulle planne so diep wegsteek dat die Here dit nie ken nie (15-16; vgl. Rom 9:20-22). Die Here se weë is onverstaanbaar, maar Jesaja vra onvoorwaardelike vertroue op die God wie se planne en strategieë bó ons verstand is. Ons is soos klei in die hand van ons Pottebakker wat ons vorm tot sy eer.

29:17-24 bevat ‘n belofte van ‘n verlossing wat nog in die toekoms lê, ‘n volkome vernuwing ná die ballingskap. Die land word vernuwe en baie vrugbaar (v17); blindes sien, dowes hoor – ook die mense se blindheid en doofheid van verse 9-12 word weggeneem om die woorde van die Boek te hoor en die Here se weg in te sien (v18) – onderdrukte nederige armes en behoeftiges sal die Heilige, wat toegewy is aan Israel, uitbundig loof as hulle Here (v19), want daar is geen  onderdrukker, spotter of kwaaddoener meer nie (v20); ook nie meer korrupte leiers en regters wat die reg in die poort (hof) verkrag nie (v21). Die openbare instellings, wat die aanwysings van die Here volg, sal reg funksioneer in ‘n goeie en gelukkige samelewing.

29:22-24 Die skande en skaamte van Israel tydens hulle ballingskap sal wonderlik verander word, soos die onvrugbaarheid van Abraham en Sara, en soos Jakob (‘bedrieër’) se naam wat die Here verander het na Israel (‘God geworstel’ – met hom). Israel sal die Here se gawe en sy seën op hulle (‘kinders’) met hulle eie oë sien, sal begin verstaan (anders as in verse 9,14 en 16) en hulle toewy (hulle heilig) aan die Heilige, wat toegewy is aan Jakob. Hulle sal weer vir hulleself die identiteit as die Here se eie volk in die wêreld toe-eien, en die God van Israel as hulle enigste God eer, vir Hom as Persoon (sy Naam) eer, en hulle sal sy lering gehoorsaam. Die herstel van Juda en Israel geskied egter deur ‘n lang proses van geweldige verdrukking wat hulle eers deurgaan  (29:2-4).

Skrywer:  Prof Francois Malan

Die res van hoofstukke 13-23 se oordele oor die ander nasies sluit die volgende in:

Hoofstukke 15-16 is ‘n uitgebreide uitspraak van oordeel oor Moab (nageslag van Lot (Gen 19:37), wat oos van Jerigo en die Dooie See gewoon het.  Hulle koning Balak het vir Bileam geroep om Israel te vervloek (Num 22-25). Later was Israel 18 jaar lank onder Moabitiese bewind tot die linkshandige rigter Ehud die Moabitiese koning Eglon vermoor het, Israel se manskappe geen Moabiet deur die Jordaandriwwe laat kom het nie en 10,000 Moabiete verslaan het (Rigters 3:14,21,29).  1 Sam14:47 vertel van Saul se oorlog teen Moab; Dawid skuil tydelik vir Saul in Moab (1 Sam 22:1-5), maar verslaan hulle later toe hy koning word (2 Sam 8:2). Later veg Moab saam met Nebukadnesar van Babel teen Juda (2 Kon 24:1-2). En in Jesaja 15-16 voorspel die Here die uitwissing van Moab. Hulle vernaamste god was Kamos.

Hoofstuk 17 het ‘n uitspraak van die Here teen Damaskus/Arameërs en Efraim/Israel, wat in koning Agas van Juda se tyd die land Juda wou oorneem (1 Kon 16:5; 2 Kronieke 28:5-8). Aan die einde (17:12-14) is daar ‘n algemene uitspraak teen die baie nasies wat Juda aanval en stroop.

Hoofstuk 18 voorspel dat die lang mooi (gladde vel) mense van Etiopië (Kus, suid van Egipte), wat nie teen Assirië veg nie, na Jerusalem vir die Here geskenke sal bring met hulle papirusbote (ná Jerusalem se wonderbaarlike redding uit Assirië se hand soos in Jesaja 36 beskryf is?).

Hoofstuk 19 se eerste 15 verse is in digvorm met die aankondiging van die Here se oordeel oor Egipte wat toe waarskynlik deur die sterk Etiopiese koning Sebaka oorgeneem word (716 v.C.) en ‘n droogte die Nyl laat opdroog (19: 5-10) Verse 16-25 bestaan uit vyf prosa-gedeeltes wat elkeen begin met ‘op die dag’ wanneer die Here Egipte genadig sal wees, ingelei met Egipte se vrees vir die Here (19:16-17) en verder uitgewerk word met hulle aanvaarding van die Here as hulle God, met vyf Joodse kolonies en tempels in Egipte.

Hoofstuk 20 vertel van Jesaja wat drie jaar lank kaal moes loop (net in onderklere?) as simbool vir Etiopië en Kus oor wat met hulle sal gebeur as hulle in opstand teen Assirië kom. Egipte is agtereenvolgens in 670 v.C. en 667 v.C. deur Assirië verower.

Hoofstukke 21-23 is oordeelsuitsprake oor vyf lande:

Babel (21:1-10), moontlik toe Hiskia die Babiloniese afvaardiging te vriendelik ontvang het (2 Kon 20:12-16) ,

Edom, nageslag van Esau, woon  suid van Juda (21:11-12).

Arabië (21:13-27) lê oos van Moab, en word ook deur Assirië ingeneem.

Jerusalem/Juda (22:1-25) wat soos die ander nasies geword het, word nou saam met die nasies veroordeel. Ten spyte van die profete se visioene van waarskuwing gaan hulle rustig voort en sê: ‘Laat ons eet en drink, want môre sterf ons’ (22:13; in 1 Kor 15:32 aangehaal). In 22:15-28 word Sebna, die vertroueling van die koning Hiskia in Jerusalem veroordeel, wat waarskynlik die opstand teen Assirië organiseer, maar sy opvolger Eljakim kry dieselfde oordeel.

Tirus/Fenisië (23:1-18) lê noord van Israel met Tirus op ‘n eiland in die Middellandse See, die sentrum van die handel in die Ooste, wat strek van Babel, Egipte, Siprus, tot Tirus in Spanje; ook Tirus sal onder gaan (23:1-16)  maar weer deur die Here herstel word tot ‘n land wat sy winste aan die Here sal wy (23:17-18).

Hoofstukke 13-23 beskryf die Here se oordeel oor die vreemde volke, maar  die fokus is op Juda, om hulle te oorreed om nie ooreenkomste met die volke te sluit nie, want hulle bied ‘n valse hoop aan. Die volk van die Here, deur Hom gemaak (14:32), moet die Here alleen vertrou vir hulle hulp. Hy heers oor Juda en sy amptenare, en oor al die nasies en alle mense (as hulle Maker 17:7), oor die wêreld-ekonomie, oor die natuur (reën en droogtes 15:6;

19:5, oeste en misoeste, 16:9-10), oor die mens se denke (19:14, 21); Hy stel mense aan en verwyder hulle uit hulle amp (22:19,21); Hy laat koninkryke ondergaan en herstel hulle (16:13; 23:9,17).

Hoofstukke 24-27 verkondig en beskryf die oordeelsdag oor alle nasies van die wêreld (vgl ‘die dag van die Here’ in 24:21; 25:9; 26:1; 27:1; 27:12), ‘n dag van oordeel oor die vyande van Israel, maar verlossing vir Israel en dié vreemde nasies wat die Here se koningskap aanvaar. Bonatuurlike en aardse vyande word vernietig (24:21-22; 27:1); so ook die dood (25:8; 26:19,21 van die min tekste in die O.T. wat ‘n opstanding uit die dood in die vooruitsig stel). Dit alles is rede vir lofsange wat die Here besing en dank (25:1-5 vir sy verlossingsplan wat Hy deurvoer en as toevlug vir die armes; 25:9-11 Hy het ons gered; 26:1-6  Hy is ons beskermer, ‘n veilige toevlug). Dit gaan nie net oor die verre toekoms nie, maar ook oor Jesaja se tyd vir Jerusalem/Juda (24:23; 26:1),  Moab 25:10), Egipte en Assirië (27:12-13). Die hoofstukke is waarskynlik later in die boek Jesaja ingevoeg, na die tyd van die ballingskap in Babel.

Skrywer:  Prof Francois Malan