Bokke

Bokke was baie belangrik vir die mense van die antieke tye, soos dit blyk uit die talle verwysings in die Bybel daarna, alhoewel daar minder oor bokke as oor skape gepraat word. Die bokke en die skape het apart gewei maar nie te ver van mekaar nie aangesien hulle in elk geval min of meer dieselfde ^‘snort weiding nodig gehad het. Soms het die bokke egter met die skape gemeng. Die skeiding van die diere in skape en bokke was altyd die taak van die herder. In Matteus 25:32 het Jesus hierdie beeld in gedagte gehad toe Hy gesê het dat wanneer al die volkere voor Horn gebring word, by die mense van­mekaar sal skei soos ‘n wagter die skape van die bokke skei. Wanneer die bokke by die skape is, is die bokke geneig om die dominante groep te wees. Dit het Jesaja daartoe aangespoor om na die “leiers van die aarde^“ te verwys as die “bokke van die aarde^“ (Jesaja 14:9; sien ook Daniel 8:5).

Tog is daar ook verskille tussen die bokke en die skape. Bokke is baie vas op hulle voete en kom baie maklik oor die weg in bergagtige en rotsagtige plekke, terwyl skape gebiede verkies wat meer gelyk is. Skape verkies om gras te vreet terwyl bokke weer die blare van bome en bosse verkies het. Teen die middag het die kleinvee egter nie verder gewei nie, want dan het hulle gele en slaap (Hooglied 1:7).

Bokke is egter nooit as net so waardevol as skape beskou nie. Ook het die vleis van ‘n bokkie nie baie gunstig vergelyk met die vleis van ‘n kalf nie (Lukas 15:29 ev). Verder was dit op ‘n bok wat al die sondes van Israel oorgedra is. Die bok is daarna die woestyn ingejaag en moes daar agtergelaat word (Levitikus 16:20-22). Dit is ook die “bokke” wat bestem is vir vernietiging wanneer Christus weer kom (Matteus 25:33, 41). Die onpopu­lariteit van die bok kan moontlik toegeskryf word aan die feit dat die bok inderdaad ‘n baie destruktiewe geaardheid het. Hulle klim in die borne en vernietig dit deurdat hulle al die blare en takkies afvreet. Sodoende rig hulle aan ‘n land se plantegroei geweldig baie skade aan.

Tog lees ons in die Bybel dat verskeie persone redelike groot bokkuddes gehad het. Jakob het onder andere tweehonderd bokooie en twintig bok­ramme vir Esau as ‘n geskenk gestuur (Genesis 32:14) terwyl Nabal ‘n duisend bokke gehad het (1 Samuel 25:2). Die Arabiere, weer, het sewe­duisend sewehonderd bokramme vir Koning Josafat as geskenk gegee (2 Kronieke 17:11). Die bokke is vir hul melk aangehou en ook is hul vleis geëet (Rigters 6:19). Verder is bokhaar gebruik vir die weef van materiaal.

Skaapskeerdery

Daar was twee baie belangrike tye vir die skaapherder,  lammertyd en skeertyd. Lammertyd was in Januarie/Februarie. Skeertyd het na die somerweiding gevolg en dit het gewoonlik met groot feesvierings gepaard gegaan. Die verhaal in 1 Samuel 25 speel juis af teen die agtergrond van skeertyd. Die groot maaltyd wat Nabal en sy gaste geniet het, was waarskynlik die feesmaal wat gewoonlik aan die einde van die skeerseisoen gehou is. Nabal was ‘n baie ryk man en ons sien dat by ‘n “feesmaal gehad het soos ‘n koning” (1 Samuel 25:36-38). Maar ons lees ook in 2 Samuel 13:23-28 van ‘n groot maaltyd wat saam met die skeerders gehou is. Net soos in die geval van Nabal hierbo, het hierdie feesvieringe weer eens met oormatige drank­misbruik gepaard gegaan-soveel so dat dit selfs ‘n gulde geleentheid geskep het _.vir die beplanning van ‘n moord.

Ons moet egter nie dink dat al die kuddes in die Bybelse tyd baie klein was nie. Groot skaapboere moes etlike herders huur om hul skape op te pas. Koning Mesa van Moab moes honderdduisend lammers en die wol van honderdduisend-ramme aan die Koning van Israel lewer (2 Konings 3:4). Job het veertienduisend stuks kleinvee gehad na sy ontberinge (Job 42:12). Koning Salomo het met die inwyding van die tempel honderd-en-twintig­duisend stuks kleinvee as maaltydoffer geoffer (1 Konings 8:63).

Die hoëpriester Eljasib het aan die mees oostelike kant van die noordelike muur van die ou stad Jerusalem ‘n ingang gemaak waardeur die skape kon ingaan om geoffer to word in die tempelarea. Dit is die Skaappoort genoem (Nehemia3.1; 12:39). Hier is skape verkoop om geoffer te word. Die hekke en poorte is dikwels gebruik vir allerhande gesprekke en ook om handel te dryf. Die poort het dan die naam gekry van die soort item waarmee daar handel gedryf is-vandaar Skaappoort. (Die frase “om in die poort te sit” het later die betekenis gehad van “om ‘n sekere sosiale status te geniet”-sien bv. Ester 5:13). Nie ver van die Skaappoort nie, is daar in 1888 tydens opgrawings op twee baddens afgekom. Een van hulle het vyf pilaargange gehad en dit is waarskynlik die Bad van Betesda waar Jesus die man gesond gemaak het wat al agt-en-dertig jaar lank siek was (lees Johannes 5:2). Volgens oorlewering is hierdie baddens gebruik vir die was van skape.

Skrywer:  Prof Hennie Stander

Werner vra

Ons bely onder andere dat God goed is en dat God liefde is. Ons aanvaar ook dat God alles geskape het wat bestaan. Gegewe bogenoemde, waar kom “kwaad” dan vandaan? Daarmee saam, kan ons aanvaar God het die engele geskape met die kennis van goed en kwaad aangesien Lucifer hoogmoedig geraak en die kwaad gekies het? Waarom sou God dan ‘n wese (engel of mens) skape met die wete dat hulle kwaad kan kies? Verder nog, waarom die boom van kennis van goed en kwaad in die tuin van Eden plaas en daardeur die mens die keuse gee om te kies as God geweet het ons gaan verkeerd kies? Laastens, waarom het God dan nie die gevalle engele eers in die hel opgesluit voor Hy die mens op die aarde geplaas het nie want dan sou die “slang’ nie ‘n rol gespeel het nie.

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Volgens Genesis1:26 is die mens geskape na die beeld en gelykenis van God, as verteenwoordiger van God en instrument in die hand van God. In en deur die mens se optrede (sy werk, 1:28; 2:15) en verhoudings (1:27) word God sigbaar teenwoordig in die skepping. God heers oor die wêreld, en die mens kry van Hom die opdrag om te heers (1:28), om God se heerskappy oor die wêreld in stand te hou en deur te voer. God is liefde – liefde is ‘n verhoudingsterm. Die eenheid tussen die Vader en die Seun en die Heilige Gees is ‘n liefdeseenheid. Dit is ‘n liefde wat dien en gee en nie gryp en oorrompel nie. Hy heers in en deur liefde wat trek (1 Joh 4:7-10; Joh 12:32-33). Die mens is geskep om die liefde van God uit te leef deur mekaar en ander uit liefde te dra en te verdra met liefdevolle diens (vgl. Mark 10:45). Alles wat God gemaak het, is goed (Gen 1:31).

Waar kom die kwaad vandaan?

God het die mens nie geskape soos ‘n stok en ‘n blok wat Hy links en regs kan neergooi soos Hy wil nie, maar Hy het juis die mens geskape in sy ‘gelykenis,’ om as sy verteenwoordiger op aarde te lewe in verantwoordelikheid teenoor God, om in alles wat die mens dink en doen en sê dit sal gaan om die wil van God. Daarin was Jesus vir ons ‘n voorbeeld van ‘n egte mens: Die woorde wat Ek vir julle sê, sê Ek nie uit Myself nie, maar dit is die Vader wat in My bly en sy werke doen (Joh 14:10). Die mens is gemaak met die moontlikheid van bewuste keuse, sodat die mens in vryheid kon aanvaar en bevestig waarvoor God hom bestem het. Genesis 2:16-17 beeld dit uit met God se keuse aan die mens: ‘Van al die bome in die tuin mag jy eet soos jy wil, maar van die boom van kennis van goed en kwaad mag jy nie eet nie. Die dag as jy daavan eet, sterf jy.’ Anders as die dier kan die mens beredeneerde beslissings neem. Om mens te wees beteken om deur God se woord aangespreek te word, en uit vrye keuse die woord te gehoorsaam. So het God die mens as sy gespreksgenoot geskep wat Hom in vryheid liefhet, nie uit dwang nie, maar in kinderlike gehoorsaamheid aan sy Vader.

Die sonde kom in ‘n gemaskerde gestalte na die mens. Agter die masker van ‘n dier, waaroor die mens heers, kom die Satan, vermom soos ‘n engel van die lig (soos die valse apostels in die gemeente van Korinte as dienaars van Satan, wat hulle self vermom as apostels van Christus, 2 Kor 11:14). Die sonde kom as versoeking. God stel die mens op die proef om te weet of hulle Hom werklik met hulle hele hart liefhet (Deutr. 13:3; vgl. Abraham wat vir Isak moes offer, Gen 22:12). God se doel met sy beproewing van die mens is ‘n demonstrasie van geloof en vertroue in God. Maar Satan gebruik die beproewing as ‘n versoeking om die mens te laat optree teen God en teen sy medemens en vir homself. Deur sy eie keuse val die mens in die sonde. Genesis 3:4-6 beskryf dit met die gesprek tussen die slang en die vrou. Toe die vrou besef het dat die boom se vrugte goed is om te eet en mooi om na te kyk en begeerlik omdat dit kennis kan gee, om soos God te wees en alles te kan ken, ook die kwaad, het sy geëet – en so vir haarself gekies teen God, en haar eie god geword vir wie sy in selfsug lewe; nie in liefde vir God en ander mense en ander skepsels en God se skepping nie. Sonde begin in die verhouding van die mens tot God en brei daarvandaan verder uit teen ander mense en die skepping. Dit begin met twyfel oor God en die billikheid van sy gebod. Dit lei tot hoogmoed om self soos God te wees. Dit lei tot ongehoorsaamheid teenoor God en ongeloof in God. Met ‘n leuen verlei die Satan die mens (vgl. Joh 8:44 die duiwel is ‘n mensemoordenaar van die begin af; ‘n leuenaar en die vader van die leuen). Christus kom die mens daarvan verlos deurdat Hy, wat self God is, sy lewe in ons plek uit liefde offer aan ‘n kruis en ons van die mag van die sonde bevry deur al ons sondeskuld teen God op Hom te neem, en ons weer kinders van God maak wat in Hom glo en op Hom vertrou as die Here van ons lewe aan wie ons gehoorsaam is, want sy pad is die beste.

Menslike sonde veronderstel ‘n versoekende mag. Hierin verskil die menslike sonde van die duiwel se sonde, wat nie deur ‘n versoekende mag of ‘n versoeker voorafgegaan is nie. Daarom is die mens vir verlossing vatbaar, en die duiwel nie.

Volgens Judas 6 was die duiwels eers engele wat hulle nie aan hulle magsgebied gehou het nie. 2 Petrus 2:4 noem hulle engele wat gesondig het en vir die oordeel gevange gehou word. Volgens Johannes 8:44 noem Jesus die leier van die duiwels ‘n mensemoordenaar en vader van die leuen wat nie by die waarheid staan nie. Mat 25:41 praat van die duiwel en sy engele. In Luk 10:18 sê Jesus: Ek het die Satan soos ‘n weerligstraal uit die hemel sien val. Volgens 1 Tim 3:6 het hy verwaand geword en het daarom onder God se oordeel geval. Openb. 12:4 verwys waarskynlik na die Satan en ‘n derde van die engele wat in opstand teen God gekom het (die sterre waarna 12:4 verwys is waarskynlik engele, soos in 9:1). Uit die gegewens kan afgelei word dat die duiwels vroeër engele was wat deur God geskep is met die verhewe status as dienende geeste in die hemel (vgl. Ps 103:20-21) – waarskynlik na die skepping en voor die sondeval van die mens. Hulle wou nie hulle dienende status onder God aanvaar nie, en uit hoogmoed oor hulle status en uit selfverheffing het hulle die verhewe status verloor. Die opstand teen God word sonde genoem en op grond van hulle sonde is hulle uit die hemel uitgegooi. Met die kruisdood van Jesus, wat al die sonde van die wêreld op Hom geneem het, is die duiwel die grond vir alle aanklagte by God teen die gelowiges vir die duiwel (Grieks: diabolos: aanklaer, lasteraar) ontneem. Maar nou woed die duiwel en sy trawante om die gelowiges van God te vervreem, met verleiding, leuens en geweld. Daarom word gelowiges dwarsdeur die Bybel opgeroep om te volhard in hulle styrd teen die duiwel en sy versoekings, deur steeds op Jesus te vertrou en God in liefde te dien met die liefdeskrag van die Heilige Gees wat in ons kom woon het.

Skrywer:  Prof Francois Malan

Werner vra:

Hierdie vraag is oeroud en ek kon tot hede nie ‘n sinvolle antwoord kry nie. Waarom moet die nuwe Jerusalem dik mure kry met engele wat die porte bewaak as satan en sy helpers saam met verlore mense in die hel is? Is daar dan steeds ‘n bedreiging van een of ander aard?

Antwoord

Prof Francois Malan antwoord:

Openbaring 21:12 praat nie van ‘dik mure’ nie, maar van ‘groot en hoë mure.’ Daar staan ook nie dat die 12 engele by die poorte ‘die poorte bewaak’ nie.

Die hele boek Openbaring werk met beelde en getalle, simbole wat nie letterlik geïnterpreteer word nie (anders sal daar bv. slegs 144,000 mense in die hemel kom, Openb. 7:4). Die meeste van die simbole is reeds in die Ou Testament gesien. So sien Esegiël tydens die ballingskap in Babelonië ‘n gesig van hoe die tempel in Jerusalem weer opgebou gaan word as ‘n boodskap om die ballinge te bemoedig en gereed te maak en dat die Here hulle weer gaan teruglei na die land van Israel en dat stad en die tempel weer opgebou gaan word (Eseg. 40-44).

So word die nuwe Jerusalem in Openbaring 21:9 genoem ‘die bruid, die vrou van die Lam,’ en word die heilige stad ‘n simbool van die heerlikheid en die glans van God (21:10-11). Daarby is die stad verlig (sonder son en maan) deur die heerlikheid van God en die Lam (21:23). Die poorte word nooit toegesluit nie (21:23), en die Here God, die Almagtige en die Lam is die stad se tempel (21:22).

Die hoë mure (1,000 kilometer hoog, 21:16) is nie vir beveiliging nie, maar simbool vir die heerlikheid wat van God uitstraal, hoe hoër die mure, hoe groter die weerkaatsing van God se heerlikheid. Die engele by die twaalf poorte (21:12) herinner aan die engele van die sewe gemeentes, die leiers van die sewe gemeentes van hoofstuke 2-3, as boodskappers of skakels tussen God en die mense. Die 12 poorte, 3 in elke windrigting, soos Esegiël 48:30-35 se 12 poorte in elke windrigting is simbool vir voldoende toegang vir die volke van die wêreld. 21:7 sê: elkeen wat die oorwinning behaal, sal dit alles kry, het deel aan die nuwe Jerusalem, dat die Here sy God sal wees en hy sal my seun wees. 12:11 sê: hulle sal self die oorwinning oor die vrou en die draak behaal danksy die bloed van die Lam. 7:14 praat van hulle wat hulle klere wit gemaak het in die bloed van die Lam. 21:27: net dié wie se name in die boek van die lewe, die boek van die Lam geskrywe staan, sal in die nuwe Jerusalem inkom. Dit is slegs deur geloof en vertroue op Jesus as die Here van jou lewe dat jy deel word van die ewige lewe by God (Joh 3:36).

Teenoor die sedelose Babilon van 17:1-19:5 staan die bruid, die nuwe Jerusalem van 21:9-22:5 in skrille kontras met mekaar, sodat die lesers opgeroep word om tussen die twee te kies: of vir Babilon of vir die nuwe Jerusalem, of vir die sedelose vrou, of as vrou van die Lam wat die sonde van die wêreld wegneem (22:7: Geseënd is elkeen wat die woorde van hierdie profetiese boek ter harte neem; vgl. Joh. 1:29).

[Die stad Babel is reeds in 162 v.C. totaal verwoes, en word hier gebruik as simbool vir alle onderdrukkende regerings. Tydens die skrywe van Openbaring was dit Rome].

Skrywer:  Prof Francois Malan

Werner vra:

Ons dien ‘n regverdige God, dit glo ek met my hele hart. Ek probeer egter verstaan hoe dit werk met verskillende groepe mense wat nie dieselfde voorregte as ons het om God te leer ken nie. In die ou Testament is daar bv. die Amalekiete of Hetiete of wie ook al wat buite Israel staan. As ek as een van die volke buite Israel gebore is en grootword met afgode sonder om in aanraking te kom met God, en my hele stad (mans, vrouens, kinders en diere) word uitgewis, waar sou ek die kennis kry om by ‘n punt te kom waar ek ‘n keuse vir of teen God kan maak? Dieselfde geld vir ‘n Romein of Samaritaan voor die evangelie versprei is na heidene of selfs vandag in lande waar die evangelie bloot nie geduld word nie.

Antwoord

Prof Hermie van Zyl antwoord:

Jy vra een van daardie vrae wat eintlik onbeantwoordbaar is, gewoon omdat ons nie die volle prentjie het soos God dit het nie. As Christene glo ons dat Christus die enigste weg na die lewende God is. Alle ander weë (godsdienste) is dus vals en afgodery. Hierdie oortuiging vorm terselfdertyd die grootste motivering vir sendingwerk, want as mense hulle nie tot Christus bekeer nie, is hulle vir ewig verlore. Dit is die konsepte waarmee ons grootgeword het.

So ‘n (simplistiese) siening roep egter by baie mense vandag weerstand op. Moet ons regtig aanvaar dat miljoene nie-Christene wat deur die eeue geleef het en nog gaan lewe vir altyd verlore is net omdat hulle aan die “verkeerde kant van die draad” gebore is? Is dit hoe ‘n liefdevolle God werk wat regverdig oor alle mense oordeel? En wat van die miljoene wat vóór Christus geleef het, of wat ná die koms van Christus nooit die kans gekry het om die evangelie te hoor nie – is hulle ook verlore? Is daar niks goeds van ander godsdienste te sê nie? Werk God se genade nie onder alle mense nie, ongeag of hulle Christene is of nie?

Hierdie vrae stel Christene voor moeilike kwessies, waarvan ons by voorbaat moet sê dat ons hier voor ‘n diepe misterie staan wat nie regtig te deurgrond is nie. Ons sal nie op aarde by glashelder, finale antwoorde uitkom nie.

In die grond van die saak gaan dit oor twee waarhede wat met mekaar in verband gebring moet word. Enersyds bely Christene die universele Heerskap van Christus. Die Bybel leer ons inderdaad dat daar maar een ware God is, dat Hy Hom in Christus geopenbaar het, dat daar slegs een Naam is waaronder mense gered sal word – Jesus Christus – en dat ons die roeping het om van alle nasies sy dissipels te maak.

Andersyds was daar nog altyd in die hoofstroom Christelike denke die oortuiging dat God Hom nie onbetuig laat onder mense nie. Kragtens die feit dat almal na die beeld van God geskape is, is daar inderdaad by alle mense ‘n Godsbesef en die potensiaal tot ware Godskennis en aanbidding aanwesig, maak nie saak wie jy is of binne watter godsdienstige sisteem jy grootword nie.

Die spanning tussen die belydenis van God se finale en unieke openbaring in Jesus Christus en die erkenning van God se algemene maar egte werksaamheid buite Christus om is nie deursigtig of oplosbaar nie. Hierdie spanning sal bly en daarmee moet ons vrede maak.

Dié spanning hoef egter nie ons sendingywer te verlam nie. Dat sendingwerk nie in ‘n vakuum plaasvind nie, maar telkens ontdek hoe God reeds werksaam was waar die evangelie verkondig word, spoor ons juis aan.

Verder, ons werk met die oortuiging dat die Christendom ‘n bewese rekord het. Waar die hart van die evangelie eg aan die werk is, word omvattende redding en genesing gebring. Christene kan daarom hulle belydenis oor God se openbaring in Jesus Christus met oortuiging en onverdun uitleef, maar ook met beskeidenheid, wetende dat die vraag oor wie almal uiteindelik gered word, sy geheim is. Daarvoor moet ons wag tot by die voltooiing van die totale geskiedenis.

God se heilswerk in Christus is universeel, daarom moet dit aan almal uitgedra word. Maar presies hoe Hy die heil in Christus selfs buite Christus om meedeel, is ‘n misterie. Eers aan die einde sal die ware kinders van God aan die lig tree.

Oor God se misterievolle werking onder alle mense en godsdienste, wil ek graag die volgende voorbeeld gee, wat juis in hierdie tye van terreuraanvalle deur Islamgesinde mense ons weer tot besinning dwing oor al ons vooroordele. (Terloops, ware Islam-aanbidders is net so onsteld soos Christene oor hierdie aanvalle wat sogenaamd in die naam van die Islam gepleeg word. Moslemleiers is dit deur die bank eens dat dit nie die hart van Islam verteenwoordig nie.)

Maar die voorbeeld: ‘n Paar jaar gelede het ek die voorreg gehad om na ‘n praatjie van ‘n sekere dr Abuelaish (‘n mediese dokter) te luister. Hy is ‘n Palestyn en oortuigde Moslem wat in die Gasa-strook in Palestina gepraktiseer het. In 2009 het drie van sy dogters in ‘n Israeli tenkaanval op sy huis gesterf, net enkele maande nadat sy vrou aan kanker dood is.

Gegewe die slegte verhouding tussen die Palestyne en Israeli’s sou mens Abuelaish nie verkwalik het as hy wraak gesweer het nie. Dit is immers hoe dit in daardie geweste werk – bloed roep om bloed. Maar presies die teenoorgestelde het gebeur. Die tragiese gebeure het hom na sy Islam-wortels gedryf, en na volhardende gebed en besinning het hy tot die oortuiging gekom dat God hom tot iets beter roep. Hy hoef nie sy lewe met wraak te vergiftig nie, maar hy kan iets anders in die plek daarvan stel: liefdesdiens aan ander. Die beste manier waarop hy die nagedagtenis van sy dogters kan lewend hou, is nie deur te haat nie, maar deur geleenthede aan ander te bied. Hy roep daarom ‘n stigting in die lewe, Daughters for Life, wat beurse toeken aan meisies – waaronder Israeli’s – om hulle lewensdrome te verwesenlik. Hy wy sy lewe aan vergiffenis en naastediens.

Wat dring hom daartoe? Abuelaish glo dat ons grootste vyand nie die ander is nie, maar onkunde. Dis eers wanneer jy die ander ontdek in sy/haar gewone menswees dat begrip daag en nuwe verhoudings moontlik word. Verder, ons ken nie ons eie godsdienstige tradisies nie. Mense maak karikature van hulle eie godsdiens. So pas dit Moslem geweldenaars om net sekere dele van die Koran aan te haal om aanvalle op die “Groot Satan” – die Weste – te regverdig. Dis ‘n soort fundamentalistiese omgaan met jou eie tradisie wat jy eintlik net misbruik om jou eie idees en haat te vergoeilik. Terreur en ongebreidelde haat is egter nie waaroor die Islam gaan nie. Aldus Abuelaish.

Ook binne die Christendom kan groot onkunde heers. Ons klou dikwels verbete vas aan troetelopvattings – hoe skeef dit ook al is – en hou dit voor as Goddelike waarheid, sonder om te vra of dit is wat ons tradisie werklik sê. Daar is soveel onkunde oor wie en wat die Christus van die Christendom is en sê.

As elkeen opreg voor God die beste in sy eie tradisie soek en uitleef, en bereid is om met ander in gesprek te tree, sal ons verras staan hoe ons mekaar as gewone medemense ontdek. Dit beteken glad nie dat ek my identiteit as Christen moet prysgee of dat die uniekheid van die openbaring in Christus in gevaar gestel word nie. Inteendeel. Dit bring juis die besonderse daarvan na vore. Maar terselfdertyd word ook erkenning gegee aan die misterievolle werking van God se Gees wat baie wyer strek as die spesifiek Christelike.

En so verloor die eindelose geredekawel oor wie nou eintlik reg is, sy skerp kante. Die oordeel hieroor kan ons gerus aan God oorlaat. Ten minste weet ons wat ons as Christene aan God het – genoeg om getroos te lewe en te sterwe, en ‘n leeftyd van sinvolle diens aan God en naaste te lewer.

Ek vertrou dat bogenoemde gedagtes darem in ‘n mate help om die misterievolle werking van God se Gees van liefde op aarde te probeer peil.

Skrywer:  Prof Hermie van Zyl