Gebedsverhoring (5:14-17)

5:14 Die sekerheid van ons saligheid (v13) gee vrymoedigheid teenoor God. In 2:28 is verwys na vrymoedigheid met die wederkoms; 4:17 op die oordeelsdag. Die hede is egter nie uitgesluit nie. Die vrymoedigheid wat ons nou reeds het teenoor God en ons vertroue op Hom, deurdat ons aan Jesus behoort en die Heilige Gees in ons kom woon het, maak dat ons seker weet dat Hy ons hoor, dat Hy na ons luister, en ons antwoord, as ons met Hom praat. Die voorwaarde is dat ons vra volgens sy wil. In 3:22 is die voorwaarde vir gebed wat beantwoord word ook dat ons God se bevele gehoorsaam en doen wat Hy goedvind (ook in Joh 15:7 as ons in Jesus bly en sy woorde in ons). Die fundamentele kenmerk van alle ware Christelike voorbidding is dat die wil van die bidder ooreenstem met God se wil. Gebed is nie ‘n geveg nie, maar ‘n reaksie, ‘n weerklank; die krag van die gebed is dat ons ons wil ophef tot God se wil; nie dat ons probeer om sy wil af te buig tot by ons wil nie.

5:15 ‘En as ons weet dat Hy ons verhoor in alles wat ons vra…’ Vers 14 het reeds gesê dat God luister as ons vra volgens sy wil. In Joh 11:42 het Jesus gesê dat Hy weet dat die Vader Hom altyd verhoor. Dit word nou ook aan die gemeente toegeken, want Jesus het in hulle kom woon met sy Gees. In vers 14 is die versoeke uitgespel: as ons enigiets volgens sy wil vra; hier word dit algemeen: wat ons ook al vra.

‘…weet ons dat ons alles ontvang wat ons van Hom vra’ – die antwoord op gebed is reeds in die gebed verseker – dit moet steeds volgens die wil van die Here wees (vgl. Jesus se versekering in Mark 11:24; en die rede waarom ons nie het/verkry nie, in Jak 4:2-3). Die sekerheid dat ons dit het wat ons van Hom gevra het, word deur die Heilige Gees in ons gewerk en bevestig.

Die werkwoorde is in die teenwoordige tyd: ‘dit is, ons het/ons verkry, ons vra, hy hoor, ons weet, Hy hoor, ons vra, ons weet, ons het’ om te beklemtoon dat dit nou reeds die heilstyd is wat God berei het en ‘n aandeel daarin aan ons skenk: 2:23 ‘wie die Seun bely, het ook die Vader’; ‘wie die Seun het, het die lewe’ (5:12); ‘wat ons ook al van Hom vra, het ons’ (5:15).

Die sekerheid van gebedsverhoring vloei voort uit ons vrymoedigheid voor God as ons Vader in Christus. Dit gaan van die veronderstelling uit dat wat gevra word, reeds toegestaan is. Die vraag is nie of ons ons sin kry nie, maar of God sy doel in en met ons bereik. Gebed is die oefenskool om, in gehoorsaamheid aan die wil van God, met Hom om te gaan. Wat sy wil is, is telkens aangedui: dit is om God en die mede-gelowiges lief te hê (2:9-11; 3:10-17; 4:7-5:4). Die gebed staan in diens van die liefde en die gemeenskap. Wanneer ons gebed uit, in en deur liefde gedoen word, is dit nooit twyfelagtig of dit wel die wil van God is nie. Hy sal liefde met liefde beantwoord. Ons gebed word dadelik verhoor. Die resultate daarvan word in die toekoms gesien.

5:16 Die versekering dat die gelowige die ewig lewe reeds het (v13), moet hom nie lei tot ‘n lewe wat net op homself ingestel is en ander afskeep nie. Hy sal die nood van sy mede-gelowige kan raaksien.   ‘As iemand sy broer ‘n sonde sien doen…’ – die broer verwys na ‘n mede-gelowige. As enige gelowige ‘n ander gelowige sien wat voortgaan met sonde doen – letterlik: ‘sondigende sonde’, die teenwoordige deelwoord wys na ‘n sonde wat aanhou, wat voortgaan. Dit gaan ook oor ‘n optrede wat jy kan sien, nie net oor ‘n skinderstorie nie.

‘…moet hy bid en Hy (God) sal aan hom die lewe gee…’ ‘moet/sal hy bid’ as natuurlike uitvloeisel van die liefde, of as ‘n opdrag. ‘Hy sal aan hom die lewe gee’– veronderstel die krag van die gebed; deur tot God te bid vir die mede-gelowige gee jy aan hom die lewe terug. God werk deur jou om aan die sondaar die lewe te gee. As jy vra gee jy reeds lewe, so seker werk God deur jou tot ander. Dit gaan in hierdie verse nie om fisiese lewe of dood nie; fisiese dood is soms die straf op sonde, bv. Num. 16 Korag, Datan & Abiram; Hand. 5 Ananias en Saffira; vgl. ook

1 Kor 11:30). Hier gaan dit om geestelike lewe, ewige lewe, teenoor geestelike dood (3:14); dié soort lewe wat nou reeds saam met God begin as sy kind, onder sy daaglikse sorg en leiding deur sy woord en Gees, in sy krag en liefde.

Daar is ‘n voorwaarde wat twee keer gestel word: die ‘sondigende’ broer, vir wie dringend voorbidding gedoen moet/sal word, se sonde moet nie tot die dood wees nie. God sal die lewe gee aan die wat nie sonde doen wat tot die dood is nie – die woord ‘sondig’ wat hier gebruik word, beteken om teen die wil en wet van God op te tree.

Johannes verduidelik nie wat die sonde is wat nie tot die dood lei nie, ook nie wat die sonde is wat wel tot die dood lei nie:

Sonde wat nie tot die dood lei nie, sinspeel op ‘n optrede wat nie pas by ‘n lewe in die lig, en van ‘n kind van God nie. Deur die hele brief het Johannes sy lesers gewaarsku teen so ‘n soort lewe, deur te wys op die voorwaardes vir egte Christelike lewe, nl. aflê van die sonde, gehoorsaamheid aan die liefdesgebod van Jesus, verwerping van wêreldsgesindheid, en volharding in die geloof in Jesus. As die voorwaardes verwerp word, lei dit tot duisternis en dood. Deur ongelowiges se ontkenning van Jesus, en gebrek aan liefde, loop hulle die gevaar dat God sal sê: ‘Ek ken julle nie’ (2:22-23; 3:10-15; vgl. Mat 10:33). Moedswillige verwerping van die soort lewe wat God van ons vra, lei tot afval van God en sy kerk, en is bewys van die gees van die antichris (vgl. die mense van Johannes se tyd, wat die gemeenskapsbande verbreek het (2:19,23).

Sonde wat nie tot die dood lei nie, is egter nog steeds ‘n moontlikheid wat gelowiges oorkom, as hulle toegee aan versoekings. Dit beteken nie ‘n hardkoppige verwerping van God en sy woord nie, maar ‘n onopsetlike oortreding van God se wet in swakheid, waarvoor God in sy genade voorsiening gemaak het (2:1-2; 4:10; vgl. Petrus se herstel in sy amp na sy verloëning van Jesus (Joh 21:15-17) en Jesus se gebed vir hom (Luk 22:32). Gebed vir so’n persoon en selfs optrede teen hom kan hom nog tot inkeer bring (1 Kor 5:5; 1 Tim 1:19-20). Waar die sin begin het met voorbidding vir ‘n broer, word God se gawe van die lewe ook algemeen gestel: God sal aan hom (die broer) lewe gee op ons voorbidding, dit geld vir diegene (algemeen) wat sonde doen wat nie tot die dood lei nie.

Die ‘lewe’ waarvan v16 praat verwys na ‘n lewe in gemeenskap met God, soos ‘n kind onder die sorg van sy vader, ‘n vrugbare en sinvolle lewe van diensbaarheid aan ander, me t die liefde van God wat in ons kom woon deur die Heilige Gees. Dit is die soort lewe wat God gee, die ewige lewe wat nou reeds begin met geloof in Jesus. Teenoor ‘n lewe in die sfeer van die liefde van God staan die sfeer van die dood waarin die sondaar beland.

‘Daar is sonde wat tot die dood lei; daarvoor sê ek nie dat hy moet bid nie’ – Johannes verbied egter nie sulke gebede nie.

5:17 ‘Elke onreg is sonde, maar daar is sonde wat nie tot die dood lei nie’ – die woord vir onreg (adikia) beteken ‘sonder/teen geregtigheid, geregtigheid (dikaios) verwys na reg doen, en na die herstel van die verhouding met God. Alles wat die verhouding met God versteur is sonde (om teen God se wil en sy wet van liefde op te tree). Daarmee wys Johannes op die wydheid van die gebied waarvoor voorbidding gedoen moet word en waaraan gelowiges sorg behoort te gee; ook na die geneigdheid van die mens om sy eie kop te volg. Hy wil die erns van enige sonde onderstreep. Maar elke gelowige kan vertrou op God se genade en vergifnis. As hy sou val, lei sy sonde nie noodwendig tot verwydering van God en sy genade en vergifnis nie (2:1-2)

Skrywer:  Prof Francois Malan

Ewige lewe met God (5:9-13)

5:9 ‘As ons die getuiernis van mense aanvaar – die getuienis van God is vir seker groter…’ hoër in status en gesag, omdat God volkome vertroubaar is. Daarom is elke mens verplig om dit aan te neem, en wie dit verwerp, verwerp vir God. God se getuienis gaan oor die allerbelangrikste persoon, Jesus, die goddelike Seun, wat God aan die mens openbaar, die Woord van God, self ook God (Joh 1:1-3).

‘…omdat dit die getuienis van God is wat Hy oor sy Seun gelewer het’ – vgl. bv. sy stem by die doop van Jesus, en al die wonderwerke wat Jesus in sy Naam verrig het. God staan agter die getuienis van die Gees wat die oortuigingswerk doen oor die betekenis van Jesus se doop en dood vir die sondige wêreld, nl. dat Hy die Seun van God is wat ons sonde op Hom geneem het deur mens te word en Hom met ons sondaars vereenselwig het. ‘Getuienis gelewer het’ staan in die perfektum, dit is in die verlede deur God betuig en gaan voort in die verkondiging vsn Jesus se doop en sy dood deur die gelowiges en die oortuigingswerk van die Gees in ons hart en denke.

5:10 ‘Wie in die Seun van God glo, besit die getuienis in homself;’ – ons geloof dat Jesus God is, bewys dat die Heilige Gees in ons woon, want dit is Hy wat ons daartoe oortuig het deur die verkondiging van die woord van God oor die mens Jesus, as Seun van God, wat vir ons sondes gesterf het. So ‘het ek die getuienis in myself,’ is ek daarvan oortuig en word ek ‘n getuie vir die Seun van God.

‘wie God nie glo nie, het Hom tot leuenaar gemaak omdat hy nie die getuienis geglo het wat God oor sy Seun gelewer het nie.’ Geloof in God die Vader kan nie losgemaak word van geloof in sy Seun nie. Wie sê dat hy in God glo maar Jesus verwerp, ken nie die ware God nie (1 Joh 2:22-23). Meer nog, hy tref God as’t ware in die hart. Die gebruik van die perfektum ‘het nie God se getuienis geglo nie’ wys op die godlose en goddelose wyse waarin die verwerper van Jesus verkeer. In 1:10 is reeds gesê dat die een wat sê dat hy nie sonde het nie, God tot leuenaar maak. Vers 10a is positief met 10b die negatief daarteen geformuleer om die radikale skeiding tussen geloof en ongeloof in Jesus te beklemtoon, en tot ‘n radikale keuse op te roep (vgl. Joh 3:18).

5:11 Ewige lewe het slegs in God bestaan. Nou het God die ewige lewe aan ons gegee. Die soort lewe is volkome aan ons geopenbaar deur sy Seun toe Hy mens geword het (1 Joh 1:2). God stel self die gelowige in staat om deel daarvan te word deur die gelowige se verbondenheid en gemeenskap met Jesus. Ewige lewe het ‘n tydsaspek en ‘n kwaliteitsaspek – ‘n lewe sonder einde, maar ook ‘n geestelike en morele soort lewe, soos God se lewe, in waarheid en egtheid. Jesus het die ewige lewe bekendgestel as ‘n lewe van liefdesdiens aan ander.

‘en dié lewe is in sy Seun’ – dit gaan om die deelname aan die ewige lewe deur blywend in gemeenskap met Jesus te lewe, dat Hy in ons kom lewe, en dat Hy sy goeie boodskap aan die wêreld wil verkonding deur ons lewe en woorde. Die ewige lewe wat Jesus vir ons verkry het, kan slegs in gemeenskap met Hom uitgelewe word.

5:12 ‘Wie die Seun het, het die lewe’ – om die Seun te hê, verwys na ‘n intieme geloofsverhouding. Ons het die lewe in Jesus (v11), en as ons dit verkry het, lewe God deur Jesus in ons (3:24). Deur Jesus hier bloot ‘die Seun’ te noem (nie: Seun van God, of sy Seun, nie) spreek van die hoë waardering van Jesus. Omdat Hy God se Seun is, is Hy uniek dié Seun. Om Hom te ‘besit’ beteken dat ons nou reeds konstant deel het aan ‘die lewe’ in sy volheid, en ook in ewigheid (soos uitgedruk deur die teenwoordige tyd van ‘wie die Seun het..het die lewe’).

Vir die persoon wat nie die Seun van God het nie is die ryke omvang van geestelike lewe, as lewe in gemeenskap met God, onbegryplik en onbereikbaar, en daarom geestelike dood. Dit is bedoel as ‘n waarskuwing en as ‘n uitnodiging om wel deel te word van die wonder-lewe saam met God.

5:13 Een van die doeleindes van Johannes met die skrywe van hierdie brief is om die gelowiges te verseker dat hulle die ewige lewe het – Joh 20:31 is ook so’n opsommende voorlopige slot, wat die doel van die Evangelie beklemtoon. Die verwysings in die brief na die ongelowiges en hulle lot, dien as waarskuwing vir hulle, maar die brief is eintlik gerig aan die gelowiges om hulle te bemoedig en hulle geloof te versterk sodat hulle sal lewe in die nuwe lewe wat hulle van God ontvang het deur hulle gemeenskap met Jesus. Ewige lewe is lewe saam met God.

Die geloof in die Naam van die Seun van God onderstreep die algehele toewyding aan Jesus as persoon wat die unieke ewige Seun van God is, en alles wat dit behels – vgl. 2:12 sondevergifnis in sy Naam; 3:23 God se gebod dat ons moet glo in die Naam (as persoon) van sy Seun (as God), Jesus (Verlosser), Christus (Gesalfde koning-priester-profeet); 5:5 oorwinning oor die wêreld. Geloof in Jesus gee sekerheid dat jy deel het aan die ewige lewe saam met God (5:13).

[die 1953 vertaling het die volgende woorde aan die einde bygevoeg: ‘en kan glo in die Naam van die Seun van God’ – dit kom egter nie in die oudste manuskripte voor nie, en kom eers voor in manuskripte uit die 8ste en 9de eeu n.Chr.].

Skrywer:  Prof Francois Malan

Geloof in Jesus (5:5-8)

5:5 ‘Wie anders oorwin die wêreld…’ die oorwinning oor die wêreld, word met ‘wie’ persoonlik gestel. Dit is nie soseer geloof wat opsigself die oorwinning is nie (5:4), maar eerder die indiwiduele gelowige wat oorwin, en dat hy lewe uit sy geloof in Jesus – die teenwoordige vorm ‘is aan die oorwin’ wys daarop op dat die gelowige steeds besig is om te oorwin oor die versoekings van die wêreld, en oor ongehoorsaamheid aan God.

‘…as hy glo dat Jesus die Seun van God is?’ Dit verwys na húlle wat geloof in Jesus aktief uitleef en dit behou. 5:1 verwys na elkeen wat glo dat Jesus die Christus is, hier dat Jesus die Seun van God is (in 2:22-23 word ook van ‘Christus’ na ‘Seun van God’ oorgegaan, wat albei vir Jesus intiem met die Vader verbind. Hier word ‘Seun van God’ gebruik om te verwys na die krag van God wat in sy Seun Jesus geopenbaar is, en baie groter is as die mag van die wêreld (5:4) en van die duiwel (4:4). Daarom put die kind van God sy krag by God, deur sy Seun, wat deel is van die goddelike mag om wêreldsgesindheid en die wêreldse versoekings te oorwin. Die regte geloof van vertroue op God lei tot die regte optrede soos Jesus opgetree het.

5:6 Nadat Johannes in 5:5 die inhoud van die Christelike geloof beskryf het as geloof in Jesus as die Seun van God, verwys hy in 5:6-9 na die aard van die drie getuies oor die waarheid van dié belydenis (water, bloed, Heilige Gees).

‘Hý, Jesus Christus, is die Een wat deur water en bloed gekom het…’(‘gekom het’ is in die verlede tyd). ’ Hoewel Luther en Calvyn hierin die kerk se doop en nagmaal gesien het, en Augustinus verwys het na die water en bloed uit Jesus se sy aan die kruis, verwys water en bloed hier na Jesus se koms as mens in die verlede; na die beginpunt van sy bediening met sy doop, en die einde van sy aardse bediening met sy kruisiging. Met sy doop is Hy verklaar as die Seun van God (vgl. Johannes die Doper se getuienis in Joh.1:34 ‘Hy is die Seun van God’; en die stem uit die hemel in Mk 1:11 ‘dit is my geliefde Seun’) – die belydenis van Johannes onderstreep Jesus se gesag om as God se gesant op te tree, en sy mag, naamlik dat Hy in die krag van die Heilige Gees optree. Sy gesag en mag word beslissend bevestig deur sy bloed aan die kruis, waardeur die Vader aan Hom die gesag oor alle mense gegee het, en om die ewige lewe aan almal te gee wat die Vader aan Hom gegee het. Daarna is Hy in die teenwoordigheid van die Vader in heerlikheid opgeneem (Joh.17:2,5).

Jesus het vir Johannes die Doper gesê dat hy Hom moet doop om alle geregtigheid te vervul. Johannes het die pad vir Jesus reggemaak deur mense tot bekering tot God te roep. Hy het hulle gedoop as teken van hulle reiniging en bevestiging van hulle bekering. Jesus, die sondelose, wat juis deur God gestuur word, neem reeds die sonde van die wêreld op Hom deur Hom saam met hulle te onderwerp aan die doop van sondaars. Geregtigheid word juis vervul deur versoening van die sondaar met God, deur die verhouding met God reg te maak. Jesus het gekom om ons verhouding met God reg te stel met sy offerbloed vir ons sonde aan die kruis. Waar die doop die simbool van reiniging is, is sy bloed die werklike middel om reiniging te bewerk in die geskiedenis van die mensdom, die bloed van Jesus reinig ons van elke sonde (1 Joh 1:7; vgl. 4:10 ‘werklike liefde is nie die liefde wat ons vir God het nie, maar die liefde wat Hy aan ons bewys het deur sy Seun te stuur as versoening vir ons sondes’).

‘…nie in die water alleen nie, maar in die water en in die bloed…’ waar die eerste sin in die vers sonder lidwoorde was om die mensheid van Jesus uit te druk, word die lidwoorde hier bygevoeg as verwysing na dié water van sy doop en dié bloed van sy kruisdood.

‘Die Gees is die Een wat getuig, want die Gees is die waarheid.’ Die Gees het die profete vooruit laat wys na die koms van die Messias (Joh 5:39; 1 Petr 1:10-12; 2 Petr 1:19-21) en het by Jesus se doop op Hom neergedaal as teken van sy Seunskap van God (Joh 1:32-34). Dit is dieselfde Gees wat nou getuienis aflê, oor Jesus as die Seun van God wat mens geword het, in en deur die gemeente, deur die prediking van God se woord en die lewe van die gemeente in liefde. Die Gees werk in die gelowiges om ons al meer te omvorm om soos Jesus te word (1 Joh 3:24; 4:13) . Hy is die Gees van die waarheid (1 Joh 4:6; 5:6) en daarom is sy getuienis die waarheid. Daarom kan ons, wat die salwing met die Heilige Gees van God ontvang het (1 Joh 2:20,27), onvoorwaardelik glo dat Jesus God is, en weet dat sy doop die heilsbetekenis van sy dood bevestig (Joh 15:26; 16:13-15).

Ons het ‘n objektiewe getuienis oor Jesus in die water (sy doop) en bloed (sy offerdood) en ‘n subjektiewe getuienis van die Heilige Gees in ons hart (innerlike oortuiging).

5:7,8 ‘Want daar is drie wat getuig, die Gees en die water en die bloed, en hierdie drie is een’ – hulle werk saam aan dieselfde doel, nl. om die waarheid te bevestig dat Jesus die Christus is, en die Seun van God. Die water/doop en bloed/dood van Jesus getuig nou nog in die Bybel, maar word in die kerk met die sakrament van die doop en die nagmaal bevestig. Maar dit is Jesus, wat Hom met ons sondaars vereenselwig het, wat nou nog by ons teenwoordig is met sy woord en sy Gees. Die OuTestamentiese-wet vereis twee of drie getuies (Deutr.19:15; Joh 8:17).

[die gedeeltes tussen die volgende aanhalingstekens kom die eerste keer voor in die geskrifte van Priscillianus (oorlede 385 n.Chr.), in sy verweer teen die kerk in Spanje se leer van die drie-eenheid: daar is drie wat getuig ‘in die hemel: die Vader die Woord en die Heilige Gees,’ en die drie is een; ‘en daar is drie wat getuig op die aarde:’ die Gees en die water en die bloed, en die drie is eenstemmig.

Dit kom nie voor in enige ou Griekse manuskrifte of van die ou Griekse kerkvaders nie, ook nie in ander tale of die Latynse Vulgaat van 405 n.Chr. nie, maar is in die 6e eeuse afskifte van die Vulgaat opgeneem, en in ‘n 16e Griekse vertaling van die Vulgaat. Erasmus se eerste Griekse teks het dit nie gehad nie, hy is daaroor aangeval, en het gesê hy sal dit opneem as hy enige Griekse teks sien wat dit het. Die vermoede is dat dié 16e eeuse teks spesiaal daarvoor gemaak is, en hy het dit toe in sy derde uitgawe opgeneem, en so het dit in Lutherse, Engelse, Hollandse en Afrikaanse vertalings ingekom. In die 1983-vertaling is teruggekeer na die ou en betroubare Griekse manuskripte wat nie die gedeeltes het nie.]

Skrywer:  Prof Francois Malan

Liefde geloof gehoorsaamheid (5:1-4)

5:1-4 Die onlosmaaklike verband tussen die liefde van God en liefde tot ander mense word in die volgende vier verse verbind aan geloof en gehoorsaamheid, soos in 4:13-16. Verse 1 en 4 gaan oor geloof, 2 en 3 oor gehoorsaamheid.

5:1        liefde en geloof

5:2        liefde en gehoorsaamheid

5:3        liefde en gehoorsammheid

5:4        oorwinning en geloof.

5:1 In 2:29 is gesê: ‘elkeen wat regverdig lewe (letterlik: geregtigheid doen) is uit God gebore.’ In 4:7b is gesê: ‘elkeen wat liefhet is uit God gebore.’ Hier ‘elkeen wat glo dat Jesus die Christus is, is uit God gebore’ – die werkwoord ‘glo’ in die teenwoordge tyd beteken dat ons in geloof lewe; die perfektum tyd van ‘is uit God gebore’ beteken dat die gelowige reeds deur God weergebore is, en die gevolge daarvan duur voort deur sy lewe – sosiaal: vir sy omgang met sy medemens, en eties: vir sy optrede as kind van God. Egte geloof in Jesus en ‘n lewenswyse wat daarby pas, is onontbeerlik vir ware Christelike lewe.

‘en elkeen wat die Een liefhet uit wie hy gebore is (nl. die Vader), het/behoort dié wat uit Hom gebore is lief/lief te hê’ (nl. elke kind van God) – die Griekse vorm van ‘liefhê’ is dieselfde vir ‘n stelling (hy het lief, ‘n algemene stelling) en vir ‘n vemaning (hy behoort lief te hê – soos in 3:23). As jy weet dat jy uit God gebore is, dus sy kind is, dan weet jy ook dat ander gelowiges ook uit God gebore is, en daarom deel is van God se gesin, vir wie Hy liefhet, en waar onderlinge liefde die lewe kenmerk.

5:2 ‘Hieraan weet ons dat ons die kinders van God liefhet, (naamlik) wanneer ook al (onbepaald, deurgaans) ons God liefhet en sy gebooie nakom’ – die onderlinge liefde van gelowiges is die bewys van hulle liefde vir God, en die omgekeerde is ook waar. Die liefde vir God en die liefde vir medegelowiges bewys die egtheid van die een en van die ander, en versterk die wedersydse liefde (volgens 4:19 is die liefde egter nie tot mede-gelowiges beperk nie – ‘ons het lief omdat God ons eerste liefgehad het’). Liefde vir God behels die doen van sy gebooie, o.a. om lief te hê (Johannes het telkens gesê ons moet God se gebooie hou. Met doen/nakom beklemtoon hy dat ons God se gebooie prakties moet uitvoer en uitlewe). Liefde vir God en jou medemens is nie geleë in ‘n vroom gevoel of belewenis nie, maar in die praktiese uitlewing van onselfsugtige liefde teenoor ander, waaraan Jesus gestalte gegee het deur sy selfofferende liefde vir die sondige mensdom.

5:3 ‘Want dit is die liefde vir God, dat ons sy opdragte gehoorsaam’ – hier word by vers 2b aangesluit en daarop uitgebrei. Dit is reeds in die Johannes Evangelie uitgespel: 14:15, 21a, 23-24. Die gehoorsame liefde van die Christen vir Christus weerspieël Jesus se liefde vir sy Vader (14:31; 15:10) en word in Jesus se gebed in Jn 17 uitgespel. (vgl. 17:23-24,26). Uit liefde vir sy Vader het Jesus sy opdragte uitgevoer en sy volgelinge opgedra om die opdragte van God uit liefde vir God uit te voer (17:4,6-8).

‘en sy opdragte is nie ‘n swaar las nie;’ God se gebooie is nie bedoel om onderdrukkend te wees nie; om die vryheid en spontaneïteit van jou liefde te onderdruk nie, soos die Fariseërs en skrifgeleerdes gedoen het met hulle swaar laste wat hulle die volk opgelê het met hulle menigte wette nie (Mat 23:4; Luk 11:46). Daarteenoor is Jesus se juk sag en sy las lig (Mat 11:30). Elkeen wat vir God liefhet se hart is vervul met vreugde om God se wil te doen.

5:4 ‘…want elkeen wat uit God gebore is oorwin die wêreld;’ – hier volg die rede waarom God se gebooie nie ‘n swaar las is nie. ‘oorwin’ of ‘kan oorwin’ (die Griekse vorm is dieselfde vir die stelling/indikatief, en die moontlikheid/konjunktief), maar wys in elk geval die voortduur van die oorwinning aan met die teenwoordige tyd van die werkwoord. Die ‘wêreld’ verwys hier na die mensdom wat téén God en sy kerk staan (2:15). Die kind van God kan die aanslae en verleidings van die bose wêreld oorwin deur die opgestane Jesus, wat die wêreld klaar oorwin het (1 Joh 2:13-14; Joh 16:33). Die gebooie van God wys die weg aan wat Hy vir sy kinders het. As ons daaraan vashou sal die liefdeskrag van die Heilige Gees wat in ons woon bewys dat Hy sterker is as die wêreld.

‘…en dit is die oorwinning wat die wêreld oorwin het, ons geloof.’ – die geloof verwys na ons geloof wat ons bely, deurdat ons erken dat Jesus die Seun van God is wat mens geword het en vir ons sonde gesterf het, en opgestaan het as oorwinnaar oor die dood en die mag van die sonde. Deur geloof in Hom het die gelowige deel aan hierdie oorwinning. Ons geloof in Jesus beligaam die oorwinning wat Hy klaar oor die wêreld behaal het, want Hy woon en werk in ons. Ons stryd is nie om die wêreld te oorwin nie, maar om onsself aan Jesus die Oorwinnaar oor te gee in volle geloofsvertroue op Hom.

Geloof, liefde en gehoorsaamheid is die drie waarmerke van die geboorte uit God: die kind van God glo in die Seun van God wat mens geword het, hy het God en die kinders van God lief, en lewe volgens die voorskrifte van God in sy gebooie. Elkeen van die drie is aan die ander twee verbind. Saam is dit die kenmerk van die gelowige in hierdie wêreld.

Skrywer:  Prof Francois Malan